تنش خشکی
صدیقه صداقتی؛ رضا امیری فهلیانی؛ اسد معصومی اصل؛ مسلم بهمن کار
چکیده
ذرت ( Zea mays L. ) یکی از محصولات راهبردی برای امنیت غذایی محسوب شده و برنامهریزی جهت سازگاری با کمآبی برای پایداری تولید آن ضروری است. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی از ژنوتیپهای ذرت جهت شناسایی ژنوتیپهای متحمل، تعداد ده ژنوتیپ شامل 201SC،380SC،400SC،410SC،700F و 600P و ژنوتیپهای امید بخش دزفول با کدهای 1، 3، 4 و ...
بیشتر
ذرت ( Zea mays L. ) یکی از محصولات راهبردی برای امنیت غذایی محسوب شده و برنامهریزی جهت سازگاری با کمآبی برای پایداری تولید آن ضروری است. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی از ژنوتیپهای ذرت جهت شناسایی ژنوتیپهای متحمل، تعداد ده ژنوتیپ شامل 201SC،380SC،400SC،410SC،700F و 600P و ژنوتیپهای امید بخش دزفول با کدهای 1، 3، 4 و 7 در دو آزمایش جداگانه تحت شرایط نرمال و تنش خشکی ( تأمین 60 درصد نیاز آبی) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه یاسوج، دشتروم، در بهار سال 1401 ارزیابی گردید. نتایج نشان داد میانگین عملکرد و اجزای عملکرد ذرت در همه ژنوتیپها تحت شرایط تنش کاهش یافت. برشدهی اثر متقابل ژنوتیپ در رژیم آبیاری حاکی از آن بود که ژنوتیپ 1 از نظر تعداد دانه روی بلال و وزن 200 دانه در قیاس با سایر ژنوتیپها برتری داشته و عملکرد دانه و عملکرد زیستی بیشتری را به خود اختصاص داده است. نتایج تجزیه به مولفههای اصلی بر اساس شاخصهای تحمل، ژنوتیپهای مورد مطالعه را در چهار دسته قرار داد و دو مولفه اول و دوم حدود 100 درصد تنوع دادهها را تبیین نمود. با توجه به اینکه ژنوتیپهای 1 ، 3 و400SC در منطقه A واقع شد و همچنین عملکرد دانه و اجزای عملکرد بالاتری را به خود اختصاص داده بودند، بنابراین برای کاشت در منطقه در شرایط بدون تنش و یا تنش تا 40% قابل توصیه است. همچنین در صورتی که محدودیت منابع آبی وجود نداشته باشد، ژنوتیپهای 4 و 410SC نیز مناسب کاشت در منطقه یا شرایط مشابه میباشند.
بیوتکنولوژی و تنش های محیطی
زهره حاجی برات؛ عباس سعیدی؛ زهرا حاجی برات
چکیده
تنشهای غیرزیستی میتوانند امنیت غذایی آینده را مختل کنند. بررسی پاسخ گیاه تحت تنش غیرزیستی (خشکی و کمبود فسفات)، از اهمیت بالایی برخوردار است. غربالگری ارقام ذرت (.Zea mays L) در شرایط تحت استرس از اولویتهای شناسایی ژنوتیپهای برتر است. ذرت، یکی از مهمترین محصولات زراعی جهان برای تأمین امنیت غذایی است، زیرا میلیونها نفر را ...
بیشتر
تنشهای غیرزیستی میتوانند امنیت غذایی آینده را مختل کنند. بررسی پاسخ گیاه تحت تنش غیرزیستی (خشکی و کمبود فسفات)، از اهمیت بالایی برخوردار است. غربالگری ارقام ذرت (.Zea mays L) در شرایط تحت استرس از اولویتهای شناسایی ژنوتیپهای برتر است. ذرت، یکی از مهمترین محصولات زراعی جهان برای تأمین امنیت غذایی است، زیرا میلیونها نفر را تغذیه میکند. تنشهای غیرزیستی چالشهایی را برای تولید ذرت ایجاد میکنند. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثرات تنشهای فسفات و پلیاتیلن گلیکول بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در ارقام ذرت انجام شد. پنج رقم ذرت در معرض تیمار پلیاتیلن گلیکول 20 درصد و تنش کمبود فسفات به مدت 24 و 48 ساعت قرار گرفتند و نمونهها در این دو زمان و تحت شرایط نرمال برداشت شدند. آنالیز صفات فیزیولوژیکی مانند کلروفیل a/b و کاروتنوئیدها در گیاهچههای ذرت مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت در این مطالعه، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی، (کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز) در بافت برگ و ریشه اندازهگیری شد. بین میزان کلروفیل a/b و آنتوسیانین ریشه و میزان کلروفیل کل همبستگی مثبت و معناداری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. تجزیه به مؤلفههای اصلی (PCA) در صفات اندازهگیری شده نشان داد که ارقام فجر، پایا و کوشا میتوانند در شرایط تنش موردمطالعه عملکرد بالایی از خود نشان دهند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که رقم کوشا به دلیل پاسخ مناسب به تنشها با استفاده از فعالیتهای آنزیمهای آنتیاکسیدانی، میزان محتوای کلروفیل و کارتنوئیدها، کارایی در حدود 30 درصد به تنش خشکی و کمبود فسفات نشان داده است.
تنش شوری
حمیدرضا عثمانی رودی؛ براتعلی فاخری؛ محمود سلوکی؛ سعید خاوری خراسانی؛ نفیسه مهدی نژاد
چکیده
عملکرد صفت پیچیدهای است که وراثتپذیری پایینی دارد به همین دلیل گزینش بر اساس شاخص انتخاب یکی از روشهای مؤثر جهت گزینش غیرمستقیم برای بهبود عملکرد است. بهمنظور بررسی شاخصهای انتخاب برای بهبود عملکرد ذرت، آزمایشی با 14 هیبرید سینگلکراس ذرت علوفهای (شامل 12 هیبرید امیدبخش و 2 رقم هیبرید سینگلکراس تجاری 704 و 715 بهعنوان شاهد) ...
بیشتر
عملکرد صفت پیچیدهای است که وراثتپذیری پایینی دارد به همین دلیل گزینش بر اساس شاخص انتخاب یکی از روشهای مؤثر جهت گزینش غیرمستقیم برای بهبود عملکرد است. بهمنظور بررسی شاخصهای انتخاب برای بهبود عملکرد ذرت، آزمایشی با 14 هیبرید سینگلکراس ذرت علوفهای (شامل 12 هیبرید امیدبخش و 2 رقم هیبرید سینگلکراس تجاری 704 و 715 بهعنوان شاهد) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در دو شرایط شور و غیر شور و در ایستگاههای تحقیقات کشاورزی طرق مشهد و عباسآباد تنگلشور در سال 1396 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس آماری مرکب حاکی از وجود تفاوت بسیار معنیدار بین دو محیط شور و غیر شور به لحاظ اغلب صفات موردبررسی بود (p≤0.01). از رگرسیون گامبهگام برای کاهش دادههای اندازهگیری شده و محاسبه شاخصهای انتخاب استفاده شد. صفات عملکرد علوفهتر، عملکرد علوفه خشک، تعداد کل برگ، تعداد بلال، ارتفاع بوته و تعداد روز تا گردهافشانی از مدل رگرسیونی انتخاب شدند. بر اساس این نتایج، در شرایط بدون تنش جمعاً 77.84 درصد و در شرایط تنش شوری 76.90 درصد از تغییرات مربوط به عملکرد را توجیه و در محاسبه شاخصهای گزینش مورداستفاده قرار گرفتند. کارایی نسبی گزینش و بهره مورد انتظار در شاخصهای بهینه نسبت به پسک-بیکر بیشتر بود. بیشترین مقدار کارایی نسبی گزینش در شرایط بدون تنش در شاخص شماره 5 (هیبریدهای شماره 3، 5، 2، 8 و 6) و در شرایط تنش شوری در شاخص شماره 4 (هیبریدهای شماره 13، 3، 4، 10 و 8) برآورد شد. بهعلاوه در هر دو شرایط بدون تنش و تنش شوری ژنوتیپ شماره 2 توسط بیشتر شاخصهای گزینشی موردمطالعه بهعنوان برترین ژنوتیپ گزینش شد.
مریم رحیمی جهانگیرلو؛ غلامعباس اکبری؛ ایرج اله دادی؛ سعید صوفی زاده
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر برخی عوامل زراعی بر پروتئین، مجموع آمینواسیدهای ضروری (EAA) و غیرضروری (NAA) و ارتباط آن با عملکرد دانه ذرت، آزمایشی بهصورت اسپلیت-اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. فواصل آبیاری و تاریخ کاشت به ترتیب بهعنوان فاکتور اصلی و فرعی و ارقام ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر برخی عوامل زراعی بر پروتئین، مجموع آمینواسیدهای ضروری (EAA) و غیرضروری (NAA) و ارتباط آن با عملکرد دانه ذرت، آزمایشی بهصورت اسپلیت-اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. فواصل آبیاری و تاریخ کاشت به ترتیب بهعنوان فاکتور اصلی و فرعی و ارقام ذرت و میزان کود نیتروژن بهعنوان تیمارهای فاکتوریل در نظر گرفته شدند. درصد پروتئین و آمینواسیدها به روش مادونقرمز (NIR) تعیین شد. نتایج نشان داد اثر متقابل آبیاری و نیتروژن بر میزان پروتئین معنی دار بود (P ≤ 0.05) بهطوریکه در شرایط آبیاری بیشتر، کاربرد نیتروژن نسبت به تیمار بدون کود موجب افزایش پروتئین به میزان 0.78 درصد شد. اثر آبیاری بر کلیه آمینواسیدها جز والین، لایزین و تریپتوفان معنیدار بود و افزایش آبیاری موجب کاهش آنها گردید. اثر نیتروژن بر کلیه آمینواسیدها جز Lys معنیدار بود بهطوریکه کاربرد کود موجب افزایش آنها شد. اثر تاریخ کاشت و رقم بر برخی از آمینواسیدها معنیدار بود و میزان آنها در تاریخ کاشت دیرهنگام و رقم 260 بالاتر بود. آبیاری بیشتر و کاربرد نیتروژن موجب کاهش نسبت EAA به NAA به ترتیب به میزان 0.20 و 0.90 درصد شد (P ≤ 0.05). عملکرد دانه همبستگی مثبت معنیداری با پروتئین، مجموع آمینواسیدها و NAA داشت (به ترتیب 0.37، 0.35 و 0.40). رابطه مستقیم و معنیداری میان پروتئین با EAA و NAA مشاهده شد و بالاترین رابطه پروتئین با NAA مشاهده شد (a=0.15, R² = 0.32%, P ≤ 0.001). یافته ها پیشنهاد نمود آبیاری بیشتر و کاربرد کود نیتروژن موجب افزایش بیشتر آمینواسیدهای غیرضروری و کاهش نسبت آمینواسیدهای ضروری به غیرضروری شد.
پگاه آقایی؛ وریا ویسانی؛ مرجان دیانت
چکیده
به منظور بررسی تأثیر کود نانوسیلیکات پتاسیم بر گیاه ذرت در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول آزمایش تنش خشکی شامل سه سطح آبیاری مطلوب (30 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر)، تنش متوسط (60 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر) و شدید خشکی (90 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر) و فاکتور دوم ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر کود نانوسیلیکات پتاسیم بر گیاه ذرت در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول آزمایش تنش خشکی شامل سه سطح آبیاری مطلوب (30 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر)، تنش متوسط (60 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر) و شدید خشکی (90 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر) و فاکتور دوم کود نانو سیلیکات پتاسیم در سطوح عدم مصرف (شاهد)، 1 و 2 در هزار بود. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش خشکی ارتفاع بوته، وزن تر بوته، وزن خشک بوته، تعداد برگ در بوته، تعداد بلال در بوته، طول بلال، قطر بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در بلال، وزن چوب بلال، وزن بلال و وزن هزار دانه کاهش پیدا کرد و بیشترین کاهش در شرایط تنش شدید مشاهده گردید. کاربرد نانوسیلیکات پتاسیم موجب بهبود شاخص های مورفولوژیک ذرت گردید، به طوری که بیشترین ارتفاع بوته، وزن تر بوته، وزن خشک بوته، تعداد بلال در بوته، طول بلال، تعداد ردیف در بلال، وزن چوب بلال و وزن بلال در تیمار 2 در هزار نانوسیلیکات پتاسیم حاصل گردید. نتایج نشان داد که کاربرد کود نانوسیلیکات پتاسیم در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی از طریق فراهم کردن عناصر غذایی مورد نظر توانست موجب بهبود ارتفاع (19.8 درصد)، وزن خشک بوته (40 درصد) و و وزن هزار دانه (11 درصد) گردد. کود نانوسیلیکات پتاسیم می-تواند اثرات منفی ناشی از تنش خشکی را تا حد زیادی کاهش و تحمل گیاه به شرایط تنش خشکی را افزایش داده و در نتیجه بهبود عملکرد را در پی داشته باشد.
محمد صادق آزادی؛ علیرضا شکوه فر؛ مانی مجدم؛ شهرام لک؛ مجتبی علوی فاضل
چکیده
این آزمایش بهمنظور بررسی تأثیر کودهای شیمیایی و زیستی پتاسیم بر ویژگیهای بیوشیمیایی هیبریدهای ذرت (Zea mays L.) تحت تنش خشکی و همچنین تعیین صفات موثر بر عملکرد دانه انجام شد. بدین منظور آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده با سه تکرار در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی در مرداد ماه سال 1394 در شهرستان دهلران (عرض جغرافیایی'41○32 شمالی ...
بیشتر
این آزمایش بهمنظور بررسی تأثیر کودهای شیمیایی و زیستی پتاسیم بر ویژگیهای بیوشیمیایی هیبریدهای ذرت (Zea mays L.) تحت تنش خشکی و همچنین تعیین صفات موثر بر عملکرد دانه انجام شد. بدین منظور آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده با سه تکرار در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی در مرداد ماه سال 1394 در شهرستان دهلران (عرض جغرافیایی'41○32 شمالی و طول جغرافیایی '16○46 شرقی) استان ایلام انجام شد. فاکتورها شامل سه تنش آبی (شرایط مطلوب آبیاری، قطع یک دوره آبیاری در مراحل 12 برگی و ظهور گل تاجی ذرت) در کرتهای اصلی، سه نحوه کاربرد پتاسیم (100 درصد سولفات پتاسیم، کاربرد 70 درصد سولفات پتاسیم و 30 درصد پتابارور-2، کاربرد 50 درصد سولفات پتاسیم و 50 درصد پتابارور-2) در کرتهای فرعی و سه هیبرید ذرت (AS71، NS640 و CORDONA) در کرتهای فرعی فرعی بودند. نتایج نشان داد که تأثیر بر همکنش سهگانه تیمارها بر عملکرد دانه، پروتئین دانه، میزان پرولین، کلروفیل و فعالیت آنزیمها معنیدار بود. کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی پتاسیم در هیبریدهای ذرت اثرات منفی تنش خشکی را کاهش داد و منجر به افزایش عملکرد دانه ذرت شد. بیشترین عملکرد دانه با کاربرد 50 درصد سولفات پتاسیم و 50 درصد پتابارور-2 و در هیبرید AS71 تحت شرایط مطلوب آبیاری بهدست آمد (12130 کیلوگرم در هکتار). عملکرد دانه با محتوای پرولین، کلروفیل a و b همبستگی مثبت و معنیداری داشت. نتایج رگرسیون گامبهگام نشان داد کلروفیل a، محتوای پرولین و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز موثرترین صفات بر عملکرد دانه بودند. به طور کلی کاربرد تلفیقی 50 درصد سولفات پتاسیم و 50 درصد پتابارور-2 و هیبرید AS71 هم در شرایط مطلوب آبیاری و هم در شرایط تنش خشکی در مقایسه با سایر تیمارها برتری داشتند.
علی شیرخانی؛ صفر نصراله زاده؛ سعید زهتاب سلماسی
چکیده
این تحقیق باهدف بررسی امکان استفاده از ازتوباکتر و ورمی کمپوست بهعنوان کودهای زیستی بهمنظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی در زراعت ذرت و در سالهای 1392 و 1393 به مدت دو سال در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. تحقیق بهصورت دو آزمایش در دو سایت به فاصله 10 متر از یکدیگر اجرا گردید. سایتها شامل آبیاری کامل ...
بیشتر
این تحقیق باهدف بررسی امکان استفاده از ازتوباکتر و ورمی کمپوست بهعنوان کودهای زیستی بهمنظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی در زراعت ذرت و در سالهای 1392 و 1393 به مدت دو سال در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. تحقیق بهصورت دو آزمایش در دو سایت به فاصله 10 متر از یکدیگر اجرا گردید. سایتها شامل آبیاری کامل و تنش خشکی بر اساس 65 درصد نیاز آبی گیاه بودند. هر آزمایش بهصورت اسپلیت فاکتوریل پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار مصرف ازتوباکتر در بلوکهای اصلی در دو سطح (مصرف و عدم مصرف) و کودهای شیمیایی و ورمی کمپوست در کرتهای فرعی قرار گرفتند. تیمارهای کودی دیگر شامل کود شیمیایی N.P.K در سه سطح (بدون مصرف، 50 درصد و مصرف 100 درصد کودهای شیمایی بر اساس آزمون خاک) و ورمی کمپوست در چهار سطح (صفر، 2، 4 و 6 تن در هکتار) بودند. نتایج نشان داد با استفاده از شش تن در هکتار ورمی کمپوست میتوان تا 50 درصد مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داد و عملکرد دانه در تیمار مصرف توأم شش تن در هکتار ورمی کمپوست و کودهای شیمیایی به میزان 50 درصد نیاز گیاه بر اساس آزمون خاک با تیمار مصرف کودهای شیمیایی به میزان 100 درصد نیاز گیاه تفاوت معنیداری نداشت. همچنین مصرف ورمی کمپوست کیفیت بذر ذرت را افزایش داد.
شیوا توحیدی؛ احمد غلامعلی زاده؛ محمد رضا اصغری پور؛ هرمز نقوی
چکیده
ورود آلایندههای صنعتی به خاک باعث انباشته شدن بیش از حد فلزات سنگین از جمله سرب، کادمیم، مس و روی در خاک میگردد. یک روش برای پاکسازی فلزات سنگین از خاک گیاهپالایی است. افزودن عوامل کلات کننده میتواند راندمان جذب فلزات را توسط گیاه افزایش دهد. به منظور بررسی تأثیر آمونیوم مولیبدات و اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) بر جذب سرب ...
بیشتر
ورود آلایندههای صنعتی به خاک باعث انباشته شدن بیش از حد فلزات سنگین از جمله سرب، کادمیم، مس و روی در خاک میگردد. یک روش برای پاکسازی فلزات سنگین از خاک گیاهپالایی است. افزودن عوامل کلات کننده میتواند راندمان جذب فلزات را توسط گیاه افزایش دهد. به منظور بررسی تأثیر آمونیوم مولیبدات و اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) بر جذب سرب توسط گیاه ذرت، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح سرب (صفر (Pb0)، 150 (Pb1)، 300 (Pb2) و 450 (Pb3) میلیگرم سرب بر کیلوگرم خاک از منبع کلرید سرب) و دو نوع عامل کلات کننده آمونیوم مولیبدات (غلظت مولیبدن 10 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) (A.M) و EDTA (یک گرم بر کیلوگرم خاک) (E) و شاهد بودند. نتایج نشان داد که سطوح مختلف سرب و نوع کلاتها اثر معنیداری (0.01 > P) بر وزن خشک ریشه و اندام هوایی، غلظت نسبی و جذب کل سرب ریشه و اندام هوایی داشت. آمونیوم مولیبدات باعث افزایش معنیدار وزن خشک ریشه و اندام هوایی شد. بیشترین غلظت سرب ریشه و اندام هوایی تحت تیمار EDTA در سطح 450 میلی گرم در کیلوگرم سرب بدست آمد. نتایج به دست آمده از مقایسه مقادیر سرب ریشه و اندام هوایی گیاه تحت تاثیر استفاده از آمونیوم مولیبدات و EDTA، نشان داد که آمونیوم مولیبدات در جذب سرب توانایی کمتری داشت درحالیکه EDTA اثر بیشتری در افزایش تجمع این عنصر در گیاه ذرت نشان داد.
بابک پیکرستان؛ مهرداد یارنیا؛ حمید مدنی
چکیده
بهمنظور بررسی شاخصهای رشد و کلروفیل دوهیبرید ذرت شیرین چیس و چلنجر درشرایط کمآبیاری و محلولپاشی با ترکیبات حاوی عنصر روی، آزمایشی بهصورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاداسلامی واحد اراک در سالهای 1393 و 1394 انجام شد. تیمارالگوی آبیاری در کرتهای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی شاخصهای رشد و کلروفیل دوهیبرید ذرت شیرین چیس و چلنجر درشرایط کمآبیاری و محلولپاشی با ترکیبات حاوی عنصر روی، آزمایشی بهصورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاداسلامی واحد اراک در سالهای 1393 و 1394 انجام شد. تیمارالگوی آبیاری در کرتهای اصلی شامل آبیاری کامل مزرعه یا کلیه جویچهها (شاهد)، آبیاری یکدرمیان جویچهها، آبیاری یکدرمیان متناوب جویچهها و در کرتهای فرعی تیمار محلولپاشی با عنصر روی شامل عدم محلولپاشی (شاهد)، کاربرد سولفات روی زینک درآپ (دو در هزار لیتر)، کاربرد سولفات روی زینک فست (دو در هزار لیتر) و دو هیبرید ذرت بهصورت فاکتوریل قرار گرفتند. نتایج نشان داد تأثیر الگوهای آبیاری، محلولپاشی روی، رقم و برهمکنش آنها بر شاخصهای رشد، میزان کلروفیل و کاروتنوئید در سطح احتمال 1% معنیدار بود. بالاترین میزان شاخص سطح برگ،شاخص رشد و میزان کلروفیل درروش آبیاری کامل با میزان 3.76، 50.66% و 0.892 میلیگرم بر گرم مشاهده گردید که تفاوت معنیدار 12.98، 8.41 و 16.64 درصدی نسبت به روش آبیاری یکدرمیان جویچهها داشت اما با آبیاری تناوبی تفاوت معنیدار نداشت. بالاترین شاخص سطح برگ، شاخص رشد و میزان کلروفیل در تیمار کاربرد زینک فست به میزان 3.868، 50.20% و 0.887 میلیگرم بر گرم مشاهده شد درحالیکه در تیمار عدم کاربرد روی این میزان 3.412، 50.08% و 0.595 میلیگرم بر گرم کاهش یافت یعنی 15.38، 11.21 و 19.94% افت نشان داد. بر اساس نتایج این تحقیق، در شرایط کمآبی، استفاده از الگوی آبیاری تناوبی و محلولپاشی با زینکفست در تولید ذرت شیرین رقم چلنجر قابل توصیه است.
