تنش خشکی
امیر محمد عابدی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی حیدرزاده
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی کاربردزئولیت طبیعی (کلینوپتیلولیت) و محلول‌پاشی سرکه چوب در شرایط تنش کم‌آبی روی بهره‌وری آب، خصوصیات فیزیولوژیک و عملکر روغن کاملیا به صورت کرتهای خرد شده فاکتوریل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس درسال زراعی02-1401 درسه تکرار اجرا شد. عوامل مورد ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی کاربردزئولیت طبیعی (کلینوپتیلولیت) و محلول‌پاشی سرکه چوب در شرایط تنش کم‌آبی روی بهره‌وری آب، خصوصیات فیزیولوژیک و عملکر روغن کاملیا به صورت کرتهای خرد شده فاکتوریل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس درسال زراعی02-1401 درسه تکرار اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل رژیم های آبیاری(آبیاری مطلوب، کم آبیاری ملایم، متوسط و شدید به ترتیب بعد از تخلیه 20، 40،60و 80درصد آب قابل استفاده و سپس آبیاری تا حد ظرفیت مزرعه) به‌عنوان فاکتور اصلی، زئولیت در دو سطح (0و8تن برهکتار) و سرکه چوب در چهار سطح (صفر، 5000، 10000، 15000 پی پی ام) که به منظور اثر بخشی بهینه‌تر، در چهار مرحله مختلف از رشد گیاه انجام شد به‌صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که رژیم‌های آبیاری، کاربرد زئولیت و سرکه چوب تأثیر معنیداری در سطح یک درصد برصفات عملکرد دانه، عملکردروغن، سرعت فتوسنتز و هدایت روزنه ای کاملینا دارند. بیشترین شاخص سطح برگ با 0.40 در تیمار آبیاری مطلوب، کاربرد زئولیت و محلول‌پاشی سرکه چوب با غلظت 5000 پی‌پی‌ام به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه با 1396 کیلوگرم در هکتار در آبیاری مطلوب+کاربرد زئولیت+عدم کاربرد سرکه چوب تولید شد که با تیمار آبیاری مطلوب+کاربرد زئولیت+محلول‌پاشی 15000پی‌پی‌ام سرکه چوب در یک گروه آماری قرار داشت. همچنین، در تیمار کاربرد زئولیت و محلول‌پاشی15000پی‌پی‌ام سرکه چوب در شرایط آبیاری مطلوب با 450.69 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد روغن مشاهده شد. بالاترین بهره‌وری آب بر اساس عملکرد دانه (تولید 0.330 کیلوگرم دانه از هرمترمکعب آب) از تیمار کم‌آبیاری شدید، عدم کاربرد زئولیت و محلول‌پاشی سرکه چوب با غلظت 10000 پی‌پی‌ام بدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش، استفاده از زئولیت و محلول پاشی 15000 پی پی ام به دلیل افزایش عملکرد به‌عنوان بهترین تیمار معرفی میشود. در شرایط کم آبیاری ملایم و متوسط نیز کاربرد زئولیت و محلول پاشی 15000پی پی ام و در کم آبیاری شدید عدم کاربردزئولیت و محلول پاشی10000 پی پی ام توصیه میشود.
تنش خشکی
پویا سهرابی نور؛ محمد علی ابوطالبیان؛ جواد حمزه ئی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تلقیح با قارچ مایکوریزا و شیوه مصرف کود سولفات روی بر تعدادی از شاخص های فیزیولوژیکی رشد، کارایی مصرف آب و عملکرد دانه سویا آزمایشی در شرایط تنش رطوبتی انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد. عوامل آزمایش ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تلقیح با قارچ مایکوریزا و شیوه مصرف کود سولفات روی بر تعدادی از شاخص های فیزیولوژیکی رشد، کارایی مصرف آب و عملکرد دانه سویا آزمایشی در شرایط تنش رطوبتی انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد. عوامل آزمایش عبارت بودند از تنش رطوبتی در سه سطح آبیاری پس از 60 ،۹۰ و ۱۲۰ میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس (A)؛ شیوه مصرف کود سولفات روی با سه روش محلول‌پاشی، مصرف خاکی و عدم مصرف کود و قارچ مایکوریزا (Funneliformis mosseae) در دو سطح کاربرد و عدم کاربرد. نتایج نشان داد در تمام سطوح تنش رطوبت، تلقیح با مایکوریزا موجب افزایش شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، کارآیی مصرف آب و عملکرد دانه گردید. کاربرد مایکوریزا تحت شرایط محلول‌پاشی سولفات روی، بیشینه شاخص سطح برگ، بیشینه سرعت رشد محصول و کارایی مصرف آب را به ترتیب 69 ، 98 و 112 درصد افزایش داد. در این پژوهش بیشترین درصد همزیستی مایکوریزایی در تیمارهای تنش متوسط رطوبت و محلول پاشی سولفات روی به ترتیب 64 و 59 درصد به دست آمد. نتایج نشان داد محلول پاشی سولفات روی در شرایط تنش شدید رطوبت، عملکرد دانه را 68 درصد افزایش داد و به 1100 کیلوگرم در هکتار رسانید. به‌طورکلی تلقیح با مایکوریزا و محلول‌پاشی روی تحت شرایط تنش رطوبتی عوامل مهمی در بهبود شاخصهای فیزیولوژیکی رشد، کارایی مصرف آب و عملکرد سویا هستند.
تنش خشکی
فاطمه آقایی؛ رئوف سیدشریفی؛ حامد نریمانی
چکیده
به‌منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی متانول بر عملکرد، مولفه‌های پر شدن دانه و انتقال ماده خشک گندم تحت شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (آبیاری کامل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی متانول بر عملکرد، مولفه‌های پر شدن دانه و انتقال ماده خشک گندم تحت شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در50 درصد مراحل سنبلهدهی و آبستنی به‌ترتیب به‌عنوان محدودیت ملایم و شدید آبی بر اساس کد 55 و 43 مقیاس BBCH) و محلول‌پاشی متانول در چهار سطح (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد و محلول‌پاشی 10، 20 و 30 درصد حجمی متانول) بود. نتایج نشان داد بیشترین سهم انتقال ماده خشک از اندام‌های هوایی (20.52 درصد) و مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه (42/16 درصد) در قطع آبیاری در مرحله آبستنی و عدم محلول‌پاشی به‌دست آمد. بیشترین طول دوره و دوره مؤثر پرشدن دانه (به‌ترتیب 33.62 و 29.33 روز) در شرایط آبیاری کامل و در سطوح بالای متانول (30 درصد حجمی) و کمترین آن در عدم محلول‌پاشی و تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی به-دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که یک افزایش 46.98، 194.17، 37.54، 69.82 و 15.96 درصدی به‌ترتیب در عملکرد دانه، شاخص سطح برگ، شاخص کلروفیل، میزان فتوسنتز جاری و سهم این فرآیند در عملکرد دانه در محلول‌پاشی 30 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل نسبت به عدم محلول‌پاشی در شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی وجود داشت. بر اساس نتایج این بررسی به نظر می‌رسد محلول‌پاشی متانول میتواند به‌عنوان یک روش مناسب برای افزایش عملکرد دانه در شرایط محدودیت آبی به کار برده شود.
تنش خشکی
سید امیررضا طاهائی؛ محمد نصری؛ علی سلیمانی؛ فرشاد قوشچی؛ میثم اویسی
چکیده
ابداع و استفاده از روش‌هایی که موجب افزایش مقاومت محصول در شرایط تنش خشکی میگردد، حائز اهمیت فراوان است. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد و اسیدآمینه پرولین بر عملکرد و اجزاء عملکرد و بیان ژن Rab-17 (از گروه2 LEA)، در ذرت سینگلکراس 704، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ...
بیشتر
ابداع و استفاده از روش‌هایی که موجب افزایش مقاومت محصول در شرایط تنش خشکی میگردد، حائز اهمیت فراوان است. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد و اسیدآمینه پرولین بر عملکرد و اجزاء عملکرد و بیان ژن Rab-17 (از گروه2 LEA)، در ذرت سینگلکراس 704، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1394 و 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان) اجرا گردید. سه تیمار آبیاری پس از 70 (شاهد)، 90 و 100 میلیمتر تبخیر از سطح تشت تبخیر استاندارد کلاس A به‌عنوان عامل اصلی و محلول‌پاشی 5 تیمار بنزیل آدنین (BA6) جیبرلیک اسید (GA(3+7، پرولین، (BA6+GA(3+7+ پرولین و محلول‌پاشی آب خالص به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. عملکرد علوفه و بلال، میزان پرولین، شاخص سطح برگ، محتوای رطوبت نسبی و میزان بیان ژن Rab-17 به‌عنوان یک ژن القا شونده در شرایط تنش خشکی بررسی گردید. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی بر عملکرد علوفه و بلال، میزان پرولین و شاخص سطح برگ معنیدار بود. همچنین اثر تنش خشکی بر محتوای رطوبت نسبی و بیان ژن Rab-17 در سطح احتمال 1% معنیدار گردید. بر طبق نتایج مقایسه میانگین، تنش خشکی موجب کاهش عملکرد علوفه و بلال، شاخص سطح برگ و محتوای رطوبت نسبی و افزایش پرولین گردید. بیشترین عملکرد علوفه مربوط به شرایط تیمار شاهد بود که با تنش ملایم و شدید تفاوت معنیدار داشت. تیمارهای تنظیم‌کننده‌های رشد و پرولین در شرایط تنش خشکی موجب کاهش اثرات نامطلوب تنش بر عملکرد علوفه و بلال، شاخص سطح برگ و محتوای رطوبت نسبی گردیدند طبق نتایج حاصل از این پژوهش محلول‌پاشی اسیدآمینه پرولین و تنظیم‌کننده‌های رشد می‌توانند از طریق بهبود پاسخ‌های فیزیولوژیکی و ژنتیک گیاه موجب بهبود رشد و محصول ذرت در شرایط تنش خشکی شوند.
تنش خشکی
محمد علی فضلی؛ تورج میر محمودی؛ امیر رحیمی؛ سامان یزدان ستا
چکیده
به منظور بررسی اثر رژیم آبیاری و تیمارهای کودی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک، بالنگوی شهری آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 انجام شد، تیمارهای آزمایشی شامل رژیم آبیاری در سه سطح (بدون آبیاری، کم آبی (تکمیلی) و نرمال) و تیمارهای کودی شامل شاهد، NPK، اسید هیومیک، ورمی کمپوست و کود ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر رژیم آبیاری و تیمارهای کودی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک، بالنگوی شهری آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 انجام شد، تیمارهای آزمایشی شامل رژیم آبیاری در سه سطح (بدون آبیاری، کم آبی (تکمیلی) و نرمال) و تیمارهای کودی شامل شاهد، NPK، اسید هیومیک، ورمی کمپوست و کود دامی بودند. در این تحقیق صفات ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس، درصد و عملکرد روغن، درصد موسیلاژ و عملکرد موسیلاژ اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که اثر رژیم آبیاری بر کلیه صفات مورد بررسی به غیر از درصد اسانس، درصد روغن و درصد موسیلاژ بذر معنیدار بود، اختلاف بین تیمارهای کودی نیز از لحاظ اثر برکلیه صفات مورد بررسی معنیدار بود. اثر متقابل رژیم آبیاری در تیمار کودی نیز بر تنها بر وزن هزار دانه معنی دار بود. در این مطالعه بالاترین ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، عملکرد اسانس، عملکرد روغن و عملکرد موسیلاژ به تیمار رژیم آبیاری کامل اختصاص داشت. همچنین بالاترین مقادیر ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، درصد اسانس، عملکرد اسانس، درصد روغن، عملکرد روغن، درصد موسیلاژ و عملکرد موسیلاژ به تیمار کودی ورمی‌کمپوست اختصاص داشت. بالاترین وزن هزار دانه نیز به رژیم آبیاری تکمیلی و تیمار کودی ورمی‌کمپوست اختصاص یافت. بنابراین جهت دستیابی به خصوصیات مطلوب بالنگوی شهری انجام آبیاری کامل و کاربرد کود آلی ورمی‌کمپوست قابل توصیه است.
تنش خشکی
اسماعیل افشون؛ حسین مقدم؛ محمد رضا جهانسوز؛ مصطفی اویسی
چکیده
به‌منظور بررسی تاثیر تیمار کود نیتروژن و تنش خشکی بر عملکرد ذرت علوفه‌ای در شیوه‌های مختلف خاک‌ورزی، آزمایشی در مزرعۀ آموزشی و پژوهشی دانشگاه تهران در سال‌های 1397 و 1398 انجام شد. این آزمایش به صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. خاک‌ورزی به عنوان عامل اصلی در دو سطح (بدون‌خاک‌ورزی و مرسوم)، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تاثیر تیمار کود نیتروژن و تنش خشکی بر عملکرد ذرت علوفه‌ای در شیوه‌های مختلف خاک‌ورزی، آزمایشی در مزرعۀ آموزشی و پژوهشی دانشگاه تهران در سال‌های 1397 و 1398 انجام شد. این آزمایش به صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. خاک‌ورزی به عنوان عامل اصلی در دو سطح (بدون‌خاک‌ورزی و مرسوم)، تنش آبی به عنوان عامل فرعی (در سه سطح تامین 30، 60 و 90 % نیاز آبی) و کود نیتروژن به عنوان عامل فرعیفرعی (در سه سطح مصرف صفر، 50 و 100 % میزان توصیهشده) در نظر گرفته شدند. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد بالاترین قطر ساقه ( 19.8 میلیمتر) از اثر متقابل تنش خشکی خفیف و خاک‌ورزی مرسوم حاصل شد. بالاترین شاخص سطح برگ (6.08)، وزن خشک برگ (441.58 گرم بر متر مربع)، وزن خشک ساقه (1478.2 گرم بر متر مربع)، وزن خشک کل بوته (1919.93 گرم بر متر مربع) و وزن تر کل بوته (6732.6 گرم بر متر مربع) از تنش خشکی خفیف، کاربرد 100% کود نیتروژن توصیه شده در شرایط خاک‌ورزی مرسوم حاصل شد. نتایج نشان داد که شخم حفاظتی نسبت به شخم مرسوم بر تمامی خصوصیات موردمطالعه اثر کاهشی داشت؛ بنابراین در سال‌های اولیۀ انتقال از خاک‌ورزی مرسوم به خاک‌ورزی حفاظتی نمیتوان انتظار عملکرد بالایی داشت.
جابر خردادی ورامین؛ فرزاد فنودی؛ جعفر مسعود سینکی؛ شهرام رضوان؛ علی دماوندی
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثرات تنش کم‌آبی و محلول‌پاشی نانو کود منیزیم و کیتوزان بر صفات رشدی، عملکردی و محتوی روغن دو رقم کنجد، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل براساس طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی در جنوب شهرستان ورامین در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. قطع آبیاری براساس مقیاس BBCH به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل: ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثرات تنش کم‌آبی و محلول‌پاشی نانو کود منیزیم و کیتوزان بر صفات رشدی، عملکردی و محتوی روغن دو رقم کنجد، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل براساس طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی در جنوب شهرستان ورامین در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. قطع آبیاری براساس مقیاس BBCH به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل: آبیاری نرمال، قطع آبیاری در مرحله BBCH 65 (گلدهی) و قطع آبیاری در مرحله BBCH 75 (رسیدگی کپسول) و عوامل فرعی شامل ترکیبی از سه عامل: دو رقم کنجد اولتان و دشتستان-2، محلول‌پاشی نانو منیزیم در دو سطح شامل: عدم محلول‌پاشی و محلول پاشی (2 گرم بر لیتر) در مرحله BBCH 65 و محلول‌پاشی کیتوزان در سه سطح شامل: عدم محلول‌پاشی، محلول‌پاشی 8.4 گرم بر لیتر در مرحله BBCH 65 و 4.6 گرم بر لیتر در مرحله BBCH75 بودند. نتایج نشان داد آبیاری تا BBCH 65 باعث کاهش 28.08، 20.8، 53.05، 54.04 و 23.10 درصدی به ترتیب در میانگین صفات تعداد کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص سطح برگ و درصد روغن در مقایسه با تیمار آبیاری نرمال (به‌عنوان شاهد) شد. کاربرد 2 گرم در لیتر نانو کود منیزیوم و 4.8 و 4.6 گرم درلیتر کیتوزان به‌ترتیب منجر به افزایش 3، 5.66 و 4.39 درصدی شاخص سطح برگ در مقایسه با تیمار شاهد شد. بیشترین عملکرد دانه در کاربرد نانو کود منیزیم تحت شرایط آبیاری نرمالدر رقم دشتستان-2 با میانگین 1188 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد که در مقایسه با تیمار شاهد افزایش 16.3 درصدی داشت. به‌طورکلی محلول پاشی نانو کود منیزیم و کیتوزان (4.8 گرم در لیتر) در شرایط بروز تنش آبی در مراحل انتهایی رشد در تعدیل اثرات منفی ناشی از تنش نقش مثبتی داشت.
خوشناز پاینده؛ مانی مجدم؛ نازلی دروگر
چکیده
به منظور مطالعه خواص کیفی و عملکرد دانه کلزا رقم هایولا 401 در واکنش به محلول‌پاشی کود ریزمغذی مرکب آهن، روی و منگنز تحت تنش قطع آبیاری، این تحقیق در سال زراعی 97-1396 در منطقه آب و هوایی حمیدیه به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش قطع آبیاری در دو سطح آبیاری مطلوب، قطع ...
بیشتر
به منظور مطالعه خواص کیفی و عملکرد دانه کلزا رقم هایولا 401 در واکنش به محلول‌پاشی کود ریزمغذی مرکب آهن، روی و منگنز تحت تنش قطع آبیاری، این تحقیق در سال زراعی 97-1396 در منطقه آب و هوایی حمیدیه به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش قطع آبیاری در دو سطح آبیاری مطلوب، قطع آبیاری در مرحله خورجین‌دهی در کرتهای اصلی و محلول‌پاشی کود مرکب ریزمغذی آهن ، روی و منگنز در چهار سطح شامل عدم محلول‌پاشی (شاهد)، و محلول‌پاشی با غلظت‌های دو در هزار، چهار در هزار و شش در هزار در کرتهای فرعی بودند. نتایج نشان تنش قطع آبیاری بر شاخص سطح برگ، عملکرد دانه، میزان پروتئین دانه، عملکرد پروتئین، درصد آهن و روی دانه تأثیر معنیداری داشت. همچنین با افزایش غلظت کود ریزمغذی، عملکرد دانه، میزان پروتئین دانه، عملکرد پروتئین، درصد آهن و روی دانه افزایش یافت. در شرایط آبیاری مطلوب و محلول‌پاشی با غلظت شش در هزار بالاترین مقادیر بدست آمد که این نتایج با تیمار محلول پاشی با غلظت چهار در هزار تفاوت معنیداری نداشت. بیشترین عملکرد دانه با میانگین 3290.4 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری مطلوب و محلول‌پاشی چهار در هزار بدست آمد. در این آزمایش محلول-پاشی عناصر ریزمغذی موجب کاهش خسارت ناشی از تنش قطع آبیاری بر عملکرد دانه و نیز افزایش درصد آهن و روی دانه گردید. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت اگرچه تنش قطع آبیاری باعث کاهش رشد و عملکرد کلزا شد ولی استفاده از عناصر ریزمغذی به میزان چهار در هزار توانسته تا 35% کاهش عملکرد را جبران کند.
