تنش شوری
شکوفه غلامی؛ طیبه رستمی؛ خدیجه احمدی؛ محمود باقری
چکیده
به دلیل توسعه زمین‌های شور و کاهش زمین‌های کشاورزی مطلوب برای کشت، شناسایی گیاهان دارویی مقاوم به شوری و یا عواملی که بتواند اثر شوری را کاهش دهند دارای اهمیت بالایی می‌باشند. جهت بهبود استقرار گیاهچه و افزایش کارایی گیاهان در مزارع از پرایمینگ بذر استفاده می‌شود. اسید سالیسیلیک نقش مهمی در پاسخ به تنش‌های زنده و غیر زنده ایفا ...
بیشتر
به دلیل توسعه زمین‌های شور و کاهش زمین‌های کشاورزی مطلوب برای کشت، شناسایی گیاهان دارویی مقاوم به شوری و یا عواملی که بتواند اثر شوری را کاهش دهند دارای اهمیت بالایی می‌باشند. جهت بهبود استقرار گیاهچه و افزایش کارایی گیاهان در مزارع از پرایمینگ بذر استفاده می‌شود. اسید سالیسیلیک نقش مهمی در پاسخ به تنش‌های زنده و غیر زنده ایفا می‌کند. به منظور بررسی اثر پیش تیمار اسید سالیسیلیک بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه کینوا تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1398 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل اسید سالیسیلیک در چهار سطح (0، 0.5، 1 و 1.5 میلی مولار) و تنش شوری. ناشی از کلرید سدیم درچهار سطح (0، 5، 10، 15 دسی زیمنس بر متر) و ارقام گیاه کینوا رقم Giza1 و Titicaca بودند. نتایج نشان داد که افزایش تنش شوری، کاهش محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی و خصوصیات جوانه‌زنی بذر را در پی داشت. در شرایط تنش شوری با افزایش تنش روند درصد جوانه‌زنی کاهشی شده به طوری که کمترین درصد جوانه‌زنی در تنش شوری 15 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد. کاربرد اسید سالیسیلیک در شرایط تنش شوری روندی مثبت در وضعیت درصد جوانه‌زنی داشت به طوری که در سطوح مختلف شوری کاربرد 1 میلی‌مولار اسید سالسیلیک بیشترین تاثیر را در درصد جوانه‌زنی نشان داد. و در غلظت‌های پایین‌تر از 1 میلی‌مولار این روند کاهشی شد. بیشترین شاخص طولی و شاخص وزنی بنیه گیاهچه در غلظت 1 میلی‌مولار اسید سالیسلیک و عدم تنش شوری مشاهده شد. با افزایش غلظت اسید سالیسلیک محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی روندی افزایشی را نشان دادند. براساس این نتایج، با اعمال پرایمینگ بذر با اسید سالیسلیک، می‌توان استقرار گیاه را در شرایط تنش شوری بهبود داد.
تنش خشکی
شکوفه غلامی؛ مجید امینی دهقی؛ علیرضا رضازاده
چکیده
پرایمینگ بذر روشی موثر جهت افزایش عملکرد بذر و بهبود تحمل محصولات زراعی نسبت به تنش‌های غیر زیستی بویژه خشکی می‌باشد. به منظور بررسی غلظت‌های مختلف سلنیوم (Na2SeO3) در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل با 5 سطح پرایمینگ با سلنیوم از منبع سلنیت سدیم (0.5، 1.5، 3، 4.5 و 6 میلی‌گرم در لیتر)، و دو سطح هیدروپرایمینگ و بدون پرایمینگ و سه سطح ...
