نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• غلامحسن رنجبر
• محمد حسین بناکار

عضو هیات علمی مرکز ملی تحقیقات شوری

چکیده

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و شوری بر عملکرد و میزان عقیمی سنبله گندم (Triticum aestivumL.)، رقم بم، آزمایشی مزرعه­ای در ایستگاه تحقیقات شوری صدوق مرکز ملی تحقیقات شوری طی سال­های 88-1387 و 89-1388 انجام گرفت. آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل تاریخ کاشت (کاشت در اول آبان، 15 آبان، 30  آبان و 15 آذر) و شوری آب آبیاری 2 دسی زیمنس بر متر (شرایط غیر شور) و 10 دسی زیمنس بر متر (شرایط شور) بودند. نتایج نشان داد که در هر دو سال آزمایش بین تاریخ­های کاشت در آبان از نظر میزان عملکرد دانه و بیولوژیک تفاوت معنی­دار وجود نداشت. تاخیر در کاشت تا 15 آذر عملکرد دانه را در سال اول، به میزان 28 درصد و در سال دوم به میزان 34 درصد کاهش داد. عملکرد دانه و بیولوژیک در شرایط شور به میزان 14 درصد کمتر از شرایط غیر شور بود. مناسب­ترین تاریخ کاشت در شرایط آزمایش اواسط آبان ماه بود. تاخیر در کاشت، باعث افزایش معنی­دار درصد سنبله­ها و سنبلک­های عقیم در هر دو سال آزمایش گردید. کمترین و بیشترین درصد سنبله­ها و سنبلک­های عقیم به ترتیب در تاریخ­های کاشت 15 آبان و 15 آذر بدست آمد. تعداد سنبله­های نوک عقیم و درصد سنبلک­های عقیم در هر سنبله در شرایط شور به میزان معنی­داری بیشتر از شرایط غیر شور بود. به نظر می­رسد هرگونه تنش محیطی مانند شوری و تاخیر در تاریخ کاشت در مرحله رشدی 40 تا 49 (دوره غلاف رفتن) می تواند درصد عقیمی سنبلک­های سنبله را افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

• شرایط شور
• زمان کاشت
• عقیمی سنبلک