تنش خشکی
عباس سلیمانی فرد؛ مانی مجدم؛ شهرام لک؛ مجتبی علوی فاضل
چکیده
گلرنگ یک گیاه دانه روغنی مقاوم به کم آبی است و نقش مهمی در تولید روغن دارد. این پژوهش با هدف مطالعه پاسخ ژنوتیپ‌های گلرنگ پاییزه به ازتوباکتر و کود شیمایی نیتروژن به صورت فاکتوریل 4×6 در طی دو سال زراعی (95- 1394و 96-1395) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط تنش خشکی انتهایی فصل و بدون تنش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله ...
بیشتر
گلرنگ یک گیاه دانه روغنی مقاوم به کم آبی است و نقش مهمی در تولید روغن دارد. این پژوهش با هدف مطالعه پاسخ ژنوتیپ‌های گلرنگ پاییزه به ازتوباکتر و کود شیمایی نیتروژن به صورت فاکتوریل 4×6 در طی دو سال زراعی (95- 1394و 96-1395) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط تنش خشکی انتهایی فصل و بدون تنش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله در استان ایلام اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ترکیبی از تلقیح بذر با ازتوباکتر همراه با مصرف کود شیمیایی اوره در چهار سطح (بدون مصرف هیچ منبع کودی (شاهد)، تلقیح بذر با ازتوباکتر، تلقیح بذر با ازتوباکتر+ 50 درصد نیتروژن از منبع اوره و 100 درصد نیتروژن از منبع کود شیمیایی اوره) و شش ژنوتیپ گلرنگ بود. نتایج حاصل از تجزیه مرکب نشان داد، اثر منبع نیتروژن و ژنوتیپ بر شاخص‌های تحمل به تنش و عملکرد دانه در هر دو شرایط آزمایش معنیدار بودند. بیشترین شاخص میانگین بهره‌وری به کاربرد 100 درصد کود شیمیایی نیتروژن و تیمار تلقیح ازتوباکتر+50 درصد مصرف کود شیمیایی نیتروژن اختصاص داشت.کمترین شاخص حساسیت به تنش به تیمار تلقیح ازتوباکتر+ 50 درصد مصرف کود شیمیایی متعلق بود.نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نیز نشان داد که ژنوتیپ سینا در تیمارهای تلقیح با ازتوباکتر و 100 درصد مصرف کود شیمیایی نیتروژن و ژنوتیپ پدیده و سینا در تیمار تلفیقی ازتوباکتر+50 درصد مصرف کود شیمیایی نیتروژن، بیشترین تحمل به تنش خشکی را داشتند. به طور کلی نتایج این تحقیق مشخص کرد، رقم سینا در تیمار تلقیح با ازتوباکتر و مصرف کود 100 درصد نیتروژن، رقم پدیده علاوه بر رقم سینا در کاربرد ترکیبی ازتوباکتر + کود نیتروژن 50 درصد بیشترین تحمل را به تنش خشکی انتهایی فصل داشت. بنابراین در انتخاب ژنوتیپ های متحمل به خشکی باید به عامل منبع نیتروژن توجه ویژه ای شود.
