تنش شوری
شکیبا شاهمرادی؛ آزیتا نخعی؛ سید علی طباطبایی
چکیده
به منظور ارزیابی و شناسایی ژنوتیپهای متحمل به شوری، تعداد 50 ژنوتیپ منتخب از آزمایشات شوری انجام شده در سال‌های گذشته، به منظور ارزیابی تکمیلی در شرایط تنش شوری، انتخاب شدند. ژنوتیپ‌ها در طی دو سال زراعی در قالب طرح لاتیس مستطیل با سه تکرار در ایستگاه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، شهرستان بیرجند، مورد ...
بیشتر
به منظور ارزیابی و شناسایی ژنوتیپهای متحمل به شوری، تعداد 50 ژنوتیپ منتخب از آزمایشات شوری انجام شده در سال‌های گذشته، به منظور ارزیابی تکمیلی در شرایط تنش شوری، انتخاب شدند. ژنوتیپ‌ها در طی دو سال زراعی در قالب طرح لاتیس مستطیل با سه تکرار در ایستگاه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، شهرستان بیرجند، مورد ارزیابی قرار گرفتند .آزمایش در شرایط نرمال و تنش شوری به طور جداگانه اجرا شد. به منظور مقایسه پتانسیل عملکرد این ژنوتیپ‌ها با ارقام اصلاح شده، شش رقم جو زراعی از جمله دو شاهد متحمل به شوری شامل ارقام جو مهر و خاتم نیز در آزمایشات گنجانده شد، لذا آزمایش در قالب طرح لاتیس مستطیل 8×7 اجرا شد (50 ژنوتیپ و شش رقم شاهد). صفات فنولوژیکی، میزان عملکرد دانه و وزن هزار دانه در ژنوتیپ‌ها اندازه گیری شد .به منظور گزینش ژنوتیپهای متحمل به شوری و با عملکرد بالا در هر دو محیط تنش و محیط بدون تنش، نمودار بای پلات براساس عملکرد در شرایط نرمال و شرایط تنش و رسم گردید و همچنین تجزیه و تحلیل روابط میان صفات و تحمل به تنش شوری در ژنوتیپهای برتر با استفاده از نرم افزارهای Stat Graphics و SPSS انجام شد. تجزیه مرکب صفات نشان داد، اثر متقابل سال و تنش شوری و ژنوتیپ بر صفات معنی-دار بود. در مجموع این نتایج نشان داد که تغییرات اقلیمی در سال‌های مختلف تاثیر زیادی بر واکنش ژنوتیپ‌ها نسبت به تنش شوری دارد. ژنوتیپ 32 (TN4104)، در هر دو سال در بین ژنوتیپهای برتر بود.
تنش شوری
سید سعید صحافی؛ سید محسن موسوی نیک؛ سید علی طباطبایی؛ سید کاظم صباغ؛ سید احمد قنبری
چکیده
یکی از بزرگترین چالش‌های کشاورزی، تنشهای محیطی بخصوص تنش خشکی و شوری و تاثیر آن در تامین امنیت غذایی است. این آزمایش با هدف انتخاب رقم متحمل به تنش شوری جو و شناسائی سازوکارهای تحمل در ارقام جدید و قدیمی جو انجام گردید. آزمایش در طی دو سال 97-1395 در منطقه میلشبار اردکان واقع در استان یزد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 9 رقم جو شش ردیفه ...
بیشتر
یکی از بزرگترین چالش‌های کشاورزی، تنشهای محیطی بخصوص تنش خشکی و شوری و تاثیر آن در تامین امنیت غذایی است. این آزمایش با هدف انتخاب رقم متحمل به تنش شوری جو و شناسائی سازوکارهای تحمل در ارقام جدید و قدیمی جو انجام گردید. آزمایش در طی دو سال 97-1395 در منطقه میلشبار اردکان واقع در استان یزد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 9 رقم جو شش ردیفه شامل ارقام نیک، مهر، خاتم، ریحان، گوهران، نصرت، موروکو، افضل و فجر 30 بود که در سه سطح شوری آب آبیاری شامل 4، 10 و 14 دسیزیمنس بر متر بصورت طرح آزمایشی اسپلیت پلات مورد ارزیابی قرار گرفتند . صفات مورد بررسی شامل عملکرد و اجزای عملکرد و همچنین میزان سدیم و پتاسیم، آنزیم‌های اکسید کننده و رنگیزه‌های فتوسنتزی بود. نتایج آزمایش نشان داد که تیمار شوری بر روز تا سبز شدن، روز تا پنجه زنی و عملکرد دانه تاثیر معنی‌داری داشت. تنش شوری باعث کاهش اجزای عملکرد دانه گردید ولی این کاهش معنیدار نبود. تاثیر رقم بر فنولوژی گیاه و روز تا سبز شدن، پنجه‌زنی و رسیدگی معنیدار بود ولی بر عملکرد و اجزای عملکرد غیر معنیدار گردید. بررسی نتایج اثر متقابل نشان داد که اثر متقابل سال× شوری بر اجزای عملکرد دانه معنیدار گردید و همچنین اثر متقابل سال ×رقم بر وزن هزار دانه و عملکرد دانه و سال × شوری × رقم بر عملکرد دانه معنیدار شد. با افزایش تنش شوری میزان یون‌های سدیم در اندام‌های هوایی افزایش و میزان پتاسیم کاهش داشت بنابراین با افزایش شوری نسبت پتاسیم به سدیم کاهش پیدا کرد. بر اساس نتایج این آزمایش به نظر می‌رسد که ارقام متحمل علاوه بر دارا بودن پتانسیل بالای تولید بایستی دارای مکانیسم‌های جذب بالای پتاسیم و بیان ژنی بالا برای تولید آنزیم‌های محافظت کننده از تنش اکسیداتیو باشند تا بتوانند شوری‌های کم تا متوسط را تحمل نمایند.
تنش خشکی
علیرضا احرار؛ فرزاد پاکنژاد؛ سید علی طباطبایی؛ فیاض آقایاری؛ الیاس سلطانی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کم آبیاری بر کیفیت و کمیت عملکرد گیاه تاج‌خروس علوفه‌ای، آزمایشی در سال‌های 1397 و 1398 از طریق تجزیه‌وتحلیل کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در یک مزرعه تحقیقاتی در یزد انجام شد. عامل اصلی این مطالعه سطوح مختلف آبیاری، پس از چهار سطح تخلیه مجاز رطوبتی آب قابل‌استفاده ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کم آبیاری بر کیفیت و کمیت عملکرد گیاه تاج‌خروس علوفه‌ای، آزمایشی در سال‌های 1397 و 1398 از طریق تجزیه‌وتحلیل کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در یک مزرعه تحقیقاتی در یزد انجام شد. عامل اصلی این مطالعه سطوح مختلف آبیاری، پس از چهار سطح تخلیه مجاز رطوبتی آب قابل‌استفاده با مقادیر 50، 60، 70 و 80 درصد و عامل فرعی سه رقم مختلف گیاه تاج‌خروس علوفه‌ای شامل سیم، خارکووسکی و لوورا در نظر گرفته شد. پارامترهایی همچون عملکرد، بهره‌وری آب کشاورزی، نسبت وزن برگ به ساقه، قطر ساقه، ارتفاع بوته و درصد پروتئین خام ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که افزایش فواصل آبیاری در مقایسه با تیمار آبیاری هنگام 50 درصد تخلیه آب زمین که به میزان 53.65 تن بر هکتار عملکرد علوفه‌تر داشت، سبب کاهش به ترتیب 22، 45 و 62 درصدی در عملکرد علوفه‌تر و همین‌طور سبب کاهش بهره‌وری آب، قطر ساقه و ارتفاع گیاه می‌گردد، درحالی‌که باعث افزایش درصد پروتئین خام و تا حدودی نسبت برگ به ساقه می‌گردد. علاوه بر این، برای تعیین مهم‌ترین شاخص‌های تنش از تجزیه‌وتحلیل مؤلفه‌های اصلی در سطوح مختلف کم آبیاری، میانگین هارمونیک و میانگین بهره‌وری به‌عنوان بهترین شاخص‌ها همراه با عملکرد علوفه خشک در شرایط تنش و بدون تنش، برای بررسی تحمل ارقام تاج‌خروس به شرایط کمآبی انتخاب شد. با توجه به یافته‌های میانگین‌های هارمونیک و بهره‌وری، نتیجه گرفته شد درحالی‌که رقم لوورا در شرایط بدون تنش و حتی با بروز تنش ملایم عملکرد بهتری داشت، ولی رقم سیم در شرایط تنش کمآبی متوسط و شدید، پایداری عملکرد بهتری از خود نشان داد.
تنش خشکی
ساره خواجه حسینی؛ فرزاد فنودی؛ سید علی طباطبایی؛ رستم یزدانی بیوکی؛ جعفر مسعود سینکی
چکیده
به‌منظور ارزیابی کاربرد و زمان مصرف اسیدآمینه گلایسین روی رشد، عملکرد و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.) تحت شرایط مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96- 1395 در مزرعه‌ی تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام شد. ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی کاربرد و زمان مصرف اسیدآمینه گلایسین روی رشد، عملکرد و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.) تحت شرایط مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96- 1395 در مزرعه‌ی تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح آبیاری 25، 50 و 75 درصد تخلیه آب قابل‌دسترس گیاه از خاک، به ترتیب شاهد، تنش متوسط، تنش شدید به‌عنوان تیمار اصلی و تیمارهای الف: محلولپاشی در دو سطح آب مقطر (شاهد) و اسیدآمینه گلایسین (2.5 در هزار) و ب: زمان محلولپاشی (رویشی و گلدهی، گلدهی) به‌عنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد تیمارهای مختلف آبیاری باعث کاهش صفت‌های تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، عملکرد وزن تر، عملکرد وزن خشک و فنل کل گردید اما میزان آنتوسیانین افزایش پیدا کرد. بین تیمارهای زمان محلول پاشی در صفات مورد ارزیابی، اختلاف معنی‌داری مشاهده نگردید. بررسی اثرات متقابل نشان داد که ترکیب تیمارهای آبیاری شاهد و محلول-پاشی با گلایسین، باعث افزایش ارتفاع و تعداد شاخه جانبی شد. همچنین این ماده در ترکیب با تیمارهای آبیاری سطوح تنش متوسط و تنش شدید باعث افزایش تعداد برگ، عملکرد وزن تر و خشک گیاه، نسبت به شاهد شد. نتایج بررسی حاضر گویای آن بود که کاربرد خارجی اسیدآمینه گلایسین علاوه بر کاهش خسارات ناشی از کمبود آب را در گیاه، منجر به افزایش توانایی گیاه برای بهبود رشد و بالابردن عملکرد نیز شده است.
سید علی طباطبایی؛ سپیده نیکومرام؛ امید انصاری
چکیده
دو عامل اولیه مهم کنترل‌کننده جوانه‌زنی دما و پتانسیل آب می‌باشند. با استفاده از مدل هیدروتایم میتوان پاسخ جوانه‌زنی بذر به پتانسیل آب در دماهای مختلف را کمی‌سازی کرد. در این پژوهش با استفاده از مدل هیدروتایم پاسخ جوانه‌زنی بذر کلزا (.Brassica napus L) رقم اکاپی به سطوح مختلف پتانسیل آب در دماهای مختلف موردبررسی قرار گرفت. تیمارهای ...
بیشتر
دو عامل اولیه مهم کنترل‌کننده جوانه‌زنی دما و پتانسیل آب می‌باشند. با استفاده از مدل هیدروتایم میتوان پاسخ جوانه‌زنی بذر به پتانسیل آب در دماهای مختلف را کمی‌سازی کرد. در این پژوهش با استفاده از مدل هیدروتایم پاسخ جوانه‌زنی بذر کلزا (.Brassica napus L) رقم اکاپی به سطوح مختلف پتانسیل آب در دماهای مختلف موردبررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف خشکی (پتانسیل‌های 0، 0.2-، 0.4-، 0.6- و 0.8- مگا پاسکال) در دماهای 10، 15، 20، 25 و 30 درجه سانتی‌گراد بود. پاسخ جوانه‌زنی بذرها به سطوح مختلف پتانسیل آب در دماهای مختلف با استفاده از مدل هیدروتایم کمی‌سازی شد (جهت محاسبه ضرایب هیدروتایم برای هر دما از مدل هیدروتایم با توزیع نرمال استفاده شد). نتایج نشان داد که در تمامی سطوح پتانسیل آب با افزایش دما تا 25 درجه سانتی‌گراد، درصد جوانه‌زنی افزایش یافت و با افزایش پتانسیل آب، درصد جوانه‌زنی کاهش یافت. ضریب هیدروتایم (θH) با افزایش درجه حرارت به‌طور معنی‌داری کاهش یافت به‌طوری‌که کمترین ضریب هیدروتایم (11.24 مگاپاسکال ساعت) مربوط به دمای 30 درجه سانتی‌گراد بود. پتانسیل پایه با افزایش درجه حرارت به‌طور معنی‌داری کاهش یافت و بیشترین پتانسیل پایه منفی با میانگین 0.91- مگا پاسکال مربوط به دمای 20 درجه سانتی‌گراد و کمترین میزان پتانسیل پایه (Ψb(50)) با میانگین 0.52- مگاپاسکال مربوط به دمای 30 درجه سانتی‌گراد بود. کمترین ضریب انحراف توزیع پتانسیل پایه در جمعیت (σ Ψb(50)) (0.35) مربوط به دمای 30 درجه سانتی‌گراد بود. جهت کمی‌سازی پاسخ جوانه‌زنی بذر کلزا به سطوح مختلف پتانسیل آب در دماهای مختلف استفاده از مدل هیدروتایم دارای نتایج نسبتاً قابل قبولی بود؛ بنابراین میتوان با استفاده از خروجی مدل هیدروتایم در دماهای مختلف درصد جوانه‌زنی بذر کلزا را در پتانسیل‌های مختلف پیش‌بینی نمود.
سید علی طباطبایی؛ امید انصاری
چکیده
پتانسیل آب یکی از عوامل کنترل‌کنندهاولیه جوانه‌زنی است. با استفاده از مدل زمان-رطوبتی میتوان پاسخ جوانه‌زنی بذر به پتانسیل آب را کمی‌سازی کرد. در این پژوهش با استفاده از مدل زمان-رطوبتی بر پایه توزیع نرمال، گامبل و ویبول پاسخ جوانه‌زنی بذر گلرنگ به سطوح مختلف پتانسیل آب و تیمار پرایمینگ موردبررسی قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل ...
بیشتر
پتانسیل آب یکی از عوامل کنترل‌کنندهاولیه جوانه‌زنی است. با استفاده از مدل زمان-رطوبتی میتوان پاسخ جوانه‌زنی بذر به پتانسیل آب را کمی‌سازی کرد. در این پژوهش با استفاده از مدل زمان-رطوبتی بر پایه توزیع نرمال، گامبل و ویبول پاسخ جوانه‌زنی بذر گلرنگ به سطوح مختلف پتانسیل آب و تیمار پرایمینگ موردبررسی قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف پتانسیل اسمزی ایجادشده با پلی‌اتیلن گلایکول (0، 0.2-، 0.4-، 0.6- و 0.8- مگاپاسکال) و پرایمینگ (با استفاده از جیبرلیک اسید 50 پی‌پی‌ام به مدت 15 ساعت در دمای 20 درجه سانتی‌گراد و بدون پرایمینگ) بود. پاسخ جوانه‌زنی تجمعی بذرها به سطوح مختلف پتانسیل آب با استفاده از مدل سیگموئیدی 3 پارامتره کمی‌سازی شد، سپس جهت محاسبه ضرایب زمان-رطوبتی برای هر تیمار بذری از مدل زمان-رطوبتی با توزیع نرمال، گامبل و ویبول استفاده شد. نتایج نشان داد با افزایش پتانسیل آب، درصد و سرعت جوانه‌زنی کاهش یافت اما پرایمینگ درصد و سرعت جوانه‌زنی را افزایش داد. ضرایب زمان-رطوبتی برآورد شده توسط مدل با توزیع نرمال (AICc برای بذر بدون پرایم و پرایم به ترتیب 240.76- و 241.50-) و ویبول (AICc برای بذر بدون پرایم و پرایم به ترتیب 232.34- و 240.53-) در مقایسه با توزیع گامبل (AICc برای بذر بدون پرایم و پرایم به ترتیب 254.10- و 247.40-) از دقت بالاتری برخوردار بود. ضریب زمان-رطوبتی برآورد شده توسط مدل با توزیع نرمال، گامبل و ویبول برای بذر بدون پرایم به ترتیب 1.11، 1.10 و 1.11 مگاپاسکال در روز و برای بذر پرایم شده به ترتیب 0.92، 0.91 و 0.94 مگاپاسکال در روز بود. پتانسیل پایه برآورد شده توسط مدل با توزیع نرمال، گامبل و ویبول برای بذر بدون پرایم به ترتیب 0.79-، 0.93- و 0.86- مگاپاسکال و برای بذر پرایم شده 0.87-، 0.99- و 0.93- مگاپاسکال بود، پارامتر λ برآورد شده توسط مدل ویبول برای بذر بدون پرایم و پرایم شده به ترتیب برابر 1.65 و 1.45 بود که نشان‌دهنده این است که توزیع پتانسیل پایه آب برای جمعیت چوله به راست بود. استفاده از مدل زمان-رطوبتی جهت کمی‌سازی پاسخ جوانه‌زنی بذر گلرنگ به سطوح مختلف پتانسیل آب و پرایمینگ با استفاده از مدل با توزیع نرمال و ویبول دارای نتایج قابل قبولی بود؛ اما با توجه به انعطاف‌پذیری توزیع ویبول، این مدل پیش‌بینی مناسب‌تری از جوانه‌زنی دارد.
محمد امیریان مجرد؛ محمد رضا حسندخت؛ وحید عبدوسی؛ سید علی طباطبایی؛ کامبیز لاریجانی
چکیده
شوری یکی از مهم‌ترین تنشهای محیطی است که از راه‌های مختلف بر عملکرد و بهره‌وری سیستمهای گیاهی در سطوح مختلف رشدی اثر میگذارد. شلغم با نام علمی (subsp. rapiferaBrassica rapa L.) به‌عنوان منبع غذایی سلامتی بخش قوی، حاوی انواع آنتی‌اکسیدانها بوده و ایران یکی از مراکز اصلی تنوع آن است. توده های بومی دارای مجموعه‌ای از صفات مورفولوژیک، ...
بیشتر
شوری یکی از مهم‌ترین تنشهای محیطی است که از راه‌های مختلف بر عملکرد و بهره‌وری سیستمهای گیاهی در سطوح مختلف رشدی اثر میگذارد. شلغم با نام علمی (subsp. rapiferaBrassica rapa L.) به‌عنوان منبع غذایی سلامتی بخش قوی، حاوی انواع آنتی‌اکسیدانها بوده و ایران یکی از مراکز اصلی تنوع آن است. توده های بومی دارای مجموعه‌ای از صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و فنولوژیک هستند که موجب افزایش بازده استفاده از آب موجود در خاک در محیط‌های شور و خشک می‌شوند. مطالعه حاضر با هدف بررسی واکنش توده های بومی شلغم ایران به تنش شوری ناشی از کلرید سدیم ازنظر صفات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، برای درک بهتر سازوکارهای مقاومت به شوری و دستیابی به منابع ژنتیکی مطلوب انجام گرفت. توده های شلغم شامل اردکان، شیراز و کرمانشاه، در چهار سطح شوری صفر، 60، 120 و 180 میلی مولار کلرید سدیم به‌صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در محیط کنترل‌شده، با سه تکرار موردبررسی قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که صفات مورفولوژیک، شامل زیست‌توده اندام هوایی و ریشه تحت تأثیر تنش شوری قرار گرفتند، ولی تنشهای شدید شوری (120 و 180 میلیمولار)، تأثیر معنی داری بر صفات فوق نداشتند. در این بررسی، با افزایش شوری میزان پرولین و مالون دی آلدئید در تمام توده ها افزایش و مقدار فنول کل کاهش یافت. توده حساس کرمانشاه دارای بیشترین مقدار پرولین و مالون دی آلدئید بود. فعالیت آنزیم‌های سوپر اکسید دیسموتاز و کاتالاز، تحت تأثیر تنش شوری، افزایش یافتند و این افزایش در توده حساس به شوری کرمانشاه بیشتر از سایر توده های شلغم بود. بین میزان فعالیت آنزیم‌های سوپر اکسید دیسموتاز و کاتالاز با مالون دی آلدئید برگ رابطه منفی (**0.88-، **0.91-) وجود داشت. احتمالاً در توده کرمانشاه تولید بیشتر آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان سبب مقاومت و اجتناب از تنش شوری در این توده شده است.
سید علی علوی اصل؛ سیروس منصوری فر؛ سید علی‌محمد مدرس ثانوی؛ کمال سادات اسیلان؛ سید علی طباطبایی؛ مهرداد مرادی قهدریجان
چکیده
به منظور ارزیابی اثر زئولیت و محلولپاشی کیتوزان در گیاه کنجد تحت شرایط مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح (آبیاری در 50، 65 و 80 درصد تخلیهی ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثر زئولیت و محلولپاشی کیتوزان در گیاه کنجد تحت شرایط مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح (آبیاری در 50، 65 و 80 درصد تخلیهی آب قابل‌دسترس گیاه از خاک، به ترتیب به‌عنوان شاهد، تنش متوسط و تنش شدید)، محلول پاشی در چهار سطح (کیتوزان با غلظتهای0/4 و 0/05 درصد، آب مقطر (شاهد) و اسید استیک یک درصد) و کاربرد زئولیت در دو سطح (عدم کاربرد و کاربرد 4/5 تن در هکتار) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد اثرات متقابل هر سه تیمار بر عملکرد روغن و دانه، تعداد بذر در کپسول و ارتفاع اولین کپسول از زمین معنیدار است. عدم کاربرد زئولیت در سطح تنش متوسط عملکرد روغن و دانه را به ترتیب 4 برابر و 67 درصد نسبت به کاربرد زئولیت در شرایط شاهد آبیاری به طور میانگین در تمامی سطوح محلولپاشی کاهش داد. همچنین مشخص شد عدم کاربرد زئولیت در شرایط تنش شدید وزن خشک کل، درصد روغن و تعداد کپسول در بوته را به ترتیب 70، 10 درصد و 4 برابر نسبت به کاربرد این مادهی معدنی در شرایط بدون تنش کاهش میدهد. با توجه به این نتایج، زئولیت و کیتوزان میتوانند آسیبهای ناشی از تنش کمآبی را در برخی صفات تعدیل کرده و به بالا بردن توانایی این گیاه در راستای افزایش عملکرد و اجزای آن کمک کنند.
معصومه حسینی ابراهیمی؛ آرمان آذری؛ سید علی طباطبایی؛ شهاب مداح حسینی
چکیده
این تحقیق به‌منظور مطالعه تغییرات عملکرد و اجزای عملکرد لاینهای امیدبخش جو در شرایط شوری آب آبیاری، با هدایت الکتریکی 10 دسیزیمنس بر متر، در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، واقع در اردکان، در سال زراعی 92-1391 به اجرا در آمد. طرح در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که در آن، 18 لاین امیدبخش جو به ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور مطالعه تغییرات عملکرد و اجزای عملکرد لاینهای امیدبخش جو در شرایط شوری آب آبیاری، با هدایت الکتریکی 10 دسیزیمنس بر متر، در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، واقع در اردکان، در سال زراعی 92-1391 به اجرا در آمد. طرح در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که در آن، 18 لاین امیدبخش جو به همراه دو لاین شاهد (EMBS-89-18 و لاین شماره 4 شوری) موردبررسی قرار گرفتند. صفات درصد سبز مزرعه، ارتفاع بوته، تعداد پنجههای بارور و نابارور در واحد سطح، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد سنبله، وزن دانه، وزن هکتولیتر دانه، میزان پروتئین، فسفر و خاکستر دانه اندازه‌گیری شد. تنش شوری بر درصد سبز مزرعه تأثیر نداشت؛ اما اختلاف بین لاینها در ارتباط با اغلب صفات موردمطالعه، معنیدار بود. بااین‌حال، تمامی لاینهای آزمایشی بر اساس عملکرد و اجزای آن، به چهار گروه تقسیم شدند. 6 لاینکه به همراه لاین شاهد EMBS-89-18 در یک گروه قرار گرفتند، عملکرد بیشتری تولید نمودند که میتوان این آن‌ها را برای کشت در نقاط شور موردمطالعه بیشتر قرار داد. همچنین بر اساس خصوصیات زراعی میتوان گفت صفاتی نظیر ارتفاع کمتر بوته، توانایی پنجه‌زنی محدود و زودرس و اجزای زایشی بیشتر در هر سنبله و وزن هزار دانه زیادتر میتوانند به‌عنوان معیاری برای شناسایی و انتخاب ژنوتیپهای از جو که دارای تحمل بیشتری نسبت به شرایط شور هستند، مورداستفاده قرار گیرد. طبق نتایج رگرسیون مرحله‌ای وزن هزار دانه در اولین مرحله 52 درصد تنوع موجود برای عملکرد دانه در بوته را توجیه نمود که شاید بتوان گفت وزن هزار دانه، مهم‌ترین جزء عملکرد در شرایط شور بوده است.
سید علی طباطبایی؛ احسان شاکری
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر اساس دور آبیاری 7 و10 روز بر چهار رقم ذرت دانه ای هیبرید سینگل کراس (500، 700،647 و 704) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به‌صورت اسپلیت پلات در 3 تکرار در تابستان 1388 در شهرستان خاتم به اجرا گذاشته شد. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع بوته، تعداد ردیف بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد دانه در بلال، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر اساس دور آبیاری 7 و10 روز بر چهار رقم ذرت دانه ای هیبرید سینگل کراس (500، 700،647 و 704) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به‌صورت اسپلیت پلات در 3 تکرار در تابستان 1388 در شهرستان خاتم به اجرا گذاشته شد. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع بوته، تعداد ردیف بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد دانه در بلال، طول بلال، قطر بلال، وزن چوب بلال، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش معنیدار تمامی صفات اندازه‌گیری شده گردید، بطوری که عملکرد دانه از 10/2 به 5/5 تن در هکتار (بترتیب در دور آبیاری 7 و10 روز)کاهش یافت. بین ارقام نیز اختلاف معنیدار وجود داشت. بیشترین عملکرد مربوط به رقم 704 در شرایط بدون تنش(11/7 تن در هکتار) و کمترین عملکرد مربوط به رقم 500 در شرایط تنش (3/9 تن در هکتار) بود. شاخص‌های MP، GMP و STI، رقم SC704 را به عنوان رقم متحمل به تنش معرفی نمودند و شاخص SSI و ToL نیز به ترتیب رقم SC704 و SC700 را به عنوان ارقام متحمل به تنش معرفی می کند.