رسول اسدی؛ فرزاد حسن پور؛ میترا مهربانی؛ امین باقی زاده؛ فاطمه کاراندیش
چکیده
مدیریت صحیح آب در مزرعه، باعث استفاده بهینه از منابع آب، خاک، کود و تولید محصولاتی با کمیت و کیفیت بالا را امکان‌پذیر می‌سازد. در این راستا به‌منظور ارزیابی دو سیستم آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی در شرایط اعمال سطوح مختلف مکش رطوبتی بر گیاه رزماری، آزمایشی در قالب طرح کرتهای نواری یک‌بار خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی، ...
بیشتر
مدیریت صحیح آب در مزرعه، باعث استفاده بهینه از منابع آب، خاک، کود و تولید محصولاتی با کمیت و کیفیت بالا را امکان‌پذیر می‌سازد. در این راستا به‌منظور ارزیابی دو سیستم آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی در شرایط اعمال سطوح مختلف مکش رطوبتی بر گیاه رزماری، آزمایشی در قالب طرح کرتهای نواری یک‌بار خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی، با سه تکرار در ایستگاه تولید نهال شهرداری کرمان در سال زراعی 1394اجرا شد. در این آزمایش سه آستانه پتانسیل (40، 60 و 80 سانتی بار جهت شروع آبیاری) به‌عنوان عامل اصلی ودو سیستم آبیاری قطرهای (سطحی و زیرسطحی) به‌عنوان عامل فرعی، مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که صرفه‌جویی 44.6 میلی‌متری آب (21.7 درصد) بین نقاط پتانسیلی 60 و 40 سانتی‌بار، در شرایطی باعث کاهش 12.5 درصدی وزن خشک اندام هوایی، 12.8 درصدی تعداد شاخه زایا و 11 درصدی ارتفاع بوته شد که افزایش 10.5 درصدی بهره‌وری آب را در پی داشت. این در حالی بود که اعمال سطح پتانسیلی 80 سانتی‌بار در مقایسه با سطح پتانسیلی 60 سانتی‌بار باعث کاهش 33.4 درصدی وزن خشک اندام هوایی، 22.9 درصدی تعداد شاخه زایا و 22.5 درصدی ارتفاع بوته شد و تنها افزایش 4.5 درصدی بهره‌وری آب را در پی داشت. از طرف دیگر وزن خشک اندام هوایی در آبیاری زیرسطحی به مقدار 48 گرم در هر مترمربع بیشتر از آبیاری سطحی بود. این در حالی بود که به‌رغم صرفه‌جویی 10 درصدی مصرف آب در آبیاری زیرسطحی نسبت به آبیاری سطحی، بهره‌وری آب در این سیستم 21.4 درصد بیشتر بود. صفات ارتفاع بوته و تعداد شاخه زایا در آبیاری قطرهای زیرسطحی به ترتیب 8.2 و 8.7 درصد نسبت به آبیاری سطحی بیشتر بود. بنابراین استفاده از آبیاری قطرهای زیرسطحی در سطح پتانسیلی 60 سانتی‌بار در کشت گیاه رزماری در شهر کرمان میتواند راهکاری مناسب برای صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش بهره‌وری آب در دوره های خشک‌سالی باشد.
حمید دهقان زاده
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر شاخص های فیزیولوژیکی، عملکرد و برخی اجزای عملکرد دانه سه رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)، آزمایشی در سال زراعی 93 - 1392 به‌صورت کرتهای خردشده، با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در شهرستان تیران اصفهان به اجرا درآمد. تنش خشکی با سه سطح (آبیاری پس از 70، 90 و 110 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر شاخص های فیزیولوژیکی، عملکرد و برخی اجزای عملکرد دانه سه رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)، آزمایشی در سال زراعی 93 - 1392 به‌صورت کرتهای خردشده، با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در شهرستان تیران اصفهان به اجرا درآمد. تنش خشکی با سه سطح (آبیاری پس از 70، 90 و 110 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A، به ترتیب به‌عنوان عدم تنش، تنش ملایم و شدید) در کرتهای اصلی و سه رقم گندم سپاهان، قدس و پیشتاز در کرتهای فرعی قرار گرفتند. تغییرات شاخص سطح برگ، روند تجمع ماده خشک کل، سرعت اسیمیلاسیون خالص، سرعت رشد محصول و عملکرد دانه ارقام گندم موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، افزایش شدت تنش از 90 به 110 میلیمتر تبخیر تجمعی، باعث کاهش معنی دار در میانگین شاخص های رشدی و عملکرد دانه شد. تحت تیمارهای آبیاری پس از 70 و 90 میلیمتر تبخیر تجمعی، روند تغییرات شاخص سطح برگ، ماده خشک کل، سرعت اسیمیلاسیون خالص و سرعت رشد محصول شباهت زیادی به یکدیگر داشت. این در حالی بود که در همه نمونه برداری ها با افزایش فاصله دو آبیاری از 90 به 110 میلیمتر تبخیر تجمعی، کاهش معنی داری در روند تغییرات شاخص سطح برگ، ماده خشک کل و سرعت رشد محصول مشاهده گردید؛ بنابراین ممکن است در شرایط آب و هوائی مشابه با انجام آبیاری گندم بر اساس 90 میلیمتر تبخیر از تشک تبخیر کلاس A، ضمن کاهش 22 درصد در مصرف آب آبیاری، شاخص های رشدی و عملکرد دانه هم به‌طور معنی داری تحت تأثیر قرار نگیرد.
فهیمه فریدی مایوان؛ مجید جامی الاحمدی؛ سید وحید اسلامی؛ کوروش شجاعی نوفرست
چکیده
به‌منظور شناخت مناسب‌ترین الگوی کشت و تأثیر کاربرد کود سولفات پتاسیم بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد غده در شرایط معمول و تنش آبی پژوهشی به‌صورت کرت های دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه واقع در جلگه رخ، خراسان رضوی در سال 1395 انجام گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل الگوی کاشت در سه سطح: کاشت ...
بیشتر
به‌منظور شناخت مناسب‌ترین الگوی کشت و تأثیر کاربرد کود سولفات پتاسیم بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد غده در شرایط معمول و تنش آبی پژوهشی به‌صورت کرت های دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه واقع در جلگه رخ، خراسان رضوی در سال 1395 انجام گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل الگوی کاشت در سه سطح: کاشت معمول (تراکم 6.6 بوته در مترمربع)، کاشت معمول متراکم (تراکم 7.4 بوته در مترمربع) و کاشت زیگزاگ (تراکم 7.4 بوته در مترمربع) در کرت اصلی، میزان آبیاری در سه سطح: 100 (شاهد)، 80 و 60 درصد آب موردنیاز در کرت فرعی و کود سولفات پتاسیم در سه سطح: عدم مصرف سولفات پتاسیم، 75 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار و 150 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار به‌عنوان کرت فرعی فرعی بود. نتایج نشان داد که الگوی کشت، میزان آبیاری و کود سولفات پتاسیم تأثیر معنیداری بر حداکثر شاخص سطح برگ، محتوی نسبی آب برگ، تعداد کل غده، تعداد غده غیر بازارپسند و عملکرد دارد و کاهش در ارتفاع بوته، حداکثر شاخص سطح برگ، محتوی نسبی آب برگ و عملکرد کل تحت شرایط 60 درصد آب موردنیاز نسبت به شاهد مشاهده گردید. بر اساس نتایج آزمایش بیشترین میزان عملکرد کل در الگوی کشت زیگزاگی با 100 درصد آب موردنیاز و مصرف 150 کیلوگرم در هکتار کود سولفات پتاسیم مشاهده شد. کشت زیگزاگی با ایجاد توزیع یکنواختتر و کاهش رقابت بین بوتهها افزایش عملکرد را در پی داشت.
علی سلیمانی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر برخی از شاخصهای فیزیولوژیک رشد ارقام آفتابگردان مطالعه‌ای به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه مهیار شهرضای استان اصفهان اجرا شد. تنش خشکی در سه سطح آبیاری پس از تبخیر 80، 150 و 180 میلیمتر از تشت تبخیر کلاس A به ترتیب به‌عنوان عدم تنش، تنش ملایم و شدید، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر برخی از شاخصهای فیزیولوژیک رشد ارقام آفتابگردان مطالعه‌ای به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه مهیار شهرضای استان اصفهان اجرا شد. تنش خشکی در سه سطح آبیاری پس از تبخیر 80، 150 و 180 میلیمتر از تشت تبخیر کلاس A به ترتیب به‌عنوان عدم تنش، تنش ملایم و شدید، در کرتهای اصلی و چهار رقم آفتابگردان آذر‌گل، یوروفلور، قاسم و فرخ در کرتهای فرعی قرار گرفتند.در این بررسی وزن خشک کل، شاخص سطح برگ، سرعت اسیمیلاسیون خالص و سرعت رشد گیاه مورد ارزیابی قرار گرفتند و نتایج نشان داد ماده خشک کل و شاخص سطح برگ با افزایش شدت تنش خشکی از 80 به 180 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A به‌طور معنیداری کاهش یافتند. بیشترین ماده خشک کل توسط تیمار 80 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر حاصل شد که اختلاف آن با تیمار 150 میلیمتر معنی دار نبود. در طی فصل رشد بیشترین میزان ماده خشک کل، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول توسط تیمار 80 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر حاصل شد. رقم آذر‌گل وزن خشک کل، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی بیشتری نسبت به سایر ارقام تولید نمود و به دلیل سطح برگ مناسب‌تر، سرعت اسیمیلاسیون خالص بالایی داشت. لذا تحت شرایط مشابه با مطالعه حاضر در شرایط عدم تنش خشکی تیمار آبیاری 80 میلیمتر و در صورت بروز تنش خشکی ملایم تیمار آبیاری 150 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A و رقم آذر‌گل مناسب به نظر می‌رسد.
محمود بهادر؛ محمود رضا تدین؛ محمد رفیعی الحسینی؛ محمد حسن صالحی
چکیده
مقدمه شاهدانه از گیاهان زراعی قدیمی است که در صنایع روغنکشی و نساجی به کار گرفته میشود. این گیاه خواص دارویی متعددی دارد. تنش خشکی مهمترین تنش محیطی در دنیا بوده و یک سوم زمین های قابل کشت دچار کمبود رطوبت هستند. یکی از راههای مقابله با تنش خشکی، استفاده از گیاهان متحمل به خشکی و کاربرد مواد نگهدارنده رطوبت است. زئولیت، ...
