تنش خشکی
اشکان عسگری؛ پرویز رضوانی مقدم؛ علیرضا کوچکی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر سطوح آبیاری و کود دامی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی عروسک پشت‌پرده (.Physalis alkekengi L)، آزمایشی به‌صورت کرتهای یک‌بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1395 اجرا شد. عامل اصلی شامل آبیاری در سه سطح (60، 80 و 100 درصد نیاز آبی) و عامل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر سطوح آبیاری و کود دامی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی عروسک پشت‌پرده (.Physalis alkekengi L)، آزمایشی به‌صورت کرتهای یک‌بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1395 اجرا شد. عامل اصلی شامل آبیاری در سه سطح (60، 80 و 100 درصد نیاز آبی) و عامل فرعی دربرگیرنده کود دامی (گاوی) در چهار سطح (شاهد، 10، 20 و 30 تن در هکتار) بود. نتایج آزمایش نشان داد که سطوح آبیاری بر تمام صفات مورد بررسی به‌جز وزن خشک تک میوه و تعداد دانه در میوه تاثیر معنیدار داشت، از طرف دیگر اثر کود دامی بر تمام صفات به-جز وزن هزاردانه معنیدار بود. اثر متقابل سطوح آبیاری و کود دامی نیز بر وزن خشک میوه در بوته، عملکرد میوه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت تاثیر معنیدار داشت. شایان ذکر است در اثر متقابل 100 درصد نیاز آبی با 20 و 30 تن در هکتار کود دامی بیشترین وزن خشک میوه (به‌ترتیب 101 و 102 گرم در بوته) و عملکرد میوه (به‌ترتیب 8 و 8.2 تن در هکتار) مشاهده شد. بیشترین درصد آلکالوئید کل نیز در سطح آبیاری 80 درصد (0.4درصد) و تیمار کود دامی 30 تن در هکتار (0.37 درصد) بدست آمد که موجب افزایش 48 درصدی آلکالوئید کل نسبت به شاهد گردید. با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق و با در نظر گرفتن مصرف بهینه منابع، میتوان مناسب-ترین ترکیب تیمار برای کاشت گیاه دارویی عروسک پشت‌پرده را 80 درصد نیاز آبی با مصرف 20 تن در هکتار کود دامی در نظر گرفت.
علی مشتطی؛ آیدین خدائی جوقان؛ سید عطاالله سیادت؛ سیدهاشم موسوی؛ محسن رضایی
چکیده
به‌منظور بررسی واکنش گندم به مصرف کود دامی و زئولیت در شرایط تنش کم آبی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در پاییز سال زراعی 1396-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه زمان قطع آبیاری (آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری ...
بیشتر
به‌منظور بررسی واکنش گندم به مصرف کود دامی و زئولیت در شرایط تنش کم آبی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در پاییز سال زراعی 1396-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه زمان قطع آبیاری (آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری از ابتدای مرحله شیری- خمیری تا رسیدگی فیزیولوژیک و قطع آبیاری از ابتدای مرحله گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک) در کرتهای اصلی و سه مقدار کود دامی (صفر، 15 و 30 تن در هکتار) و سه مقدار زئولیت (صفر، 6 و 12 تن در هکتار) به‌صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی بودند. مقایسه میانگین اثر برهمکنش کود دامی و زئولیت نشان داد که در شرایط آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله شیری-خمیری تا رسیدگی فیزیولوژیک و قطع آبیاری از ابتدای مرحله گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک، مصرف 30 تن در هکتار کود دامی و 12 تن در هکتار زئولیت نسبت به عدم مصرف آنها، باعث افزایش قابلتوجه عملکرد دانه شد. لذا در مناطق با کمبود آب آبیاری و یا عدم بارندگی از ابتدای مرحله گلدهی و یا مرحله شیری- خمیری دانه، میتوان مصرف 30 تن در هکتار کود دامی و 12 تن در هکتار زئولیت برای حفظ و یا افزایش عملکرد دانه توصیه کرد.
مرضیه کلهر؛ مریم دهستانی اردکانی؛ مصطفی شیرمردی؛ جلال غلام نژاد
چکیده
شوری یکی از مهمترین عوامل محیطی محدودکننده رشد و حاصلخیزی گیاه در سراسر جهان است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر سطوح مختلف شوری و اصلاح‌کننده‌های آلی بر برخی شاخصهای رشدی، میزان جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم و میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی ...
بیشتر
شوری یکی از مهمترین عوامل محیطی محدودکننده رشد و حاصلخیزی گیاه در سراسر جهان است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر سطوح مختلف شوری و اصلاح‌کننده‌های آلی بر برخی شاخصهای رشدی، میزان جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم و میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل پنج سطح از مواد اصلاحی (شاهد (بدون مواد اصلاح کننده)، نیم و یک گرم عصاره جلبک دریایی در یک لیتر آب، 20 درصد حجمی گلدان کود گاوی کاملاً پوسیده و 20 درصد حجمی گلدان کود ورمی‌کمپوست) و سه سطح شوری خاک (3.5، 7.5 و 10.5دسی‌زیمنس بر متر) با سه تکرار در گلخانه به اجرا درآمد. در این آزمایش بستر بدون کود به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که با افزایش سطح شوری، شاخصهای رشدی و غلظت عناصر غذایی به‌طور معنیداری کاهش یافت. بیشترین سطح برگ، ارتفاع گیاه، وزن‌تر و خشک شاخساره و ریشه و غلظت عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاهانی که با کود گاوی در هدایت الکتریکی (EC) برابر با 3.5 دسی‌زیمنس برمتر تیمار شده بودند، به دست آمد. مواد آلی در خاک به‌طور معنیداری خصوصیات رشدی همیشه‌بهار را در مقایسه با شاهد افزایش دادند. به دلیل غنی بودن کود گاوی از عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم گیاهان تیمار شده با آن در مقایسه با سایر تیمارها خصوصیات رشدی بهتری نشان دادند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده مشخص شد که اگرچه همیشه‌بهار در حالت عادی قادر به تحمل شوری تا 7.5دسی‌زیمنس برمتراست اما در صورت استفاده از بستر کشت مناسب آستانه تحمل گیاه تا 10.5 دسی‌زیمنس برمترافزایش خواهد یافت. همچنین مشخص شد که در میان تیمارهای موردبررسی، کود گاوی بهتر از بقیه توانست پایداری گیاه را در برابر شوری افزایش دهد و موجب بهبود خصوصیات رشدی آن گردد.
روح اله مرادی؛ نسیبه پورقاسمیان؛ مهدی نقی زاده
چکیده
ازآنجایی‌که تولید گیاهان تحت تأثیر عوامل محیطی مانند رطوبت و مواد غذایی قرارگرفته و خشکی یکی از عوامل محدودکننده رشد گیاهان در سراسر جهان و مخصوصاً ایران محسوب میشود؛ بنابراین، به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کم آبیاری و منابع مختلف کودی بر عملکرد کمی و کیفی سیاهدانه آزمایشی به‌صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوکهای ...
بیشتر
ازآنجایی‌که تولید گیاهان تحت تأثیر عوامل محیطی مانند رطوبت و مواد غذایی قرارگرفته و خشکی یکی از عوامل محدودکننده رشد گیاهان در سراسر جهان و مخصوصاً ایران محسوب میشود؛ بنابراین، به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کم آبیاری و منابع مختلف کودی بر عملکرد کمی و کیفی سیاهدانه آزمایشی به‌صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بردسیر در سال زراعی 94-93 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف کم آبیاری شامل 90،50 و 25 درصد ظرفیت زراعی، به‌عنوان عامل اصلی و منبع کودی شامل شاهد (بدون کود)، کود گاوی (20 تن در هکتار)، NPK (به ترتیب 200، 150 و 100 کیلوگرم در هکتار) و کود گاوی+NPK به‌عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد کپسول در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اسانس، درصد روغن و عملکرد روغندر سطح احتمال یک درصد و شاخص برداشت، درصد اسانس، تعداد دانه در کپسول در سطح احتمال پنج درصد تحت تأثیر معنیدار سطوح مختلف کمآبیاری قرار گرفتند. صفات مذکور با افزایش میزان کم آبیاری از 90 به 25 درصد ظرفیت زراعی کاهش معنیداری نشان دادند. نوع کود مصرفی نیز بر تمامی صفات (P<0.01) به‌جز درصد اسانس و درصد روغن اثر معنی داری داشت. بیشترین مقدار عملکرد دانه (648.8 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (32.72 درصد)، عملکرد روغن (177.1 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (8.3 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کود گاوی+NPK به دست آمد. نتایج تجزیه واریانس اثر متقابل بین منبع کودی و سطوح مختلف کمآبیاری بر تعداد شاخه فرعی، عملکرد دانه، عملکرد اسانس و عملکرد روغن معنیدار بود (P<0.01). بیشترین تعداد شاخه فرعی (44)، عملکرد دانه (817.3کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (189.3 کیلوگرم در هکتار) و اسانس (10.3 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد کود گاوی+NPK در تیمار آبیاری با 90 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد که با کاهش میزان آب آبیاری به 25 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب به میزان25، 42، 25 و 40 درصد کاهش یافت. در تیمارهای آبیاری در سطوح 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی، عملکرد دانه، عملکرد اسانس و تعداد شاخه جانبی در شرایط مصرف کود گاوی به‌تنهایی با کود گاوی+NPK تفاوت معنیداری را نشان نداد؛ بنابراین، به نظر میرسد، مصرف کود گاوی +NPK در درجه اول و بعدازآن کود گاوی هم در تمامی سطوح کم آبیاری جزء بهترین تیمارهای تغذیه ای سیاهدانه باشند.
احمد نعمتی؛ محمد رفیعی الحسینی؛ عبدالرزاق دانش شهرکی
چکیده
مقدمه و هدف دانه حبوبات با برخورداری از درصد پروتئین بالا، مکمل کیفی دانه غلات میباشد. درمیان تنش های محیطی، کمبود آب مهمترین عاملی است که باعث محدودیت کاشت و کاهش عملکرد محصولات غذایی میگردد. کودهای آلی علاوه بر نقش تغذیه ای، در بهبود خواص فیزیکی و بیولوژیک خاک مؤثر هستند. با توجه به پیامدهای مثبت مصرف مایه های تلقیح ...
بیشتر
مقدمه و هدف دانه حبوبات با برخورداری از درصد پروتئین بالا، مکمل کیفی دانه غلات میباشد. درمیان تنش های محیطی، کمبود آب مهمترین عاملی است که باعث محدودیت کاشت و کاهش عملکرد محصولات غذایی میگردد. کودهای آلی علاوه بر نقش تغذیه ای، در بهبود خواص فیزیکی و بیولوژیک خاک مؤثر هستند. با توجه به پیامدهای مثبت مصرف مایه های تلقیح ریزوبیومی ازجمله، افزایش کمیت و کیفیت محصول، بهبود شاخصهای رشد، کاهش غلظت نیترات در محصولات کشاورزی و آبهای زیرزمینی و حفظ محیط‌زیست،این پژوهش به‌منظور بررسی اثرات تلقیح باکتری و کود گاوی بر برخی خصوصیات نخود رقم هاشم تحت شرایط تنش خشکی و ترویج مصرف کودهای سازگار با محیط‌زیست طراحی و اجرا شد. مواد و روش‌ها آزمایش در سال زراعی 1392- 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد به‌صورت اسپیلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل سطوح مختلف تنش خشکی در سه سطح (80، 100 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و فاکتور فرعی، شامل کود گاوی در سه سطح 0، 50 و 100 درصد نیاز کامل گیاه (20 تن در هکتار) و تلقیح باکتریایی بذور (Mesorhizobium) در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح) بود که به‌صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی قرار گرفت. به‌منظور تعیین زمان آبیاری، میزان تبخیر روزانه از تشتک تبخیر هر روز عصر اندازهگیری شد و پس از رسیدن به حد موردنظر، آبیاری به روش سیفونی صورت گرفت. یافته ها نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش خشکی از میزان سرعت رشد محصول و شاخص سطح برگ کاسته شد. سرعت رشد محصول و شاخص سطح برگ در تیمار تلقیح باکتری به‌طور معنیداری نسبت به عدم تلقیح افزایش یافت. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که با افزایش شدت تنش، تمامی اجزاء عملکرد کاهش معنیداری داشتند اما درصد پروتئین دانه افزایش پیدا کرد. افزایش مصرف کود گاوی و تلقیح باکتری باعث افزایش اجزاء عملکرد دانه و درصد پروتئین آن شد. مقایسه میانگین اثرات دوگانه تنش خشکی × تلقیح باکتری نشان داد تلقیح باکتریایی سبب افزایش معنیدار تعداد غلاف در بوته در تمامی سطوح تنش خشکی گردید. مقایسه میانگین اثرات دوگانه کود گاوی × تلقیح باکتری نشان داد که تلقیح باعث افزایش تعداد غلاف در بوته در تمامی سطوح کود گاوی گردید. بیشترین وزن صد دانه در تیمار 20 تن کود گاوی در هکتار و تلقیح باکتری به دست آمد. نتایج اثرات متقابل سه‌گانه نشان دادبیشترین وزن صد دانه در تیمار شاهد ×20 تن کود گاوی در هکتار × تلقیح باکتری به دست آمد. با افزایش شدت تنش خشکی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به‌طور معنیداری کاهش یافت. بیشترین و کمترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک براثر مصرف کود گاوی به ترتیب در تیمارهای 20 تن کود گاوی در هکتار و عدم استفاده از کود گاوی بود. تلقیح باکتریایی باعث افزایش معنیدار عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک گردید. نتایج مقایسه میانگین اثرات دوگانه کود گاوی × تلقیح باکتری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در تیمار عدم استفاده از کود گاوی × تلقیح باکتری به دست آمد. نتایج مقایسه میانگین اثرات سه‌گانه بر عملکرد دانه نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در تیمار تلقیح باکتری × عدم استفاده از کود گاوی × شاهد به دست آمد. نتیجه‌گیری به‌طورکلی در این پژوهش میتوان بیان کرد که تیمارهای تنش خشکی و تلقیح باکتری تأثیر بیشتری بر شاخصهای فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه نخود میگذارند. تنش خشکی موجب کاهش منابع فتوسنتزی و محدودیت آسیمیلاتها میگردد و بنابراین منجر به کاهش وزن صد دانه و کاهش سطح برگ و درنتیجه کاهش سرعت رشد محصول میشود. در این آزمایش مشخص شد که کاربرد باکتری در شرایط تنش خشکی موجب تعدیل اثرات تنش میگردد بنابراین پیشنهاد میگردد که در مناطقی که احتمال وقوع تنش خشکی وجود دارد، از تلقیح بذور استفاده گردد.
محمد رضا محمودآبادی؛ عبدالمجید رونقی؛ نجفعلی کریمیان؛ یحیی امام
چکیده
مقدار مادهی آلی اغلب خاکهای کشاورزی ایران پایین است و کاربرد کود آلی در این خاکها می تواند خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و حاصلخیزی خاک را بهبود بخشد. یکی از مشکلات استفاده از برخی کودهای دامی و کمپوستها، شوری بالا و اثر نامطلوب آن بر رشد گیاه است. هدف از این مطالعه، ارزیابی گلخانه‌ای تأثیر آبشویی کود آلی بر خصوصیات رقم ویلیامز (Wiliams) ...
بیشتر
مقدار مادهی آلی اغلب خاکهای کشاورزی ایران پایین است و کاربرد کود آلی در این خاکها می تواند خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و حاصلخیزی خاک را بهبود بخشد. یکی از مشکلات استفاده از برخی کودهای دامی و کمپوستها، شوری بالا و اثر نامطلوب آن بر رشد گیاه است. هدف از این مطالعه، ارزیابی گلخانه‌ای تأثیر آبشویی کود آلی بر خصوصیات رقم ویلیامز (Wiliams) دانه سویا (Glycine max L.) است. تیمارها شامل سه نوع کود آلی (کمپوست زباله شهری، کود گاوی و کود گوسفندی) در چهار سطح (0، 1، 2 و 4 درصد وزنی) و دو سطح آبشویی (آبشویی شده و آبشویی نشده) به صورت طرح بلوک کاملاً تصادفی با سه تکرار بود. نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد کمپوست و کود گاوی باعث افزایش غلظت نیتروژن، فسفر، روی، مس و منگنز اندازه گیری شده در دانه می گردد، ولی کود گوسفندی تنها غلظت نیتروژن و منگنز دانه را به طور معنی داری افزایش میدهد. آبشویی کمپوست و کود گوسفندی عملکرد دانه را کاهش داد. اثر تیمار آبشویی بر غلظت عناصر غذایی دانه روند خاصی را نشان نداد. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد چنانچه آزمایش با نسبتهای کمتر آبشویی تکرار شود، نتایج بهتری به دست خواهد آمد.
