تنش شوری
رستم یزدانی بیوکی
چکیده
شوری یک تنش غیر زیستی است که رشد و تولید گیاهان زراعی را در بسیاری از مناطق جهان محدود کرده است. به منظور بررسی برخی ویژگی‌های رشدی گیاه دارویی زنیان (Carum capticum L) در پاسخ به تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه‌ی مرکز ملی تحقیقات شوری در سال 1399 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح شوری آب 0.4 (بدون تنش)، 3، 6، 9 ...
بیشتر
شوری یک تنش غیر زیستی است که رشد و تولید گیاهان زراعی را در بسیاری از مناطق جهان محدود کرده است. به منظور بررسی برخی ویژگی‌های رشدی گیاه دارویی زنیان (Carum capticum L) در پاسخ به تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه‌ی مرکز ملی تحقیقات شوری در سال 1399 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح شوری آب 0.4 (بدون تنش)، 3، 6، 9 و 12 دسی زیمنس بر متر بودند. ویژگی‌های رشدی مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، وزن تر و خشک شاخساره، وزن خشک ریشه، تعداد ساقه فرعی، محتوای نسبی آب، نشت یونی، محتوای پتاسیم و سدیم بخش هوایی بودند. نتایج نشان داد که افزایش شوری از تیمار بدون تنش تا سطح شوری 12 دسی زیمنس بر متر موجب کاهش 63 درصد ارتفاع بوته، 58 درصد وزن تر شاخساره، 42 درصد وزن خشک شاخساره، 47 درصد وزن خشک ریشه، 13 درصد محتوای نسبی آب و 45 درصد پتاسیم گیاه شد. همچنین افزایش شوری از تیمار بدون تنش شوری تا تیمار شوری 12 دسی‌زیمنس بر متر باعث افزایش مقادیر نشت یونی و درصد سدیم بخش هوایی گیاه به ترتیب به میزان 47 و 11 درصد شد. نتایج همبستگی نشان داد که بالاترین صفات موثر بر وزن خشک ماده هوایی شامل درصد پتاسیم بخش هوایی گیاه و نشت یونی بود.
تنش خشکی
فاطمه آقایی؛ رئوف سیدشریفی؛ سلیم فرزانه
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات برخی تعدیل کننده‌های تنش (باکتریهای محرک رشد و نانواکسید آهن و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 اجرا ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات برخی تعدیل کننده‌های تنش (باکتریهای محرک رشد و نانواکسید آهن و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در 50 درصد مراحل چکمه‌ای شدن (آبستنی) و سنبله‌دهی به‌ترتیب به‌عنوان محدودیت شدید و ملایم آبی به ترتیب کد 43 و 55 مقیاس BBCH)، کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد به‌عنوان شاهد، کاربرد آزوسپریلیوم، سودوموناس، کاربرد توام آزوسپریلیوم و سودوموناس) و محلول‌پاشی نانوذرات در چهار سطح (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، محلول‌پاشی یک گرم در لیتر نانو اکسید آهن، محلول‌پاشی50 میلیگرم در لیتر نانوسیلیکون، محلول‌پاشی توام نانواکسید آهن و نانوسیلیکون) می‌شدند. نتایج نشان داد کاربرد باکتریهای محرک رشد و نانو اکسید آهن وسیلیکون در شرایط آبیاری کامل محتوای کلروفیل کل (48.16%)، عملکرد کوانتومی (36.05%)، محتوای نسبی آب (35.83%) و عملکرد دانه (43.28%) را نسبت به عدم کاربرد باکتریهای محرک رشد و نانوذرات تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی افزایش داد. همچنین کاربرد باکتریهای محرک رشد و نانوذرات تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی فعالیت آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز و پلی‌فنل اکسیداز را (به‌ترتیب، 47.06، 55.69 و 36.53%) و محتوای پرولین، قندهای محلول (به ترتیب 45.41 و 46.93%) نسبت به عدم کاربرد باکتریهای محرک و نانوذرات تحت شرایط آبیاری کامل افزایش داد. بر اساس نتایج این بررسی به‌نظرمی‌رسد باکتریهای محرک رشد و نانوذرات میتواند بواسطه بهبود صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، عملکرد دانه را در شرایط محدودیت شدید آبی افزایش دهد.
