تنش‌های محیطی در علوم زراعی

تنش خشکی

ارزیابی عملکرد و شاخص‌های تحمل به خشکی در کشت خالص و مخلوط غلات مختلف تحت تنش‌آبی و آبیاری نرمال

مینا شفیعی؛ علی بهپوری؛ احسان بیژن زاده؛ مریم میردورقی

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 693-709

https://doi.org/10.22077/escs.2023.4932.2089

چکیده

به‌منظور ارزیابی شاخص‌های مقاومت به خشکی و عملکرد کشت مخلوط غلات مختلف تحت شرایط تنش‌آبی در شرایط اکولوژیکی گرم و خشک، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 97-96 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب – دانشگاه شیراز انجام شد. در این آزمایش فاکتور اول رژیم آبیاری در ... بیشتر به‌منظور ارزیابی شاخص‌های مقاومت به خشکی و عملکرد کشت مخلوط غلات مختلف تحت شرایط تنش‌آبی در شرایط اکولوژیکی گرم و خشک، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 97-96 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب – دانشگاه شیراز انجام شد. در این آزمایش فاکتور اول رژیم آبیاری در دو سطح آبیاری نرمال و تنش‌آبی و فاکتور دوم ژنوتیپ‌های (لاین جو پابلند EB-95-97 ، لاین جو پاکوتاه EB-95-97لاین گندم نان پاکوتاهS-92-19 ، رقم گندم نان پابلند خلیل و یک رقم تریتیکاله جوانیلو) بودند که به صورت سری جایگزینی کشت مخلوط ردیفی دوتایی و خالص کشت شدند. شاخص های کمی تحمل به خشکی شامل: شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص میانگین هندسی بهره وری (GMP)، شاخص بهره‌وری متوسط (MP)، شاخص عملکرد (YI) در شرایط تنش‌آبی و آبیاری‌نرمال محاسبه شد. نتایج این آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در کشت مخلوط گندم پابلند – تریتیکاله با عملکرد 9472 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری نرمال و کمترین عملکرد دانه در کشت خالص جو پاکوتاه در شرایط تنش‌آبی با میانگین 3934 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. سیستم کشت مخلوط گندم پابلند- تریتیکاله تحت شرایط آبیاری نرمال نسبت به سیستم کشت خالص گندم پابلند 16 درصد افزایش عملکرد نشان داد. بطور کلی سیستم کشت مخلوط جو پاکوتاه+ جو پابلند با بیشترین مقدار 0.734 SIIG از نظر تنش خشکی مقاوم‌ترین سیستم کشت مخلوط بود.

تنش خشکی

ارزیابی شاخص های تحمل به خشکی در لاین های امیدبخش جو (.Hordeum vulgare L)

زهره حاجی برات؛ عباس سعیدی؛ حبیب الله قزوینی

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 787-801

https://doi.org/10.22077/escs.2023.4986.2096

چکیده

خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده محیط برای رشد و بهره وری گیاه جو می باشد. در این مطالعه، 18 لاین متنوع جو در دو سطح آبیاری (شرایط نرمال و شرایط تنش کم آبیاری) مورد بررسی قرار گرفتند. این آزمایش به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، ایران در سال 1399 انجام شد. شاخص‌های تحمل و حساسیت ... بیشتر

تنش خشکی

بررسی اثرات کاربرد بیوچار معدنی و متیل جاسمونات بر صفات بیوشیمیایی و عملکرد جو تحت شرایط تنش خشکی