بیشتر
پرایمینگ بذر روشی موثر جهت افزایش عملکرد بذر و بهبود تحمل محصولات زراعی نسبت به تنش‌های غیر زیستی بویژه خشکی می‌باشد. به منظور بررسی غلظت‌های مختلف سلنیوم (Na2SeO3) در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل با 5 سطح پرایمینگ با سلنیوم از منبع سلنیت سدیم (0.5، 1.5، 3، 4.5 و 6 میلی‌گرم در لیتر)، و دو سطح هیدروپرایمینگ و بدون پرایمینگ و سه سطح تنش خشکی با استفاده از پلی اتیلن گلایکول (PEG) (0.4، 0.8 و 1.2 مگاپاسگال) با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1398 انجام گرفت. نتایج نشان داد که پرایم با سلنیوم و اعمال تنش خشکی اثر معنی‌داری بر اکثر صفات جوانه‌زنی و رنگیزه‌های فتوسنتزی، میزان پرولین و آنزیم کاتالاز داشت. پرایم با سلنیوم در غلظت مناسب آن منجر به ظهور سریعتر گیاهچه در شرایط تش خشکی شد ولی با افزایش غلظت سلنیوم و همچنین افزایش سطوح تنش خشکی اثر بازدارنده‌ای را نشان داد. پیش تیمار با سلنیوم در غلظت 3 میلی‌گرم در لیتر بیشترین درصد جوانه‌زنی (94%)را با افزایشی 58 درصدی نسبت به تیمار عدم پرایمینگ و تنش شدید نشان داد. همچنین گیاهچه‌های که با سلنیوم پرایم شده بودند رنگیزه‌ی فتوسنتزی بیشتری را نسبت به عدم پرایمینگ و هیدورپرایم در شرایط تنش داشتند. بیشترین میزان پرولین و کاتالاز را در شرایط تنش شدید به ترتیب با غلظت 0.5 و 1.5 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. بنابراین جهت بهبود جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه کینوا می‌توان با پرایمینگ بذر با استفاده از سلنیوم به نتیجه بهتری رسید.
تنش شوری
سجاد انصاری اردلی؛ مجید نبی پور؛ حبیب الله روشنفکر؛ محمود باقری
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی واکنش ارقام کینوا (.Chenopodium quinoa Willd) به تنش شوری در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. در این آزمایش واکنش سه رقم کینوا (Titicaca, Giz, Q26) و شش سطح شوری (صفر (شاهد)، 10، 20، 30، 40 و 50 dS/m-1) در محیط کشت پتری دیش به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط کنترل‌شده ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی واکنش ارقام کینوا (.Chenopodium quinoa Willd) به تنش شوری در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. در این آزمایش واکنش سه رقم کینوا (Titicaca, Giz, Q26) و شش سطح شوری (صفر (شاهد)، 10، 20، 30، 40 و 50 dS/m-1) در محیط کشت پتری دیش به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط کنترل‌شده (دستگاه ژرمیناتور) اجرا گردید. تجزیه داده‌ها نشان داد، خصوصیات جوانه‌زنی بذر تحت تأثیر توأم رقم و تنش شوری قرار گرفتند (p <0.01). حداکثر جوانه‌زنی، بهترین یکنواختی جوانه‌زنی، بیشترین بنیه بذر، بیشترین طول ریشه‌چه و ساقه‌چه در شرایط بدون تنش (شاهد) و کمترین مقادیر در تیمار شوری 50 (dS/m-1) مشاهده شد. طبق نتایج به‌دست‌آمده، رقم Tititcaca بیشترین (95.33) و کمترین درصد جوانه‌زنی (10) را به ترتیب در تیمار شاهد و تیمار شوری 50 (dS/m-1) نشان داد. همچنین همین رقم بهترین عملکرد ازنظر زمان رسیدن به 10 و 90 درصد جوانه‌زنی را در تیمار شاهد داشت درحالی‌که رقم Giz بدترین عملکرد را در این صفات نشان داد. رقم Titicaca در تیمار شاهد بیشترین طول ریشه‌چه و ساقه‌چه را به ترتیب با میانگین 5.53 و 5.57 سانتی‌متر نشان داد این در حالی است که در تیمار شوری 50 (dS/m-1) با میانگین 0.4 و 0.3 سانتی‌متر کمترین طول ریشه‌چه و ساقه‌چه را داشت. همچنین بهترین یکنواختی در جوانه‌زنی با 20.2 ساعت در رقم Titicaca در تیمار شاهد مشاهده شد. به نظر می‌رسد علیرغم تأثیرپذیری معنی‌دار هر سه رقم موردپژوهش و کاهش چشمگیر شاخص‌های جوانه‌زنی در سطوح بالای شوری، رقم Titicaca نسبت به دو رقم دیگر، آستانه تحمل بالاتری داشت که نشان‌دهنده تنوع ارقام در پاسخ فرایندهای فیزیولوژیک به تنش شوری است. همچنین این امکان وجود دارد در صورت لزوم و با تحقیقات بیشتر بتوان در برنامه‌های به‌نژادی سایر ارقام حساس کینوا از این رقم استفاده نمود.
نعیمه بیاتیان؛ سپیده نیکومرام؛ امید انصاری
چکیده
این تحقیق به‌منظور تعیین دمای کاردینال جوانه‌زنی (دمای پایه، مطلوب و بیشینه جوانه‌زنی) بذر گلرنگ رقم صفه تحت شرایط تنش اسمزی (تنش خشکی) و زوال بذر (پیری تسریع شده) به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف پتانسیل اسمزی (0، ، 0.4- و 0.8- مگاپاسکال)، دماهای مختلف (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتیگراد) و زوال بذر (برای مدت زمان صفر و ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور تعیین دمای کاردینال جوانه‌زنی (دمای پایه، مطلوب و بیشینه جوانه‌زنی) بذر گلرنگ رقم صفه تحت شرایط تنش اسمزی (تنش خشکی) و زوال بذر (پیری تسریع شده) به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف پتانسیل اسمزی (0، ، 0.4- و 0.8- مگاپاسکال)، دماهای مختلف (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتیگراد) و زوال بذر (برای مدت زمان صفر و 5 روز) بود. با استفاده از مدل سیگموئیدی 3 پارامتره جوانه‌زنی بذر گلرنگ در دماها و پتانسیل‌های اسمزی مختلف برای بذرهای زوال یافته و بدون زوال کمی‌سازی شد و درصد و زمان رسیدن به 50 درصد جوانه‌زنی به‌دست آمد و در نهایت با استفاده از مدل‌های دوتکه‌ای، بتا و دندان‌مانند دماهای کاردینال برای بذرهای بدون زوال و زوال یافته گلرنگ برآورد شدند. نتایج نشان داد که برای بذرهای بدون زوال و زوال یافته؛ دما و پتانسیل اسمزی علاوه بر درصد جوانه‌زنی بر سرعت جوانه‌زنی بذر گلرنگ نیز اثر گذار بود. در مقایسه 3 مدل استفاده شده جهت تعیین دمای کاردینال و با توجه به پارامترهای RMSE، CV، R2، SE مناسب‌ترین مدل جهت تخمین دماهای کاردینال بذر گلرنگ برای بذرهای بدون زوال پتانسیل‌های صفر، 0.4- و 0.8- مگاپاسکال به‌ترتیب مدل دندان مانند، دوتکه‌ای و دوتکه‌ای بود ولی برای بذرهای زوال یافته گلرنگ در تمامی سطوح پتانسیل اسمزی مناسب‌ترین مدل، مدل دوتکه‌ای بود. نتایج به‌دست آمده نشان داد که در بذرهای زوال یافته دامنه دمایی جوانه‌زنی کاهش می‌یابد. استفاده از مدل‌های رگرسیون غیرخطی جهت کمی‌سازی پاسخ جوانه‌زنی بذرهای گلرنگ بدون زوال و زوال یافته به سطوح مختلف پتانسیل اسمزی در دماهای مختلف دارای نتایج قابل قبولی بود. بنابراین با استفاده از خروجی این مدل‌ها در دماهای مختلف می‌توان سرعت جوانه‌زنی را در پتانسیل‌های مختلف برای بذر گلرنگ پیش‌بینی نمود.
شکوفه غلامی؛ طیبه رستمی؛ خدیجه احمدی؛ مجید امینی دهقی؛ محمود باقری
چکیده
خشکی یکی ازشایع‌ترین تنش‌های زیست محیطی می‌باشد که در رشد و توسعه گیاهان نقش دارد و یکی از عوامل مهم کاهش تولید محصولات می‌باشد. پرایمینگ تکنیک ساده‌ای است که قدرت استقرار گیاهچه‌ها و کارایی گیاه در مزارع را بهبود می‌بخشد. اسید سالسیلیک نقش مهمی را در تنش های غیر زنده ایفا می کند منفعت بیشترSA به دلیل توانایی آن برای حفاظت از گیاه ...
بیشتر
خشکی یکی ازشایع‌ترین تنش‌های زیست محیطی می‌باشد که در رشد و توسعه گیاهان نقش دارد و یکی از عوامل مهم کاهش تولید محصولات می‌باشد. پرایمینگ تکنیک ساده‌ای است که قدرت استقرار گیاهچه‌ها و کارایی گیاه در مزارع را بهبود می‌بخشد. اسید سالسیلیک نقش مهمی را در تنش های غیر زنده ایفا می کند منفعت بیشترSA به دلیل توانایی آن برای حفاظت از گیاه تحت شرایط نامطلوب محیطی می باشد. بدین ترتیب به منظور بررسی اثر پیش تیمار اسید سالیسیلیک بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه دارویی کینوا تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1397 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل اسید سالیسیلیک در چهار سطح (0، 0.5، 1 و 1.5 میلی مولار) و تنش خشکی. ناشی از پلی اتیلن گلایکول درچهار سطح (0، 4-، 8-، 12- بار) و ارقام گیاه کینوا رقم Giza1 و Titicaca بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که پیش تیمار اسید سالیسیلیک، تنش خشکی و اثر متقابل آنها تأثیر معنی‌داری بر شاخص‌های جوانه‌زنی و میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی ارقام گیاه دارویی کینوا در سطح احتمال یک درصد داشتند. به طوری که با افزایش تنش خشکی خصوصیات جوانه‌زنی گیاه کینوا کاهش و کاربرد اسید سالیسیلیک باعث بهبود ویژگی‌های جوانه‌زنی بذور کینوا شد. بالاترین درصد جوانه‌زنی (98 %) و صفات موثر بر آن از تیمار خیساندن بذر با اسید سالیسیلیک با حداکثر غلظت (1.5 میلی‌مولار) و سطوح پایین تنش خشکی بدست آمد. شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه در غلظت‌های بالای اسید سالیسیلیک و سطوح بالای تنش خشکی کاهش یافت. مصرف یک و یک و نیم میلی‌مولار اسید سالیسیلیک باعث افزایش مقدار کلروفیل و کاروتنوئید و افزایش تحمل این گیاه در برابر تنش خشکی شد .
سید علی طباطبایی؛ سپیده نیکومرام؛ امید انصاری
چکیده
دو عامل اولیه مهم کنترل‌کننده جوانه‌زنی دما و پتانسیل آب می‌باشند. با استفاده از مدل هیدروتایم می‌توان پاسخ جوانه‌زنی بذر به پتانسیل آب در دماهای مختلف را کمی‌سازی کرد. در این پژوهش با استفاده از مدل هیدروتایم پاسخ جوانه‌زنی بذر کلزا (.Brassica napus L) رقم اکاپی به سطوح مختلف پتانسیل آب در دماهای مختلف موردبررسی قرار گرفت. تیمارهای ...
بیشتر
دو عامل اولیه مهم کنترل‌کننده جوانه‌زنی دما و پتانسیل آب می‌باشند. با استفاده از مدل هیدروتایم می‌توان پاسخ جوانه‌زنی بذر به پتانسیل آب در دماهای مختلف را کمی‌سازی کرد. در این پژوهش با استفاده از مدل هیدروتایم پاسخ جوانه‌زنی بذر کلزا (.Brassica napus L) رقم اکاپی به سطوح مختلف پتانسیل آب در دماهای مختلف موردبررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف خشکی (پتانسیل‌های 0، 0.2-، 0.4-، 0.6- و 0.8- مگا پاسکال) در دماهای 10، 15، 20، 25 و 30 درجه سانتیگراد بود. پاسخ جوانه‌زنی بذرها به سطوح مختلف پتانسیل آب در دماهای مختلف با استفاده از مدل هیدروتایم کمی‌سازی شد (جهت محاسبه ضرایب هیدروتایم برای هر دما از مدل هیدروتایم با توزیع نرمال استفاده شد). نتایج نشان داد که در تمامی سطوح پتانسیل آب با افزایش دما تا 25 درجه سانتیگراد، درصد جوانه‌زنی افزایش یافت و با افزایش پتانسیل آب، درصد جوانه‌زنی کاهش یافت. ضریب هیدروتایم (θH) با افزایش درجه حرارت به‌طور معنی‌داری کاهش یافت به‌طوری‌که کمترین ضریب هیدروتایم (11.24 مگاپاسکال ساعت) مربوط به دمای 30 درجه سانتیگراد بود. پتانسیل پایه با افزایش درجه حرارت به‌طور معنی‌داری کاهش یافت و بیشترین پتانسیل پایه منفی با میانگین 0.91- مگا پاسکال مربوط به دمای 20 درجه سانتیگراد و کمترین میزان پتانسیل پایه (Ψb(50)) با میانگین 0.52- مگاپاسکال مربوط به دمای 30 درجه سانتیگراد بود. کمترین ضریب انحراف توزیع پتانسیل پایه در جمعیت (σ Ψb(50)) (0.35) مربوط به دمای 30 درجه سانتیگراد بود. جهت کمی‌سازی پاسخ جوانه‌زنی بذر کلزا به سطوح مختلف پتانسیل آب در دماهای مختلف استفاده از مدل هیدروتایم دارای نتایج نسبتاً قابل قبولی بود؛ بنابراین می‌توان با استفاده از خروجی مدل هیدروتایم در دماهای مختلف درصد جوانه‌زنی بذر کلزا را در پتانسیل‌های مختلف پیش‌بینی نمود.
محمد دشتکی؛ محمد رضا بی همتا؛ اسلام مجیدی؛ رضا عزیزی نژاد
چکیده
تنش کم‌آبی از مهم‌ترین عوامل کاهش رشد بخصوص در مرحله جوانه‌زنی گیاه است. لذا جهت بررسی اثر خشکی با استفاده از محلول پلی‌اتیلن گلیکول (PEG 6000) بر شاخص‌های جوانه‌زنی و همبستگی سی ژنوتیپ گندم نان تحت تنش (0، 4-، 8- و 12- بار) در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1396 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در ...
بیشتر
تنش کم‌آبی از مهم‌ترین عوامل کاهش رشد بخصوص در مرحله جوانه‌زنی گیاه است. لذا جهت بررسی اثر خشکی با استفاده از محلول پلی‌اتیلن گلیکول (PEG 6000) بر شاخص‌های جوانه‌زنی و همبستگی سی ژنوتیپ گندم نان تحت تنش (0، 4-، 8- و 12- بار) در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1396 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپها و سطوح مختلف تنش و اثرات متقابل آنها اختلاف معنی‌داری وجود داشت. در این آزمایش رقم حیدری بالاترین درصد و سرعت جوانه‌زنی (به ترتیب برابر 98.7 درصد و 35.9) و طول ریشه‌چه (10.2 سانتی‌متر) را داشت و حال‌آنکه رقم آذر (به ترتیب با 73.3 درصد،20.7 و 2.9 سانتی‌متر) پایین‌ترین مقدار را دارا بود. ازلحاظ طول ساقه‌چه و شاخص بنیه بذر رقم سرداری به ترتیب با 5.6 سانتی‌متر و 520.1 بالاترین و رقم گاسکوژن به ترتیب با 2.8 سانتی‌متر و 257.2 پایین‌ترین مقدار را نشان دادند. همچنین ازلحاظ صفات وزن‌تر و وزن خشک گیاهچه، رقم روشن به ترتیب با 0.5 و 0.12 گرم بالاترین و رقم الوند به ترتیب با 0.21 و 0.40 گرم پایین‌ترین مقدار را داشت. بین طول ریشه‌چه و درصد و سرعت جوانه‌زنی و شاخص جوانه‌زنی در شرایط مطلوب و بین اکثر صفات در شرایط تنش همبستگی مثبت و معنی‌داری مشاهده شد. تجزیه به عامل‌ها نشان داد که صفات همبسته طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی و بنیه بذر و وزن خشک گیاهچه در عامل اول و صفات همبسته وزن‌تر و خشک گیاهچه در عامل دوم حدود 72 درصد از تغییرات موجود در کل داده‌ها را توجیه و بیشترین تأثیر را در جوانه‌زنی بذور داشتند. تجزیه کلاستر نیز ارقام گندم را در 4 کلاستر با خصوصیات درون‌گروهی مشابه و بین گروهی غیرمشابه گروه‌بندی نمود.
جلال خورشیدی
چکیده
ارزیابی شاخصه‌های جوانه‌زنی تحت شرایط تنش شوری یکی از راهکار‌های سریع در انتخاب گیاهان مقاوم به این تنش است. بدین منظور بذور چهار گیاه دارویی ریحان (.Ocimum basilicum L)، آویشن‌دنایی (Thymus daenensis Celak)، زوفا (Hyssopus officinalis L.) و بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.) تحت تأثیر شش تیمار مختلف شوری (0، 3، 7، 10، 15 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً ...
بیشتر
ارزیابی شاخصه‌های جوانه‌زنی تحت شرایط تنش شوری یکی از راهکار‌های سریع در انتخاب گیاهان مقاوم به این تنش است. بدین منظور بذور چهار گیاه دارویی ریحان (.Ocimum basilicum L)، آویشن‌دنایی (Thymus daenensis Celak)، زوفا (Hyssopus officinalis L.) و بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.) تحت تأثیر شش تیمار مختلف شوری (0، 3، 7، 10، 15 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار قرار گرفت و شاخصه‌های جوانه‌زنی آنها مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بذور هیچ کدام از گیاهان مذکور در شوری 10 دسی‌زیمنس بر متر و بالاتر قادر به جوانه‌زنی نبودند. اثر متقابل شوری در گونه‌ی گیاهی بر اکثر صفات اندازه‌گیری‌شده غیر از طول ساقه‌چه، طول گیاهچه و سرعت جوانه‌زنی تأثیر معنی‌داری داشت. بیشترین درصد جوانه‌زنی (63.3 درصد) در سطح شوری صفر دسی‌زیمنس بر متر متعلق به آویشن دنایی و در سطوح شوری 3 دسی‌زیمنس بر متر (76.6 درصد) و 7 دسی‌زیمنس بر متر (80 درصد) متعلق به بذور ریحان بود. بیشترین سرعت جوانه‌زنی در تمام سطوح شوری مربوط به بذور ریحان بود. براساس شاخص تحمل، بیشترین میزان تحمل به شوری (0.0384- در سطح شوری 3 دسی‌زیمنس بر متر و 0.0084- در سطح شوری 7 دسی‌زیمنس بر متر) مربوط به بذور ریحان بود و کمترین میزان تحمل در سطح شوری 3 و 7 دسی‌زیمنس بر متر به ترتیب به آویشن‌دنایی (0.0034-) و زوفا (0.0027+) اختصاص داشت.
بهمن جعفری؛ غلامرضا محسن آبادی؛ عاطقه صبوری
چکیده
این پژوهش با هدف برآورد دماهای کاردینال و تعیین اثر دما و پتانسیل اسمزی بر جوانه‌زنی بذرهای گلرنگ (رقم گلدشت) در آزمایشگاه زراعت دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، در سال 1395 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل هفت سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتیگراد) و پنج سطح ...
بیشتر
این پژوهش با هدف برآورد دماهای کاردینال و تعیین اثر دما و پتانسیل اسمزی بر جوانه‌زنی بذرهای گلرنگ (رقم گلدشت) در آزمایشگاه زراعت دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، در سال 1395 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل هفت سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتیگراد) و پنج سطح پتانسیل اسمزی (صفر، 0.2-، 0.4-، 0.6- و 0.8- مگاپاسکال) بود. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که سطوح مختلف پتانسیل اسمزی، دما و برهمکنش آنها بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه تأثیر معنی‌داری (0.01≥P) داشت. مقایسه میانگین نشان داد که با کاهش پتانسیل اسمزی، درصد جوانه‌زنی و دامنه دمایی مطلوب جوانه‌زنی بذرهای گلرنگ کاهش یافت. همچنین کاهش پتانسیل اسمزی سبب کاهش سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه در تمامی تیمارهای دمایی شد، به‌گونه‌ای که بالاترین سرعت جوانه‌زنی (19.8 بذر در روز) و شاخص بنیه (1.96) به ترتیب در تیمار شاهد در دماهای 20 و 25 درجه سانتیگراد مشاهده شد. همچنین برای توصیف رابطه بین سرعت جوانه‌زنی و دما از مدل‌های بتا، درجه دوم، منحنی، دندان مانند و دوتکه‌ای استفاده شد. بر اساس معیارهای سنجش مدل، مدل‌های درجه دو و دوتکه‌ای به ترتیب با ضریب تبیین 0.82 و 0.96 برتر بودند. بر این اساس دماهای کاردینال شامل دمای کمینه بین 2.2 تا 4.2 درجه سانتیگراد، بهینه بین 23.15 تا 23.98 سانتیگراد و بیشینه جوانه‌زنی بین 42.2 تا 43.89 سانتیگراد برآورد شد. بر اساس نتایج، از مدل‌های برتر و پارامترهای برآورد شده آنها می‌توان در مدل‌های سبز شدن گیاهچه در مزرعه استفاده کرد.
سید علی طباطبایی؛ امید انصاری
چکیده
پتانسیل آب یکی از عوامل کنترل‌کنندهاولیه جوانه‌زنی است. با استفاده از مدل زمان-رطوبتی می‌توان پاسخ جوانه‌زنی بذر به پتانسیل آب را کمی‌سازی کرد. در این پژوهش با استفاده از مدل زمان-رطوبتی بر پایه توزیع نرمال، گامبل و ویبول پاسخ جوانه‌زنی بذر گلرنگ به سطوح مختلف پتانسیل آب و تیمار پرایمینگ موردبررسی قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل ...
بیشتر
پتانسیل آب یکی از عوامل کنترل‌کنندهاولیه جوانه‌زنی است. با استفاده از مدل زمان-رطوبتی می‌توان پاسخ جوانه‌زنی بذر به پتانسیل آب را کمی‌سازی کرد. در این پژوهش با استفاده از مدل زمان-رطوبتی بر پایه توزیع نرمال، گامبل و ویبول پاسخ جوانه‌زنی بذر گلرنگ به سطوح مختلف پتانسیل آب و تیمار پرایمینگ موردبررسی قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف پتانسیل اسمزی ایجادشده با پلی‌اتیلن گلایکول (0، 0.2-، 0.4-، 0.6- و 0.8- مگاپاسکال) و پرایمینگ (با استفاده از جیبرلیک اسید 50 پی‌پی‌ام به مدت 15 ساعت در دمای 20 درجه سانتیگراد و بدون پرایمینگ) بود. پاسخ جوانه‌زنی تجمعی بذرها به سطوح مختلف پتانسیل آب با استفاده از مدل سیگموئیدی 3 پارامتره کمی‌سازی شد، سپس جهت محاسبه ضرایب زمان-رطوبتی برای هر تیمار بذری از مدل زمان-رطوبتی با توزیع نرمال، گامبل و ویبول استفاده شد. نتایج نشان داد با افزایش پتانسیل آب، درصد و سرعت جوانه‌زنی کاهش یافت اما پرایمینگ درصد و سرعت جوانه‌زنی را افزایش داد. ضرایب زمان-رطوبتی برآورد شده توسط مدل با توزیع نرمال (AICc برای بذر بدون پرایم و پرایم به ترتیب 240.76- و 241.50-) و ویبول (AICc برای بذر بدون پرایم و پرایم به ترتیب 232.34- و 240.53-) در مقایسه با توزیع گامبل (AICc برای بذر بدون پرایم و پرایم به ترتیب 254.10- و 247.40-) از دقت بالاتری برخوردار بود. ضریب زمان-رطوبتی برآورد شده توسط مدل با توزیع نرمال، گامبل و ویبول برای بذر بدون پرایم به ترتیب 1.11، 1.10 و 1.11 مگاپاسکال در روز و برای بذر پرایم شده به ترتیب 0.92، 0.91 و 0.94 مگاپاسکال در روز بود. پتانسیل پایه برآورد شده توسط مدل با توزیع نرمال، گامبل و ویبول برای بذر بدون پرایم به ترتیب 0.79-، 0.93- و 0.86- مگاپاسکال و برای بذر پرایم شده 0.87-، 0.99- و 0.93- مگاپاسکال بود، پارامتر λ برآورد شده توسط مدل ویبول برای بذر بدون پرایم و پرایم شده به ترتیب برابر 1.65 و 1.45 بود که نشان‌دهنده این است که توزیع پتانسیل پایه آب برای جمعیت چوله به راست بود. استفاده از مدل زمان-رطوبتی جهت کمی‌سازی پاسخ جوانه‌زنی بذر گلرنگ به سطوح مختلف پتانسیل آب و پرایمینگ با استفاده از مدل با توزیع نرمال و ویبول دارای نتایج قابل قبولی بود؛ اما با توجه به انعطاف‌پذیری توزیع ویبول، این مدل پیش‌بینی مناسب‌تری از جوانه‌زنی دارد.
نوید وحدتی مشهدیان؛ علی تهرانی فر؛ یحیی سلاح ورزی؛ عاطفه طبسی
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی اثر تنش شوری و پیش تیمار اسید سالیسیلیک و آسکوربیک (به‌عنوان تخفیف دهنده) بر جوانه‌زنی بذور شبدر سفید، شبدر قرمز ایرانی و شبدر قرمز خارجی، با استفاده از آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار سطح شوری (صفر، 100، 150 و 200 میلی مولار)، و 5 سطح پیش تیمار بذر شامل صفر، 100، 200 پی‌پی‌ام از هرکدام از مواد تخفیف ...
بیشتر
هدف از این تحقیق بررسی اثر تنش شوری و پیش تیمار اسید سالیسیلیک و آسکوربیک (به‌عنوان تخفیف دهنده) بر جوانه‌زنی بذور شبدر سفید، شبدر قرمز ایرانی و شبدر قرمز خارجی، با استفاده از آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار سطح شوری (صفر، 100، 150 و 200 میلی مولار)، و 5 سطح پیش تیمار بذر شامل صفر، 100، 200 پی‌پی‌ام از هرکدام از مواد تخفیف دهنده) با سه تکرار بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد اثر شوری، اثر متقابل شوری و تخفیف دهنده و اثر متقابل هر سه عامل بر صفات اندازهگیری شده معنی‌دار بود (0/01P≤). بهطورکلی، بیشترین مقادیر اندازهگیری شده در صفات مربوط به شاهد و کمترین مربوط به سطوح بالاتر تنش بود. درصد جوانه‌زنی در تنش شدید (200 میلی‌مولار) در شبدر سفید، قرمز داخلی و قرمز خارجی در مقایسه با شاهد به ترتیب90، 77 و 78 درصد کاهش یافت. آسکوربیک (200 پی‌پی‌ام)، در همین سطح از شوری توانست درصد جوانه‌زنی را به ترتیب به میزان 88، 71 و 70 درصد، نسبت به شاهد بهبود بخشد. نتایج در مورد سرعت جوانه‌زنی نیز به همین صورت بود. بهطورکلی، هرچند تنش شوری سبب اختلال در جوانه‌زنی می‌شود، ولی می‌توان با کاربرد تخفیف دهنده شاخص‌های درصد و سرعت جوانه‌زنی بذور شبدر در شرایط تنش شوری را بهبود بخشید.
مرتضی گلدانی؛ محمد علی فرجیان مشهدی
چکیده
شوری ناشی ازکلریدسدیمتعادلیونیووضعیتموادغذاییرادرگیاهتغییرمی‌دهد. لذا به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف شوری در مراحل جوانه‌زنی و گیاهچه‌ای آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. اعمال شوری در مرحله جوانه‌زنی شامل پنج سطح 0، 2/5، 5، 7/5 و 10 دسی‌زیمنس بر متر با چهار تکرار انجام شد. شاخص‌های جوانه‌زنی با افزایش ...
بیشتر
شوری ناشی ازکلریدسدیمتعادلیونیووضعیتموادغذاییرادرگیاهتغییرمی‌دهد. لذا به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف شوری در مراحل جوانه‌زنی و گیاهچه‌ای آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. اعمال شوری در مرحله جوانه‌زنی شامل پنج سطح 0، 2/5، 5، 7/5 و 10 دسی‌زیمنس بر متر با چهار تکرار انجام شد. شاخص‌های جوانه‌زنی با افزایش شوری کاهش یافت به طوری که در 2/5 دسی زیمنس‌بر متر افت شدید مشاهده شد (درصد جوانه‌زنی نسبت به شاهد 47 درصد کاهش یافت) و در غلظت شوری 10 دسی زیمنس بر متر به حداقل خود (89 درصد کاهش نسبت به شاهد) رسید. آزمایش در مرحله گیاهچه‌ای نیز در پنج سطح 0، 2/5، 5، 7/5 و 10 دسی‌زیمنس بر متر با سه تکرار انجام شد، که شامل سه بخش: 1- اعمال تیمارهای شوری تا قبل از سبز شدن 2- اعمال تیمارهای شوری پس از سبز شدن و 3- اعمال تیمارهای شوری از ابتدا تا پایان آزمایش (4 برگی) بود. در این مرحله از آزمایش سطح برگ، وزن خشک ریشه و ساقه و نسبت ریشه به ساقه تحت تاثیر شوری معنی‌دار شد. در بخش دوم آزمایش دوم در شوری 5 دسی زیمنس بر متر نسبت ریشه به ساقه افزایش نشان داد (یعنی 0/62 ولی در شاهد 0/44 بود). به طور کلی نتایج نشان داد که گیاه ارزن پادزهری در مرحله جوانه‌زنی به تنش شوری نسبت به مرحله گیاهچه‌ای حساستر است.
