نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات- دانشگاه شاهرود
2 استادیار گروه زیست شناسی دانشگاه زابل
3 دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی- دانشگاه زابل
چکیده
تاثیر تنش خشکی بر گیاهان پیچیده و از جنبههای مختلفی قابل بررسی است. در این راستا مطالعه واکنشهای فیزیولوژیکی میتواند به شناسایی موثر در مقاومت به خشکی مفید و تاثیرگذار باشد. به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و تیمارهای مختلف اسید هیومیک بر رنگدانه های فتوسنتزی، آنزیمهای آنتی اکسیدان و ترکیبات بیوشیمیایی درگیر در تنظیم اسمزی (پرولین و کربوهیدرات محلول) در گیاه گاوزبان اروپایی، آزمایشی به صورت کرتهای خرده شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارهای خشکی شامل شاهد یا 90 درصد ظرفیت زراعی (W1)، 70 درصد ظرفیت زراعی (W2) و 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه (W3) به عنوان عامل اصلی و چهار سطح محلول پاشی اسید هیومیک شامل صفرH1= ، 1/5 H2=، 3 H3= و 4/5 H4= لیتر در هزار لیتر آب به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه آماری دادهها نشان داد تنش خشکی تاثیر معنیداری بر میزان کلروفیل a وb، کربوهیدرات محلول، پرولین و فعالیت دو آنزیم آنتی اکسیدان اسکوربات پراکسیداز (APX) وگایاکول پراکسیداز (GPX)در بافت سبز برگهای گیاه گاوزبان دارد. با افزایش سطح تنش خشکی از شاهد به W3 بر میزان کربوهیدرات محلول، فعالیت آنزیمهای APX و GPX افزوده و از مقادیر کلروفیل a و b کاسته شدند. در این بین افرایش پرولین تنها تا سطح خشکی W2 معنیدار بود. تیمار اسید هیومیک در سطوح مختلف تیمار خشکی بجز آنزیم کاتالاز، کلروفیل b و رنگدانه کارتنوئید تاثیر معنیدار و مثبتی بر کلیه فاکتورهای مورد مطالعه فوق داشت. براساس نتایج این آزمایش، در بالاترین سطح خشکی (W3) محلول پاشی اسید هیومیک به میزان 5/1 تا 3 لیتر در هزار لیتر آب از بیشترین تاثیر بر تنظیم کننده های اسمزی، رنگدانهه ای فتوسنتزی و آنزیم آنتی کسیدان APX برخودار و در مقاومت به خشکی موثرتر بود.
کلیدواژه‌ها
)