سجاد نصیری؛ بابک عندلیبی؛ افشین توکلی زانیانی؛ محمدامیر دلاور

دوره 16، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 561-574

https://doi.org/10.22077/escs.2023.4823.2076

چکیده

خشکی یکی از مهم‌ترین تنشهای محیطی است که عملکرد و اجزای عملکرد گیاهان را به‌صورت چشمگیری تحت تأثیر قرار میدهد. به‌منظور بررسی اثرات سطوح مختلف بیوچار معدنی و هورمون متیل جاسمونات بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد جو بهاره تحت سطوح مختلف تنش خشکی آزمایشی به‌صورت گلدانی به‌صورت فاکتوریل 3 عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی ... بیشتر خشکی یکی از مهم‌ترین تنشهای محیطی است که عملکرد و اجزای عملکرد گیاهان را به‌صورت چشمگیری تحت تأثیر قرار میدهد. به‌منظور بررسی اثرات سطوح مختلف بیوچار معدنی و هورمون متیل جاسمونات بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد جو بهاره تحت سطوح مختلف تنش خشکی آزمایشی به‌صورت گلدانی به‌صورت فاکتوریل 3 عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 5 تکرار در سال زراعی 99-1398 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. فاکتورهای موردبررسی شامل سطح تنش خشکی در سه سطح شامل بدون تنش (در حد ظرفیت زراعی)، تنش متوسط (60 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (30 درصد ظرفیت زراعی)، کاربرد بیوچار قبل از کشت در سه سطح شامل بدون بیوچار (شاهد) و مقادیر 1.5 و 3 درصد وزن خاک و همچنین محلول‌پاشی متیل جاسمونات در مرحله گلدهی در سه سطح (0، 75 و 150 میکرومول بر لیتر) بود. شاخص‌های اندازه‌گیری شده شامل نشت الکترولیت، غلظت پرولین و رنگیزه‌های فتوسنتزی، کارایی مصرف آب و محتوای نسبی آب برگ و همچنین عملکرد اقتصادی بود. نتایج حاکی از اثر معنی‌دار تیمارهای اعمال‌شده بر اکثر این شاخص‌ها بود. تمامی شاخص‌های موردبررسی در این آزمایش ازجمله کارایی مصرف آب، محتوای نسبی آب برگ، پرولین، نشت الکترولیت، رنگیزه‌های فتوسنتزی و عملکرد تحت تأثیر منفی تنش خشکی قرار گرفتند. بیشترین عملکرد در شرایط آبیاری نرمال و تیمار 75 میکرومول بر لیتر متیل جاسمونات و 1.5 درصد وزن خاک بیوچار به دست آمد (0.37 گرم در بوته) و کمترین میزان عملکرد (0.19 گرم در بوته) در تنش خشکی 30 درصد ظرفیت زراعی و بدون محلول‌پاشی متیل جاسمونات ایجاد شد. به‌طور مشخص استفاده از مقادیر پایین بیوچار و متیل جاسمونات باعث بهبود وضعیت گیاهان تنش دیده هم در سطح تنش شدید و هم تنش ملایم نسبت به شاهد بدون تیمار شدند؛ اما افزایش سطح استفاده از این دو ماده اثر مثبت چندانی در گیاهان نداشت.

بررسی تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی لاین‌های هاپلوئید مضاعف جو ازلحاظ صفات مرتبط با تخصیص مواد فتوسنتزی در شرایط نرمال و تنش کم‌آبی

