زهرا حیدری؛ حسینعلی اسدی قارنه؛ جمشید رزمجو
چکیده
شوری آب آبیاری در بسیاری از نقاط جهان به عنوان عامل محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان به شمار می‌آید. گونه‌های مختلف مریم گلی دارای خواص متعدد دارویی و درمانی هستند. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر صفات مورفوفیزیولوژیک گیاه مریم گلی مزرعه‌روی (Salvia nemorosa L.)، آزمایشی به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تیمار شوری شامل شاهد (12 میلی‌مولار)، ...
بیشتر
شوری آب آبیاری در بسیاری از نقاط جهان به عنوان عامل محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان به شمار می‌آید. گونه‌های مختلف مریم گلی دارای خواص متعدد دارویی و درمانی هستند. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر صفات مورفوفیزیولوژیک گیاه مریم گلی مزرعه‌روی (Salvia nemorosa L.)، آزمایشی به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تیمار شوری شامل شاهد (12 میلی‌مولار)، 50، 75 و 100 میلی‌مولار محلول کلرید سدیم و در 5 تکرار در مرکز تحقیقات سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر اصفهان در سال 1397 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد شوری تأثیر معنی‌داری بر ارتفاع گیاه، تعداد برگ، طول و عرض برگ، طول گل‌آذین، تعداد گل‌آذین در هر بوته، تعداد گل در هر گل‌آذین، تعداد بذر در گل‌آذین، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، میزان کلروفیل a، b و کل دارد. صفات مذکور در سطح شوری100 میلی‌مولار به ترتیب 20.56، 68.95، 54.41، 27.97، 9.19، 82.85، 41.45، 62.31، 60.47، 53.84، 23.13، 34.09، 66.66، 62.5 و 64.7 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش نشان دادند. شوری بر میزان پرولین و فنول کل نیز تأثیر معنی‌داری داشت و میزان پرولین و فنول کل در تیمار100میلی‌مولار کلرید سدیم نسبت به تیمار شاهد به‌ترتیب 62.5 و 96.17 درصد افزایش نشان داد. با توجه به این‌که اعمال شوری بالاتر از 50 میلی‌مولار کلرید سدیم منجر به کاهش معنی‌دار وزن تر و خشک ریشه و وزن خشک اندام هوایی گردید و علائم زردی و سوختگی در نمونه‌های گیاهی مشاهده شد، می‌توان نتیجه گرفت که گیاه مریم گلی مزرعه‌روی سطوح شوری تا 50 میلی‌مولار کلرید سدیم را می‌تواند تحمل کند و نسبت به سطوح بالاتر شوری حساسیت نشان می‌دهد.
علیرضا رهی؛ حمید نجفی زرینی؛ غلامعلی رنجبر؛ مهدی قاجار سپانلو
چکیده
به منظور شناسایی ژنوتیپهای متحمل به خشکی گیاه سویا آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در دماوند انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل 50 ژنوتیپ سویا و دو سطح آبیاری نرمال و قطع آبیاری در زمان غلاف دهی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که واکنش ژنوتیپهای سویا به شرایط تنش خشکی ...
بیشتر
به منظور شناسایی ژنوتیپهای متحمل به خشکی گیاه سویا آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در دماوند انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل 50 ژنوتیپ سویا و دو سطح آبیاری نرمال و قطع آبیاری در زمان غلاف دهی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که واکنش ژنوتیپهای سویا به شرایط تنش خشکی و بدون تنش متفاوت بود. ژنوتیپهای 2، 14، 21، 38 و 49درهر دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش و ژنوتیپهای 25 و 14 فقط در شرایط تنش عملکرد بالایی را نشان دادند. برای تعیین مناسب ترین شاخص‌ها از همبستگی شاخص‌های تحمل به خشکی با عملکرد دانه‌ها در شرایط تنش و بدون تنش استفاده شد و بر این اساس از 17 شاخص 10 شاخص قابل اعتماد معین شد و ژنوتیپهای برتر این شاخص‌ها نیز مشخص گردید. ژنوتیپ برتر برای میانگین تولید شاخص بهره وری ، میانگین هندسی، میانگین هارمونیک و شاخص تحمل خشکی ژنوتیپ شماره 14بود و ژنوتیپهای 14 و 25 برای شاخص عملکرد، ژنوتیپهای25 و34 برای شاخص پایداری عملکرد، ژنوتیپ 25 برای شاخص مقاومت به خشکی و شاخص تولید غیر تنشی تنش و ژنوتیپهای 14 و 49 برای شاخص تحمل غیر زیستی و شاخص تحمل تنش تعدیل شده برتر بودند. کلیه شاخص‌های تحمل به خشکی در تجزیه به مولفه‌های اصلی وارد شدند و نتایج نشان داد که مولفه‌های اول و دوم در مجموع 99/97% واریانس کل را تبیین کردند. شاخص‌هایی که بالاتر بودن مقادیر آن‌ها نشانه متحمل بودن گیاه به خشکی می‌باشد، در مؤلفه اول و شاخص‌هایی که بیشتر بودن آن‌ها مبین حساسیت گیاه به خشکی می‌باشد در مؤلفه دوم قرار گرفتند. تجزیه کلاستر ژنوتیپ‌ها را به 8 گروه تقسیم نمود و ژنوتیپهای2، 14، 21، 23، 42 و 49 در یک گروه قرار داد این ژنوتیپ‌ها بر اساس میانگین در هر دو محیط عملکرد خوبی دارند.