بیشتر
مقدمه شاهدانه از گیاهان زراعی قدیمی است که در صنایع روغنکشی و نساجی به کار گرفته میشود. این گیاه خواص دارویی متعددی دارد. تنش خشکی مهمترین تنش محیطی در دنیا بوده و یک سوم زمین های قابل کشت دچار کمبود رطوبت هستند. یکی از راههای مقابله با تنش خشکی، استفاده از گیاهان متحمل به خشکی و کاربرد مواد نگهدارنده رطوبت است. زئولیت، به دلیل ظرفیت تبادل کاتیونی و انعطافپذیری قوی خود، در شرایط بروز تنش خشکی بکار گرفته میشود. برخی پژوهشگران اثرات مثبت کاربرد زئولیت بر ویژگیهای فیزیولوژیک و عملکرد دانه گیاهان زراعی را گزارش کردند. مواد و روش ها به منظور بررسی اثر تنش آبی و زئولیت بر ویژگیهای فیزیولوژیک و عملکرد شاهدانه، آزمایشی در سال 1393 به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شهرکرد اجرا شد. عامل اصلی آبیاری در چهار سطح (100، 80، 60 و 40 درصد نیاز آبی) و عامل فرعی زئولیت در سه سطح (صفر، 5 و 10 تن در هکتار) بود. کاشت بذور شاهدانه با تراکم 30 بوته در متر مربع انجام شد. به منظور محاسبه تبخیرتعرق روزانه، از روش پنمن-مانتیث و با ضرب کردن ضریب گیاهی در آن استفاده شد. زمانی که میزان رطوبت خاک در تیمار شاهد به میزان 50 درصد رطوبت خاک در ظرفیت زراعی رسید، آبیاری انجام شد. سپس، به منظور اعمال تیمارهای 80، 60 و 40 درصد نیاز آبی گیاه، با استفاده از کنتور حجمی آبیاری کرتها انجام شد. اعمال تیمارهای آبیاری پس از باز شدن چهارمین برگ گیاه (کد 1008 در مراحل رشدی گیاه شاهدانه) صورت گرفت و تا زمان رسیدگی و برداشت ادامه داشت. به منظور محاسبه محتوای رطوبت نسبی برگ و نشت الکترولیتها، جوانترین برگ کاملا توسعه یافته در مرحله گلدهی استفاده شد. تجزیه و تحلیل نتایج و مقایسه میانگین‌ها به ترتیب با استفاده از نرم افزار SAS و آزمون کمترین اختلاف معنی دار (LSD) در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج و بحث نتایج نشان داد برهمکنش آبیاری و زئولیت بر همه صفات به جز دمای کانوپی معنیدار بود. همچنین نتایج نشان داد تیمار 100 درصد نیاز آبی و کاربرد 10 تن زئولیت در هکتار بیشترین عملکرد دانه، شاخص سطح برگ و رطوبت نسبی برگ را به خود اختصاص داد، در حالی که تیمار 40 درصد نیاز آبی و عدم کاربرد زئولیت، بیشترین درصد نشت الکترولیتها از برگ را نشان داد. پژوهشگران بیان کردند کاهش سطح برگ در اثر بروز تنش خشکی، مربوط به اندازه سلول، همچنین پیری و ریزش برگ‌ها بود. وزن برگ در تیمار 100 درصد نیاز آبی و کاربرد 5 تن زئولیت در هکتار، به مقدار 24.31 درصد بیشتر از تیمار تنش شدید بود. زمانی که نخستین علایم کمبود رطوبت در گیاه بروز میکند، گیاه با بستن روزنههای سطح برگ از هدرروی رطوبت در برگهای خود جلوگیری میکند. این موضوع ممکن است موجب بالارفتن دمای برگ در گیاه گردد. همچنین سبب انعکاس نور مادون قرمز بیشتری از کانوپی به بیرون در مقایسه با شرایط تامین رطوبت میگردد. وجود رابطه مستقیم بین کاهش دمای کانوپی و عملکرد دانه در شرایط تنش رطوبتی گزارش شده است. با توجه به وجود همبستگی مثبت معنیدار بین عملکرد دانه و وزن برگ در پژوهش حاضر، احتمالا بهبود در صفاتی نظیر وزن برگ بویژه در گیاه روغنی-پروتئینی شاهدانه، موجب شد تا گیاه را در جذب بیشتر نور و دیاکسید کربن و تولید عملکرد دانه بیشتر یاری کند. تنش خشکی شدید موجب بروز خسارت در غشای سلولهای برگ و به دنبال آن افزایش در میزان نشت پذیری و محتوای الکترولیتهای برگ میگردد. از طرف دیگر، زئولیت با حفظ آب در اطراف ریشه و جلوگیری از تولید و انتقال سیگنالهای کمبود رطوبت از ریشه به اندام هوایی، خسارت در غشاهای سلولهای برگ و نشت الکترولیتها را کاهش میدهد. مطابق با نتایج بدست آمده، پژوهشگران دیگر نیز نشان دادند که بیشترین نشت الکترولیتها در شرایط تنش شدید رخ داد. تنش خشکی شدید از طریق بسته شدن روزنه های برگ و کاهش ورود گازکربنیک ب درون برگ به عنوان ماده اصلی تولید در گیاه، سبب کاهش عملکرد شد. دیگر پژوهشها نیز وجود اثر مثبت زئولیت بر عملکرد دانه را گزارش کردند و دلیل آنرا حفظ رطوبت در اطراف ریشه گیاه بیان کردند. به نظر می‌رسد در شرایط کمبود رطوبت، نقش زئولیت در حفظ و تسهیل انتقال رطوبت در فضای اطراف ریشه گیاه بیشتر نمایان بود. نتیجه گیری مطالعه صفات مورد بررسی نشان داد که جاذب الرطوبه های معدنی مانند زئولیت، در شرایط کمبود رطوبت نقش مهمی داشتند. به عنوان مثال، شاخص سطح برگ در شرایط 40 درصد نیاز آبی و کاربرد زئولیت، برابر با شرایط 60 درصد نیاز آبی و عدم کاربرد زئولیت بود. به دیگر سخن، امکان تولید عملکرد دانه و سطح برگ در شرایط کمبود رطوبت در حضور زئولیت وجود داشت. به عنوان نتیجه گیری کلی، با توجه به همبستگی مثبت معنیدار بین سطح و وزن برگ، استفاده از زئولیت در شرایط تنش خشکی، موجب افزایش تولید و کاهش اثرات منفی تنش نظیر نشت الکترولیتها و افزایش دمای کانوپی شد.
احمد نعمتی؛ محمد رفیعی الحسینی؛ عبدالرزاق دانش شهرکی
چکیده
مقدمه و هدف دانه حبوبات با برخورداری از درصد پروتئین بالا، مکمل کیفی دانه غلات میباشد. درمیان تنش های محیطی، کمبود آب مهمترین عاملی است که باعث محدودیت کاشت و کاهش عملکرد محصولات غذایی میگردد. کودهای آلی علاوه بر نقش تغذیه ای، در بهبود خواص فیزیکی و بیولوژیک خاک مؤثر هستند. با توجه به پیامدهای مثبت مصرف مایه های تلقیح ...
بیشتر
مقدمه و هدف دانه حبوبات با برخورداری از درصد پروتئین بالا، مکمل کیفی دانه غلات میباشد. درمیان تنش های محیطی، کمبود آب مهمترین عاملی است که باعث محدودیت کاشت و کاهش عملکرد محصولات غذایی میگردد. کودهای آلی علاوه بر نقش تغذیه ای، در بهبود خواص فیزیکی و بیولوژیک خاک مؤثر هستند. با توجه به پیامدهای مثبت مصرف مایه های تلقیح ریزوبیومی ازجمله، افزایش کمیت و کیفیت محصول، بهبود شاخصهای رشد، کاهش غلظت نیترات در محصولات کشاورزی و آبهای زیرزمینی و حفظ محیط‌زیست،این پژوهش به‌منظور بررسی اثرات تلقیح باکتری و کود گاوی بر برخی خصوصیات نخود رقم هاشم تحت شرایط تنش خشکی و ترویج مصرف کودهای سازگار با محیط‌زیست طراحی و اجرا شد. مواد و روش‌ها آزمایش در سال زراعی 1392- 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد به‌صورت اسپیلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل سطوح مختلف تنش خشکی در سه سطح (80، 100 و 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و فاکتور فرعی، شامل کود گاوی در سه سطح 0، 50 و 100 درصد نیاز کامل گیاه (20 تن در هکتار) و تلقیح باکتریایی بذور (Mesorhizobium) در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح) بود که به‌صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی قرار گرفت. به‌منظور تعیین زمان آبیاری، میزان تبخیر روزانه از تشتک تبخیر هر روز عصر اندازهگیری شد و پس از رسیدن به حد موردنظر، آبیاری به روش سیفونی صورت گرفت. یافته ها نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش خشکی از میزان سرعت رشد محصول و شاخص سطح برگ کاسته شد. سرعت رشد محصول و شاخص سطح برگ در تیمار تلقیح باکتری به‌طور معنیداری نسبت به عدم تلقیح افزایش یافت. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که با افزایش شدت تنش، تمامی اجزاء عملکرد کاهش معنیداری داشتند اما درصد پروتئین دانه افزایش پیدا کرد. افزایش مصرف کود گاوی و تلقیح باکتری باعث افزایش اجزاء عملکرد دانه و درصد پروتئین آن شد. مقایسه میانگین اثرات دوگانه تنش خشکی × تلقیح باکتری نشان داد تلقیح باکتریایی سبب افزایش معنیدار تعداد غلاف در بوته در تمامی سطوح تنش خشکی گردید. مقایسه میانگین اثرات دوگانه کود گاوی × تلقیح باکتری نشان داد که تلقیح باعث افزایش تعداد غلاف در بوته در تمامی سطوح کود گاوی گردید. بیشترین وزن صد دانه در تیمار 20 تن کود گاوی در هکتار و تلقیح باکتری به دست آمد. نتایج اثرات متقابل سه‌گانه نشان دادبیشترین وزن صد دانه در تیمار شاهد ×20 تن کود گاوی در هکتار × تلقیح باکتری به دست آمد. با افزایش شدت تنش خشکی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به‌طور معنیداری کاهش یافت. بیشترین و کمترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک براثر مصرف کود گاوی به ترتیب در تیمارهای 20 تن کود گاوی در هکتار و عدم استفاده از کود گاوی بود. تلقیح باکتریایی باعث افزایش معنیدار عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک گردید. نتایج مقایسه میانگین اثرات دوگانه کود گاوی × تلقیح باکتری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در تیمار عدم استفاده از کود گاوی × تلقیح باکتری به دست آمد. نتایج مقایسه میانگین اثرات سه‌گانه بر عملکرد دانه نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در تیمار تلقیح باکتری × عدم استفاده از کود گاوی × شاهد به دست آمد. نتیجه‌گیری به‌طورکلی در این پژوهش میتوان بیان کرد که تیمارهای تنش خشکی و تلقیح باکتری تأثیر بیشتری بر شاخصهای فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه نخود میگذارند. تنش خشکی موجب کاهش منابع فتوسنتزی و محدودیت آسیمیلاتها میگردد و بنابراین منجر به کاهش وزن صد دانه و کاهش سطح برگ و درنتیجه کاهش سرعت رشد محصول میشود. در این آزمایش مشخص شد که کاربرد باکتری در شرایط تنش خشکی موجب تعدیل اثرات تنش میگردد بنابراین پیشنهاد میگردد که در مناطقی که احتمال وقوع تنش خشکی وجود دارد، از تلقیح بذور استفاده گردد.
رئوف سیدشریفی؛ حمید نظرلی
چکیده
شوری منابع آب‌وخاک از مهمترین مشکلات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است. برای بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر فیلوکرون و سرعت ظهور برگ ارقام جو، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1389 انجام شد. عامل‌های موردبررسی شامل ارقام جو در ...
بیشتر
شوری منابع آب‌وخاک از مهمترین مشکلات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است. برای بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر فیلوکرون و سرعت ظهور برگ ارقام جو، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1389 انجام شد. عامل‌های موردبررسی شامل ارقام جو در سه سطح (لیسیوی، ماکویی و سهند) و شوری آب آبیاری در گلدان‌ها در چهار سطح {صفر یا استفاده از آب معمولی به‌عنوان شاهد، آبیاری با شوری‌های 20، 40 و 60 میلی مولار با استفاده از نمک (NaCl)} بود. صفاتی مانند سرعت ظهور برگ، فیلوکرون، تعداد برگ، ماده خشک برگ و شاخص سطح برگ مطالعه شدند. نتایج نشان داد فیلوکرون (فاصله زمانی بین ظهور دو برگ متوالی)، تحت تأثیر شوری، رقم و اثر متقابل این دو عامل قرار گرفت. افزایش شوری منجر به افزایش فیلوکرون و کاهش سرعت ظهور برگ‌ها شد. ولی بین ارقام از این نظر تفاوت معنیداری وجود داشت. سرعت ظهور برگ‌ها در رقم سهند بیشتر از دیگر ارقام موردبررسی بود. مقایسه میانگین ترکیب تیماری نوع آب آبیاری در ارقام موردبررسی نشان داد که بالاترین فیلوکرون به رقم لیسیوی در آبیاری با آب با شوری 60 میلی مولار و کمترین آن به آبیاری با آب معمولی در رقم سهند تعلق داشت. شوری آب آبیاری سبب کاهش شاخص سطح برگ شد. در تمامی سطوح شوری، روند تغییرات شاخص سطح برگ تا 24 روز بعد از کاشت، تقریباً از روند مشابهی تبعیت کرد. از 24 تا 64 روز بعد از کاشت، شاخص سطح برگ از روند صعودی برخوردار بود به‌طوری‌که در 64 روز بعد از کاشت مقدار این شاخص به حداکثر رسید و سپس تا 74 روز بعد از کاشت به‌آرامی کاهش یافت. این کاهش ممکن است با افزایش سن برگ‌ها، سایه‌اندازی بوتهها روی‌هم و رقابت بر سر نور و دیگر منابع در ارتباط باشد. بیشترین شاخص سطح برگ (1/95) به ترکیب تیماری آبیاری با آب معمولی در رقم سهند و کمترین آن (0/89) به بالاترین سطح از شوری آب آبیاری در رقم لیسیوی تعلق داشت. شوری آب آبیاری منجر به کاهش تعداد و وزن خشک برگ‌ها شد. به نظر می‌رسد برای تسریع در سرعت ظهور برگ، افزایش شاخص سطح برگ و تعداد برگ‌ها میتوان پیشنهاد نمود که در شرایط آبیاری با آب‌شور، از رقم سهند استفاده شود.