هادی مسجدی؛ پورنگ کسرایی؛ حمیدرضا رجب لاریجانی؛ میثم اویسی؛ محمد نصری
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی تأثیر مایه‌زنی میکروبی و کود اوره بر گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea) تحت تنش کم‌آبی در دو سال زراعی 1396-1397 و 1397-1398 در روستای ایجان واقع در شهرستان خنداب استان مرکزی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کرتهای 2 بار خردشده با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل کم‌آبیاری در کرت اصلی در 3 سطح 60، 90 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشت ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی تأثیر مایه‌زنی میکروبی و کود اوره بر گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea) تحت تنش کم‌آبی در دو سال زراعی 1396-1397 و 1397-1398 در روستای ایجان واقع در شهرستان خنداب استان مرکزی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کرتهای 2 بار خردشده با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل کم‌آبیاری در کرت اصلی در 3 سطح 60، 90 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A بود. فاکتور دوم شامل کود حیوانی (گاوی) در پلات فرعی در دو سطح، عدم استفاده از کود و 20 تن در هکتار بود. فاکتور سوم کود زیستی و کود اوره در پلات فرعی فرعی در چهار سطح کاربرد کود زیستی ازتوباکتر+آزوسپیریلوم، میکوریز، ازتوباکتر + آزوسپیریلوم + میکوریز و کاربرد کود اوره (300 کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که بیشترین وزن گل در تیمار کاربرد توأم ازتوباکتر + آزوسپریلیوم + میکوریز و کاربرد کود دامی (295.9 گرم در مترمربع) حاصل شد که اختلاف معنی داری با کاربرد اوره داشت. اختلاف بین بیشترین وزن گل در تیمار ذکرشده با کمترین مقدار معادل 36 درصد بود. در تیمار عدم کاربرد کود دامی نیز بیشترین وزن گل در تیمار کاربرد ازتوباکتر + آزوسپریلیوم + میکوریز (236.3 گرم در مترمربع) حاصل شد. اثر متقابل کود دامی و کود زیستی بر اسید شیکوریک معنیدار بود. بیشترین اسید شیکوریک در تیمار کاربرد توأم ازتوباکتر + آزوسپریلیوم + میکوریز و کاربرد کود دامی (7.53 میکروگرم بر گرم ماده خشک) حاصل شد. کمترین اسید شیکوریک در تیمار کاربرد میکوریز و عدم کاربرد کود دامی (5.76 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ) حاصل شد. در تیمار عدم کاربرد کود دامی بیشترین اسید شیکوریک در تیمار ازتوباکتر + آزوسپریلیوم + میکوریز حاصل شد. به طورکلی مایه‌زنی میکروبی توانست عملکرد کمی و کیفی نزدیک و گاها بیشتر از تیمار کود اوره به دست آمد که این نتیجه میتواند راهنمایی برای شناسایی سویه های خاک و تولید کودهای زیستی سازگار برای مناطق با اقلیم و یا خاک مشابه و کاربرد آنها در مزارع باشد.
تنش خشکی
زینب رمضان پور؛ تورج میر محمودی؛ سامان یزدان ستا
چکیده
با هدف بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری و کودهای زیستی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه رازیانه آزمایشی در سال 1399 در مزرعه کشاورزی در شهرستان مهاباد اجرا شد، در این آزمایش چهار رژیم آبیارى (آبیاری بعد از 60 ،90 ،120 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاسA) در کرتهاى اصلی و تلقیح بذر با کودهای زیستی (شامل شاهد، تلقیح با مایکوریزا، ازتو باکتر و ...
بیشتر
با هدف بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری و کودهای زیستی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه رازیانه آزمایشی در سال 1399 در مزرعه کشاورزی در شهرستان مهاباد اجرا شد، در این آزمایش چهار رژیم آبیارى (آبیاری بعد از 60 ،90 ،120 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاسA) در کرتهاى اصلی و تلقیح بذر با کودهای زیستی (شامل شاهد، تلقیح با مایکوریزا، ازتو باکتر و فسفاته بارور2) در کرتهاى فرعی قرار گرفتند. صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر و چترک در بوته، تعداد دانه در چترک، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، درصد اسانس، محتوی فنل و فلانوئید اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد بالاترین ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه به رژیم آبیاری بعد از 90 میلی‌متر تبخیر و تلقیح بذر با مایکوریزا اختصاص یافت، همچنین بالاترین درصد اسانس و محتوی فنل کل در رژیم آبیاری بعد از 120 میلی‌متر تبخیر و تلقیح بذر با مایکوریزا مشاهده شد. نتایج مقایسه میانگین همچنین نشان داد هر چند با افزایش شدت تنش کم آبی از عملکرد دانه کاسته شد اما در کلیه رژیم های آبیاری استفاده از کودهای زیستی به صورت معنی‌داری بر عملکرد دانه در مقایسه با تیمار شاهد افزودند. همچنین استفاده از کودهای زیستی در رژیم‌های آبیاری بعد از 120 و 150 میلی متر تبخیر توانست عملکرد دانه بالاتر از تیمار شاهد در رژیم‌های آبیاری بعد از 60 و 90 میلی‌متر تبخیر نشان دهد. در این مطالعه تنش کم آبی بر درصد اسانس در گیاه رازیانه افزود همچنین استفاده از میکوریزا در رژیم آبیاری بعد از 60 و 90 و همچنین استفاده از میکوریزا و ازتوباکتر در رژیم‌های آبیاری بعد از 120 و 150 میلی متر تبخیر به صورت معنی‌داری بر درصد اسانس در مقایسه با تیمار شاهد کود زیستی افزود.
صادق بهامین؛ علیرضا کوچکی؛ مهدی نصیری محلاتی؛ سید علیرضا بهشتی
چکیده
کاهش کارایی استفاده از عناصر مهمی چون فسفر و نیتروژن موجب صرف هزینه بیشتر برای تولید ذرت و کاهش کارایی اقتصادی کودها و زیان بیشتر محیط زیست به دلیل افزایش مصرف این کودها شده است. استفاده از کودهای زیستی تثبیت‌کننده نیتروژن ازجمله روش‌های عملیات زراعی مطلوب است که میتواند باعث برطرف کردن این نقص شود. این آزمایش به‌منظور بررسی ...
بیشتر
کاهش کارایی استفاده از عناصر مهمی چون فسفر و نیتروژن موجب صرف هزینه بیشتر برای تولید ذرت و کاهش کارایی اقتصادی کودها و زیان بیشتر محیط زیست به دلیل افزایش مصرف این کودها شده است. استفاده از کودهای زیستی تثبیت‌کننده نیتروژن ازجمله روش‌های عملیات زراعی مطلوب است که میتواند باعث برطرف کردن این نقص شود. این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک و شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد کمی و کیفی ذرت تحت تنش خشکی انجام شد. بدین منظور، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده با 4 تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی طی سال‌های 1394 و 1395 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان مهران استان ایلام انجام شد. عامل اصلی شامل آبیاری در 3 سطح شامل عدم تنش، 75% و 50% ظرفیت زراعی بود. در کرتهای فرعی نیز دو عامل بصورت فاکتوریل قرار گرفتند. عامل فرعی اول شامل کود نیتروژن به مقدار 100% نیاز کودی (نیتروژن خالص) از طریق اوره، شاهد و کود بیولوژِیک ازتوباکتر بود. عامل فرعی دیگر شامل کود فسفر بهمقدار 100% نیاز کودی (فسفر خالص) به شکل سوپر فسفات تریپل، شاهد و کود بیولوژِیک سودوموناس اعمال بود. اثر متقابل سه گانه تنش و نیتروژن و فسفر بر عملکرد دانه معنیدار بود. در تیمار آبیاری کامل همراه با تلقیح ازتوباکتر و سودوموناس بیشترین عملکرد به مقدار 11932 کیلوگرم در هکتار بود. در کلیه سطوح تنش و مصرف سوپرفسفات تریپل ازتوباکتر موجب افزایش عملکرد نسبت به شاهد شد. اثر متقابل نیتروژن و فسفر و تنش خشکی بر بهره وری نیتروژن معنیدار بود. به‌طورکلی نتایج این بررسی نشان داد که سودموناس و ازتوباکتر چه در شرایط عدم تنش (100% ظرفیت زراعی) و چه در حالت اعمال تنش آبی شدید (50% ظرفیت زراعی) احتمالا از طریق افزایش جذب مواد غذایی موجب افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه ذرت شدند.
ابوالقاسم مرادقلی؛ حمیدرضا مبصّر؛ حمیدرضا گنجعلی؛ حمیدرضا فنایی؛ احمد مهربان
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی در رژیم‌های مختلف رطوبتی، بر ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه گندم رقم ارگ آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار طراحی گردید که در سال زراعی 96-95 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک–زابل اجرا شد. رژیم آبیاری در سه سطح شامل: آبیاری پس از ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی در رژیم‌های مختلف رطوبتی، بر ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه گندم رقم ارگ آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار طراحی گردید که در سال زراعی 96-95 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک–زابل اجرا شد. رژیم آبیاری در سه سطح شامل: آبیاری پس از 45% (شاهد)، 65% تخلیه رطوبتی از خاک (تنش متوسط) و 85% تخلیه رطوبتی از خاک (تنش شدید)؛ بهعنوان کرت اصلی و منابع کود زیستی به همراه کود شیمیایی در هفت سطح شامل: کاربرد کود شیمیایی عرف منطقه (شاهد) ، کاربرد کود زیستی ازتوباکتر به همراه کود شیمیایی عرف منطقه، کود زیستی ازتوباکتر به همراه 50% کود شیمیایی عرف، کود زیستی فسفا باکتر به همراه کود شیمیایی عرف منطقه، کود زیستی فسفاباکتر به همراه 50% کود شیمیایی مطابق شاهد، کود زیستی ازتوباکتر و فسفا باکتر به همراه کود شیمیایی عرف منطقه، کود زیستی ازتو باکتر و فسفاباکتر به همراه 50% کود شیمیایی عرف منطقه بهعنوان کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد، اثر متقابل تنش خشکی و کود زیستی بر عملکرد دانه در سطح احتمال 1% معنیدار بود. به‌طوری‌که در تنش شدید رژیم رطوبتی، کودهای زیستی (با میانگین 6237 کیلوگرم در هکتار) نسبت به شاهد 8/38 درصد افزایش داشته است. همچنین این بهبود و افزایش در وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت به ترتیب 27.6 و 17.8 و 29.6 درصد نسبت به شاهد شده است. به‌طورکلی، نتایج این پژوهش نشان داد که آبیاری تحت شرایط کمبود رطوبت در همه مراحل رشد با استفاده از کودهای زیستی ازتوباکتر و فسفاباکتر تأثیر مثبت در بهبود عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و شاخص کلروفیل برگ داشتند و اثرات منفی رژیم رطوبتی را بهبود بخشیدند.
