حسین حمامی؛ فرهاد آذرمی آتاجان؛ مصطفی یعقوب زاده
چکیده
ازآنجاکه کمبود آب طی دوره رشد گیاه یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده عملکرد گیاهان زراعی است، استفاده از روشی آسان و ارزان برای کاهش اثر کمبود آب ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی اثر اسموپرایمینگ بذر بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم آنفارم 4 تحت شرایط مزرعه انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی ...
بیشتر
ازآنجاکه کمبود آب طی دوره رشد گیاه یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده عملکرد گیاهان زراعی است، استفاده از روشی آسان و ارزان برای کاهش اثر کمبود آب ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی اثر اسموپرایمینگ بذر بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم آنفارم 4 تحت شرایط مزرعه انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح مختلف آبیاری (شامل 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) و چهار سطح پیش‌تیمار بذر (شامل صفر (شاهد)، 0.3-، 0.6- و 0.9- مگا پاسکال ایجادشده به‌وسیله پلی‌اتیلن گلایکول 6000) بود. نتایج آزمایش نشان داد که سطوح آبیاری بر صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، تعداد سنبله، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه اثر معنی‌داری داشت (0.01>P) در‌حالی‌که سطوح آبیاری بر شاخص برداشت اثر معنی‌داری نداشت. پیش‌تیمار اسمزی بذر بر ارتفاع گیاه و طول سنبله (0.01>P)، تعداد پنجه، تعداد دانه در سنبله، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه (0.05>P) اثر معنی‌داری داشت. اثرات متقابل نیز به‌جز شاخص برداشت اثر معنی‌داری بر سایر صفات را نشان داد. نتایج آزمایش نشان داد که پیش‌تیمارهای اسمزی 0.3-، 0.6- و 0.9- مگا پاسکال به ترتیب منجر به 2.13، 2.62 و 2.51 برابر شدن عملکرد دانه در شرایط تنش 50 درصد نیاز آبی نسبت به عدم پیش‌تیمار بذر با تنش 50 درصد نیاز آبی شد. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که پیش‌تیمار اسمزی بذر با پلی‌اتیلن گلایکول که منجر به ایجاد فشار 0.6- مگا پاسکال شد در شرایط تنش 50 درصد نیاز آبی، بیشترین کارایی را در جبران خسارت ناشی از کمبود آب را نشان داد. این در حالی بود که در شرایط تنش 75 درصد نیاز آبی، اثر پیش‌تیمارها معنی‌دار و مثبت نبود حتی در تیمار 0.9- مگا پاسکال اثر منفی و معنی‌دار بود؛ بنابراین کاربرد پیش‌تیمارهای اسمزی تا حدودی باعث جبران خسارات ناشی از کمبود رطوبت بر عملکرد دانه در شرایط تنش 50 درصد نیاز آبی شد. این در حالی است که در شرایط بدون تنش پیش‌تیمارهای اسمزی تأثیر مثبتی بر عملکرد دانه نداشتند.
