نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

چکیده

شوری یک تنش غیر زیستی است که رشد و تولید گیاهان زراعی را در بسیاری از مناطق جهان محدود کرده است. به منظور بررسی برخی ویژگی‌های رشدی گیاه دارویی زنیان (Carum capticum L) در پاسخ به تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه‌ی مرکز ملی تحقیقات شوری در سال 1399 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح شوری آب 0.4 (بدون تنش)، 3، 6، 9 و 12 دسی زیمنس بر متر بودند. ویژگی‌های رشدی مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، وزن تر و خشک شاخساره، وزن خشک ریشه، تعداد ساقه فرعی، محتوای نسبی آب، نشت یونی، محتوای پتاسیم و سدیم بخش هوایی بودند. نتایج نشان داد که افزایش شوری از تیمار بدون تنش تا سطح شوری 12 دسی زیمنس بر متر موجب کاهش 63 درصد ارتفاع بوته، 58 درصد وزن تر شاخساره، 42 درصد وزن خشک شاخساره، 47 درصد وزن خشک ریشه، 13 درصد محتوای نسبی آب و 45 درصد پتاسیم گیاه شد. همچنین افزایش شوری از تیمار بدون تنش شوری تا تیمار شوری 12 دسی‌زیمنس بر متر باعث افزایش مقادیر نشت یونی و درصد سدیم بخش هوایی گیاه به ترتیب به میزان 47 و 11 درصد شد. نتایج همبستگی نشان داد که بالاترین صفات موثر بر وزن خشک ماده هوایی شامل درصد پتاسیم بخش هوایی گیاه و نشت یونی بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Ashraf, M., Orooj, A, 2006. Salt stress effects on growth, ion accumulation and seed oil concentration in an arid zone traditional medicinal plant ajwain (Trachyspermum ammi L. Sprague). Journal of Arid Environments. 64, 209-220. https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2005.04.015
Bijani, M., Yadollahi, P., Heidari, M., Latifi, M., Asgharipour, M.R., Ramrudi, M., 2015. Effect of saline water and chemicalorganic fertilizers on nutrient uptake and yield of ajowan (Carum copticum L.) C. B. Clarke). Journal of Plant Ecophysiology, 7, 124-141. [In Persian with English Summary]. https://sanad.iau.ir/journal/jpec/Article/558914?jid=558914
Davazdahemami, S., Majnoun Hosseini, N., 2008. Cultivation and Production of Certain Herbs and Spices. University of Tehran press, 2nd Edition. 300p. [In Persian].
Davazdahemami, S., Sefidkon, F.Jahansooz, M.R., Mazaheri, D., 2010. Evaluation of water salinity effects on yield and essential oil content and composition of Carum copticum L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 25, 504-512. [In Persian with English summary]. https://doi.org/10.22092/ijmapr.2010.7136
Davazdahemami, S., Enteshari, Sh., Allahdadi, M., Yasamani, Sh., 2021. Effect of Salinity Stress on Some Mineral Contents and Biochemical Parameters of Ajowan. Journal of Crops Improvment, 23, 127-139. [In Persian with English summary]. https://doi.org/10.22059/jci.2020.297618.2350
Dokhani, S., Mortezaei-Nejhad, F., Davazdah-Emami, S., 2012. Effect of sowing season on growth and oil chemical composition of ajowain (Carum capticom L.) under salinity stress. Journal of Medicinal Herbs. 3, 81-88. [In Persian with English summary]. https://doi.org/10.22059/ijfcs.2020.293886.654668
Fazeli, A., Zarei, B., Tahmasebi, Z., 2018. The effect of salinity stress and salicylic acid on some physiological and biochemical traits of Black cumin (Nigella sativa L.). Iranian Journal of Plant Biology, 9, 69-84. [In Persian with English summary]. https://doi.org/10.22108/ijpb.2018.104605.1029
Francois, L. E., Maas, E. V., Donovan, T. J., Youngs, V. L., 1986. Effect of salinity on grain yield and quality, vegetative growth, and germination of semi-dwarf and durum wheat. Agronomy Journal, 78, 1053-1058. https://doi.org/10.2134/agronj1986.00021962007800060023x
Gupta, B., Huang, B., 2014. Mechanism of salinity tolerance in plants: Physiological, biochemical, and molecular characterization. International Journal of Genomics, 701596, 1- 18. https://doi.org/10.1155/2014/701596
Lovelli, S., Sofo, A., Perniola, M., Scopa, A., 2013. Abscisic acid and biomass portioning on tomato under salinity. In: Parviz, A., Azooz, M. M., Prasad, M. N. V. (Eds.), Ecophysiology and Responses of Plants under Salt Stress. Springer Press, pp. 267-282.
Moshiri Roshan, A., Sari, A.A., Aghajani, N., Daraei Garmakhany, A., 2020. Ajowan seed ethanolic extract: extract optimization, phenolic compounds and antioxidant properties. Journal of Food Science and Technology, 104, 51-64. https://doi.org/10.52547/fsct.17.104.51
Omidbaigi, R., 1997. Production and Processing of Medicinal Plants. Tehran Nashr Publisher. 196p. [In Persian].
Piri, I., Keshtegar, M., Tavassoli, A., Babaeian M., 2017. Effect of Salinity on Osmotic Adjustment, Yield and Essence of Local Landraces Ajowan (Trachyspermum ammi L.). Journal of Crop Ecophysiology. 11, 519-530. [In Persian with English summary]. https://sanad.iau.ir/journal/jcep/Article/536633?jid=536633&lang=en
Ramezani, M.R., Seghatoleslami, M.J., Sayyari Zohan, M.H., Moosavi, S.Gh., 2017. Effect of salinity and foliar application of Zn and Fe on yield and morphological and quality traits of Carum copticum. Environmental Stresses in Crop Science. 10, 595-604. [In Persian with English summary]. https://doi.org/10.22077/escs.2017.634
Ritchie, S.W., Nguyen, H.T., Holaday, A. S., 1990. Leaf water content and gas exchange parameters of two wheat genotypes differing in drought resistance. Crop Science, 30, 105-111. https://doi.org/10.2135/cropsci1990.0011183X003000010025x
Zargari A., 1992. Herbal Medicine. Tehran Univercity. 970 p. [In Persian].