ابوالفضل باغبانی آرانی؛ ظهراب اداوی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تنش کم‌آبی و مصرف باکتری‌های محرک رشد بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، عملکرد کمی و کیفی و ترکیبات روغن دانه دو رقم ارزن، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی در شهرستان فریدونشهر اجرا گردید. در این آزمایش تنش کم‌آبی بهعنوان عامل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تنش کم‌آبی و مصرف باکتری‌های محرک رشد بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، عملکرد کمی و کیفی و ترکیبات روغن دانه دو رقم ارزن، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی در شهرستان فریدونشهر اجرا گردید. در این آزمایش تنش کم‌آبی بهعنوان عامل اصلی در سه سطح (تامین 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) در کرتهای اصلی و کاربرد باکتری‌های محرک رشد در سه سطح شامل عدم بذرمال و بذرمال با 0.5 و یک لیتر باکتری‌های محرک رشد (باکتری ازتوباکتر کروکوکوم و آزوسپیریلوم برازیلنس) و دو گونه ارزن [ارزن دم‌روباهی (Setaria italica) رقم باستان و ارزن معمولی (Panicum miliaceum L.) اکوتیپ گلباف] بهعنوان عوامل فرعی به‌صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی بودند. در این آزمایش تنش کم‌آبی موجب کاهش معنیدار صفات قطر ساقه، پایداری غشای سلولی، عملکرد بیولوژیک و دانه، درصد پروتئین و روغن و کیفیت آن در ارزن گردید. کاربرد باکتری‌های محرک رشد توانست اثرات نامطلوب ناشی از تنش کم‌آبی را بر صفات فوق‌الذکر در هر دو گونه ارزن کاهش دهد و سبب بهبود کیفیت روغن گردد به‌گونه‌ای‌که به‌ترتیب استفاده نیم و یک لیتر باکتری‌های محرک رشد، سبب افزایش عملکرد دانه به میزان (6.66 و 19.19%) در تیمارهای آبیاری شاهد، (12.29 و 28.76%) در تنش ملایم و (31.73 و 45.07%) در تیمار شدید کم‌آبی گردید. تنش ملایم کم‌آبی (75 درصد نیاز آبی) به‌همراه کاربرد یک لیتر باکتری‌های محرک رشد در رقم باستان، ضمن کاهش مصرف آب، بالاترین کیفیت (درصد اولئیک و لینولئیک) روغن را تولید نمود. همچنین رقم باستان از نظر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و اسیدهای چرب غیراشباع در سطوح مختلف آبیاری، با و بدون کاربرد باکتری‌های محرک رشد نسبت به رقم گلباف برتری نشان داد.
