بهروز اسدی؛ سیدمحسن سیدی
چکیده
به منظور ارزیابی شاخص‌های تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ های لوبیا چیتی ، آزمایشی در دو محیط بدون تنش و تنش‌خشکی در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی پردیس تحقیقات و آموزش لوبیا خمین اجرا گردید. 24 ژنوتیپ لوبیا چیتی به همراه رقم شاهد غفار (در مجموع 25 ژنوتیپ) در قالب طرح لاتیس با دو تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. میان ژنوتیپهای لوبیا چیتی در شرایط ...
بیشتر
به منظور ارزیابی شاخص‌های تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ های لوبیا چیتی ، آزمایشی در دو محیط بدون تنش و تنش‌خشکی در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی پردیس تحقیقات و آموزش لوبیا خمین اجرا گردید. 24 ژنوتیپ لوبیا چیتی به همراه رقم شاهد غفار (در مجموع 25 ژنوتیپ) در قالب طرح لاتیس با دو تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. میان ژنوتیپهای لوبیا چیتی در شرایط آبیاری معمول و تنش‌خشکی، ژنوتیپ KS21578 بهترتیب با 1/2668 و 5/1581 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را دارا بود. کمترین عملکرد دانه در ژنوتیپ KS21585 و ژنوتیپ KS21591 بهترتیب در شرایط آبیاری معمول و تنش‌خشکی بدست آمد. در اثر تنش‌خشکی، عملکرد دانه ژنوتیپهای لوبیا چیتی کاهش نشان داده است. در بین شاخص‌های تحمل تنش، بیشترین مقدار شاخص‌های تحمل به تنش، بهرهوری متوسط و نیز شاخص میانگین هندسی بهرهوری به ژنوتیپ KS21578 تعلق گرفت. بیشترین مقدار شاخص تحمل در رقم غفار (شاهد) مشاهده شد. کمترین مقدار شاخص حساسیت به تنش در ژنوتیپ KS21585 بدست آمد. بر اساس عملکرد دانه لوبیا در دو شرایط آبیاری معمول و تنش‌خشکی و ارزیابی شاخص‌های تحمل تنش و نیز نمودار دو طرفه شاخص‌های میانگین هندسی تولید و شاخص حساسیت به تنش در مجموع چند ژنوتیپ لوبیا چیتی جهت آزمایش گزینش گردیدند.
تنش شوری
لیلا فهمیده؛ ایوب مزارعی؛ شهین مددی؛ پریسا پهلوان
چکیده
با توجه به افزایش روز افزون شوری آب و خاک و خسارت ناشی از آن بر تولیدات گیاهی، بررسی اثرات شوری بر گیاهان زراعی امری مهم می‌باشد. مطالعه تغییرات فیزیولوژیکی در شرایط تنش، راهکار مناسبی است که می‌تواند به شناسایی فاکتورهای موثر در تحمل به تنش شوری و انتخاب ارقام متحمل کمک نماید. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی و مقایسه رنگیزه‌های فتوسنتزی، ...
بیشتر
با توجه به افزایش روز افزون شوری آب و خاک و خسارت ناشی از آن بر تولیدات گیاهی، بررسی اثرات شوری بر گیاهان زراعی امری مهم می‌باشد. مطالعه تغییرات فیزیولوژیکی در شرایط تنش، راهکار مناسبی است که می‌تواند به شناسایی فاکتورهای موثر در تحمل به تنش شوری و انتخاب ارقام متحمل کمک نماید. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی و مقایسه رنگیزه‌های فتوسنتزی، تغییرات میزان آب برگ، تنظـیم‌کننـده‌هـای اسـمزی و فعالیـت آنـزیم‌هـای آنتـی‌اکـسیدان دو رقم جو در منطقه سیستان (ارقام نومار و نیمروز) تحت شرایط تنش شوری (صفر (شاهد)، 150 و 300 میلی‌مولار NaCl) بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد اثر رقم، تنش شوری و برهمکنش رقم و تنش شوری در سطح احتمال یک درصد بر تمامی صفات مورد بررسی معنیدار شد. با توجه به نتایج اثرات متقابل مشخص شد که تنش شوری در هر دو رقم جو، سبب کاهش صفات فیزیولوژیکی چون رنگیزه‌های فتوسنتزی، محتوی نسبی آب برگ، پروتئین و افزایش محتوی کربوهیدرات، پرولین، کاروتنوئید و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی شد، به طوری که در شرایط نرمال رقم نومار نسبت به رقم نیمروز بیشترین میزان کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئید، محتوی نسبی آب برگ، پروتئین و پرولین داشته است، همچنین در شوری 300 میلی‌مولار هم بیشترین میزان آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز، پلی‌فنول اکسیداز ،کاتالاز، پروتئین، رنگیزه‌های فتوسنتزی مربوط به رقم نومار بود، در حالی که بیشترین میزان کربوهیدرات و کاروتنوئید در شوری 300 میلی‌مولار مربوط به رقم نیمروز بود. در مجموع، بر اساس یافته‌های این تحقیق، رقم نومار نسبت به رقم نیمروز واکنش بهتری تحت تنش شوری داشت.
محمد دشتکی؛ محمد رضا بی همتا؛ اسلام مجیدی؛ رضا عزیزی نژاد
چکیده
تنش کم‌آبی از مهم‌ترین عوامل کاهش رشد بخصوص در مرحله جوانه‌زنی گیاه است. لذا جهت بررسی اثر خشکی با استفاده از محلول پلی‌اتیلن گلیکول (PEG 6000) بر شاخص‌های جوانه‌زنی و همبستگی سی ژنوتیپ گندم نان تحت تنش (0، 4-، 8- و 12- بار) در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1396 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در ...
بیشتر
تنش کم‌آبی از مهم‌ترین عوامل کاهش رشد بخصوص در مرحله جوانه‌زنی گیاه است. لذا جهت بررسی اثر خشکی با استفاده از محلول پلی‌اتیلن گلیکول (PEG 6000) بر شاخص‌های جوانه‌زنی و همبستگی سی ژنوتیپ گندم نان تحت تنش (0، 4-، 8- و 12- بار) در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1396 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپها و سطوح مختلف تنش و اثرات متقابل آن‌ها اختلاف معنیداری وجود داشت. در این آزمایش رقم حیدری بالاترین درصد و سرعت جوانه‌زنی (به ترتیب برابر 98.7 درصد و 35.9) و طول ریشه‌چه (10.2 سانتی‌متر) را داشت و حال‌آنکه رقم آذر (به ترتیب با 73.3 درصد،20.7 و 2.9 سانتی‌متر) پایینترین مقدار را دارا بود. ازلحاظ طول ساقه‌چه و شاخص بنیه بذر رقم سرداری به ترتیب با 5.6 سانتی‌متر و 520.1 بالاترین و رقم گاسکوژن به ترتیب با 2.8 سانتی‌متر و 257.2 پایینترین مقدار را نشان دادند. همچنین ازلحاظ صفات وزن‌تر و وزن خشک گیاهچه، رقم روشن به ترتیب با 0.5 و 0.12 گرم بالاترین و رقم الوند به ترتیب با 0.21 و 0.40 گرم پایینترین مقدار را داشت. بین طول ریشه‌چه و درصد و سرعت جوانه‌زنی و شاخص جوانه‌زنی در شرایط مطلوب و بین اکثر صفات در شرایط تنش همبستگی مثبت و معنیداری مشاهده شد. تجزیه به عاملها نشان داد که صفات همبسته طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی و بنیه بذر و وزن خشک گیاهچه در عامل اول و صفات همبسته وزن‌تر و خشک گیاهچه در عامل دوم حدود 72 درصد از تغییرات موجود در کل دادهها را توجیه و بیشترین تأثیر را در جوانه‌زنی بذور داشتند. تجزیه کلاستر نیز ارقام گندم را در 4 کلاستر با خصوصیات درون‌گروهی مشابه و بین گروهی غیرمشابه گروه‌بندی نمود.
حسن حمیدی؛ سیده ساناز رمضانپور؛ مسعود احمدی؛ حسن سلطانلو
چکیده
این تحقیق به منظور ارزیابی خصوصیات فیزیولوژیکی تعداد 34 ژنوتیپ چغندرقند (30 لاین S1 گردهافشان به همراه سه رقم شاهد شکوفا، مطهر، پایا و جمعیت اصلاحی اولیه) تحت دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در سال زراعی 96-1395 انجام شد. آبیاری‌ها ...
بیشتر
این تحقیق به منظور ارزیابی خصوصیات فیزیولوژیکی تعداد 34 ژنوتیپ چغندرقند (30 لاین S1 گردهافشان به همراه سه رقم شاهد شکوفا، مطهر، پایا و جمعیت اصلاحی اولیه) تحت دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در سال زراعی 96-1395 انجام شد. آبیاری‌ها تا مرحله تنک و وجین (استقرار بوته‌ها) به طور معمول انجام شد. آبیاری‌های بعدی در شرایط نرمال پس از 90 میلی‌متر و در شرایط تنش پس از 200 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A صورت گرفت. در این پژوهش صفاتی از قبیل عملکرد ریشه، درصد قند ناخالص، عملکرد قند ناخالص، کلروفیل، شاخص پوشش گیاهی NDVI، شاخص سطح برگ، اختلاف دمای برگ و محیط، محتوی آب نسبی برگ، وزن ویژه برگ، شاخص شادابی، سطح ویژه برگ و نشت الکترولیتی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تحت هر دو شرایط آبیاری در شرایط بدون تنش و تنش خشکی بین ژنوتیپها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه اختلاف بسیارمعنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نیز نشان داد که از نظر اکثر صفات بین ژنوتیپهای مورد بررسی و رژیم‌های مختلف آبیاری تفاوت معنیداری در سطح یک درصد وجود دارد. در شرایط آبیاری نرمال، رقم شاهد مطهر و در شرایط تنش خشکی، لاین S1-15 از بیشترین مقدار عملکرد قند ناخالص (به ترتیب 9.09 و 5.10 تن در هکتار) برخوردار بودند. مطالعه ضرایب همبستگی نشان داد که در شرایط نرمال و تنش، عملکرد ریشه با عملکرد قند ناخالص و شاخص پوشش گیاهی NDVI همبستگی مثبت و معنیداری داشت. در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی، تجزیه به عاملها منجر به شناسایی چهار عامل گردید که به ترتیب 69.55 و 74.75 درصد تغییرات کل را توجیه کردند
رقیه امینیان؛ معصومه پاکنژاد؛ سید محسن حسینی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی نانو ذرات دیاکسید تیتانیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپهای مختلف گلرنگ تحت شرایط آبیاری معمولی و تنش کم آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین در سال 1393 اجرا شد. رژیم آبیاری در دو سطح شامل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی نانو ذرات دیاکسید تیتانیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپهای مختلف گلرنگ تحت شرایط آبیاری معمولی و تنش کم آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین در سال 1393 اجرا شد. رژیم آبیاری در دو سطح شامل آبیاری معمولی (آبیاری پس از 60 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و تنش کم آبیاری (آبیاری تا اواخر مرحله گلدهی مشابه آبیاری معمولی و در اواخر گلدهی تا رسیدگی، آبیاری پس از 100 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) به‌عنوان عامل اصلی و نانو دیاکسید تیتانیوم در دو سطح، شامل استفاده از نانو دیاکسید تیتانیوم (غلظت 0.05 درصد قبل از گلدهی) و عدم استفاده (تیمار شاهد) و ژنوتیپ در هشت سطح به‌عنوان عاملهای فرعی در نظر گرفته شدند. تنش کم آبیاری موجب کاهش معنیدار وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد دانه شد. تیمار نانو دیاکسید تیتانیوم قطر طبق، شاخص برداشت و عملکرد دانه را افزایش داد و همچنین اثر سوء تنش خشکی بر قطر طبق را به‌طور معنیداری کاهش داد. بین ژنوتیپ ها برای تمام صفات مورد بررسی به‌جز قطر طبق تفاوت معنیداری مشاهده شد. در این آزمایش ارقام فرامان، سینا و توده محلی اصفهان بالاترین عملکرد دانه و ارقام خارجی «مکزیکی 11» و «مکزیکی 88» پایینترین عملکرد را داشتند.
فرزاد پاکنژاد؛ زینب فاطمی؛ محمد نبی ایلکایی دهنو
چکیده
جو یکی از گیاهان زراعی مهم در دنیا و خشکی یک مشکل جهانی است. امروزه استفاده از ارقام مناسب جو در شرایط تنش خشکی در افزایش عملکرد اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است. به‌منظور مطالعه اثر قطع آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد 10 رقم جو در شرایط مزرعه، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج ...
بیشتر
جو یکی از گیاهان زراعی مهم در دنیا و خشکی یک مشکل جهانی است. امروزه استفاده از ارقام مناسب جو در شرایط تنش خشکی در افزایش عملکرد اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است. به‌منظور مطالعه اثر قطع آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد 10 رقم جو در شرایط مزرعه، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا و کرت‌های اصلی شامل دو سطح آبیاری مطلوب (شاهد) و تنش خشکی و کرت‌های فرعی شامل 10 رقم جو بهنام‌های; والفجر، ریحان، کویر، زرجو، گوهرجو، کارون، دشت، ترکمن، نصرت و یوسف بودند. مطابق نتایج به‌دست‌آمده که تیمار تنش خشکی سبب کاهش معنیداری در عملکرد دانه، ماده خشک کل، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در واحد سطح، وزن دانه در هر سنبله، ارتفاع بوته و طول پدانکل شد. بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری مطلوب مربوط به رقم کویر و نصرت به ترتیب با مقدارهای 7781.5 و 7414.8 کیلوگرم در هکتار بود و رقم گوهرجو در هر دو شرایط آبیاری کامل و تنش کمترین میزان عملکرد دانه را به ترتیب با مقادیر 2685.2 و 1962.8 کیلوگرم در هکتار تولید نمود؛ اما رقم کویر با میزان کاهش 46.36% عملکرد دانه از بیشترین حساسیت به تنش و رقم دشت با کاهش 2.34% عملکرد دانه از کمترین میزان حساسیت به تنش برخوردار بودند. عملکرد دانه با صفاتی چون وزن هزار دانه، تعداد سنبله در واحد سطح، شاخص برداشت، ارتفاع گیاه و طول پدانکل همبستگی مثبت و معنیداری نشان داد. همچنین بالاترین همبستگی مربوط به عملکرد دانه با صفات شاخص برداشت (0.74 = r) و ماده خشک کل (0.67 = r) بود.
مجید رجایی؛ منوچهر دستفال
چکیده
مقدمه شوری یکی از عوامل عمده کاهش رشد و تولید گیاهان زراعی به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا است. اصلاح خاکهای شور و بهبود تکنیکهای آبیاری ازجمله روشهای مدیریتی در خاکهای شور میباشند که به علت گرانی در هر شرایطی قابل توصیه نیستند. به گزینی ارقام متحمل به شوری بر اساس عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص‌های تحمل به ...
بیشتر
مقدمه شوری یکی از عوامل عمده کاهش رشد و تولید گیاهان زراعی به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا است. اصلاح خاکهای شور و بهبود تکنیکهای آبیاری ازجمله روشهای مدیریتی در خاکهای شور میباشند که به علت گرانی در هر شرایطی قابل توصیه نیستند. به گزینی ارقام متحمل به شوری بر اساس عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص‌های تحمل به شوری ازجمله راههای مقابله با شوری می‌باشد وکه در برنامه های اصلاح نژاد آینده نیز اهمیت دارد. بنابراین این آزمایش به‌منظور بررسی ارقام و لاین‌های گندم تحت شرایط شور منطقه زرین دشت و معرفی بهترین ژنوتیپ متحمل به شوری انجام شد. مواد و روشها آزمایشی مزرعه ای در دو سال پیاپی در شهرستان زرین دشت در استان فارس انجام گردید تا پاسخ 14 رقم و لاین گندم را در شرایط شور مقایسه کند. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و با چهار تکرار بود. ارقام موردمطالعه شامل چمران (به‌عنوان رقم شاهد)، سیستان، پارسی، حاجی‌آباد، یاواروس و بهرنگ بود. لاین های موردبررسی شامل لاین 73 و 34 بودند که به همراه ارقام سیستان و پارسی از مرکز ملی تحقیقات شوری تهیه شدند. همچنین لاین های 4 و 5 خشکی نیز بر اساس آزمایش‌های انجام‌گرفته در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس نسبت به خشکی متحمل بودند. سایر لاین ها همچون دوروم دی- 81- 18، یوجی 520، لاین A و اس- 83- 3 در آزمایش‌های مقایسه ارقام جزء ارقام پرمحصول در منطقه داراب بهشمار میرفتند. متوسط شوری خاک و آب محل آزمایش به ترتیب حدود 6 و 9 دسی زیمنس بر متر بود. در هر دو سال آزمایش نمونهگیری برگ قبل از گلدهی انجام و نمونهها برای اندازه‌گیری غلظت سدیم، پتاسیم و کلر به آزمایشگاه ارسال شدند. در طول دوره رشد تعداد روز تا سنبله رفتن و تعداد روز تا رسیدگی در ارقام و لاین‌های موردبررسی یادداشت‌برداری شد. در زمان برداشت ارتفاع گیاه، عملکرد دانه و وزن هزار دانه نیز اندازه‌گیری شد. در نهایت داده‌های حاصل از آزمایش مورد تجزیه واریانس قرار گرفت و میانگینها با آزمون دانکن مقایسه شدند. یافته ها نتایج نشان داد که در هر دو سال آزمایش بیشترین عملکرد دانه از یوجی 520 به دست آمد (به ترتیب 2660 و 3170 کیلوگرم در هکتار برای سال اول و دوم آزمایش). نتایج مقایسه میانگین دو ساله نشان داد که یوجی 520 دارای افزایش عملکردی حدود 39 نسبت به تیمار شاهد (رقم چمران با عملکرد 2095 کیلوگرم در هکتار) بود. میانگین دوساله عملکرد نشان داد که پس از یوجی 520، لاین 5، لاین 73، لاین 4، سیستان، دی-81-18، لاین 34 و پارسی عملکردی بیشتر از شاهد تولید کردند. همانطور که انتظار میرفت ارقام و لاین‌های دورم وزن هزاردانه بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپها داشتند. کوتاهترین و طولانیترین زمان برای ظهور سنبله بهترتیب متعلق به رقم بهرنگ و یوجی 520 بود. نتایج مشابهی نیز برای زمان تا رسیدگی فیزیولوژیک مشاهده شد. در رابطه با تجزیه برگ نتایج نشان داد که کمترین غلظت پتاسیم برگ در رقم بهرنگ مشاهده شد، در حالیکه بیشترین غلظت مربوط به یوجی 520 بود. تقریبا روند معکوسی برای غلظت سدیم برگ مشاهده شد. بهطوریکه یوجی 520 دارای کمترین غلظت و رقم دورم یاواروس دارای بیشترین غلظت بود. عملکرد دانه ارقام و لاین‌های موردبررسی با غلظت سدیم برگ و نسبت سدیم به پتاسیم همبستگی منفی و با غلظت پتاسیم همبستگی مثبتی نشان داد. نتیجه گیری نتایج آزمایش نشان داد که ارقام و لاین‌های زودرس که پتاسیم بیشتر و سدیم کمتری جذب میکردند تحمل بیشتری نسبت به شوری داشتند و قادر به تولید عملکرد بیشتری بودند. در بین ژنوتیپهای موردبررسی یوجی 520 با بالاترین عملکرد، زودرسی و مناسب بودن شاخص‌های شیمیایی به‌عنوان رقم مناسب برای کاشت در منطقه زرین‌دشت توصیه می‌شود.
محمد ضابط؛ علیرضا صمد زاده؛ علی شوروزدی
چکیده
به‌منظور بررسی عملکرد و اجزای آن و تعیین مهم‌ترین صفات مؤثر بر عملکرد، هفت ژنوتیپ آفتابگردان تحت دو شرایط آبیاری نرمال و تنش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی هرکدام با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 90-1389 کشت شدند. تیمارهای آزمایش عبارت از دو سطح نرمال و تنش بودند. صفات مورداندازه‌گیری عبارت از عملکرد دانه، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی عملکرد و اجزای آن و تعیین مهم‌ترین صفات مؤثر بر عملکرد، هفت ژنوتیپ آفتابگردان تحت دو شرایط آبیاری نرمال و تنش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی هرکدام با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 90-1389 کشت شدند. تیمارهای آزمایش عبارت از دو سطح نرمال و تنش بودند. صفات مورداندازه‌گیری عبارت از عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، قطر طبق، ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، تعداد برگ، قطر بالا و پایین ساقه، طول دمبرگ، فاصله طبق تا زمین و فاصله بلندترین نقطه ساقه از زمین بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس ساده نشان داد که صفات فاصله طبق تا زمین، قطر پایین ساقه، تعداد برگ، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در هردو شرایط اختلاف معنیداری را در بین ارقام موردمطالعه داشتند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که ژنوتیپ‌هایموردنظر ازلحاظ کلیه صفات به‌استثنای طول برگ تفاوت معنیداری را باهم در هر دو محیط دارند و اثرات تنش بر روی صفات عملکرد، وزن هزار دانه و قطر طبق معنی‌داراست.در شرایط نرمال همبستگی عملکرد با صفات تعداد دانه در طبق، فاصله بالاترین نقطه ساقه از زمین، طول و عرض برگ، طول دمبرگ، قطر بالا و پایین ساقه، وزن هزار دانه و قطر طبق و در شرایط تنش همبستگی عملکرد تنها با تعداد دانه در طبق معنیدار شد. نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، قطر طبق و طول دمبرگ تأثیرگذارترین صفات بر عملکرد در دو شرایط هستند. تجزیه علیت تعداد دانه در طبق را مؤثرترین صفت در عملکرد دانه نشان داد. تجزیه به عاملها باعث شناسایی 3 عامل (توجیه 79/37 درصد از تغییرات کل داده ها) در شرایط نرمال و 5 عامل(توجیه 86/88 درصد از تغییرات کل دادهها) در شرایط تنش گردید. تجزیه خوشه‌ای ارقام را به ترتیب در دو و سه دسته در شرایط نرمال و تنش دسته تقسیم‌بندی نمود.