فیزیولوژی گیاهان در شرایط تنش
احمد شادمهری؛ حمید عباس دخت
چکیده
یکی از تنشهای غیر زیستی برای گیاهان زراعی، کمبود آب است که در نواحی خشک و نیمه‌خشک ازجمله ایران به عنوان مهم‌ترین عامل محدودکننده رشد گیاهان است. لذا اثرات تنش خشکی و پرایمینگ تغذیه‌ای بذر بر گیاهان میتواند نقش مهمی در مدیریت رژیم های مختلف آبیاری جهت مقابله با شرایط نامساعد محیطی و بهبود عملکرد محصولات زراعی داشته باشد. ...
بیشتر
یکی از تنشهای غیر زیستی برای گیاهان زراعی، کمبود آب است که در نواحی خشک و نیمه‌خشک ازجمله ایران به عنوان مهم‌ترین عامل محدودکننده رشد گیاهان است. لذا اثرات تنش خشکی و پرایمینگ تغذیه‌ای بذر بر گیاهان میتواند نقش مهمی در مدیریت رژیم های مختلف آبیاری جهت مقابله با شرایط نامساعد محیطی و بهبود عملکرد محصولات زراعی داشته باشد. کینوا یکی از محصولات زراعی است که علاوه بر ارزش غذایی بالا، به دلیل مقاومت به کم‌آبی در سالهای اخیر موردتوجه قرار گرفته است. به همین منظور در سال زراعی 1399 -1400 در شهرستانهای نیشابور و کاشمر آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل که سه دور آبیاری 7، 10 و 14 روز به‌عنوان فاکتور اصلی و پرایمینگ بذور در دو سطح بدون پرایم (شاهد) و ترکیب سولفات آهن + سولفات روی به‌عنوان فاکتور دوم روی سه ژنوتیپ (Q12، Q29 و Giza1) کینوا به‌عنوان فاکتورهای فرعی انجام شد. در منطقه کاشمر، بیشترین میزان محتوای نسبی آب در ارقام Q12 و گیزا تحت تیمار 14 روز یک‌بار آبیاری مشاهده شد. درحالی‌که در نیشابور بیشترین مقدار متغیر مذکور در تیمار 7 روز یک‌بار آبیاری و رقم Q29 به دست آمد. تیمار پرایمینگ ارقام Q29 و گیزا به ترتیب همراه با اعمال 10 و 7 روز یک‌بار آبیاری بیشترین مقدار کلروفیل کل را در منطقه کاشمر نشان داد، درحالی‌که در منطقه نیشابور بیشترین مقدار کلروفیل کل تحت تیمار عدم پرایمینگ رقم گیزا به همراه کاربرد 10 روز یک‌بار آبیاری به دست آمد. به‌طورکلی پرایمینگ بذر با سولفات روی و سولفات آهن میتواند سبب بهبود خصوصیات فیزیولوژیکی کینوا تحت تنش آبی گردد. در منطقه نیشابور، رقم Q29 اثر غالبی بر تیمار پرایمینگ در مورد محتوای نسبی آب داشت. با توجه به نتایج رقم Q29 در منطقه کاشمر و رقم گیزا در منطقه نیشابور در شرایط کمآبیاری، با حفظ محتوای کلروفیل برگ به رشد و نمو گیاه کمک شایانی خواهد نمود.