معروف خلیلی؛ محمدعلی ابراهیمی

دوره 13، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 341-355

https://doi.org/10.22077/escs.2020.2333.1604

چکیده

به‌منظور برآورد تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی لاین‌های هاپلوئید مضاعف جو از لحاظ صفات مرتبط با تخصیص مواد فتوسنتزی، 72 لاین هاپلوئید مضاعف به همراه والدین Steptoe و Morex در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه مهاباد در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار و در دو شرایط عادی و تنش کم‌آبی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از نظر ... بیشتر به‌منظور برآورد تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی لاین‌های هاپلوئید مضاعف جو از لحاظ صفات مرتبط با تخصیص مواد فتوسنتزی، 72 لاین هاپلوئید مضاعف به همراه والدین Steptoe و Morex در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه مهاباد در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار و در دو شرایط عادی و تنش کم‌آبی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از نظر کلیه صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری وجود دارد. در هر دو شرایط، تفکیک متجاوز مثبت و منفی معنی‌دار برای کلیه صفات (به ‌غیر از عملکرد بیولوژیک در شرایط نرمال) مشاهده شد. در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش کم‌آبی، بالاترین مقدار وراثت‌پذیری خصوصی برای صفات شاخص برداشت، عملکرد دانه برآورد شد. بر اساس نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام برای صفات مؤثر بر عملکرد دانه در شرایط نرمال، دو صفت وزن هزار دانه و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی (0.89= R2) و در شرایط تنش کم آبی، شاخص برداشت، سهم انتقال مجدد در عملکرد دانه و انتقال مجدد (0.82 = R2) به عنوان مؤثرترین صفات بر عملکرد دانه شناسایی شدند. در شرایط آبیاری نرمال دو صفت وزن هزار دانه و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی اثر مثبت و مستقیم بر عملکرد دانه داشتند در حالیکه در شرایط تنش کم آبی شاخص برداشت و انتقال مجدد اثر مستقیم مثبت و نقش انتقال مجدد در عملکرد دانه اثر منفی و مستقیمی بر عملکرد دانه نشان دادند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ ها در شرایط نرمال به دو گروه و در شرایط تنش کم‌آبی به سه گروه دسته‌بندی شدند.

واکنش ژنوتیپ‌های جو (.Hordeum vulgare L) به سطوح مختلف مصرف کود نیتروژن در شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی

کاوه قادری؛ سلیمان محمدی؛ محمدرضا داداشی؛ عزیز مجیدی

دوره 13، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 73-84

https://doi.org/10.22077/escs.2018.1375.1296

چکیده

یکی از راهکارهای مقابله با تنش خشکی انتهای فصل در زراعت جو، تولید ارقام جدید متحمل می‌باشد که در شرایط مختلف محیطی پایداری عملکرد داشته باشند. با توجه به پیچیدگی برهمکنش آب و مقدار نیتروژن مصرفی در تظاهر عملکرد بالقوه گیاه، این پژوهش با هدف ارزیابی واکنش ژنوتیپ‌های جو به مقادیر مختلف نیتروژن (شاهد، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره) ... بیشتر یکی از راهکارهای مقابله با تنش خشکی انتهای فصل در زراعت جو، تولید ارقام جدید متحمل می‌باشد که در شرایط مختلف محیطی پایداری عملکرد داشته باشند. با توجه به پیچیدگی برهمکنش آب و مقدار نیتروژن مصرفی در تظاهر عملکرد بالقوه گیاه، این پژوهش با هدف ارزیابی واکنش ژنوتیپ‌های جو به مقادیر مختلف نیتروژن (شاهد، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره) در شرایط آبیاری نرمال و تنش کم‌آبی آخرفصل، بصورت آزمایش کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های 1395-1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب اجرا شد. سطوح مختلف نیتروژن در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های جو در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب نشان داد که اثر سال، رقم، نیتروژن و برهمکنش سال در رقم برای هر دو شرایط آبیاری معنی‌دار بود. مقایسات میانگین نشان داد رقم بهمن و لاین EBYT-84-10 بیش‌ترین مقدار عملکرد دانه را در هر دو شرایط آبیاری داشتند. همچنین نتایج حاصل از تجزیه به مولفه‌های اصلی نشان داد که رقم بهمن در شرایط عدم مصرف، ژنوتیپ‌های بهمن و EBYT-84-10 در سطح 50 و 100 کیلوگرم و ژنوتیپ EBYT-84-10 در سطح 150 کیلوگرم کود نیتروژن، بیشترین تحمل به تنش خشکی را داشتند. در کل نتایج این تحقیق نشان داد که نیاز کود نیتروژن ارقام جو بسته به فراهمی مقدار آب تغییر نموده و لذا مصرف بی‌رویه کود نیتروژن علاوه بر افزایش هزینه برای کشاورز ممکن است محیط زیست را آلوده نماید و بنابراین بایستی با احتیاط مصرف گردد.

