فیزیولوژی گیاهان در شرایط تنش
فرزانه امیری کیا؛ مجید نبی پور؛ معصومه فرزانه
چکیده
به‌منظور بررسی سطوح مختلف پرایمینگ و شوری بر جوانه زنی، ماده خشک تولیدی و برخی پاسخهای فیزیولوژیک گیاه خارشتر دو آزمایش مجزا در آزمایشگاه و گلدانی در شرایط مزرعه بهصورت اسپلیتفاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل سطوح مختلف شوری (شاهد از منبع آب شهری با هدایت الکتریکی 0.96 دسیزیمنس بر متر، 8 و 16 دسی زیمنس ...
بیشتر
به‌منظور بررسی سطوح مختلف پرایمینگ و شوری بر جوانه زنی، ماده خشک تولیدی و برخی پاسخهای فیزیولوژیک گیاه خارشتر دو آزمایش مجزا در آزمایشگاه و گلدانی در شرایط مزرعه بهصورت اسپلیتفاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل سطوح مختلف شوری (شاهد از منبع آب شهری با هدایت الکتریکی 0.96 دسیزیمنس بر متر، 8 و 16 دسی زیمنس بر متر با استفاده از آب خلیجفارس) بهعنوان عامل اصلی و روشهای مختلف پرایمینگ بذر [بدون پرایمینگ، هیدروپرایمینگ، پرایمینگ جیبرلین (هورمون جیبرلین 50 پی پی ام) و هیدروپرایمینگ + پرایمینگ جیبرلین] و گونه های (Alhagi maurorum Esfahan ecotype و A. graecorum Khuzestan ecotype) به عنوان عاملهای فرعی در چهار تکرار در نظر گرفته شد. نتایج نشان دهنده تأثیر معنی دار برهمکنش شوری × پرایمینگ × گونه بر تمام صفات موردمطالعه به جز شدت تعرق و محتوی سدیم و پتاسیم اندام هوایی بود. در مورد شدت تعرق نیز تنها اثرات اصلی شوری و پرایمینگ معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین برهمکنش سه گانه نشان داد بیشترین مقدار صفات درصد جوانه زنی، ماده خشک کل، سرعت فتوسنتز، میزان CO2 زیر اتاقک روزنه، کارایی مصرف آب فتوسنتزی و تعداد برگ در گونه Alhagi graecorum Khuzestan ecotype در شرایط شاهد بدون تنش شوری و هیدروپرایمینگ + پرایمینگ جیبرلین (به ترتیب با 29.1، 52.1، 26.8، 98.7، 15.6 و 38.8 درصد افزایش نسبت به تیمار بدون پرایمینگ و عدم اعمال تنش شوری در همین گونه) حاصل شد. بالاترین میزان هدایت مزوفیلی نیز در گونه Alhagi graecorum Khuzestan ecotype و تیمار بدون پرایمینگ در شرایط dS.m-1 8 اعمال تنش شوری (با میانگین mmol CO2.m-2.s-1 0.492) مشاهده گردید. حال به منظور کشت و اصلاح اراضی شور حاشیه سواحل و نیز احیای مراتع کشور، گونه Alhagi graecorum Khuzestan ecotype تحت تیمار توأم هیدروپرایمینگ (خوابانیدن بذرها به مدت دو روز در آب مقطر) و پرایمینگ جیبرلین نسبت به دیگر سطوح تیماری خوش آتیه تر به نظر میرسد.
علی قطبی؛ الناز فرج زاده معماری تبریزی
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف آبیاری (آبیاری پس از 70، 110 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک) و تیمارهای مختلف پرایمینگ (شاهد، هیدروپرایمینگ، پرایمینگ با آهن، روی و منگنز) بر جوانهزنی، رشد و عملکرد چغندرقند در سه تکرار اجرا شد. آزمایش در شرایط آزمایشگاهی بهصورت طرح کاملاً تصادفی و در مزرعه بهصورت اسپیلتپلات بر پایه طرح ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف آبیاری (آبیاری پس از 70، 110 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک) و تیمارهای مختلف پرایمینگ (شاهد، هیدروپرایمینگ، پرایمینگ با آهن، روی و منگنز) بر جوانهزنی، رشد و عملکرد چغندرقند در سه تکرار اجرا شد. آزمایش در شرایط آزمایشگاهی بهصورت طرح کاملاً تصادفی و در مزرعه بهصورت اسپیلتپلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا گردید. کم‌آبی کاهش معنی‌داری را در عملکرد ریشه و قند چغندرقند باعث شد، با تشدید کم‌آبی، میزان کاهش در این دو صفت بیشتر بود. عملکرد ریشه و قند با افزایش دور آبیاری از آبیاری پس از 70 میلی‌متر تبخیر از تشتک به آبیاری پس از 110 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک به ترتیب 38 و 41.8 درصد کاهش یافت؛ اما پرایمینگ بذرهای چغندرقند با آهن افزایشی 25.5 و 35.4 درصدی و پرایمینگ بذرهای چغندرقند با روی افزایشی 25.5 و 34.4 درصدی به ترتیب در عملکرد ریشه و عملکرد قند باعث شد. بیشترین درصد قند نیز در پرایمینگ بذور با آهن و روی به دست آمد. با توجه به همبستگی مشاهده‌شده، از دلایل مهم کاهش عملکرد ریشه و قند چغندرقند در اثر کم‌آبی، کاهش سطح برگ است. بااین‌وجود همچون عملکرد، پرایمینگ تأثیر مثبتی بر این صفت داشت. بیشترین افزایش در سطح برگ مربوط به پرایمینگ روی بود. با توجه به همبستگی‌های مشاهده‌شده، بهبود در سرعت جوانهزنی و درصد جوانهزنی ناشی از افزایش مقدار جیبرلین و درنتیجه بهبود فعالیت آلفا آمیلاز از مهم‌ترین دلایل افزایش رشد و عملکرد چغندرقند می‌تواند باشد. در کل مشاهده شد که پیش‌تیمارهای آهن و روی بهترین پیش‌تیمارهای بذری جهت افزایش رشد و عملکرد چغندرقند در شرایط آبیاری کامل و کم‌آبی است.