فیزیولوژی گیاهان در شرایط تنش
الناز ستارزاده؛ مهرداد یارنیا؛ ابراهیم خلیلوندبهروزنیا؛ بهرام میرشکاری؛ ورهرام رشیدی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کودهای زیستی و فسفر بر کاهش اثرات کمآبیاری در گیاه دارویی اسطوخدوس، آزمایشی به‌صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در سال زراعی 98-97 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلیمتر از تشت ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کودهای زیستی و فسفر بر کاهش اثرات کمآبیاری در گیاه دارویی اسطوخدوس، آزمایشی به‌صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در سال زراعی 98-97 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلیمتر از تشت تبخیر کلاس A) به عنوان عامل اصلی و تلقیح با کود زیستی در چهار سطح (تلقیح با تیوباسیلوس، پسودوموناس و تیوباسیلوس+پسودوموناس و عدم تلقیح به‌عنوان شاهد) به‌عنوان عامل فرعی و سطوح فسفر در دو سطح (0 و 50 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان عامل فرعی فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثرات برهمکنش بین سطوح آبیاری، فسفر و کود زیستی بر وزن خشک گل، نشت غشای سلولی، قندهای محلول، محتوای پرولین، آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و مالون دی‌آلدئید معنی دار اما بر نشت غشای سلولی، وزن خشک برگ و محتوای نسبی آب برگ معنی دار نبود. نتایج نشان داد که در کلیه سطوح آبیاری، مصرف فسفر و تلقیح با کودهای زیستی موجب افزایش وزن خشک گل نسبت به شاهد شد. بیشترین وزن خشک گل (833.3 گرم در هکتار)، محتوای پرولین (4.828 میلیگرم بر گرم وزن تر)، قندهای محلول (1.936 میلیگرم بر گرم وزن تر)، فعالیت آنزیمهای کاتالاز (0.1147 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه)، پراکسیداز (0.1193 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه، سوپراکسیددیسموتاز (0.6173 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه) و مالوندی‌آلدئید (5.343 میکرومول بر گرم وزن تر) در آبیاری بعد از 60 میلیمتر تبخیر از تشت، 50 کیلوگرم فسفر در هکتار و کاربرد تیوباسیلوس+پسودوموناس حاصل گردید. باکتریهای محرک رشد به همراه کاربرد فسفر میتواند اثر مثبتی بر کاهش اثرات منفی تنش آبی داشته باشد و موجب افزایش عملکرد گل در گیاه اسطوخودوس شود.
تنش شوری
سارا محمدی کله سرلو؛ رئوف سیدشریفی؛ حامد نریمانی
چکیده
بهمنظور بررسی تاثیر ورمی‌کمپوست، هیومیک اسید و فلاوباکتریوم بر عملکرد، شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تاثیر ورمی‌کمپوست، هیومیک اسید و فلاوباکتریوم بر عملکرد، شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری در سه سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد، شوری 50 و 100 میلی‌مولار) با استفاده از نمک NaCl، کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کودهای زیستی به‌عنوان شاهد، کاربرد ورمی‌کمپوست، تلقیح بذر با فلاوباکتریوم، کاربرد توام ورمی‌کمپوست و فلاوباکتریوم) و محلول‌پاشی هیومیک اسید (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد و محلول‌پاشی دو گرم در لیتر هیومیک اسید) بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که کاربرد توام ورمی‌کمپوست، فلاوباکتریوم و هیومیک اسید در شرایط عدم اعمال شوری، فلورسانس حداکثر (22.53 درصد)، فلورسانس متغیر (94.69 درصد)، عملکرد کوانتومی (58.88 درصد)، شاخص کلروفیل (28.91 درصد)، شاخص نیتروژن (3.88 درصد)، محتوای نسبی آب (50.48 درصد) و عملکرد دانه (69.56 درصد) را نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و محلول‌پاشی هیومیک اسید تحت شرایط شوری 100 میلی‌مولار خاک، افزایش داد. عدم کاربرد کودهای زیستی و محلول‌پاشی هیومیک اسید در شرایط شوری 100 میلی‌مولار موجب افزایش هدایت الکتریکی و فلورسانس حداقل (F0) برگ پرچم شد. به‌نظر می‌رسد کاربرد کودهای زیستی و هیومیک اسید میتواند با بهبود فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیکی، عملکرد تریتیکاله در شرایط شوری را، افزایش دهد.
تنش شوری
رستم یزدانی بیوکی؛ حسین بیرامی؛ مهدی کریمی؛ محمد حسین بناکار؛ ولی سلطانی گردفرامرزی
چکیده
گیاهان دارویی از جمله گیاه کاسنی از گیاهان اقتصادی و ارزشمند بوده که لازم است نسبت به ارزیابی تحمل به تنش این گیاه مطالعات کافی صورت گیرد. به این منظور جهت مطالعه تحمل به شوری گیاه کاسنی آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار به‌صورت گلدانی در گلخانه مرکز ملی تحقیقات شوری در سال زراعی 99-1398 انجام شد. تیمارهای پنج سطح شوری آب آبیاری ...
