تنش خشکی
لیلا آقایی دیزج؛ حمید محمدی؛ احمد آقایی
چکیده
مرزنجوش یکی از مهمترین گیاهان دارویی در جهان است که به دلیل اهمیت اقتصادی، کمیت وکیفیت اسانس بسیار شناخته شده است. تنش خشکی جزو تنشهای غیرزیستی است که در صورت بروز، موجب خسارتهای متعدد به گیاهان میشود. کیتوزان به عنوان الیستور زیستی، با افزایش فعالیت دفاعی گیاه از بروز خسارتهای شدید به گیاهان در شرایط تنش جلوگیری میکند. ...
بیشتر
مرزنجوش یکی از مهمترین گیاهان دارویی در جهان است که به دلیل اهمیت اقتصادی، کمیت وکیفیت اسانس بسیار شناخته شده است. تنش خشکی جزو تنشهای غیرزیستی است که در صورت بروز، موجب خسارتهای متعدد به گیاهان میشود. کیتوزان به عنوان الیستور زیستی، با افزایش فعالیت دفاعی گیاه از بروز خسارتهای شدید به گیاهان در شرایط تنش جلوگیری میکند. بدین منظور جهت ارزیابی اثر القاکننده کیتوزان و تنش کم آبی بر رشد و پارامترهای فیزیولوژیک مرزنجوش، آزمایشی در گلخانه دانشگاه شهید مدنی آذربایجان- ایران به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عاملهای مورد بررسی شامل محلولپاشی کیتوزان در سه سطح (صفر، 250 و 500 میلیگرم بر لیتر)، عامل دوم گونههای مرزنجوش (Origanum majorana وOriganum vulgare) و عامل سوم سطوح تنش (تنش کم آبی و عدم تنش) بودند. زمان اعمال تنش کم آبی و تیمار با کیتوزان سه هفته قبل از گلدهی کامل بود. نتایج نشان داد که تنش کم آبی موجب کاهش درصد ماده خشک بوته، صفات محتوای رطوبت نسبی برگ، محتوای کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئید شد، در حالیکه محتوای هیدروژن پراکسید (H2O2)، مالوندیآلدهید (MDA)، پرولین و بازده اسانس را افزایش داد. محلولپاشی کیتوزان در شرایط تنش کم آبی باعث افزایش وزن خشک شاخساره، کلروفیلa، کلروفیل کل، کارتنوئید، محتوای رطوبت نسبی برگ، پرولین و بازده اسانس شد. نتایج نشان داد که استفاده از کیتوزان به عنوان الیسیتور زیستی، با توجه به مهندسی متابولیت میتواند اثرات سوء تنش کم آبی را در گیاه مرزنجوش به عنوان یک گیاه داروئی کاهش دهد.
بهنام طهماسب پور؛ سدابه جهانبخش؛ علیرضا تاری نژاد؛ حمید محمدی
چکیده
بهمنظور شناسایی ژنوتیپهای گندم متحمل به تنش خشکی در گلخانه و مزرعه، 30 ژنوتیپ بهعنوان فاکتور فرعی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح کاملاً تصادفی و بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش (آبیاری بهصورت متداول تا آخر فرایند رشد گیاه صورت گرفت) و تنش خشکی مرحله گلدهی (آبیاری تا مرحله گلدهی بهصورت متداول و طبیعی ...
بیشتر
بهمنظور شناسایی ژنوتیپهای گندم متحمل به تنش خشکی در گلخانه و مزرعه، 30 ژنوتیپ بهعنوان فاکتور فرعی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح کاملاً تصادفی و بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش (آبیاری بهصورت متداول تا آخر فرایند رشد گیاه صورت گرفت) و تنش خشکی مرحله گلدهی (آبیاری تا مرحله گلدهی بهصورت متداول و طبیعی انجام گرفت و تنش خشکی بعدازآن مرحله اعمال گردید) در سال 96-1395 در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس، اختلاف معنیداری را بین ژنوتیپها ازلحاظ عملکرد دانه در شرایط تنش کمبود آب آخر فصل و بدون تنش نشان داد. شاخصهای مختلف ارزیابی تحمل به تنش خشکی، ژنوتیپهای مختلف را بهعنوان متحمل به تنش کمبود آب در مرحله گلدهی معرفی نمود. روی این اصل، گروهبندی ژنوتیپها بر اساس شاخص تحمل، میانگین محصول دهی، میانگین هندسی محصول دهی، میانگین هارمونیک، شاخص تحمل تنش، شاخص حساسیت تنش، شاخص عملکرد و شاخص پایداری عملکرد جهت شناسایی ژنوتیپهای متحمل به تنش خشکی انجام و تحت شرایط گلخانه و مزرعه ژنوتیپ-ها در چهار خوشه جای گرفتند و ژنوتیپهای cd-1، cd-2، cd-5 و cd-9 تحت هر دو شرایط ارزیابی (گلخانه و مزرعه) و بر اساس شاخصهای متحمل به خشکی مورد ارزیابی، بهعنوان متحملترین ژنوتیپها تشخیص داده شدند.