تنش خشکی
میلاد سلطانیه؛ داریوش طالعی؛ پریسا نجات خواه
چکیده
برای بررسی واکنش‌های رشدی و عملکرد گیاه به نیتروژن و متانول تحت تنش خشکی آزمایش کرت‌های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 1399-1398 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش آبیاری با 4 سطح (شاهد بدون تنش، آبیاری در زمان 80 درصد، 60 درصد و 40 درصد ظرفیت زراعی خاک) در کرت‌های ...
بیشتر
برای بررسی واکنش‌های رشدی و عملکرد گیاه به نیتروژن و متانول تحت تنش خشکی آزمایش کرت‌های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 1399-1398 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش آبیاری با 4 سطح (شاهد بدون تنش، آبیاری در زمان 80 درصد، 60 درصد و 40 درصد ظرفیت زراعی خاک) در کرت‌های اصلی، نیتروژن با 4 سطح (شاهد، 30، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) در کرت‌های فرعی و متانول با 3 سطح (صفر، 10 و 30 درصد) در کرت‌های فرعی فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش آبیاری شاخص‌های رشد و عملکرد گیاه کاهش یافت، در-حالی‌که با افزایش غلظت نیتروژن و متانول شاخص‌های رشد و عملکرد افزایش پیدا کرد. برهم‌کنش کاربرد 10 درصد متانول و 30 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، ارتفاع و طول ریشه را به میزان 9 و 16 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. همچنین برهم‌کنش سه‌گانه تیمارهای آبیاری شاهد، کاربرد 30کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 10 درصد متانول، سرعت رشد محصول را 17.44 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. کاربرد سطوح بالای نیتروژن و متانول تحت تنش شدید باعث کاهش میزان عملکرد دانه گردید. بطور کلی نتایج نشان داد که برهم‌کنش سه‌گانه تیمارهای بدون تنش آبیاری، کاربرد 90 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و کاربرد 10 درصد متانول سبب افزایش معنی‌دار (3.6 درصد) عملکرد دانه شد که با توجه به اهمیت و ارزش اقتصادی گیاه سیاه‌دانه در صنایع دارویی کاربرد این تیمار برای تولیدکنندگان این گیاه توصیه میگردد.
مرتضی ایرجی مارشک؛ محمد مقدم
چکیده
به منظور بررسی تاثیر قارچ‌های مایکوریزا بر خصوصیات رشدی و جذب عناصر جعفری مکزیکی (.Tagetes minuta L) تحت تنش شوری آزمایش گلدانی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. فاکتور اول کاربرد قارچ میکوریزا در سه سطح (عدم تلقیح، Rhizophagus intradices و Funnetiformis mosseae) و فاکتور دوم شامل 4 سطح شوری آب ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر قارچ‌های مایکوریزا بر خصوصیات رشدی و جذب عناصر جعفری مکزیکی (.Tagetes minuta L) تحت تنش شوری آزمایش گلدانی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. فاکتور اول کاربرد قارچ میکوریزا در سه سطح (عدم تلقیح، Rhizophagus intradices و Funnetiformis mosseae) و فاکتور دوم شامل 4 سطح شوری آب آبیاری (0، 40، 80 و 120 میلی‌مولار کلرید سدیم) بود. نتایج نشان داد کلیه صفات رشدی در اثر تنش شوری به شدت کاهش یافتند و کاربرد مایکوریزا باعث تعدیل اثرات مضر شوری و مقاومت گیاه به شوری گردید. بیشترین تعداد گره (12.89)، قطر ساقه (7.49 میلی‌متر)، ارتفاع بوته (65.75 سانتی‌متر) و تعداد شاخه جانبی (23.33) در تیمار بدون تنش شوری همراه با کاربرد قارچ مایکوریزا رایزوفاجوس اینترادیکس حاصل شد. با افزایش شوری میزان فسفر، کلسیم، سدیم، کلر و نیتروژن برگ افزایش و در مقابل میزان پتاسیم، منگنز، روی و آهن آن کاهش یافت. بیشترین میزان فسفر برگ (8.5 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ) در بالاترین سطح تنش شوری و کاربرد قارچ فونتی فورمیس موسهآ، بیشترین میزان سدیم (33/123 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ) و کلر برگ (63.09 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ) در تیمار 120 میلی‌مولار شوری و بدون کاربرد مایکوریزا مشاهده شد. این در حالی‌است که بیشترین میزان پتاسیم برگ (6.23 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ) در تیمار فاقد شوری و بدون کاربرد قارچ‌های مایکوریزا، بیشترین میزان منگنز برگ (143.91 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ) در تیمار 40 میلی‌مولار شوری و کاربرد موسهآ و بیشترین میزان روی برگ (7.12 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ) در تیمار فاقد شوری و کاربرد موسهآ ثبت شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که شوری سبب کاهش میزان رشد و کاربرد مایکوریزا در این شرایط باعث بهبود رشد و جذب عناصرغذایی شد.استفاده از قارچ‌های مایکوریزا بخصوص فونتیفورمیس موسهآ به عنوان یک راهکار مناسب برای افزایش مقاومت به شوری در گیاه جعفری مکزیکی توصیه میگردد.
زهرا حیدری؛ حسینعلی اسدی قارنه؛ جمشید رزمجو
چکیده
شوری آب آبیاری در بسیاری از نقاط جهان به عنوان عامل محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان به شمار می‌آید. گونه‌های مختلف مریم گلی دارای خواص متعدد دارویی و درمانی هستند. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر صفات مورفوفیزیولوژیک گیاه مریم گلی مزرعه‌روی (Salvia nemorosa L.)، آزمایشی به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تیمار شوری شامل شاهد (12 میلی‌مولار)، ...
بیشتر
شوری آب آبیاری در بسیاری از نقاط جهان به عنوان عامل محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان به شمار می‌آید. گونه‌های مختلف مریم گلی دارای خواص متعدد دارویی و درمانی هستند. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر صفات مورفوفیزیولوژیک گیاه مریم گلی مزرعه‌روی (Salvia nemorosa L.)، آزمایشی به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تیمار شوری شامل شاهد (12 میلی‌مولار)، 50، 75 و 100 میلی‌مولار محلول کلرید سدیم و در 5 تکرار در مرکز تحقیقات سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر اصفهان در سال 1397 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد شوری تأثیر معنی‌داری بر ارتفاع گیاه، تعداد برگ، طول و عرض برگ، طول گل‌آذین، تعداد گل‌آذین در هر بوته، تعداد گل در هر گل‌آذین، تعداد بذر در گل‌آذین، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، میزان کلروفیل a، b و کل دارد. صفات مذکور در سطح شوری100 میلی‌مولار به ترتیب 20.56، 68.95، 54.41، 27.97، 9.19، 82.85، 41.45، 62.31، 60.47، 53.84، 23.13، 34.09، 66.66، 62.5 و 64.7 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش نشان دادند. شوری بر میزان پرولین و فنول کل نیز تأثیر معنی‌داری داشت و میزان پرولین و فنول کل در تیمار100میلی‌مولار کلرید سدیم نسبت به تیمار شاهد به‌ترتیب 62.5 و 96.17 درصد افزایش نشان داد. با توجه به این‌که اعمال شوری بالاتر از 50 میلی‌مولار کلرید سدیم منجر به کاهش معنی‌دار وزن تر و خشک ریشه و وزن خشک اندام هوایی گردید و علائم زردی و سوختگی در نمونه‌های گیاهی مشاهده شد، می‌توان نتیجه گرفت که گیاه مریم گلی مزرعه‌روی سطوح شوری تا 50 میلی‌مولار کلرید سدیم را می‌تواند تحمل کند و نسبت به سطوح بالاتر شوری حساسیت نشان می‌دهد.