شهربانو طاهرآبادی؛ مهدی پارسا؛ احمد نظامی
چکیده
تحقیقات اخیر نشان می دهد که محلول پاشی متانول موجب افزایش رشد گیاهان زراعی سه کربنه در مناطق خشک می شود. به همین منظور آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. آبیاری با سه مقدار 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی و محلول پاشی متانول در چهار سطح بدون ...
بیشتر
تحقیقات اخیر نشان می دهد که محلول پاشی متانول موجب افزایش رشد گیاهان زراعی سه کربنه در مناطق خشک می شود. به همین منظور آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. آبیاری با سه مقدار 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی و محلول پاشی متانول در چهار سطح بدون محلول پاشی، محلول پاشی 20 درصد، 40 درصد و 60 درصد حجمی متانول به ترتیب عوامل اصلی و فرعی آزمایش بودند. محلول پاشی متانول در طی فصل رشد سه مرتبه با فواصل 10 روز بعد از شروع غلاف دهی بر روی شاخساره بوته های نخود محلول پاشی شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی متانول اثرات معنی داری بر صفات فیزیوژیک داشت. به طوری که محلول پاشی متانول با غلظت 60 درصد حجمی بیش از سایر تیمارها بر صفات فیزیوژیک موثر بود. و باعث افزایش وزن خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول شد ولی بر سرعت رشد نسبی تاثیری نداشت. و در تیمار خشکی شاخص سطح برگ، وزن خشک تجمعی، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی در تیمار فراهمی رطوبت به دلیل تداوم رشد رویشی، نسبت به تنش خشکی در حداکثر خود بود. در این تحقیق، تفاوت های مشاهده شده در مقدار تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول عمدتاً به کاهش سطح برگ در تیمار تنش خشکی مربوط می شود.
نغمه مقیمی؛ یحیی امام
چکیده
به منظور بررسی صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دو رقم سورگوم علوفه ای، تحت تنش کم آبی و سطوح نیتروژن، پژوهشی مزرعه ای در سال 1390، در ایستگاه تحقیقات زراعی دانشکدهی کشاورزی دانشگاه شیراز (باجگاه)، انجام شد، آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تنش کم آبی به عنوان عامل اصلی ...
بیشتر
به منظور بررسی صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دو رقم سورگوم علوفه ای، تحت تنش کم آبی و سطوح نیتروژن، پژوهشی مزرعه ای در سال 1390، در ایستگاه تحقیقات زراعی دانشکدهی کشاورزی دانشگاه شیراز (باجگاه)، انجام شد، آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تنش کم آبی به عنوان عامل اصلی (100، 75 و 50 درصد ظرفیت مزرعه)، سطوح کود نیتروژن به عنوان عامل فرعی (150، 300 و 450 کیلوگرم کود اوره در هکتار) و دو رقم سورگوم علوفه ای پگاه و KFS2 به عنوان عامل فرعی فرعی، در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که، تنش کم آبی باعث کاهش معنی دار سرعت رشد و شاخص سطح برگ در طول فصل رشد و در زمان برداشت، عملکرد علوفه تر و وزن علوفه خشک گردید. در مقابل، مصرف کود نیتروژن باعث افزایش معنی دار صفات مذکور گردید. بین دو رقم از نظر ویژگیهای مورفولوژیک و برخی صفات مورد بررسی تفاوت هایی وجود داشت، به طوری که رقم پگاه از لحاظ سرعت رشد محصول، عملکرد علوفه تر و وزن علوفه خشک، برتری داشت، در حالی که رقم KFS2، شاخص سطح برگ بالاتری را نشان داد. نتایج همچنین حاکی از این بود که افزایش رطوبت و نیتروژن خاک، تاثیر قابل توجهی در افزایش تولید علوفه ی سورگوم در پی دارد؛ در مجموع، بهترین برهمکنش پیشنهادی برای مناطق مشابه با پژوهش حاضر، آبیاری کامل و تامین 300 کیلوگرم کود اوره در هکتار، در رقم پگاه، میباشد.
منصور فاضلی رستم پور؛ محمد جواد ثقه الاسلامی؛ سید غلامرضا موسوی
چکیده
تنش خشکی یکی ازمهم ترین مشکلات تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد. کاربرد برخی مواد، نظیر پلیمرهای سوپرجاذب در خاک، باعث افزایش ماندگاری آب در خاک و در نتیجه کاهش مصرف آب و آب شویی کودها می گردد. این مواد می توانند اثرات تنش کم آبی بر گیاه را کاهش داده و منجر به افزایش عملکرد درمناطق خشک و نیمه خشک گردند. به منظور ...
بیشتر
تنش خشکی یکی ازمهم ترین مشکلات تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد. کاربرد برخی مواد، نظیر پلیمرهای سوپرجاذب در خاک، باعث افزایش ماندگاری آب در خاک و در نتیجه کاهش مصرف آب و آب شویی کودها می گردد. این مواد می توانند اثرات تنش کم آبی بر گیاه را کاهش داده و منجر به افزایش عملکرد درمناطق خشک و نیمه خشک گردند. به منظور بررسی تاثیر سوپرجاذب در شرایط تنش آبی بر روی عملکرد، اجزای عملکرد و بعضی ویژگی های فیزیولوژیک ذرت،آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکراردر مزرعه تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند انجام گردید. تیمار رژیم آبیاری با سه سطح (100، 70 و 40 درصد تامین نیاز آبی گیاه) به عنوان کرت اصلی و مقادیر سوپرجاذب با چهار سطح (شاهد،35، 75 و 105 کیلوگرم در هکتار) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. نتایج این آزمایش نشان داد که تنش آبی و سوپرجاذب تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب داشت. بیشترین عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب مربوط به تیمار تامین 100 درصد نیاز آبی و 105 کیلوگرم سوپرجاذب در هکتار و کمترین عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب مربوط به تیمار تامین 40 درصد نیاز آبی به همراه عدم استفاده از سوپرجاذب بود. به نظر می رسد، سوپرجاذب با کاهش اثرات منفی تنش آبی بر گیاه، باعث افزایش عملکرد دانه شده باشد. بنابراین هر عاملی که باعث افزایش عملکرد دانه شود، بر کارآیی مصرف آب نیز تاثیر مستقیم دارد.
