تنش شوری
جعفر نباتی؛ مرتضی گلدانی؛ محمد محمدی؛ محبوبه میر میران؛ علی اسدی
چکیده
انتخاب ارقام متحمل به شوری از راهکارهای جلوگیری از کاهش عملکرد در شرایط تنش است. این پژوهش به‌منظور ارزیابی میزان تحمل به شوری 24 ژنوتیپ عدس به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 اجرا شد. تنش شوری در سه سطح 0.5، 12 و dS.m-1 16 در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های ...
بیشتر
انتخاب ارقام متحمل به شوری از راهکارهای جلوگیری از کاهش عملکرد در شرایط تنش است. این پژوهش به‌منظور ارزیابی میزان تحمل به شوری 24 ژنوتیپ عدس به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 اجرا شد. تنش شوری در سه سطح 0.5، 12 و dS.m-1 16 در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های عدس در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد در تنش dS.m-1 12 ژنوتیپ‌های MLC6، MLC12، MLC26، MLC120 و MLC178 دارای بقای بالای 60 درصد بودند. در سطح شوری dS.m-1 16 به‌جز ژنوتیپ‌های MLC57، MLC73، MLC94، MLC104 و MLC108 سایر ژنوتیپ‌ها در شوری dS.m-1 16 دارای بقاء بودند و ژنوتیپ‌های MLC178 و MLC26 به ترتیب با 30 و 25 درصد، بیشترین بقاء را دارا بودند. با افزایش سطح تنش شوری محتوای کلروفیل a، رنگدانههای فتوسنتزی و فنل در تمامی ژنوتیپ‌ها روندی کاهشی داشت. با افزایش شوری محتوای کلروفیل a در تیمار شاهد از 724/0 به 220/0 میلی‌گرم در گرم ماده تر در شوری dS.m-1 16 رسید. افزایش شوری از 0.5 به dS.m-1 16 سبب افزایش مهار فعالیت رادیکال آزاد DPPH، کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در ژنوتیپ‌های MLC117 و MLC178 شد. با افزایش شوری پتانسیل اسمزی منفی‌تر گردید و در شوری dS.m-1 16 دو ژنوتیپ MLC178 و MLC26 که بقای بالای داشتند کمترین پتانسیل اسمزی را به ترتیب با 3.91- و 5.62- مگاپاسکال نشان دادند. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA) نشان داد که مؤلفه اول 41/50 درصد از تغییرات و ویژگی‌های مربوط به رنگدانههای فتوسنتزی و پتانسیل اسمزی و مؤلفه دوم نیز 12.66 درصد ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی، متابولیت‌ها و درصد بقاء را توضیح می‌دهد. نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای نشان داد که ژنوتیپ‌های MLC6، MLC12، MLC26، MLC117، MLC120 و MLC178 در بیشتر صفات مورد بررسی برتر بودند؛ بنابراین انجام آزمایش‌های تکمیلی جهت بررسی تحمل به شوری روی این ژنوتیپ‌ها در شرایط مزرعه توصیه می‌شود.
بصیر عطاردی؛ امیر فتوت؛ رضا خراسانی؛ پیمان کشاورز
چکیده
بر اساس برخی گزارشات، متوسط کادمیم در برخی خاک‌ها و محصولات زراعی ایران از مقادیری که توسط سازمان خوار و بار کشاورزی و سازمان بهداشت جهانی به عنوان سطح مجاز معرفی شده، بیشتر می‌باشد. در دهه‌های اخیر، به منظور کاهش اثرات مخرب کادمیم در گیاهان استفاده از عناصری نظیر سلنیم که خاصیت آنتاگونیستی با کادمیم دارند مورد توجه قرار گرفته‌اند. ...
بیشتر
بر اساس برخی گزارشات، متوسط کادمیم در برخی خاک‌ها و محصولات زراعی ایران از مقادیری که توسط سازمان خوار و بار کشاورزی و سازمان بهداشت جهانی به عنوان سطح مجاز معرفی شده، بیشتر می‌باشد. در دهه‌های اخیر، به منظور کاهش اثرات مخرب کادمیم در گیاهان استفاده از عناصری نظیر سلنیم که خاصیت آنتاگونیستی با کادمیم دارند مورد توجه قرار گرفته‌اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی پاسخ گیاه گندم (رقم فلات) به مصرف سلنیم در شرایط تنش کادمیم انجام شد. به این منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار و در شرایط گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل چهار سطح سلنیم (0، 5/0، 1 و 4 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و سه سطح کادمیم (0، 5 و 15 میلی‌گرم بر کیلوگرم) بود. صفات مورد بررسی شامل غلظت کلروفیل a، b، کاروتنوئید، پرولین، فعالیت آنزیم کاتالاز و وزن خشک ساقه بود. نتایج نشان داد با افزایش غلظت کادمیم در خاک، محتوی رنگدانههای فتوسنتزی و فعالیت آنزیمی گندم کاهش ولی میزان پرولین افزایش یافت. در مقابل، گیاهانی که در معرض تنش کادمیم قرار داشتند و هم‌زمان غلظت‌های کمی از سلنیم نیز دریافت کردند در مقایسه با گیاهان مشابه که سلنیم دریافت نکردند محتوی کلروفیل b و فعالیت آنزیمی بیشتری داشتند. با این وجود، سلنیم تاثیر مثبتی بر غلظت کاروتنوئید، کلروفیل a و وزن خشک ساقه گندم نداشت. ضمناً غلظت‌های زیاد سلنیم نه تنها تاثیر سودمندی بر صفات مورد بررسی نداشت بلکه باعث کاهش غلظت رنگدانههای فتوسنتزی، فعالیت آنزیمی و وزن خشک ساقه گردید. در مجموع می‌توان نتیجه‌گیری کرد که در شرایط تنش کادمیم، مصرف غلظت‌های مناسبی از سلنیم باعث بهبود برخی پارامترهای فیزیولوژیکی گندم می‌گردد.