ندا عبادی؛ رئوف سیدشریفی؛ محمد صدقی
چکیده
به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک جو رقم سهند تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در روستای ویند کلخوران اردبیل اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (عدم آبیاری (شرایط دیم)، آبیاری تکمیلی در زمان 50 ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک جو رقم سهند تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در روستای ویند کلخوران اردبیل اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (عدم آبیاری (شرایط دیم)، آبیاری تکمیلی در زمان 50 درصد مراحل آبستنی و سنبله دهی) و کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کودهای زیستی (شاهد)، کاربرد میکوریز، ازتوباکتر، کاربرد توام ازتوباکتر و میکوریز) بودند. نتایج نشان داد بیشترین فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پلی فنل اکسیداز، پراکسیداز (به ترتیب 99.9، 66.9، 78.2 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه)، محتوای پرولین و قند محلول (به ترتیب 10.25 میکرو گرم بر گرم وزن تر برگ و 105.7 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ) در کاربرد توام میکوریز و ازتوباکتر تحت شرایط دیم بدست آمد. بیشترین عملکرد دانه (2682 کیلوگرم در هکتار) مربوط به آبیاری تکمیلی در مرحله آبستنی با کاربرد توام میکوریز و ازتوباکتر و کمترین آن (2065 کیلوگرم در هکتار) تحت شرایط دیم و عدم کاربرد کودهای زیستی بدست آمد. از این رو به نظر می‌رسد که کاربرد کودهای زیستی و آبیاری تکمیلی میتواند به عنوان یک روش مناسب برای افزایش عملکرد دانه جو دیم سهند به کار برده شود.
ساناز رجبی خمسه؛ عبدالرزاق دانش شهرکی؛ محمد رفیعی الحسینی؛ کرامت‌اله سعیدی؛ مهدی قبادی‌نیا
چکیده
جهت بررسی تاثیر باکتری‌های محرک رشد گیاهی بر برخی صفات آگرومورفولوژیک بذرک (.Linum usitatissimum L) تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 94-93 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (100 ، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) و باکتری‌های محرک ...
بیشتر
جهت بررسی تاثیر باکتری‌های محرک رشد گیاهی بر برخی صفات آگرومورفولوژیک بذرک (.Linum usitatissimum L) تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 94-93 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (100 ، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) و باکتری‌های محرک رشد در هفت سطح (عدم تلقیح باکتریایی، تلقیح با شش باکتری Bacillus sp strain1، Bacillus sp strain2، Bacillus amyloliquefaciens، Azotobacter chroococcum، Pseudomonas putida وAzospirillium lipoferum) بودند. طبق نتایج حاصل، اثرات اصلی سطوح آبیاری و باکتری‌های محرک رشد بر تمام صفات معنیدار بود. اثرات متقابل فاکتورهای مورد بررسی بر ارتفاع بوته، تعداد سرشاخه گلدار، تعداد کپسول در بوته، وزن 1000 دانه، عملکرد زیستی، عملکرد دانه و درصد روغن معنیدار ولی بر تعداد دانه در کپسول بی‌تاثیر بود. بیشترین عملکرد دانه و درصد روغن در تیمار 100 درصد نیاز آبی گیاه حاصل شد که به ترتیب از افزایش 88 و 28 درصدی نسبت به تیمار 50 درصد نیاز آبی گیاه برخوردار بودند. تیمارهای باکتریایی در هر سطح آبیاری سبب افزایش در مقادیر اندازه‌گیری‌شده نسبت به تیمار شاهد شدند. در بیشتر صفات مورد بررسی تیمارهای باسیلوس سویه1، باسیلوس آمیلولیکوفسینس و ازتوباکتر از تاثیر بیشتری در افزایش مقادیر اندازه‌گیری شده برخوردار بودند. بیشترین میزان عملکرد دانه و درصد روغن در هر سه سطح آبیاری متعلق به تیمار باسیلوس سویه1 بود. بنابراین پیش‌تیمار بذور با باکتری‌های محرک رشد گیاهی سبب افزایش در عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن گیاه بذرک تحت شرایط نرمال و تنش گردید. طبق نتایج حاصل از این بررسی استفاده از باکتری‌های محرک رشد فوق جهت افزایش رشد و عملکرد گیاهان تحت شرایط کمبود آب پیشنهاد می‌گردد.