تغییرهای آللی، تجزیه ارتباط و تنوع هاپلوتایپی برای نشانگرهای ریزماهواره‌ی پیوسته به QTLهای مرتبط با تحمل به خشکی در جو

محسن رضایی؛ حسین صبوری؛ عبدالطیف قلیزاده؛ رحمت الله محمدی گنبد

دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 41-54

https://doi.org/10.22077/escs.2018.1181.1242

چکیده

تنش خشکی ناشی از کم آبی و گرمای آخر دوره رشد، از مشکل‌های مهم در کشاورزی به شمار رفته و یکی از مهم‌ترین عوامل کا هش عملکرد گیاهان زراعی می باشد. از همین‌رو به منظور بررسی آلل‌های مرتبط با تحمل به خشکی در گیاه جو و همچنین گروه‌های هاپلوتایپ اثر‌گذار بر آن این پژوهش به انجام رسید. برای این منظور، آزمایش جهت تعیین فنوتیپ در ایستگاه تحقیقات ... بیشتر تنش خشکی ناشی از کم آبی و گرمای آخر دوره رشد، از مشکل‌های مهم در کشاورزی به شمار رفته و یکی از مهم‌ترین عوامل کا هش عملکرد گیاهان زراعی می باشد. از همین‌رو به منظور بررسی آلل‌های مرتبط با تحمل به خشکی در گیاه جو و همچنین گروه‌های هاپلوتایپ اثر‌گذار بر آن این پژوهش به انجام رسید. برای این منظور، آزمایش جهت تعیین فنوتیپ در ایستگاه تحقیقات گنبد‌کاووس و در قالب طرح اگمنت با 96 ژنوتیپ و 4 شاهد اجرا شد و 18 صفت بر روی بوته‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس برای بررسی تنوع آللی و هاپلوتایپی، ژنوتیپ‌های مورد آزمایش به وسیله 5 نشانگر ریز-ماهواره مرتبط با تحمل به خشکی آزمون گردیدند. بررسی تنوع آللی میانگین تعداد آلل، محتوی اطلاعات چند شکل و تنوع ژنی را به ترتیب 5.2، 0.6267 و 0.6807 نشان داد که در هر سه بخش آلل GBMS180 دارای بیشترین و آلل Bmag0782 دارای کمترین مقدار بود. همچنین نتایج بررسی هاپلوتایپی 58 گروه هاپلوتایپ را نشان داد. گروه نوزده که شامل ژنوتیپ صد و سی و پنج بود با عملکرد 5183.333 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد و مقاومت در برابر خشکی را داشت. تجزیه ارتباط بین داده‌های مولکولی و فنوتیپی بیان‌گر این موضوع بود که از میان 16 آلل موثر بر صفت‌های مورد ارزیابی آلل GMBS183-D با اثر‌گذاری بر روی سه صفت تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله (در هکتار) و عملکرد (در هکتار) دارای بیشترین اثر‌گذاری بر روی عملکرد و اجزای آن بود. آلل GMBS183-C نیز با R2 برابر با 23.3 برای صفت تعداد سنبله (در هکتار) بالاترین مقدار ضریب تبیین را در بین آلل‌های دخیل در صفت‌های مربوط به عملکرد و اجزا عملکرد دارا بود. در صورت تایید نتایج می‌توان از نشانگر‌ها و ژنوتیپ‌های حاضر در تحقیقات و برنامه‌های به‌نژادی استفاده نمود.