میکائیل نوردخت؛ الناز فرج زاده معماری تبریزی
چکیده
کاربرد میکوریز و انتخاب رقم مناسب میتواند ازجمله مدیریتهای ساده در برابر عوامل تنشزا مانند کمآبی باشد. این مطالعه باهدف بررسی تأثیر سطوح آبیاری (آبیاری پس از 70، 110 و 150 میلیمتر تبخیر از تشتک)، تیمار میکوریز (کاربرد و عدم کاربرد میکوریز) و رقم (704 و 640) بر رشد و عملکرد ذرت انجام شد. آزمایش در سه تکرار و بهصورت اسپیلت پلات فاکتوریل ...
بیشتر
کاربرد میکوریز و انتخاب رقم مناسب میتواند ازجمله مدیریتهای ساده در برابر عوامل تنشزا مانند کمآبی باشد. این مطالعه باهدف بررسی تأثیر سطوح آبیاری (آبیاری پس از 70، 110 و 150 میلیمتر تبخیر از تشتک)، تیمار میکوریز (کاربرد و عدم کاربرد میکوریز) و رقم (704 و 640) بر رشد و عملکرد ذرت انجام شد. آزمایش در سه تکرار و بهصورت اسپیلت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1394 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملکان اجرا شد. بر اساس نتایج بهدستآمده، واکنش ارقام به کمآبی متفاوت بود. در تیمار آبیاری پس از 70 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر در رقم 704 بیشترین عملکرد دانه به دست آمد. در رقم 704 هر دو تیمار آبیاری پس از 110 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر و آبیاری پس از 150 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر به ترتیب باعث کاهش 19 و 50.6 درصدی عملکرد دانه در واحد سطح شد، ولی در رقم 640 که در شرایط آبیاری کامل نیز از عملکرد کمتری نسبت به 704 برخوردار بود، کمآبی تأثیری بر عملکرد دانه در واحد سطح نداشت. تیمار میکوریز نیز افزایش 25.2 درصدی را در عملکرد دانه ذرت باعث شد. کمآبی بر کلروفیل a تأثیری نداشت، ولی محتوای کلروفیل b را کاهش داد، درحالیکه میکوریز باعث افزایش کلروفیل a شد. کمآبی و میکوریز بر محتوای کاتالاز و پراکسیداز نیز افزود. در کل به دلیل عدم وجود اختلاف معنیدار بین ارقام در شرایط کمآبی شدید و بالا بودن عملکرد رقم 704، کاشت رقم 704 و اعمال تیمار میکوریز جهت کشت در منطقه پیشنهاد میشود.
محمود عطارزاده؛ حمیدرضا بلوچی؛ مجید رجایی؛ فرزانه پولادی
چکیده
اسید آبسیزیک یکی از هورمونهای گیاهی است که نقش عمدهای در چرخه زندگی گیاه داشته و بسیاری از فرایندهای مهم فیزیولوژیکی ازجمله نمو و سازگاری گیاه به تنشهای محیطی را تنظیم مینماید.اسید آبسیزیکاز طریق کنترل وضعیت آبی گیاه تحت تنش، اثرات زیانبار خسارت تنش گرما را بهطور چشمگیری کاهش میدهد. این آزمایش بهصورت فاکتوریل ...
بیشتر
اسید آبسیزیک یکی از هورمونهای گیاهی است که نقش عمدهای در چرخه زندگی گیاه داشته و بسیاری از فرایندهای مهم فیزیولوژیکی ازجمله نمو و سازگاری گیاه به تنشهای محیطی را تنظیم مینماید.اسید آبسیزیکاز طریق کنترل وضعیت آبی گیاه تحت تنش، اثرات زیانبار خسارت تنش گرما را بهطور چشمگیری کاهش میدهد. این آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در سال 1392 انجام گرفت. فاکتور اول شامل پیشتیمار هورمون اسید آبسیزیک در 4 سطح صفر، 50، 100 و 200 میکرومولار و فاکتور دوم شامل اعمال تنش گرما با درجهحرارت 40 درجه سانتیگراد در 4 بازهی زمانی صفر، 8، 16 و 24 ساعت بود که به گیاهچههای ذرت، هیبرید سینگلکراس 704 اعمال شدند. گیاهچههای ذرت قادر به تحمل تنش گرمایی 8 ساعت بودند و تأثیر منفی گرما با افزایش مدتزمان آن افزایش یافت که منجر به کاهش تولید ماده خشک اندام هوایی در تنش گرمایی 16 و 24 ساعته گردید. افزایش غلظت اسید آبسیزیک و تنش گرما باعث کاهش معنیداری در کلروفیل a ذرت گردید، بهطوریکه در شرایط گرمای 24 ساعته و غلظت 200 میکرومولار اسید آبسیزیک، با کاهش 9/36 درصدی نسبت به شاهد به دست آمد. همچنین تنش گرمای 24 ساعت سبب کاهش کارتنوئید به میزان 17 درصد نسبت به شاهد گردید. غلظت 50 و 100 میکرومولار اسید آبسیزیک، تا حدودی توانسته سبب کاهش نشت یونی برگ، افزایش محتوای نسبی آب و شاخص سبزینگی برگ ذرت شود، که درنتیجه سبب افزایش وزن خشک اندام هوایی ذرت در شرایط تنش گرما میگردد.