مجید قنبری؛ علی مختصی بیدگلی؛ پرنیان طالبی سیه سران
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر کاربرد باکتری تثبیت کننده نیتروژن Azotobacter chroococcum در ترکیب با باکتری حل کننده فسفات Pseudomonas putida بر کاهش اثرهای کمبود آب آبیاری بر سویا رقم تلار تحت شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1395-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس اجرا ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر کاربرد باکتری تثبیت کننده نیتروژن Azotobacter chroococcum در ترکیب با باکتری حل کننده فسفات Pseudomonas putida بر کاهش اثرهای کمبود آب آبیاری بر سویا رقم تلار تحت شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1395-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس اجرا شد. تیمارها شامل چهار سطح آبیاری 15 (شاهد)، 30 (تنش ملایم)، 45 (تنش متوسط) و 60 (تنش شدید) درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس خاک و چهار سطح تلقیح بذر با باکتری شامل شاهد یا بدون مصرف باکتری، تلقیح با Azotobacter chroococcum، تلقیح با Pseudomonas putida و تلقیح با هر دو باکتری بودند. آبیاری به‌صورت قطره ای-نواری (T-tape) انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که اثرات اصلی رژیم آبیاری و کود زیستی بر کلیه صفات اندازه گیری شده به جز تعداد دانه در غلاف معنی دار بود. بیشترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، هورمون‌های ایندول استیک اسید، جیبرلین، سیتوکنین و آبسیزیک اسید موجود در برگ از تیمار کاربرد توأم Azotobacter chroococcum و Pseudomonas putida به دست آمد. بیشترین تعداد غلاف در بوته، دانه در غلاف، عملکرد دانه، هورمون های ایندول استیک اسید، جیبرلین و سیتوکنین در تیمار شاهد و بیشترین هورمون آبسیزیک اسید در تیمار تنش شدید مشاهده گردید. به‌طورکلی، می توان نتیجه گرفت که کاربرد Azotobacter chroococcum به تنهایی موجب افزایش 25 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد، کاربرد Pseudomonas putida به تنهایی موجب افزایش 30 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد و کاربرد توأم هر دو باکتری موجب افزایش 42 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد شد که نشان دهنده توانایی ریزجانداران در افزایش عملکرد و اجزای عملکرد و همچنین افزایش هورمون های محرک رشد در شرایط تنش بوده و در بروز مقاومت در گیاه سویا و کاهش افت شدید عملکرد مؤثر است.
صادق بهامین؛ علیرضا کوچکی؛ مهدی نصیری محلاتی؛ سید علیرضا بهشتی
چکیده
کاهش عناصر غذایی در خاکهای زراعی دنیا به علت زراعت های متوالی و بیرویه استفاده از کودرادر مزرعه ضروری نموده است. این آزمایش به منظور بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک و شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد کمی و کیفی ذرت تحت تنش خشکی انجام شد. بدین منظور، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل با 4 تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
کاهش عناصر غذایی در خاکهای زراعی دنیا به علت زراعت های متوالی و بیرویه استفاده از کودرادر مزرعه ضروری نموده است. این آزمایش به منظور بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک و شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد کمی و کیفی ذرت تحت تنش خشکی انجام شد. بدین منظور، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل با 4 تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مردادماه سال 1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان مهران (عرض جغرافیایی 33°07' شمالی و طول جغرافیایی 46°10' شرقی) استان ایلام انجام شد. عاملهای موردبررسی شامل آبیاری در 3 سطح شامل عدم تنش (100% ظرفیت زراعی مزرعه ای)، تنش خشکی بر اساس 75% و 50% ظرفیت زراعی (75 و 50% تخلیه رطوبتی از نقطه ظرفیت زراعی) مزرعه؛ کود نیتروژن شامل 100% نیاز کودی به شکل نیتروژن خالص شیمیایی (در سه مرحله قبل از کاشت، ساقه رفتن و گلدهی)، تیمار شاهد و کود بیولوژِیک ازتوباکتر به روش تلقیح با بذر؛ کود فسفر شامل 100%نیاز کودی به شکل سوپر فسفات تریپل، تیمار شاهد و کود بیولوژِیک سودوموناس که به روش تلقیح با بذر اعمال شد. در کلیه سطوح تنش و مصرف سوپرفسفات تریپل ازتوباکتر موجب افزایش عملکرد دانه نسبت به تیمار شاهد شد، به‌طوری‌که در تیمار خشکی 50% ظرفیت زراعی همراه با مصرف سوپرفسفات تریپل و ازتوباکتر، بیشترین عملکرد دانه به مقدار 8093.6 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. در تیمار آبیاری کامل همراه با مصرف سوپرفسفات تریپل و ازتوباکتر بیشترین عملکرد پروتئین به مقدار 1105 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. در کلیه سطوح تنش و مصرف سوپرفسفات تریپل ازتوباکتر موجب افزایش عملکرد پروتئین نسبت به تیمار شاهد شد، به‌طوری‌که در تیمار خشکی 50% ظرفیت زراعی همراه با مصرف سوپرفسفات تریپل، بیشترین عملکرد پروتئین با مصرف ازتوباکتر به مقدار 639.4 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. در تیمار تنش خشکی 75% ظرفیت زراعی همراه با مصرف سودوموناس و ازتوباکتر عملکرد پروتئین به مقدار 774.4 کیلوگرم در هکتار حاصل شد که برتر از سایر تیمارها در این سطح تنش بود. به‌طورکلی نتایج این بررسی نشان داد که سودموناس و ازتوباکتر چه در حالت اعمال تنش با مقدار پایین و چه در حالت اعمال تنش به مقدار زیاد موجب افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه ذرت شدند. به علاوه، میتوان نتیجه گرفت که کود زیستی سودوموناس و ازتوباکتر میتوانند اغلب موادغذایی موردنیاز ذرت را به ویژه در زمان محدودیت آب تأمین کنند.