بیشتر
گیاهان دارویی از جمله گیاه کاسنی از گیاهان اقتصادی و ارزشمند بوده که لازم است نسبت به ارزیابی تحمل به تنش این گیاه مطالعات کافی صورت گیرد. به این منظور جهت مطالعه تحمل به شوری گیاه کاسنی آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار به‌صورت گلدانی در گلخانه مرکز ملی تحقیقات شوری در سال زراعی 99-1398 انجام شد. تیمارهای پنج سطح شوری آب آبیاری شامل آب شهر (شاهد)، 3، 6، 9 و 12 دسی‌زیمنس بر متر بود. تیمارهای شوری از طریق رقیق‌سازی آب‌شور منطقه اطراف اردکان با آب شرب تهیه شد و بعد از سبز شدن گیاه به مدت 8 ماه بر گیاهان اعمال شد. سپس بهمنظور برآورد آستانه تحمل به تنش شوری و کاهش 50 درصد عملکرد از مدل موس-هافمن استفاده شد. در انتهای آزمایش برخی صفات کمی گیاه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن بود که اعمال سطوح شوری به‌طوری معنی‌داری سبب کاهش تمامی ویژگی‌های موردبررسی شد. به‌طوری‌که افزایش شوری از تیمار شاهد تا شوری 12 دسی‌زیمنس بر متر سبب کاهش 50 درصد ارتفاع بوته، 59 درصد وزن خشک اندام هوایی، 76 درصد وزن خشک ریشه و 72 درصد تعداد آکن در بوته شد. همچنین با افزایش شوری از تیمار شاهد تا شوری 9 دسی‌زیمنس بر متر سبب کاهش 9.68 درصد محتوای آب نسبی و افزایش نشت یونی گیاه به میزان 37.47 درصد شد. افزایش شوری از شاهد تا 12 دسی‌زیمنس بر متر تأثیر معنی‌داری بر کاهش نسبت پتاسیم به سدیم به میزان 96 درصد داشت. کاهش 50 و 100 درصد عملکرد ریشه کاسنی به ترتیب در شوری 5.91 و 14.66 دسی‌زیمنس بر متر حاصل شد. به‌طورکلی با توجه به نتایج به‌دست‌آمده به نظر می‌رسد گیاه کاسنی تحمل بالایی نسبت به شوری ندارد.
محمودرضا تدین؛ هدایت‌الله کریم‌زاده سورشجانی
چکیده
بهمنظور بررسی سطوح مختلف کمآبیاری و زئولیت بر ارزن پروسو (Panicum miliaceum L.)، آزمایشی به‌صورت بلوکهای خردشده در تابستان 1394، در دانشگاه شهرکرد اجرا شد. عامل اول شامل: زئولیت (0، 0.5 و 1 کیلوگرم در مترمربع) و عامل دوم رژیم آبیاری (تأمین 100، 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی گیاه) بودند. نتایج نشان داد شاخص سطح برگ (LAI)، سرعت رشد گیاه (CGR)، سرعت جذب و تحلیل ...
بیشتر
بهمنظور بررسی سطوح مختلف کمآبیاری و زئولیت بر ارزن پروسو (Panicum miliaceum L.)، آزمایشی به‌صورت بلوکهای خردشده در تابستان 1394، در دانشگاه شهرکرد اجرا شد. عامل اول شامل: زئولیت (0، 0.5 و 1 کیلوگرم در مترمربع) و عامل دوم رژیم آبیاری (تأمین 100، 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی گیاه) بودند. نتایج نشان داد شاخص سطح برگ (LAI)، سرعت رشد گیاه (CGR)، سرعت جذب و تحلیل خالص (NAR) و سرعت رشد نسبی (RGR) تحت تأثیر تیمارهای کمآبیاری کاهش یافتند، اما کاربرد زئولیت باعث بهبود شاخص‌های مذکور در شرایط کمآبیاری شد. کمآبیاری سبب کاهش پایداری غشاء سلول، محتوای نسبی آب برگ، هدایت روزنهای، زیستتوده، عملکرد دانه و شاخص برداشت گردید درحالی‌که کاربرد زئولیت منجر به بهبود صفات مذکور در شرایط کمآبیاری گردید. بیشترین درصد کاهش عملکرد دانه (77 درصد) نسبت به تیمار شاهد در تیمار آبیاری 25 درصد ظرفیت زراعی و عدم استفاده از زئولیت مشاهده شد. بیشترین میزان عملکرد دانه نیز از تیمار بدون کمآبیاری و کاربرد نیم و یک کیلوگرم بر مترمربع زئولیت به دست آمد (به ترتیب 159 و 156 گرم بر مترمربع). بر اساس نتایج به‌دست‌آمده میتوان نتیجهگیری کرد که کاربرد یک کیلوگرم زئولیت بر مترمربع برای دستیابی به عملکرد بهتر قابل توصیه است.