شناسایی ژنوتیپ های جو (Hordeum vulgare L.) متحمل به خشکی با استفاده از شاخص‌های تحمل تنش

امید نوروزی؛ الهه توکل؛ سید عبدالرضا کاظمینی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 55-66

https://doi.org/10.22077/escs.2017.531

چکیده

تنش خشکی انتهای فصل از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی است. به‌منظور شناسایی ارقام متحمل به خشکی جو از بین 79 رقم خارجی و یک رقم شاهد ایرانی و نیز تعیین ارتباط بین اجزای عملکرد با شاخص‌های تحمل به تنش، آزمایشی تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. از بین شاخص‌های ... بیشتر تنش خشکی انتهای فصل از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی است. به‌منظور شناسایی ارقام متحمل به خشکی جو از بین 79 رقم خارجی و یک رقم شاهد ایرانی و نیز تعیین ارتباط بین اجزای عملکرد با شاخص‌های تحمل به تنش، آزمایشی تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. از بین شاخص‌های مختلف تحمل به خشکی،MP، HMP، GMPو STIبیشترین همبستگی مثبت و معنی‌دار را با عملکرد در هردو شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی نشان دادند و به‌عنوان بهترین معیارهای تعیین ارقام متحمل تعیین گردیدند. بعلاوه، عملکرد بیولوژیک، تعداد سنبله و وزن صد دانه در هر دو شرایط همبستگی مثبت و معنی‌داری را با شاخص‌های تحمل نشان دادند. با توجه به نتایج تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، دو مؤلفه اول توانستند درمجموع 97 درصد از تغییرات را توجیه نمایند که مؤلفه اول به‌عنوان مؤلفه مقاومت و پایداری عملکرد و مؤلفه دوم به‌عنوان مؤلفه حساسیت معرفی شدند. با توجه به آنالیزهای آماری مختلف انجام‌شده ارقام 88 و 145 به‌عنوان متحمل‌ترین ارقام شناسایی شدند. تجزیه خوشه‌ای بر اساس شاخص‌های تحمل تنش و عملکرد در هر دو شرایط تنش و بدون تنش 80 رقم موردبررسی را در چهار گروه مجزا قرارداد. نتایج این تحقیق منبع مناسبی برای استفاده در برنامه‌های اصلاحی ارقام جو پاییزه برای افزایش تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم ایرانی و نیز تولید ارقام متحمل به خشکی فراهم می‌آورد.

تأثیر نانو اکسید روی و شوری خاک بر میزان مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه، سرعت ظهور برگ و برخی شاخص های رشدی جو (Hordeum vulgaris L.)

رئوف سید شریفی؛ حسین کمری؛ قاسم نجفی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 119-137