مژده جمالی؛ فرشید قادری فر؛ حمید رضا صادقی پور؛ الیاس سلطانی؛ سید مجید عالیمقام
چکیده
مدل هیدروتایم و ضرایب آن برای بررسی روابط بین پتانسیل آب، درصد و سرعت جوانه زنی استفاده میشود. هدف از این مطالعه ارزیابی جوانه زنی بذرهای زوال یافته گندم به تنش خشکی به‌وسیله مدل هیدروتایم و بررسی و مقایسه ضرایب این مدل در سطوح مختلف زوال و پرایمینگ بود.در این آزمایش از بذرهای گندم با سطوح مختلف قدرت بذر استفاده شد. برای ایجاد ...
بیشتر
مدل هیدروتایم و ضرایب آن برای بررسی روابط بین پتانسیل آب، درصد و سرعت جوانه زنی استفاده میشود. هدف از این مطالعه ارزیابی جوانه زنی بذرهای زوال یافته گندم به تنش خشکی به‌وسیله مدل هیدروتایم و بررسی و مقایسه ضرایب این مدل در سطوح مختلف زوال و پرایمینگ بود.در این آزمایش از بذرهای گندم با سطوح مختلف قدرت بذر استفاده شد. برای ایجاد سطوح مختلف قدرت بذر از بذرهای زوال یافته طبیعی و مصنوعی در دو شرایط انجام پرایمینگ و بدون پرایمینگ استفاده شد. برای انجام پرایمینگ از جیبرلیک اسید 50 پیپیام استفاده شد. سطوح مختلف پتانسیل آب نیز با استفاده از پلیاتیلن گلایکول 6000 در چهار سطح 0، 0.6-، 1.2- و 1.8- مگاپاسکال تهیه شد. درنهایت برای بررسی واکنش بذرهای زوال یافته گندم به تنش خشکی و اثرات پرایمینگ بر بهبود مؤلفه‌های جوانهزنی از مدل هیدروتایم استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش زوال بذر (چه بهصورت مصنوعی و چه بهصورت طبیعی) هم در شرایط پرایمینگ و هم در بذرهای شاهد، مقدار ضریب هیدروتایم افزایش (θH) یافت. اما مقدار افزایش ضریب هیدروتایم در شرایط پرایمینگ کمتر از بذرهای بدون پرایمینگ بود. در بذرهای پرایمینگ شده به ازای هرروز زوال مقدار ضریب هیدروتایم به مقدار 14.8 مگاپاسکال ساعت افزایش یافت، اما در بذرهای شاهد این شاخص به ازای هر روز زوال به میزان 29.6 مگاپاسکال ساعت افزایش پیدا کرد. درصد افزایش این ضریب در زوال طبیعی کمتر از زوال مصنوعی بود، درنتیجه خسارت ناشی از زوال مصنوعی بیشتر از انبارداری طبیعی میباشد. به علاوه خروجی مدل نشان داد که افزایش سطح زوال به‌طور معنی‌داری باعث کاهش یکنواختی جوانه زنی (افزایش bψσ) شد، اما پرایمینگ تأثیر معنی داری بر یکنواختی جوانه زنی نداشت. برای تیمار شاهد روند تغییرات ضریب (50)Ψbدر مقابل مدت زوال نسبت به تیمار پرایمینگ متفاوت بود. در تیمار شاهد با افزایش زوال تا 1.99 روز، مقدار این ضریب منفیتر (افزایش مقاومت به خشکی) شد. بعدازاین مدت با افزایش مدت زوال، مقدار این ضریب افزایش یافت. همچنین در شرایط انبارداری طبیعی پرایمینگ تأثیر معنی‌داری بر مقدار ضریب (50)Ψb نداشت.به‌طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که زوال باعث کاهش سرعت، یکنواختی و مقاومت به خشکی گردید و پرایمنگ تنها باعث افزایش سرعت جوانهزنی شد و تأثیری بر دو مؤلفه دیگر نداشت.