رئوف سیدشریفی
چکیده
کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازولروشیمناسببرایافزایش عملکرد گندم تحت شرایط محدودیت آبیاست. به منظور بررسی تأثیر یونیکونازول و کودهای زیستی بر طول دوره پر شدن دانه و سهم فرایند انتقال مجدد در عملکرد دانه گندم دررژیم‌های متفاوت رطوبتی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 ...
بیشتر
کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازولروشیمناسببرایافزایش عملکرد گندم تحت شرایط محدودیت آبیاست. به منظور بررسی تأثیر یونیکونازول و کودهای زیستی بر طول دوره پر شدن دانه و سهم فرایند انتقال مجدد در عملکرد دانه گندم دررژیم‌های متفاوت رطوبتی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول‌پاشی با یونیکونازول در دو سطح )عدم محلول پاشی و محلول پاشی 0.1 گرم در لیتر(، کودهای زیستی در چهار سطح )کاربرد میکوریزا، ازتوباکتر و سودوموناس، کاربرد توأم میکوریزا با باکتریها، عدم کاربرد کودهای زیستی بهعنوان شاهد( و آبیاری در سه سطح )آبیاری کامل، آبیاری تا 50 درصد مراحل خوشه‌دهی و چکمه ای شدن به ترتیب بهعنوان محدودیت ملایم و شدید آبی( بودند. نتایج نشان داد بیشترین سهم انتقال مجدد ماده خشک از کل اندام هوایی (57.6 درصد) و مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه (53.4 درصد) و کمترین طول دوره پر شدن دانه (26.6روز) در آبیاری تا 50 درصد چکمه ای شدن، عدم کاربرد کودهای زیستی و عدم محلول‌پاشی با یونیکونازول به دست آمد. حداکثر وزن تک بذر و طول دوره پر شدن دانه (به ترتیب با 0.052 گرم و 34.5روز) به کاربرد توأم کودهای زیستی و یونیکونازول و در آبیاری کامل و کمترین آنها (0.030 گرم، 626.6 روز) در عدم مصرف کودهای زیستی و یونیکونازول و در آبیاری تا 50 درصد چکمه ای شدن به دست آمد. حداکثر سرعت پر شدن دانه (0.00248 گرم در روز) در کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول و در آبیاری تا 50 درصد چکمه ای شدن و کمترین میزان آن (0.0016 گرم در روز) در عدم مصرف کودهای زیستی و یونیکونازول و در آبیاری کامل به دست آمد. به‌طورکلی کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول میتواند بهعنوان یک فاکتور مدیریتی مناسب برای افزایش عملکرد دانه و طول دوره پر شدن دانه در شرایط محدودیت آبی باشد.
مهدی دهمرده؛ محمود میربها الدین؛ عیسی خمری
چکیده
یکی از ارکان اساسی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی و دامی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف حذف یا کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی است. کودهای زیستی گاه بهعنوان جایگزین و در بیشتر موارد بهعنوان مکمل کودهای شیمیایی میتوانند پایداری تولید نظام‌های کشاورزی را تضمین کنند. این تحقیق به‌منظور ارزیابی استفاده از مایه تلقیح باکتری‌های ...