https://doi.org/10.22077/escs.2017.536

چکیده

مقدمه شوری یکی از تنش های مهم غیرزنده ی محیطی است که تقریبا هر جنبه ای از زندگی گیاه را متاثر میسازد و به طور معنی داری عملکرد را کاهش میدهد. از این رو یک تهدید جدی برای تولیدات کشاورزی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک است. واکنش گیاهان به تنش شوری به فاکتورهای متعددی مانند مرحله نموی، شدت و مدت تنش و خصوصیات زنتیکی رقم بستگی دارد. ... بیشتر مقدمه شوری یکی از تنش های مهم غیرزنده ی محیطی است که تقریبا هر جنبه ای از زندگی گیاه را متاثر میسازد و به طور معنی داری عملکرد را کاهش میدهد. از این رو یک تهدید جدی برای تولیدات کشاورزی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک است. واکنش گیاهان به تنش شوری به فاکتورهای متعددی مانند مرحله نموی، شدت و مدت تنش و خصوصیات زنتیکی رقم بستگی دارد. راه کارهای متعددی به منظور کاهش اثرات سمی ایجاد شده بوسیله شوری بالا روی رشد گیاه توسعه داده شده اند. در میان انها استفاده از میکرالمنت هایی همچون روی (Zn) یک نقش خیلی مهمی را در بهبود عملکرد ایفا می کند. روی یک عنصر ضروری برای انسان، دام و گیاه است، عنصری که به عنوان جز فلزی یا ساختار اساسی انزیم ها عمل می کند. تعدادی از محققان نقش اساس عنصر روی را در رشد و عملکرد گیاه گزارش کرده اند. روی در تولید کلروفیل، گرده افشانی، باروری و جوانه زنی گیاهان نقش مهمی را ایفا می کند. از این رو بررسی های اخیر نشان دادهاند که مقدار کمی از عناصر ریز مغذی به خصوص روی به کار برده شده به صورت محلول پاشی، می تواند توانایی گیاهان را به تنش متاثر نماید. روی به عنوان یک عنصر ریز مغذی مهم شناخته می شود و کمبود ان به عنوان یک مشکل اساسی در گیاهان به خصوص در گیاهان رشد کرده در شرایط شوری با مقادیر بالای pH شناخته شده است. مواد و روش ها به‌منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی با نانو اکسید روی بر میزان مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه، سرعت ظهور برگ و برخی شاخصهای رشدی جو در سطوح مختلف شوری خاک، آزمایشی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال 1392 اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل چهار سطح شوری (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد و اعمال شوری 25، 50 و 75 میلی مولار در خاک با استفاده از نمک NaCl) و تغذیه برگی با نانو اکسید روی (صفر، 0.25، 0.5 و 0.75 گرم در لیتر) بودند. یافته ها نتایج نشان داد با افزایش شوری خاک عملکرد، سرعت ظهور برگ و برخی شاخصهای رشدی جو کاهش یافت و عکس این حالت در تغذیه برگی با نانو اکسید روی به دست آمد. بیشترین انتقال ماده خشک از ساقه و اندام هوایی به دانه در شوری 75 میلی مولار و عدم تغذیه برگی با نانو اکسید روی به دست آمد. مقایسه میانگین ها نشان داد بالاترین عملکرد (1.22 گرم در بوته)، سرعت ظهور برگ (0.466 برگ در روز) و شاخصهای رشدی در سطح شاهد به همراه تغذیه برگی 0.75 گرم در لیتر نانو اکسید روی و کمترین آنها در عدم تغذیه برگی × شوری75 میلی مولار در خاک به دست آمد. به نظر میرسد به‌منظور افزایش عملکرد و برخی شاخصهای رشدی جو از قبیل ماده خشک کل، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی در شرایط شوری خاک میتوان پیشنهاد کرد که تغذیه برگی با 0.75 گرم در لیتر نانو اکسید روی به‌کاربرده شود.