مهدی نقی زاده؛ رزیتا کبیری
چکیده
مقدمه تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محیطی است که بر روی رشد و نمو گیاه تاثیر گذاشته و عملکرد را کاهش میدهد. سالیسیلیک اسید یک تنظیم کننده رشد است که نقش آن در ایجاد تحمل گیاهان به تنشهای محیطی از جمله تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی اثر برگپاشی سالیسیلیک اسید در پاسخ به تنش خشکی در گیاه ...
بیشتر
مقدمه تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محیطی است که بر روی رشد و نمو گیاه تاثیر گذاشته و عملکرد را کاهش میدهد. سالیسیلیک اسید یک تنظیم کننده رشد است که نقش آن در ایجاد تحمل گیاهان به تنشهای محیطی از جمله تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی اثر برگپاشی سالیسیلیک اسید در پاسخ به تنش خشکی در گیاه ذرت میباشد. مواد و روشها به منظور بررسی برخی پاسخهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ذرت، رقم هیبرید سینگل کراس 704، به برگپاشی سالیسیلیک اسید در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال 1392 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سالیسیلیک اسید (0 و 1 میلی مولار) و تنش خشکی (100، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی) بودند. صفات مورد ارزیابی شامل ارتفاع بوته، وزن تر بوته، سطح برگ بوته، نشت یونی، محتوی نسبی آب برگ، رنگیزه های فتوسنتزی و آنزیمهای آنتی اکسیدان (شامل آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و پراکسیداز) بودند. یافته ها نتایج نشان داد که اعمال تنش خشکی در هر دو سطح، باعث کاهش معنیدار محتوی نسبی آب، کلروفیل a، b و کلروفیل کل، وزن تر بوته، طول ساقه و سطح برگ گردید و این کاهش در تنش 50 درصد ظرفیت زراعی شدیدتر بود. همچنین هر دو سطح تنش و بهویژه تنش 50 درصد ظرفیت زراعی، افزایش معنیدار نشت یونی و میزان فعالیت آنتیاکسیدانهای آنزیمی کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز را به همراه داشت. در مقابل، برگپاشی بوته های ذرت در مرحله چهار برگی با سالیسیلیک اسید موجب افزایش محتوی نسبی آب، کلروفیل a، b و کلروفیل کل، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان، وزن تر بوته و سطح برگ در هر دو شرایط تنش و عدم تنش خشکی گردید که البته تأثیر مثبت سالیسیلیک اسید در شرایط تنش خشکی بیشتر از شرایط عدم تنش بود. افزون بر این، در بالاترین سطح خشکی مصرف سالیسیلیک اسید کاهش 20 درصدی نشت یونی را به همراه داشت. نتیجه گیری سالیسیلیک اسید با حفاظت گیاه در برابر تنش خشکی باعث بهبود رشد و افزایش مقاومت به تنش میگردد و در نهایت با توجه به ارزان بودن و در دسترس بودن سالیسیلیک اسید، استفاده از این ترکیب بهصورت برونزا امکان کشت ذرت را در مناطق خشک و کم آب فراهم میکند.
اختر ایوبی؛ فاطمه رحمانی
چکیده
مقدمه گیاهان پیوسته در معرض مجموعهای از عوامل محیطی تنشزا قرار میگیرند که این عوامل تنشزا بسیاری از جنبههای ژنتیک و زیست مولکولی گیاه را تحت تاثیر خود قرار میدهند. در این بین شوری (NaCl ,CaCl2)، خشکی از مهمترین عوامل تنشزای محیطی به حساب میآیند. برای مقابله با این شرایط، گیاه باید قادر به درک، پاسخدهی و سازگاری نسبت به این ...
