نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشآموخته کارشناسی ارشد علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز
2 دانشیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز
3 گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
4 استادیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه
چکیده
تنش شوری، یک تنش محیطی است که رشد و نمو گیاهان و تولید محصولات کشاورزی ازجمله سیبزمینی را در بیشتر نقاط جهان متأثر میسازد. بحران زیستمحیطی دریاچه ارومیه و اثرات منفی آن بر زمینهای کشاورزی اطراف این دریاچه بهعنوان یک تهدید جدی برای تولید بسیاری از محصولات مهم و اقتصادی کشاورزی همچون سیبزمینی محسوب میشود. گلایسین بتائین در اکثر گیاهان بهعنوان یک ماده غیر سمی باعث افزایش تحمل گیاهان به شرایط نامناسب تنشهای شوری و خشکی میگردد. مطالعات زیادی در مورد چگونگی دخالت سالیسیلاتها در واکنش گیاهان به تنشهای غیرزنده محیطی از قبیل تابش ماورای بنفش، خشکی، شوری و سرمازدگی انجام یافته است. در این تحقیق، تأثیر تنش شوری (کلرید سدیم) و تیمار اسید سالیسیلیک بر بیان ژن بتائین آلدهید دهیدروژناز (LOC102601322) به روش RT-PCR نیمه کمی در گیاهچههای سیبزمینی رقم اگریا در محیط کشت MS بررسی شد. برای این منظور، آزمایشی بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و در هر تکرار با چهار ریز نمونه در آزمایشگاه کشت بافت گیاهی گروه علوم و مهندسی باغبانی دانشگاه تبریز به اجرا در آمد. عاملهای آزمایش، شامل شوری (کلرید سدیم) در دو سطح (صفر و 70 میلی مول بر لیتر)، اسید سالیسیلیک در چهار سطح (صفر، 1، 10 و 100 میلی مول بر لیتر) بود. نتایج نشان داد که اثر تیمار کلرید سدیم بر میزان گلایسین بتائین معنی دار بود، بااینحال اثر متقابل شوری و اسید سالیسیلیک بر صفات بیوشیمیایی معنیدار نبود. نتایج مولکولی نشان داد که میزان بیان ژن بتائین آلدهید دهیدروژناز در تمام غلظتهای بررسیشده اسید سالیسیلیک و تنش شوری نسبت به گیاه شاهد افزایش قابلتوجهی نشان داد که حداکثر میزان بیان این ژن در غلظت 100 مول بر لیتر اسید سالیسیلیک مشاهده شد. همبستگی معنیداری بین بیان ژن بتائین آلدهید دهیدروژناز و میزان گلایسین بتائین مشاهده شد. چنین به نظر میرسد که کاربرد اسید سالسیلیک موجب کاهش اثرات منفی تنش شوری در گیاهچه های سیبزمینی در شرایط کشت درون شیشه ای میگردد.
کلیدواژهها