نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش معاونت سرارود،موسسه تحقیقات کشاورزی دیم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،کرمانشاه، ایرا ن

2 عضو هیئت‌علمی گروه خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول

3 استادیار پژوهش معاونت سرارود، مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

چکیده

با توجه به اهمیت کلزا در تولید روغن بررسی نهاده‌های مختلف تولید این محصول از اهمیت بسزایی برخوردار است. بدین‌منظور آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و به مدت دو سال زراعی (82 و 83) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد اجرا گردید. در این طرح سه دور آبیاری شامل 50، 75 و 100 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A به‌عنوان کرت اصلی و کود نیتروژن از منبع اوره در سه سطح 112، 160  و 208 کیلوگرم در هکتار به‌عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. بذر استفاده‌شده رقم Regent × Cobra بود. نتایج نشان داد که حداکثر عملکرد دانه مربوط به تیمارهای 50 و 75 میلی‌متر با میزان عملکرد به ترتیب 3146 و 3165 کیلوگرم بر هکتار بود که با تیمار 100 میلی‌متر با میزان عملکرد 2684 کیلوگرم بر هکتار اختلاف معنی‌داری را در سطح 1% نشان دادند همچنین بیشترین تعداد دانه در غلاف و غلاف در بوته از تیمار 50 میلی‌متر به دست آمد. بیشترین کارایی مصرف آب در تیمار 100 میلی‌متر با میزان 0.394 کیلوگرم در مترمکعب بود که با سایر تیمارها در سطح 1% اختلاف معنی‌دار داشت. تأثیر مقادیر مختلف کود نیتروژنه بر صفات اندازه‌گیری شده از قبیل کارایی مصرف آب، عملکرد دانه، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه معنی‌دار شد. اثرات متقابل آبیاری و کود نیتروژن بر همه شاخص‌های اندازه‌گیری شده معنی‌دار شد و بیشترین عملکرد از تیمار 75 میلی‌متر و 112 کیلوگرم در هکتار اوره با میزان 3498 کیلوگرم در هکتار و کمترین میزان از تیمار100 میلی‌متر و 112 کیلوگرم در هکتار اوره با میزان 2401 کیلوگرم در هکتار به دست آمد؛ بنابراین جهت افزایش عملکرد محصول کلزا تحت شرایط آب و هوایی بروجرد مصرف کود نیتروژنه به میزان 0.7 برابر توصیه موسسه تحقیقات خاک و آب و دور آبیاری بر اساس 75 میلی‌متر تبخیر تجمعی توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

Ahmad Dar, E., Brar, A.S., Singh, K.B., 2017. Water use and productivity of drip irrigate wheat under variable climatic and soil moisture regimes in North-West, India. Agriculture, Ecosystems and Environment. 248, 9–19.
Ahmadi, M.R., Javidfar, F., 1998. Nutrition of the oilseed rape crop. Publication of Oilseed Research and Development Company, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO). Tehran, Iran. 194p. [In Persian].
Ashori, M., Mohammadi Roshan, N., 2001. Effect of application of different levels of nitrogen on yield and yield components of three canola cultivars. 7th. Iranian Soil Science Congress. Shahr- e Kord, Iran. [In Persian].
Alizadeh, A.2001. Soil, Water, and Plant Relationship (2nd ed.), Beh Nashr (The publication of Astan Quds Razavi0. Mashhad, Iran. 355p. [In Persian]
Allen, E.I., Morgan, D.G., 1972. Aquantative analysis of effect of nitrogen on the growth and development of oil seed rape. j. agric. Sci camb. 78, 315-24.
Clark, J.M., Simpson, G. M., 1978. Influence of irrigation and seeding rates on yield and yield componets of Brassica napus cv. Tower. Canadian Journal of Plant Science 58, 731-737.

