ارزیابی تاثیر سلنیوم در کاهش اثرات منفی شوری و اندوخته کم بذر در جوانه‌زنی برنج

ربیعیان, احسان; جیریایی, مجید; آینه بند, امیر

doi:10.22077/escs.2014.155

ارزیابی تاثیر سلنیوم در کاهش اثرات منفی شوری و اندوخته کم بذر در جوانه‌زنی برنج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شهید چمران اهواز

² دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، اراک، ایران

³ دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز

10.22077/escs.2014.155

چکیده

سلنیومبه دلیل دارا بودن خواص ضداکسیدکنندگیوضدسرطانی ازجمله عناصرکممصرفی است که علاوه بر نقش موثری که در افزایش تحمل گیاهانی همچون برنج به اثرات نامطلوب محیطی دارد، در حفظسلامتیانساننیز نقش به سزایی دارد. به منظور ارزیابی تاثیر سلنیوم در میزان کاهش اثرات منفی شوری و اندوخته کم بذر در جوانهزنی برنج رقم شفق آزمایشی در سال 1391 در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل پیش تیمار بذور با سلنیوم در دو سطح صفر و 16 میلیگرم در لیتر، شوری در سه سطح صفر، 6 و 12 دسیزیمنس بر متر و وزن بذر در سه سطح وزن هزار دانه 22، 24 و 26 گرم بودند. نتایج این آزمایش نشان داد که تنش شوری باعث ایجاد خسارت شدید و معنی‌داری در ویژگی‎های جوانه‎زنی اندازه‎گیری شده برنج به میزان 32 تا 59 درصد در شاخص‌های جوانه‎زنی و 30 تا 60 درصد در خصوصیات جوانه‎زنی شده است. پرایمینگ سلنیوم به شکل معنی‌داری خسارات ناشی از شوری (یک تا 23 درصد) و وزن هزار دانه کم (32 تا 47 درصد) را جبران کرد، به نحوی که درصد جوانه‏زنی در تیمار شاهد با تیمارهای کاربرد سلنیوم و وزن هزار دانه 24 گرم و نیز پرایم برنج با سلنیوم و شوری 6 دسی زیمنس در یک گروه آماری دسته‌بندی شدند. بر این اساس میزان شوری و وزن بذر کم تاثیر منفی شدیدی بر کلیه صفات اندازه گیری شده داشتند، ولی پیش تیمار با سلنیوم احتمالاً از طریق افزایش سنتز آنزیم‌های آنتی اکسیدان به طور معنی‌داری خسارات منفی بر جوانه‎زنی را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها