تنش خشکی
دیبا شیخی سنندجی؛ غلامرضا حیدری؛ پرویز فتحی؛ زاهد شریفی؛ حبیب خداوردیلو
چکیده
به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و ورمیکمپوست بر عملکرد و غلظت عناصر دانه کینوا، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان واقع در دهگلان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح آبیاری به ترتیب معادل 50، 75، 100 و 125 درصد نیاز آبی گیاه کینوا و فاکتور فرعی شامل چهار ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و ورمیکمپوست بر عملکرد و غلظت عناصر دانه کینوا، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان واقع در دهگلان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح آبیاری به ترتیب معادل 50، 75، 100 و 125 درصد نیاز آبی گیاه کینوا و فاکتور فرعی شامل چهار سطح کود ورمیکمپوست به ترتیب برابر صفر، 5، 10 و 15 تن در هکتار بود. روش آبیاری مورداستفاده در این آزمایش از نوع سیستم آبیاری قطره‌ای–نواری بود. در این پژوهش دور آبیاری به‌صورت ثابت و برابر هفت روز در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد دانه (2374.51 کیلوگرم در هکتار)، غلظت روی (22.20 mg.kg-1) و غلظت آهن (mg.kg-1 400.92) در تیمار 125 درصد نیاز آبی گیاه و 15 تن ورمیکمپوست در هکتار بود. همچنین بالاترین غلظت عناصر فسفر (0.35 درصد)، پتاسیم (4.31 درصد) و مس (4.63 میلی‌گرم بر کیلوگرم) نیز در تیمار 125 درصد نیاز آبی گیاه مشاهده شد. بیشترین محتوای نیتروژن (2.6 درصد)، سدیم (1.37 درصد) و منگنز (55.61 میلی‌گرم بر کیلوگرم) دانه کینوا در سطح 50 درصد نیاز آبی گیاه مشاهده شد. ورمیکمپوست دارای درصد بالایی از عناصر غذایی است. همچنین آزادسازی این عناصر نیز به‌صورت تدریجی انجام می‌شود، بنابراین تغذیه گیاه با آن کارآمدتر است. مصرف سطوح بالاتر ورمیکمپوست در آزمایش حاضر توانست موجب بهبود غلظت عناصر دانه کینوا گردد.
تنش خشکی
مهسا غنی‌زاده؛ رضا خراسانی؛ امیر فتوت
چکیده
با رویکرد توجه به محیط‌زیست، استفاده از مواد طبیعی می‌تواند در کاهش اثرات مخرب کودهای شیمیایی و تنظیم‌کننده‌های رشد مصنوعی تأثیر‌گذار باشد. در این تحقیق اثر برگ‌‌پاشی اسید هومیک و عصاره سیر بر وزن خشک و جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاه گندم در شرایط تنش خشکی بررسی شد. این آزمایش در سال 1398 در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش ...
بیشتر
با رویکرد توجه به محیط‌زیست، استفاده از مواد طبیعی می‌تواند در کاهش اثرات مخرب کودهای شیمیایی و تنظیم‌کننده‌های رشد مصنوعی تأثیر‌گذار باشد. در این تحقیق اثر برگ‌‌پاشی اسید هومیک و عصاره سیر بر وزن خشک و جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاه گندم در شرایط تنش خشکی بررسی شد. این آزمایش در سال 1398 در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. خاک موردمطالعه با کلاس بافتی لوم، دارای pH 8.11 و EC 1.28 دسی زیمنس بر متر بود. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش خشکی در سه سطح 95، 65 و 45 درصد ظرفیت زراعی، کاربرد عصاره سیر به‌صورت برگ‌‌پاشی در سه سطح صفر، 2 و 4 درصد و اسید هومیک به‌صورت برگ‌‌پاشی در دو سطح صفر و 300 میلی‌گرم بر لیتر بود. نتایج نشان داد که کاربرد برگی اسید هومیک و عصاره سیر هر یک به‌تنهایی، اثر مثبتی بر پارامترهای وزن خشک و جذب نیتروژن و فسفر داشت. علاوه بر این عصاره سیر جذب پتاسیم گیاه را نیز افزایش داد. ازآنجایی‌که تنش خشکی تمام صفات موردبررسی را کاهش داد، برگ‌‌پاشی با عصاره سیر در شرایط تنش خشکی توانست بر جذب نیتروژن، فسفر و پتاسیم تأثیر‌گذار باشد که این اثر در تنشهای کم بیشتر بود به‌طوری‌که در تنش خشکی 65 درصد ظرفیت زراعی، جذب نیتروژن با کاربرد عصاره سیر 2 درصد و جذب فسفر و پتاسیم با کاربرد عصاره سیر 4 درصد عملکرد بهتری نسبت به سایر سطوح عصاره سیر داشت؛ بنابراین به نظر می‌‌رسد که برگ‌‌پاشی با عصاره سیر و اسید هومیک به‌عنوان مواد طبیعی محرک رشد گیاه توانست تأثیر مطلوبی بر رشد و جذب عناصر غذایی گیاه بگذارد که تأثیر عصاره سیر در مقایسه با اسید هومیک بیشتر بود و در شرایط تنش خشکی نیز عصاره سیر تا حدودی توانست اثرات منفی تنش را کاهش دهد.
تنش خشکی
رقیه بام شاد؛ علیرضا سیروس مهر؛ علی اکبر محمودی؛ نورالله حیدری صادق
چکیده
چکیدهبه دلیل نگرانی‌های زیست محیطی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی، اخیراً استفاده از انواع اسیدهای آلی برای بهبود کمی و کیفی محصولات زراعی و باغی رواج فراوان یافته است و به دلیل وجود ترکیبات هورمونی اثرات مفیدی در افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی دارند. به‌منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی اسید هیومیک بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی ...
بیشتر
چکیدهبه دلیل نگرانی‌های زیست محیطی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی، اخیراً استفاده از انواع اسیدهای آلی برای بهبود کمی و کیفی محصولات زراعی و باغی رواج فراوان یافته است و به دلیل وجود ترکیبات هورمونی اثرات مفیدی در افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی دارند. به‌منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی اسید هیومیک بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی خرفه، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تنش خشکی در سه سطح: (90، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی) و اسید هیومیک در چهار سطح (صفر، 25، 50 و 75 میلی‌گرم در لیتر) اجرا گردید. نتایج نشان دهنده اختلاف معنی دار اثر تنش خشکی، اسید هیومیک و برهمکنش آنها بر اکثر صفات مورد بررسی بود. صفاتی از قبیل ارتفاع و طول ریشه در تنش خشکی به ترتیب (70 و 50 درصد ظرفیت زراعی) افزایش معنی‌داری نسبت به تیمار شاهد نشان دادند. وزن تر و خشک ریشه در شرایط تنش شدید (50 درصد ظرفیت زراعی) کاهش معنی‌داری نسبت به شاهد نشان داد و محلول‌پاشی اسید هیومیک با غلظت (75 میلی‌گرم در لیتر) تحت تنش خشکی سبب بهبود این صفات نسبت به تیمار شاهد گردید. افزایش مقادیر رنگیزه‌های فتوسنتزی در تنش (70 درصد ظرفیت زراعی) و محلول‌پاشی (50 میلی‌گرم در لیتر) اسید هیومیک مشاهده شد. بالاترین میزان کربوهیدرات و پرولین در گیاه حاصل از محلول‌پاشی به ترتیب (25 و 50 میلی گرم در لیتر) تحت تنش ملایم خشکی مشاهده شد. بنابراین با توجه به افزایش مقادیر اکثر صفات مورد بررسی در شرایط تنش ملایم و شدید می‌توان اظهار داشت که مقدار (50 تا 75 میلی‌گرم در لیتر) محلول‌پاشی اسید هیومیک در شرایط کمبود آب موجود برای خرفه به خصوص تنش شدید (50 درصد ظرفیت زراعی) می‌تواند تا حدودی مفید باشد.
رقیه بام شاد؛ مهدی کلانکی؛ مجتبی فضیلت نیا
چکیده
شوری اراضی کشاورزی و محدودیت منابع آب شیرین از چالش‌های عمده کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد که در سال‌های اخیر نیز بر شدت آن افزوده شده است. کشاورزی مبتنی بر کشت گیاهان شورپسند از جمله سالیکورنیا می‌تواند به عنوان یکی از راهبرد‌های کارآمد برای بقای کشاورزی در مناطق دارای خاک و آب شور مطرح شود. در این راستا، به منظور بررسی ...
بیشتر
شوری اراضی کشاورزی و محدودیت منابع آب شیرین از چالش‌های عمده کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد که در سال‌های اخیر نیز بر شدت آن افزوده شده است. کشاورزی مبتنی بر کشت گیاهان شورپسند از جمله سالیکورنیا می‌تواند به عنوان یکی از راهبرد‌های کارآمد برای بقای کشاورزی در مناطق دارای خاک و آب شور مطرح شود. در این راستا، به منظور بررسی تأثیر کم‌آبیاری با آب شور و کاربرد کود دامی بر ویژگی‌های سالیکورنیا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک (در استان سیستان و بلوچستان) در سال 1397 به اجرا درآمد. تیمارهای آبیاری مورد بررسی شامل: آبیاری کامل با آب شور (SI) به عنوان شاهد، کم آبیاری با آب شور در سطح 75 درصد (DSI75) کاهش 25 درصدی نسبت به شاهد و کم‌آبیاری با آب شور در سطح 55 درصد (DSI55) کاهش 45 درصدی نسبت به شاهد بودند. همچنین، تیمارهای کودی نیز در دو سطح کاربرد کود دامی (گاوی) در سطح 10 درصد و بدون کود دامی بودند. نتایج نشان دهنده اختلاف معنی‌دار اثر کود دامی، تنش خشکی و برهمکنش آنها بر اکثر صفات مورد بررسی بود. بیشترین مقدار وزن تر و خشک ریشه، پروتئین، رنگیزه‌های فتوسنتزی، کربوهیدرات، پرولین و آنزیم گایاکول پراکسیداز در شرایط تنش خشکی بدست آمد، همچنین کاربرد کود دامی باعث افزایش معنی‌دار مقدار وزن تر و خشک ریشه، پروتئین، زیست توده و آنزیم کاتالاز شد. به‌طور کلی، کاهش 25 درصدی در مصرف آب شور علاوه بر صرفه‌جویی، منجر به حصول نتایج قابل قبول به ویژه در رنگیزه‌های فتوسنتزی و تنظیم کننده‌های اسمزی در مقایسه با آبیاری کامل شد. همچنین بهره‌گیری از کود دامی نیز به علت افزایش ماده آلی و مواد مغذی خاک موجب بهبود زیست توده گیاه تحت تاثیر کم‌آبیاری‌ها گردید.
عبداله ساجدی؛ نورعلی ساجدی
چکیده
به منظور بررسی تاثیر مصرف بیوچار و پرایمینگ بذر و محلول‌پاشی با آب و سالیسیلیک اسید بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد روغن گلرنک در شرایط دیم، آزمایشی بصورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. عوامل مورد آزمایش شامل بیوچار حاصل از ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر مصرف بیوچار و پرایمینگ بذر و محلول‌پاشی با آب و سالیسیلیک اسید بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد روغن گلرنک در شرایط دیم، آزمایشی بصورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. عوامل مورد آزمایش شامل بیوچار حاصل از چوب، شاخه و برگ درختان در سه سطح عدم مصرف، 5 و10 تن در هکتار، پرایمینگ بذر در سه سطح بدون پرایمینگ، پرایمینگ بذر با آب مقطر و پرایمینگ بذر با 0.5 میلی مولار سالیسیلیک اسید و محلول‌پاشی در دو سطح محلول‌پاشی با آب و یک میلی-مولار سالیسیلیک اسید بودند. نتایج نشان داد که مصرف 5 تن در هکتار بیوچار و پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید میزان آب حفظ شده برگ را نسبت به شاهد به میزان 24.9 درصد افزایش داد. کاربرد 5 تن در هکتار بیوچار میزان نشت یونی سلول را نسبت به شاهد به میزان 15 درصد کاهش و عملکرد روغن را نسبت به شاهد 20 درصد افزایش داد. مصرف 10 تن در هکتار بیوچار و پرایمینگ با سالیسیلیک اسید نسبت به شاهد محتوای کلروفیل a را 43.4 درصد افزایش داد. بیشترین محتوای کارتنوئید‌ها از کاربرد 5 تن در هکتار بیوچار توأم با محلول‌پاشی با آب حاصل شد. با مصرف 5 تن در هکتار بیوچار وزن خشک گل نسبت به شاهد 27 درصد افزایش نشان داد. نتایج نشان داد با مصرف 5 تن در هکتار بیوچار توأم با پرایمینگ و محلول‌پاشی با آب یا پرایمینگ توأم با محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید صفات فیزیولوژیکی و عملکرد روغن بهبود یافت.
محمد قاسم جامی؛ امیر قلاوند؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی مختصی بیدگلی؛ ابوالفضل باغبانی آرانی؛ امین نامداری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تلفیقی منابع مختلف کود نیتروژن (کود آلی و اوره) و زئولیت تحت رژیم های متفاوت آبیاری، بر صفات کیفی دانه آفتابگردان (Helianthus annuus L.)، آزمایشی در سال‌های 1394-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل رژیم‌های ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تلفیقی منابع مختلف کود نیتروژن (کود آلی و اوره) و زئولیت تحت رژیم های متفاوت آبیاری، بر صفات کیفی دانه آفتابگردان (Helianthus annuus L.)، آزمایشی در سال‌های 1394-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل رژیم‌های آبیاری (آبیاری پس از تخلیه 40، 60 و 80 درصد رطوبت قابل‌استفاده خاک) بود. ترکیب عامل‌های فاکتوریل از سامانه‌های حاصلخیزی خاک و زئولیت شامل تلفیقی از کود آلی (35 درصد مرغی + 65 درصد کود گوسفندی) به‌عنوان تأمین‌کننده 100 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق منبع آلی، تأمین 50 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق منبع آلی + تأمین 50 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق اوره، تأمین 100 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق اوره و عدم کاربرد و کاربرد 5 و 10 تن در هکتار زئولیت بود. به ترتیب در سال اول و دوم، بیشترین قطر (2.2 و 2.26 میلی‌متر) و ارتفاع (186.7 و 186.3 سانتی‌متر) ساقه و همچنین عملکرد روغن و پروتئین در سال دوم (943.6 و 556.1 کیلوگرم در هکتار) در شرایط عدم تنش (آبیاری پس از تخلیه 40 درصد رطوبت قابل‌استفاده خاک) با کاربرد زئولیت حاصل شد. درمجموع می‌توان نتیجه گرفت که تنش رطوبتی شدید، باعث کاهش درصد اسیدهای چرب غیراشباع (به ترتیب اولئیک اسید و لینولئیک اسید در سال اول 22 و 7 درصد و در سال دوم 27 و 6.8 درصد) و استئاریک اسید (به ترتیب در سال اول و دوم 50 و 52 درصد)، ولی افزایش مقدار پالمتیک اسید (به ترتیب در سال اول و دوم 54.6 و 65.3 درصد) آفتابگردان شد و به ترتیب در سال اول و دوم، کاربرد سیستم حاصلخیزی آلی با افزایش میزان اسید چرب لینولئیک (9.2 و 9.7 درصد) و اولئیک (7.8 و 8.2 درصد) دانه، سبب افزایش کیفیت روغن دانه آفتابگردان گردید که در شرایط آبیاری مطلوب، کودهای آلی و در شرایط تنش کم‌آبی، کودهای آلی دارای زئولیت دارای مزیت بودند.نتایج این آزمایش نشان داد که در اکثر تیمارهای آبیـاری، مصـرف زئولیـت و کودهای آلی با افزایش دسترسی آب و عناصر غذایی، سبب افزایش عملکرد کمی و کیفی آفتابگردان گردید و نیز ایده مفیدی برای کاهش کاربرد کودهای شیمیایی در راستای کشاورزی پایدار است.