احسان ربیعیان؛ مجید جیریایی؛ امیر آینه بند
چکیده
سلنیومبه دلیل دارا بودن خواص ضداکسیدکنندگیوضدسرطانی ازجمله عناصرکممصرفی است که علاوه بر نقش موثری که در افزایش تحمل گیاهانی همچون برنج به اثرات نامطلوب محیطی دارد، در حفظسلامتیانساننیز نقش به سزایی دارد. به منظور ارزیابی تاثیر سلنیوم در میزان کاهش اثرات منفی شوری و اندوخته کم بذر در جوانهزنی برنج رقم شفق آزمایشی در سال 1391 در ...
بیشتر
سلنیومبه دلیل دارا بودن خواص ضداکسیدکنندگیوضدسرطانی ازجمله عناصرکممصرفی است که علاوه بر نقش موثری که در افزایش تحمل گیاهانی همچون برنج به اثرات نامطلوب محیطی دارد، در حفظسلامتیانساننیز نقش به سزایی دارد. به منظور ارزیابی تاثیر سلنیوم در میزان کاهش اثرات منفی شوری و اندوخته کم بذر در جوانهزنی برنج رقم شفق آزمایشی در سال 1391 در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل پیش تیمار بذور با سلنیوم در دو سطح صفر و 16 میلیگرم در لیتر، شوری در سه سطح صفر، 6 و 12 دسیزیمنس بر متر و وزن بذر در سه سطح وزن هزار دانه 22، 24 و 26 گرم بودند. نتایج این آزمایش نشان داد که تنش شوری باعث ایجاد خسارت شدید و معنی‌داری در ویژگیهای جوانهزنی اندازهگیری شده برنج به میزان 32 تا 59 درصد در شاخص‌های جوانهزنی و 30 تا 60 درصد در خصوصیات جوانهزنی شده است. پرایمینگ سلنیوم به شکل معنی‌داری خسارات ناشی از شوری (یک تا 23 درصد) و وزن هزار دانه کم (32 تا 47 درصد) را جبران کرد، به نحوی که درصد جوانهزنی در تیمار شاهد با تیمارهای کاربرد سلنیوم و وزن هزار دانه 24 گرم و نیز پرایم برنج با سلنیوم و شوری 6 دسی زیمنس در یک گروه آماری دسته‌بندی شدند. بر این اساس میزان شوری و وزن بذر کم تاثیر منفی شدیدی بر کلیه صفات اندازه گیری شده داشتند، ولی پیش تیمار با سلنیوم احتمالاً از طریق افزایش سنتز آنزیم‌های آنتی اکسیدان به طور معنی‌داری خسارات منفی بر جوانهزنی را کاهش داد.
مهدی خورشیدی؛ میلاد باقری؛ امین خوشنویسان؛ معصومه عالمی؛ بهاره بیچرانلو
چکیده
کادمیم یکی از عناصر سمی است که به دلیل قدرت تجمع بالای آن در اندام‌های گیاهی تغییرات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مهمی را در پیکره گیاهان ایجاد می‌نماید. از این رو و به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار سالیسیلیک اسید بر کاهش خسارت کلرید کادمیم بر گیاهچه‌های ذرت، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1390 ...
بیشتر
کادمیم یکی از عناصر سمی است که به دلیل قدرت تجمع بالای آن در اندام‌های گیاهی تغییرات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مهمی را در پیکره گیاهان ایجاد می‌نماید. از این رو و به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار سالیسیلیک اسید بر کاهش خسارت کلرید کادمیم بر گیاهچه‌های ذرت، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1390 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه دامغان انجام گردید. آزمایش شامل دو فاکتور کاربرد سالیسیلیک اسید (شامل کاربرد و عدم کاربرد سالیسیلیک اسید) و غلظت‌های مختلف کلرید کادمیم (شامل صفر، 0/05، 0/1 و 0/2 میلی مولار) بود. نتایج نشان داد که افزایش غلظت کلرید کادمیم کاهش میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، آنتوسیانین و صفات مورفولوژیک گیاهچه‌های ذرت را در پی داشت، این در حالی بود که میزان مالون دی آلدهید، پرولین و ترکیبات فنلی گیاهچه‌های ذرت با افزایش همراه بود. پیش تیمار بذر با سالیسیلیک اسید در مقایسه با عدم کاربرد آن افزایش میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، آنتوسیانین، ترکیبات فنلی، پرولین و صفات مورفولوژیک و کاهش میزان مالون دی آلدهید گیاهچه‌های ذرت را به دنبال داشت. کاربرد سالیسیلیک اسید در بالاترین غلظت کلرید کادمیم (0/2 میلی مولار) نسبت به عدم کاربرد آن میزان کلروفیل b، کاروتنوئید، ترکیبات فنلی اندام هوایی و ریشه‌چه را به ترتیب 8/24 درصد، 19/64 درصد، 29/13 درصد و 47/05 درصد بهبود بخشید و باعث کاهش مالون دی آلدهید اندام هوایی و ریشه‌چه به ترتیب به میزان 27/04 درصد و 16/19 درصد گردید.