گزارش علمی کوتاه: ارزیابی وگزینش لاین های بین المللی جو تحت شرایط خشکی آخر فصل

احمد رضا کوچکی؛ اشکبوس امینی؛ محمد شریف الحسینی؛ حمید رضا کمیلی

دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 87-91

https://doi.org/10.22077/escs.2011.101

چکیده

دستیابی به ارقام جو که با حداقل آبیاری دربهار بتوانند عملکرد دانه قابل قبولی تولیدکرده و دارای عملکرد بالا و پایدار در محیطهای متفاوت باشند از جایگاه ویژهای در برنامههای به نژادی برخورداراست. به منظور تعیین مناسبترین شاخصهای تحمل به تنش خشکی و شناسائی ژنوتیپهای مقاوم به خشکی، تعداد171 ژنوتیب بین المللی جو دریافتی ... بیشتر دستیابی به ارقام جو که با حداقل آبیاری دربهار بتوانند عملکرد دانه قابل قبولی تولیدکرده و دارای عملکرد بالا و پایدار در محیطهای متفاوت باشند از جایگاه ویژهای در برنامههای به نژادی برخورداراست. به منظور تعیین مناسبترین شاخصهای تحمل به تنش خشکی و شناسائی ژنوتیپهای مقاوم به خشکی، تعداد171 ژنوتیب بین المللی جو دریافتی از ایکاردا به همراه شاهد ریحان03 در دو شرایط تنش خشکی (قطع آبیاری از مرحله گلدهی) و بدون تنش درسال زراعی 1385-1384 درایستگاههای تحقیقاتی کرج و مشهد کشت و ارزیابی ژنوتیپها از نظر تحمل به خشکی با استفاده از شاخصهای تحمل به تنش(STI)، حساسیت به تنش (SSI)، تحمل (TOL)، میانگین بهرهوری (MP) و میانگین هندسی (GMP) انجام گردید. بطور کلی براساس نتایج ایستگاههای کرج و مشهد و درنظر گرفتن تمام شاخصهای حساسیت و تحمل به خشکی و همچنین عملکرد در دو شرایط نرمال وخشکی لاینهای شماره 159، 160، 162، 116، 104 و 106 به عنوان لاینهای برتر و متحمل به تنش خشکی و ژنوتیپهای 131، 64، 24، 26، 130، 63، 30 و 118 به عنوان ژنوتیپهای حساس به خشکی شناسایی و جهت استفاده در برنامههای بهنژادی جو و آزمایشات مقایسه عملکرد یکنواخت سراسری در نظر گرفته شدند. برای تعیین روابط بین عملکرد دانه و شاخصها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید و مشخص شد که شاخصهای STI ، GMP و MP در هر دو شرایط دارای همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد دانه میباشند و میتوانند جهت شناسایی ژنوتیپهای متحمل به خشکی و پر محصول در هر دو شرایط محیطی بکار روند.

اثر موقعیت مکانی بذر بر روی سنبله بر مقاومت به شوری در مرحلۀ جوانه زنی و رشد اولیۀ گیاهچه جو (Hordeum vulgare L.)

سید وحید اسلامی؛ مصطفی شافع

دوره 2، شماره 2 ، دی 1388، ، صفحه 139-148

https://doi.org/10.22077/escs.2010.73

چکیده

موقعیت مکانی بذر بر روی گیاه مادری میتواند اندازه، رنگ و جوانه زنی بذر را در بسیاری از گونه های گیاهی تحت تأثیر قرار دهد. به منظور مطالعۀ اثر مکان بذر در سنبله بر مقاومت به شوری گیاه جو، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور مکان بذر (با سه سطح بالا، وسط و پایین سنبله) و شوری (با غلظته ای صفر،10، 20، 40، 80، 160، ... بیشتر

ارزیابی شاخص های تحمل به تنش شوری حاصل از نسبت های آنیونی کلر به سولفات و کود نیتروژن در جو رقم نصرت (Hordeum vulgare L.)

مهرنوش اسکندری تربقان؛ علی رضا آستارایی؛ مسعود اسکندری تربقان؛ علی گنجعلی

دوره 2، شماره 1 ، خرداد 1388، ، صفحه 15-27

https://doi.org/10.22077/escs.2009.49

چکیده

تنش شوری، نقش مهمی در کاهش تولید محصولات زراعی دارد. سمیت آنیون های کلر و سولفات در آب و خاک عامل اصلی کاهش رشد و عملکرد بیشتر گیاهان است. برای ارزیابی شاخص های تحمل و حساسیت به کلر و سولفات آب آبیاری و همچنین تاثیر کود نیتروژن بر عملکرد گیاه جو، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار درشرایط ‌گلخانه انجام شد. ... بیشتر

دوره 18 (1404)

دوره 17 (1403)

دوره 16 (1402)

دوره 15 (1401)

دوره 14 (1400)

دوره 13 (1399)

دوره 12 (1398)

دوره 11 (1397)

دوره 10 (1396)

دوره 9 (1395)

دوره 8 (1394)

دوره 7 (1393)

دوره 6 (1392)

دوره 5 (1391)

دوره 4 (1390)

دوره 3 (1389)

دوره 2 (1388)

دوره 1 (1387)

کلیدواژه‌ها = جو

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده