عباس خرمی؛ عنایت الله توحیدی نژاد
چکیده
کمبود آب گرایش به سمت کاشت ژنوتیپهای مقاوم به خشکی را افزایش داده است. در نواحی خشک شبیه بیشتر مناطق ایران، اغلب اکوتیپها و گونههای محلی مقاومت بیشتری در برابر خشکی از خود نشان میدهند. این تحقیق به‌صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی که در آن تنش خشکی (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) به‌عنوان کرت اصلی و ژنوتیپ ...
بیشتر
کمبود آب گرایش به سمت کاشت ژنوتیپهای مقاوم به خشکی را افزایش داده است. در نواحی خشک شبیه بیشتر مناطق ایران، اغلب اکوتیپها و گونههای محلی مقاومت بیشتری در برابر خشکی از خود نشان میدهند. این تحقیق به‌صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی که در آن تنش خشکی (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) به‌عنوان کرت اصلی و ژنوتیپ (پیشاهنگ، رابر و گلباف) به‌عنوان کرت فرعی در نظر گرفته‌شده بود، اجرا گردید. نتایج نشان داد که صفات پتانسیل آب برگ، قندهای احیاء، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد تحت تاثیر تیمار تنش خشکی قرار گرفتند. اثر ساده ژنوتیپ نیز برای صفات مذکور و همچنین محتوای رنگیزههای فتوسنتزی معنیدار گردید. بر طبق نتایج تجزیه واریانس اثر متقابل ژنوتیپ×تنش تنها برای صفات نشت یونی و عملکرد بیولوژیک معنیدار شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که تنش خشکی به‌طور معنیداری عملکرد بیولوژیک، محتوی نسبی آب برگ و عملکرد دانه را کاهش داد این در حالی بود که نشت یونی و محتوای قندهای احیاء به‌طور معنیداری افزایش یافتند. بیشترین عملکرد بیولوژیک هم در شرایط نرمال و هم تنش مر بوط به رقم پیشاهنگ بود. همبستگی ساده بین صفات نشان داد که عملکرد بیولوژیک، محتوی نسبی آب برگ و قندهای احیاء بیشترین تأثیر را بر عملکرد دانه داشته اند. به‌طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد کهاکوتیپ گلباف بالاترین عملکرد دانه را در مقایسه با ژنوتیپهای پیشاهنگ و رابر در شرایط تنش خشکی داشت.
امین محمدی؛ سید غلامرضا موسوی؛ محمدجواد ثقه الاسلامی
چکیده
مقدمه ایران با میانگین سالانه 240 میلیمتر بارندگی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان طبقه بندی شده است. تبخیر و تعرق بالا و محدودیت منابع آبی مهمترین عوامل محیطی موثر در کاهش عملکرد گیاهان در ایران هستند. همچنین کمبود نیتروژن بر تقسیم مواد فتوسنتزی در بخشهای رویشی و زایشی گیاه موثر بوده و میتواند رشد و عملکرد گیاهان را تحت تاثیر قرار ...
بیشتر
مقدمه ایران با میانگین سالانه 240 میلیمتر بارندگی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان طبقه بندی شده است. تبخیر و تعرق بالا و محدودیت منابع آبی مهمترین عوامل محیطی موثر در کاهش عملکرد گیاهان در ایران هستند. همچنین کمبود نیتروژن بر تقسیم مواد فتوسنتزی در بخشهای رویشی و زایشی گیاه موثر بوده و میتواند رشد و عملکرد گیاهان را تحت تاثیر قرار دهد. از اینرواین با توجه به اهمیت و نقشهای متفاوت آب و نیتروژن در فرآیندهای حیاتی گیاهان، تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر دور آبیاری و کاربرد کود نیتروژن بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد ارزن دانه ای در بیرجند انجام شد. مواد و روشها این تحقیق به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1388 انجام شد. کرتهای اصلی دور آبیاری در سه سطح (7، 14 و 21 روز) و کرتهای فرعی کاربرد کود نیتروژن در پنج سطح (شاهد یا عدم مصرف کود، 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، محلولپاشی+ کاربرد 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار ، 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و محلولپاشی + کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) در نظر گرفته شد. بافت خاک مزرعه آزمایشی لومی و اسیدیته آن برابر 8 و هدایت الکتریکی 4.49 میلیموس بر سانتیمتر بود و میزان کربن آلی ، میزان کل نیتروژن و مقدار فسفر و پتاسیم قابل دسترس خاک در عمق 30-0 سانتی متر خاک به ترتیبا 0.32 درصد، 0.08 درصد، 16.4 و 501 پی پی ام بود. در پایان تجزیه و تحلیل دادهها توسط نرمافزار آماری MSTAT-C انجام گردید و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون چنددامنه ای دانکن در سطح 5 درصد صورت گرفت. نتایج و بحث نتایج تجزیه واریانس نشان داد که دور آبیاری به طور معنی داری صفات ارتفاع بوته، مساحت برگ پرچم، تعداد خوشه در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را تحت تاثیر قرار داد. همچنین ارتفاع بوته، مساحت برگ پرچم، تعداد خوشه در متر مربع و عملکرد دانه به طور معنیداری تحت تاثیر سطوح نیتروژن قرار گرفت و اثر متقابل دور آبیاری و نیتروژن تنها بر وزن هزار دانه ارزن معنیدار بود. مقایسه میانگینها بیانگر آن است که با افزایش دور آبیاری از 7 به 21 روز، ارتفاع بوته، مساحت برگ پرچم، تعداد خوشه در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب 36.8، 33.6، 32.9، 18.58، 44.4 و 40.1 درصد کاهش یافت. همچنین کاربرد 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به همراه محلولپاشی این کود باعث افزایش 20.40، 21.9، 47.8 و 52.3 درصدی به ترتیب ارتفاع بوته، مساحت برگ پرچم، تعداد خوشه در متر مربع و عملکرد دانه نسبت به تیمار عدم کاربرد نیتروژن گردید. به نظر میرسد تنش کمبود آب با توجه به اثرات آن بر فتوسنتز، تنفس، جذب یونها، متابولیسم عناصر غذایی و هورمونها، رشد سلولی در ساقه و برگ و در نتیجه شاخص سطح برگ را کاهش داده و همچنین باعث کاهش طول دوره گلدهی و پر شدن دانه ها میگردد که در نهایت کاهش عملکرد دانه و اجرای آن را به دنبال دارد. احتمالا کاهش سطح برگ یک روش سازگاری گیاه برای شرایط کمبود آب و بقا از طریق کاهش سطح تعرق کننده است. به علاوه با افزایش کاربرد نیتروژن، سطح فتوسنتزکننده گیاه و تولید مواد فتوسنتزی افزایش یافته و بنا براین عملکرد دانه افزایش یافت. نتیجه گیری به طور کلی نتایج تحقیق حاضر نشان داد که کمبود آب و نیتروژن عمدتا از طریق کاهش تعداد خوشه در متر مربع باعث کاهش معنیدار عملکرد اقتصادی ارزن گردید. در نهایت نتایج تحقیق نشان داد که برای دستیابی به بیشترین عملکرد ارزن در منطقه بیرجند، تیمار دور آبیاری 7 روز و کاربرد 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به همراه محلولپاشی این کود قابل توصیه میباشد.
آزیتا نخعی؛ الیاس آرزمجو؛ محمد رضا عباسی
چکیده
به منظور مقایسه واکنش 13 اکسشن ارزن مربوط به کلکسیون بانک ژن نسبت به تنش خشکی انتهای فصل در جهت تکمیل بانک اطلاعاتی ذخایر توارثی گیاهان و ارزیابی تخصصی و یافتن بهترین شاخص‌های تحمل به تنش، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی از سال زراعی 84-1383 به مدت دو سال اجرا گردید. آزمایش ...
بیشتر
به منظور مقایسه واکنش 13 اکسشن ارزن مربوط به کلکسیون بانک ژن نسبت به تنش خشکی انتهای فصل در جهت تکمیل بانک اطلاعاتی ذخایر توارثی گیاهان و ارزیابی تخصصی و یافتن بهترین شاخص‌های تحمل به تنش، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی از سال زراعی 84-1383 به مدت دو سال اجرا گردید. آزمایش اول در شرایط آبیاری نرمال و آزمایش دوم در شرایط تنش خشکی (قطع آبیاری در مرحله 10% ظهور پانیکول) انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 13 اکسشن ارزن بودند. نتایج نشان داد که اکسشن‌های 143-15 (خراسان جنوبی) و 24-15 (یزد) دارای بیشترین میانگین دو ساله عملکرد دانه و علوفه خشک و اکسشن 132-15 (همدان) دارای کمترین عملکرد دانه در بین اکسشن‌های مورد بررسی بودند. ارزیابی اکسشن‌ها از نظر تحمل به خشکی با استفاده از شاخص‌های MP، TOL، SSI، GMP، STI و HARM انجام شد. با توجه به میزان همبستگی این شاخص‌ها با عملکردهای دانه و علوفه خشک در دو شرایط تنش و غیر تنش، شاخص‌های HARM، GMP و STI، بهترین شاخص‌ها در تفکیک اکسشن های متحمل به خشکی بودند. با استفاده از روش ترسیمی سه بعدی و وضع قرار گرفتن اکسشن ها در آن، اکسشن های 143-15 (خراسان جنوبی)، 131-15 (خراسان جنوبی) و 24-15 (یزد) به عنوان اکسشن های پرمحصول و متحمل به تنش شناسایی شدند.