محمود عطارزاده؛ حمیدرضا بلوچی؛ مجید رجایی؛ فرزانه پولادی
چکیده
اسید آبسیزیک یکی از هورمونهای گیاهی است که نقش عمدهای در چرخه زندگی گیاه داشته و بسیاری از فرایندهای مهم فیزیولوژیکی ازجمله نمو و سازگاری گیاه به تنشهای محیطی را تنظیم مینماید.اسید آبسیزیکاز طریق کنترل وضعیت آبی گیاه تحت تنش، اثرات زیانبار خسارت تنش گرما را به‌طور چشمگیری کاهش میدهد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل ...
بیشتر
اسید آبسیزیک یکی از هورمونهای گیاهی است که نقش عمدهای در چرخه زندگی گیاه داشته و بسیاری از فرایندهای مهم فیزیولوژیکی ازجمله نمو و سازگاری گیاه به تنشهای محیطی را تنظیم مینماید.اسید آبسیزیکاز طریق کنترل وضعیت آبی گیاه تحت تنش، اثرات زیانبار خسارت تنش گرما را به‌طور چشمگیری کاهش میدهد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان در سال 1392 انجام گرفت. فاکتور اول شامل پیش‌تیمار هورمون اسید آبسیزیک در 4 سطح صفر، 50، 100 و 200 میکرومولار و فاکتور دوم شامل اعمال تنش گرما با درجه‌حرارت 40 درجه سانتیگراد در 4 بازهی زمانی صفر، 8، 16 و 24 ساعت بود که به گیاهچههای ذرت، هیبرید سینگل‌کراس 704 اعمال شدند. گیاهچههای ذرت قادر به تحمل تنش گرمایی 8 ساعت بودند و تأثیر منفی گرما با افزایش مدت‌زمان آن افزایش یافت که منجر به کاهش تولید ماده خشک اندام هوایی در تنش گرمایی 16 و 24 ساعته گردید. افزایش غلظت اسید آبسیزیک و تنش گرما باعث کاهش معنی‌داری در کلروفیل a ذرت گردید، به‌طوری‌که در شرایط گرمای 24 ساعته و غلظت 200 میکرومولار اسید آبسیزیک، با کاهش 9/36 درصدی نسبت به شاهد به دست آمد. همچنین تنش گرمای 24 ساعت سبب کاهش کارتنوئید به میزان 17 درصد نسبت به شاهد گردید. غلظت 50 و 100 میکرومولار اسید آبسیزیک، تا حدودی توانسته سبب کاهش نشت یونی برگ، افزایش محتوای نسبی آب و شاخص سبزینگی برگ ذرت شود، که درنتیجه سبب افزایش وزن خشک اندام هوایی ذرت در شرایط تنش گرما میگردد.
شهلا توانا؛ جلال صبا؛ فرید شکاری
چکیده
با افزایش جمعیت دنیا و نیاز به تأمین غذا، افزایش عملکرد گیاهان زراعی اهمیت زیادی پیدا کرده است. یکی از مهم‌ترین اقدامات برای نیل به این هدف، شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش عملکرد است. تحقیق حاضر بهمنظور تعیین مؤثرترین صفات بر عملکرد دانه و اجزای آن در گندم نان تحت شرایط دیم انجام گرفت. آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ...
بیشتر
با افزایش جمعیت دنیا و نیاز به تأمین غذا، افزایش عملکرد گیاهان زراعی اهمیت زیادی پیدا کرده است. یکی از مهم‌ترین اقدامات برای نیل به این هدف، شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش عملکرد است. تحقیق حاضر بهمنظور تعیین مؤثرترین صفات بر عملکرد دانه و اجزای آن در گندم نان تحت شرایط دیم انجام گرفت. آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در قالب طرح لاتیس مربع با دو تکرار در سال زراعی 92-1391 اجرا گردید. صفات مورد ارزیابی عبارت از عملکرد دانه، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، محتوای نسبی آب برگ، سرعت از دست دادن آب از برگ‌های بریده، دمای کانوپی، اختلاف دمای کانوپی با محیط، قطر ساقه و تعداد دستجات آوند چوبی بودند. تعداد سنبله در بوته و تعداد دانه در سنبله همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد دانه نشان دادند. از سوی دیگر، صفات محتوای نسبی آب برگ و قطر ساقه با تعداد دانه در سنبله همبستگی مثبت و معنی‌داری داشتند. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که گزینش لاین‌های با تعداد سنبله بارور بیشتر که تعداد دانه در سنبله آن‌ها کم نباشد، میتواند به‌عنوان رهیافت گزینش غیرمستقیم برای اصلاح عملکرد دانه در گندم تحت شرایط دیم توصیه شود. گزینش برای تعداد دانه در سنبله بیشتر در تعداد سنبله محدود با در نظر گرفتن عدم کاهش وزن هزار دانه به‌عنوان رهیافت دوم قابل توصیه است. گزینش برای قطر ساقه بیشتر نیز میتواند با افزایش تعداد دانه در سنبله منجر به بهبود غیرمستقیم عملکرد دانه گردد.
فاطمه بنی اسدی؛ وحیدرضا صفاری؛ علی اکبر مقصودی مود
چکیده
آزمایشی به منظور بررسی اثر تنش شوری و پوترسین بر گیاه همیشه‌بهار در چهار سطح شوری حاصل از نمک کلرید سدیم با هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک در سطوح 1، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر و پوترسین در سه سطح (صفر، 1 و 2 میلی مولار) به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه انجام گرفت. صفات موردبررسی شامل میانگین طول روزنه‌ها ...
بیشتر
آزمایشی به منظور بررسی اثر تنش شوری و پوترسین بر گیاه همیشه‌بهار در چهار سطح شوری حاصل از نمک کلرید سدیم با هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک در سطوح 1، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر و پوترسین در سه سطح (صفر، 1 و 2 میلی مولار) به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه انجام گرفت. صفات موردبررسی شامل میانگین طول روزنه‌ها در سطح فوقانی و زیرین برگ، محتوی نسبی آب، شاخص کلروفیل، فلورسانس کمینه (F0)، فلورسانس بیشینه (Fm) و عملکرد کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) بودند. نتایج به دست آمده از تجزیه واریانس دادهها نشان داد که تنش شوری اثر معنی‌داری بر صفات مذکور دارد، به‌طوری‌که با افزایش سطوح شوری همه پارامترها به جز فلورسانس کمینه و بیشینه کاهش پیدا کرد. شوری مقدار محتوای آب نسبی، شاخص کلروفیل، عملکرد کوانتومی، میانگین طول روزنه در سطح فوقانی و زیرین برگ را به ترتیب به میزان 30%، 27/3%، 5%، 23% و 22/5% کاهش داد. کاربرد پوترسین تا حدودی این اثرات منفی ناشی از تنش شوری را در برخی پارامترها ازجمله شاخص کلروفیل و عملکرد کوانتومی کاهش داد. پوترسین نیز باعث کاهش طول روزنه‌ها شد.
سید محمد علوی سینی؛ جلال صبا
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی ارتباط بین خصوصیات فیزیولوژیکی و زراعی ژنوتیپ های گندم نان در شرایط دیم انجام شد. 20 ژنوتیپ (شامل 18 لاین و دو رقم) در یک آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1386-1385 تحت شرایط دیم مقایسه شدند. اندازه گیری صفات در مرحله گردهافشانی و رسیدگی فیزیولوژیک انجام شد. صفات اندازهگیری ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور بررسی ارتباط بین خصوصیات فیزیولوژیکی و زراعی ژنوتیپ های گندم نان در شرایط دیم انجام شد. 20 ژنوتیپ (شامل 18 لاین و دو رقم) در یک آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1386-1385 تحت شرایط دیم مقایسه شدند. اندازه گیری صفات در مرحله گردهافشانی و رسیدگی فیزیولوژیک انجام شد. صفات اندازهگیری شده در این آزمایش 16 صفت زراعی و 10 صفت فیزیولوژیک بود. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه همبستگی متعارف میتوان اظهار داشت که گزینش برای صفات زراعی ارتفاع کم، درصد ماده خشک برگ کمتر، درصد ماده خشک ساقه و سنبله، طول سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد بیشتر منجر به گزینش صفات فیزیولوژیک برتر از قبیل شاخص محتوای کلروفیل، سطح برگ، محتوای نسبی آب و کارایی مصرف آب بالا و هدایت روزنه ای کمتر در شرایط دیم میشود.