بیشتر
مقدمه گیاهان پیوسته در معرض مجموعهای از عوامل محیطی تنشزا قرار میگیرند که این عوامل تنشزا بسیاری از جنبههای ژنتیک و زیست مولکولی گیاه را تحت تاثیر خود قرار میدهند. در این بین شوری (NaCl ,CaCl2)، خشکی از مهمترین عوامل تنشزای محیطی به حساب میآیند. برای مقابله با این شرایط، گیاه باید قادر به درک، پاسخدهی و سازگاری نسبت به این تغییرات محیطی باشد. مسیر signal transduction و ژنهای مربوط به آن نقش مهمی در پاسخ به محرکهای محیطی در گیاهان ایفا میکنند. تنش خشکی دامنهای از پاسخهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی را در گیاهان القاء میکند. این پاسخها شامل بسته شدن روزنهها، مهار رشد سلول، فتوسنتز و فعالیت تنفسی (Bartels and Sunkars, 2005). از طرفی شوری باعث کاهش میزان کلسیم و پتاسیم و افزایش سطح سدیم و کلر میشود. علاوه بر تمام اینها, تنش شوری تجمع گونه اکسیژن فعال (ROS) را باعث میشود که میتواند برای غشای لیپیدی، پروتئینها و اسیدهای نوکلوئیک صدمهزننده باشد(Bartels and Sunkars, 2005). برگها ارگانهای کلیدی برای تبخیر و فتوسنتز هستند و یک نقش حیاتی در رشد گیاهان ایفا میکنند. AQPها پروتئینهای سرتاسری اصلی هستند که حرکت آب ،CO2 و دیگر مواد محلول کوچک را از طریق غشای زیستی تسهیل میکنند. بیان آکوآپورین های غشای پلاسمائی (PIP ها،پروتئین اصلی غشای پلاسمائی) در بخش های هوائی گونههای گیاهی مختلفی گزارش شده است(Maurel et al., 2002). طی مطالعات مولکولی در این پژوهش، بیان 2 ژن ZmPIP شامل ZmPIP1,2 و ZmPIP1,5 در برگ ذرت با استفاده از روش بیان ژن، مورد بررسی قرار گرفتند. مواد و روش ها بذرها در خاکی با نسبت معین از پرلیت و ماسه، در فیتتوترون در دمای 22 درجه سانتیگراد و رطوبت 70%، نسبت طول روز به طول شب 8:16 با شرایط کشت یکسان برای همه گیاهان، کاشته شد. پس از گذشت 21 روز از کشت، تیمار گیاهان آغاز گردید. تیمار بطور کوتاه مدت (4 روزه) و بلند مدت (8 روزه) برای سه تنش، شوری NaCl(200mM) ، CaCl2(40mM) و خشکیPEG6000(10%) اعمال شد. RNA کل به روش تریزول از نمونهها استخراج و کیفیت RNA از طریق اسپکتروفتومتری و الکتروفورز ژل آگارز تعیین شد. cDNA با استفاده از RNA استخراج شده و کیت cDNA (Fermentas) طبق دستورالعمل شرکت سازنده ساخته شد و سپس RT-PCR تحت شرایط شخص اعمال گردید. ژن GAPDH به عنوان ژن رفرنس داخلی استفاده شد. محصولات RT-PCR روی ژل آگارز 5/1درصد حاوی اتیدیوم بروماید 5/0 میکروگرم بر میلیلیتر جداسازی و با استفاده از سیستم Gel Logic 212 Pro Carestream, USA عکسبرداری شدند. شدت (intensity) باندها با استفاده از نرم افزار Image J اندازهگیری و نمودارها با استفاده از excel 2007 رسم شد. آنالیز آماری با نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج طبق نتایج بهدست آمده از آنالیز نیمه کمی RT-PCR میزان بیان ژنهای ZmPIP1,5 ,ZmPIP1,2 در برگ گیاهانی که تحت تنش های مختلف قرار گرفتند نسبت به برگ گیاهان شاهد الگوی بیان متفاوتی(کاهش یا افزایش) از خود نشان میدهند. نتایج ما نشان داد که ژنهای خانواده ZmPIP برای دریافت موثر تغییرات محیطی ضرورت دارد. نتیجه گیری در این پژوهش، مشاهده شد با اعمال تنش روی گیاه الگوی بیان ژن در خانواده ZmPIP تغییر کرد، در بین تنشهای اعمال شده با توجه به آنالیز RT-PCR و بررسی میزان بیان نسبی ژنها، تنش CaCl2(40mM)، و بهخصوص خشکی PEG(10%) دارای اثرات مشخصی در تغییر الگوی بیان ژنهای بررسی شده داشتند که نشاندهنده اثرگذاری این تیمارها بر بیان آن ژنها است. بهطور کلی افزایش یا کاهش میزان بیان ژن نشاندهنده درک تنش توسط گیاه و پاسخ به آن میباشد. جالب توجه اینکه حتی الگوی بیان ژن تحت تیمار کوتاه مدت و بلندمدت برای برخی ژنها متفاوت مشاهده شد، این مسئله بیانگر تغییر روند ملکولی در گیاه طی مدت زمانهای متفاوت اعمال تنش بر آن، در پاسخ به تنش هاست.