Dehghanian ,S.E., 2016. Measurement of water   flow in pressure pipes and irrigation systems. Agriculture Research, Education and Extension Organization. Technical Bulletin, No. 37

 
Dehshiri, A., 1999. Canola Farming, Office of  Production  extension Programs and Technical Publications of the Ministry of Agriculture Promotion Deputy.32 p.
Ganjeali, A., Nezami, A., 2008. Ecophysiology and Determinatives yield of pulses in pulses. JDM Press., Iran [In Persian].
Hang, A.N., Gilliland, G.C., 1991. Water requirment for winter rapeseed in central washington.In:Mc.Gregor, D.I. (ed.) proceedings of the Eighth International Rapeseed congress, Saskatoon, Candada, organizing committee, saskatoon, pp. 1235-1240
Henry, J. I., Macdonald, K.B., 1978. The effect of soil and fertilizer nitrogen and moisture stres on yield, oil and protein content of rape. Can. Y soil Sci. 58, 303-310.
Hergert, G.W., Margheima, J.F., Pavlistaa, A.D., Martinb, D.L., Supallab, R.J., Isbell, T.A., 2016. Yield, irrigation response, and water productivity of deficit to fully irrigated spring canola Agricultural Water Management. 168, 96–103.
Ismail, S., 2016. Maximizing production and irrigation water productivity of canola crop (Brassica napus L.) under arid land conductions. Irrig. and Drain. 65, 254–263.
Khademi, Z., Rezaei, H., Malekoti, M. J., Mohajer Milani, P., 2000. Optimum nutrition is an effective step in increasing the yield and improving the quality of oil, recommending fertilizer for rapeseed producers in soils of the country; publishing agricultural education of TAT Deputy, Ministry of Agriculture.
Kimber, D., Megregor, D. I., 1995.Brassica oilseeds, production and utilization. CAB international. U.K.
Kualiean, A., Sefid koohi, M., 2011. Introduction of the best method for determining the effective rainfall of rice cultivation in Ghameshahr city. Third National Conference on Integrated Water Resources Management, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources.30p
Macpherson, H., scarth, R., Rimmer, S.R. Macvetty, P.B.E., 1987. The effect of drought stress on yield deter mination in oilseed rape. In: proceedings of the seventh International Rapeseed congress, Poznan, Poland, The plant Breeding and Acclimatization Institute, Poznan, PP. 822- 827.
Molkotti, M. J., Sepehr, A., 2003. Optimum Oil Seed Oil Effect Effective step toward achieving oil self-sufficiency in the country (Proceedings). Khaneiran Publishing House, Tehran, Iran.
Mehra, K.L., 1968.History and ethno-botany of mostard in India. Advancing Frontiers of plant Science. 19, 51-9.
Mingeau, M., 1974. Comportement du colza de printemps a lasecheresse, Information techniques, Paris, France. 36, 1-11
Nasri, R., Haidarimghdam, A., Siadat, A., Paknejad, F., Sadegh Sayyah, M., 2012. Study of correlation of traits and causal analysis of supplementary irrigation on yield and yield components of rainfed chickpea in Ilam. Journal of Agronomy and Plant Breeding. 8, 172-161 [In Persian with English Summary]
Rezaei H., Malekoty, M.J., 2000. How to supply the nutritional requirements of oily beans, Part II: Optimal use of fertilizer in canola.Agriculture Research, Education and Extension Organization. Technical Bulletin, No. 186
Sarlak Goodarzi, B., 1999. Evaluation of yield of different varieties of canola, Fifth Congress of Agronomy and Plant Breeding.pp188
Shahidi, I., Forouzan, K., 1997. Oilseed rape, Special oil and production company, Tehran, Iran, p 92-87.
Shariatmadari, M., Hamedi, F., 2001. Investigating the effects of amounts and resources different nitrogen fertilizers on seed and oil yield canola content. Final Report. Agricultural Research Center of Kermanshah.Iran.
Scott, R., Ogunremi, K., Ivins j. D., Menddham, J. B., 1973. The effect of fertilizers and harvest date on growth and yield of oil seed rape sown in autumn and spring. J. Agric.Sci. (camb) 81, 282.330.
Singh Rathorea.V., Singh Nathawata.N., Bhardwaja,S., Sasidharana,R., Yadava,BM., Kumarb,M., Santrab,P., Yadavaa,N., Yadavb,OP., 2017. Yield, water and nitrogen use efficiencies of sprinkler irrigated wheat grown under different irrigation and nitrogen levels in an arid region. Agricultural Water Management 187, 232–245.
Smith, C.J., 1988.The effect of irrigation and nitrogen fertilizer on rape seed production in southeastern Australia. IInitrogen accumulation oil yield. Irrigation Science. 9, 15-25.
Tandon, H. L.S., 1990. Fertilizer recommendation for oilseeds crops: A Guide for fertilizer Development and consaltation organization, New Delhi.
Vanagamudi, K.K., Selvaraj. V., Kulandaivelu,R.,1984. Influence of irrigation on the yield quality of fingermillet. Seed Sie. Technol. 18,283-286.