نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استاد گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

به‌منظور برآورد تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی لاین‌های هاپلوئید مضاعف جو از لحاظ صفات مرتبط با تخصیص مواد فتوسنتزی، 72 لاین هاپلوئید مضاعف به همراه والدین Steptoe و Morex در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه مهاباد در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار و در دو شرایط عادی و تنش کم‌آبی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از نظر کلیه صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری وجود دارد. در هر دو شرایط، تفکیک متجاوز مثبت و منفی معنی‌دار برای کلیه صفات (به ‌غیر از عملکرد بیولوژیک در شرایط نرمال) مشاهده شد. در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش کم‌آبی، بالاترین مقدار وراثت‌پذیری خصوصی برای صفات شاخص برداشت، عملکرد دانه برآورد شد. بر اساس نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام برای صفات مؤثر بر عملکرد دانه در شرایط نرمال، دو صفت وزن هزار دانه و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی (0.89= R2) و در شرایط تنش کم آبی، شاخص برداشت، سهم انتقال مجدد در عملکرد دانه و انتقال مجدد (0.82 = R2) به عنوان مؤثرترین صفات بر عملکرد دانه شناسایی شدند. در شرایط آبیاری نرمال دو صفت وزن هزار دانه و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی اثر مثبت و مستقیم بر عملکرد دانه داشتند در حالیکه در شرایط تنش کم آبی شاخص برداشت و انتقال مجدد اثر مستقیم مثبت و نقش انتقال مجدد در عملکرد دانه اثر منفی و مستقیمی بر عملکرد دانه نشان دادند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ ها در شرایط نرمال به دو گروه و در شرایط تنش کم‌آبی به سه گروه دسته‌بندی شدند.

کلیدواژه‌ها

Abdoli, M., Saidi, M., Jalali Honarmand, M., Mansoorifard, S., Qobadi, A., 2016. Evaluation of the effect of water stress and source constraints after pollination on grain yield and remobilization of wheat cultivars. Environmental Stresses in Agricultural Sciences. 2(2), 137-154. [In Persian with English summary].
Araus, J.L., Amaro, T., Casadesús, J., Asbati. A., Nachit, M.M., 1998. Relationships between ash content, carbon isotope discrimination and yield in durum wheat. Australian Journal of Plant Physiology. 25(7), 835–842.
Dadbeh, H. 2011. Genetic Diversity of Barley Genotypes Using SSR Markers. Master's dissertation on Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Tabriz University. 80p. [In Persian].
Ehdaie, B., Alloush, G.A., Waines, J.G., 2008. Genotypic variation in linear rate of grain growth and contribution of stem reserve to grain yield in wheat. Field Crops Research. 106, 34-43.
Ehdaie, B., Waines, J.G., 1989. Genetic variation, heritability, and path-analysis in landraces of bread wheat from South Western Iran. Euphytica. 41,183-190.
FAO. 2017. http://faostat3.fao.org/ download/ Q/QC/E.
Gheitaran Pourshareh, S.H., Mohammad, S.A., Sadeghzadeh, B., 2014. Identification of genomic regions associated with the accumulation of iron in the population of dual haploid populations of barley. Cereal Research. 3(4), 321-334. [In Persian with English summary].
Hamze, H., Asghari, A., Mohammadi, S. A., Sofalian, O., Mohammadi S., 2017. Grouping of spring wheat recombinant inbred lines in term of some agronomic traits. Journal of Agronomy and Plant Breeding. 13(1), 43-54 [In Persian with English summary].
Heydari Roodballi, M., Abdolshahi, R., Baghizadeh, A. Ghader Ghaderi. M., 2016. Genetic analysis of yield and yield related traits in bread wheat (Triticum aestivum L.) under drought stress Condition. Journal of Crop Breeding. 8 (18), 1-6. [In Persian with English summary].
Houshmand, S., 2003. The Genetical Analysis of Quantitative Traits. Publication of Shahre Kord University. 462p.
Mirtaheri, S., Sidat, M., Fathi, GH. Alemi, KH., 2009. Effect of drought stress on dry matter remobilization in five bread wheat cultivars. Iranian Journal of Field Crops Reserch. 8(2), 308-314 [In Persian with English summary].
Modhej, M., 2011. The relationship between source and sink physiological wheat (Triticum aestivum and T. durum) and triticale (Triticale hexaploid Lart.) In Ahvaz environmental conditions. Journal of Agricultural Research. 9 (2), 264-258 [In Persian with English summary].
Mohammadi, M., Talei, A.S., Zeinali, H., Naghavi, M.R., Baum, M., 2008. Decrease of QTLs for morphological traits in dual haploid populations of barley. Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 45, 111-120 [In Persian with English summary].
Muslim, H., Selouci, M., Fakheri, B., 2016. Evaluation of morphological traits of barley double haplotypes under hydroponic culture conditions. Journal of Crop Breeding. 18, 144-158 [In Persian with English summary].
Nekhaee Badr Abadi, M., Shokr Pour, M., 2013. Grouping of different barley genotypes using molecular, morphological and reciprocal transfer of dry matter to seed under water stress condition. Special Issue of the Journal of Agricultural Science and Sustainable Production. 2, 136-148 [In Persian with English summary].
Papakosta, D.K., Gayians, A.A., 1991. Nitrogen and dry matter accumulation, remobilization and losses for Mediterranean wheat during grain filling. Agronomy Journal 83, 864–870.
Przulj. N., Momcilovic. V., 2001. Genetic variation for dry matter and nitrogen accumulation and translocation in two rowed spring barley I. Dry matter translocation. European Journal of Agronomy. 15, 241-254.
Richards, R.A., Passioura, J.B., 1989. A breeding program to reduce the diameter of the major xylem vessel in the seminal roots of wheat and its effect on grain yield in rain-fed environments. Australian Journal of Agricultural Research. 40, 943–950.
Savic, J., Dodig, D., Kandic, V., Gelamoclija, D. Quarrie, S. 2012. Bread wheat traits related to yield under post anthesis stress. Original Scientific Paper. Proceedings. 47th Croatian and 7th International Symposium on Agriculture. Opatija, Croatia. 539-542.
Siasari, B., Talei, A.R., Peyghambari, S.A., Naghavi, M., Rezaei, A.S., Kohkan. SH., 2009. QTL analysis, traits related to the quantity and quality of forage barley. Water and Soil Science (Science and Technology of Agriculture and Natural Resources) 13(47), 195-207. [In Persian with English summary].
Singh, M., Ceccarelli, S. Hamblin, J., 1993. Estimation of heritability from varietal triats data. Theoretical and Applied Genetics. 86, 437-441.
Therrien, M.C., 2003. Heritability estimates for forage quality in barley. Barley Genetics Newsletter, 33, 16-17. (Available http://wheat.pw.usda.gov/ggpages/bgn/33/mcttxt1.htm/).