بیشتر
یکی از ارکان اساسی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی و دامی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف حذف یا کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی است. کودهای زیستی گاه بهعنوان جایگزین و در بیشتر موارد بهعنوان مکمل کودهای شیمیایی میتوانند پایداری تولید نظام‌های کشاورزی را تضمین کنند. این تحقیق به‌منظور ارزیابی استفاده از مایه تلقیح باکتری‌های زیستی و تنش خشکی بر ویژگیهای کمی و کیفی لوبیای چشم‌بلبلی در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی هنرستان کشاورزی زابل در سال زراعی 94-93 به‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عامل اول شامل: عدم استفاده از کود زیستی، کود زیستی ازتوباکتر، فسفات بارور 2 ، و عامل دوم تنش خشکی شامل: 90 درصد تخلیه مجاز رطوبتی، 70 درصد تخلیه مجاز رطوبتی و 50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی بود. جهت جلوگیری از انتقال باکتری‌های به تیمارهای مختلف عامل اصلی باکتری‌های زیستی در نظر گرفته شد و تنش بهعنوان عامل فرعی بیان گردید. قبلازاجرای آزمایشوبرایاطلاعازوضعیتفیزیکی و شیمیاییخاک،اقدامبه نمونه‌برداریازخاکمزرعه ازعمقصفرتا سیسانتی‌متریشد. هر کرت شامل 4 خط کاشت به طول 3 متر و فاصله بین خطوط 50 سانتیمتر بود. بذرهای لوبیا، بر اساس تیمارهای آزمایش به کودهای زیستی بر مبنای 100 گرم در هکتار آغشته و سپس کشت شدند. نتایج نشان داد برهمکنش کود زیستی با سطوح مختلف تنش خشکی تنها بر عملکرد دانه معنیدار گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادهها نشان داد که ارتفاع بوته تحت تأثیر تلقیح با کود زیستی و نیز سطوح مختلف تنش خشکی در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد، مصرف کود زیستی موجب افزایش ارتفاع بوته‌ها گردید، بدین ترتیب که، بیشترین ارتفاع بوته از تیمار مصرف فسفات بارور-2 با میانگین 75 سانتیمتر حاصل شد که نسبت به تیمار شاهد و ازتوباکتر به ترتیب 40.34 و 16.79 درصد افزایش نشان داد. بیشترین عملکرد دانه از تیمار کود فسفات بارور 2 و سطح آبیاری 50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی با 2344 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. به‌طورکلی نتایج آزمایش نشان‌دهنده این مطلب است که تلقیح بذر با کود زیستی فسفات بارور 2 میتواند موجب افزایش عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و اجزاء عملکرد لوبیا بلبلی و در کل بهبود تولید لوبیا شود.
سیف‌اله فلاح؛ منیر نظری
چکیده
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده است که تولید محصولات زراعی در مناطق نیمه‌خشک را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از این رو، به منظور بررسی تأثیر کاربرد جداگانه و تلفیقی ازتوباکتر، میکوریزا و سولفات روی بر رشد و عملکرد شنبلیله، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده است که تولید محصولات زراعی در مناطق نیمه‌خشک را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از این رو، به منظور بررسی تأثیر کاربرد جداگانه و تلفیقی ازتوباکتر، میکوریزا و سولفات روی بر رشد و عملکرد شنبلیله، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی ۱۳۹۱ اجرا شد. دو سطح آبیاری (شامل آبیاری نرمال به عنوان بدون تنش و قطع آبیاری در اوایل گلدهی به مدت 12 روز به عنوان تنش خشکی) در کرتهای اصلی و تیمارهای کودی شامل سولفات روی، ازتوباکتر، میکوریزا، سولفات روی+ ازتوباکتر، سولفات روی+ میکوریزا، سولفات روی+ میکوریزا+ ازتوباکتر و شاهد (NPK)، در کرتهای فرعی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در شرایط آبیاری مطلوب، بیشترین شاخص سطح برگ شنبلیله با کاربرد سولفات روی و یا تیمارهای دارای میکوریزا بدست آمد. همچنین بیشترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه به ترتیب با تیمارهای سولفات روی+ ازتوباکتر، سولفات روی و سولفات روی+ میکوریزا حاصل شد. اگرچه در شرایط آبیاری مطلوب، تیمار سولفات روی+ میکوریزا دارای بیشترین عملکرد دانه (2245 کیلوگرم در هکتار) بود، ولی در شرایط تنش خشکی، اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای کودی مشاهده نشد. به طور کلی کاربرد تلفیقی سولفات روی با میکوریزا به منظور بهبود عملکرد دانه شنبلیله در شرایط آبیاری نرمال و همچنین حفظ تولید مطلوب در شرایط تنش خشکی مهم می‌باشد.
