مجتبی روحی؛ محمد بنایان اول؛ امیر حسین شیرانی راد
چکیده
به منظور بررسی اکوفیزیولوژیکی ارقام جدید زمستانه کلزا (شش لاین آماده معرفی امید بخش و رقم بومی احمدی بعنوان شاهد) به تنش خشکی آخر فصل در شرایط کشت تاخیری در دو سطح شامل تاریخ کاشت معمول (20مهر) و تاریخ کاشت تأخیری (5 آبان) و آبیاری نیز در دو سطح شامل آبیاری معمول(شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد، به صورت طرح فاکتوریل اسپلیت ...
بیشتر
به منظور بررسی اکوفیزیولوژیکی ارقام جدید زمستانه کلزا (شش لاین آماده معرفی امید بخش و رقم بومی احمدی بعنوان شاهد) به تنش خشکی آخر فصل در شرایط کشت تاخیری در دو سطح شامل تاریخ کاشت معمول (20مهر) و تاریخ کاشت تأخیری (5 آبان) و آبیاری نیز در دو سطح شامل آبیاری معمول(شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد، به صورت طرح فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 94-1393 و 95-1394 در موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا گردید. تاریخ کاشت‌ها و آبیاری عامل اصلی و ارقام عامل فرعی خواهند بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار آماری SAS انجام گردید. ا در خصوص اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت 20 مهر و رقم L72 بیشترین عملکرد روغن دانه به مقدار 2576.6 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. کمترین مقدار نیز در تاریخ کاشت 5 آبان و رقم HW3 حاصل شد. بطور کلی رقم L72 در هر دو تاریخ آزمایش عملکرد روغن دانه بیشتری داشت. نتایج نشان داد که اثر اصلی سال، اثر اصلی آبیاری، اثر اصلی رقم، اثر اصلی تاریخ کاشت و اثرات متقابل تاریخ کاشت در رقم بر عملکرد دانه معنی دار بود. در سال دوم عملکرد دانه بیشتری نسبت به سال اول حاصل شد. در آبیاری شاهد عملکرد دانه به مقدار 4444.72 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که 30 درصد بیشتر از تیمار قطع آبیاری بود. در خصوص اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت 20 مهر و رقم L72 بیشترین عملکرد دانه به مقدار 4231.2 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. کمترین مقدار نیز در تاریخ کاشت 5 آبان و رقم HW3 حاصل شد. بطور کلی رقم L72 در هر دو تاریخ آزمایش عملکرد دانه بیشتری داشت.
صالح جهانبخش؛ غلامرضا خواجویی نژاد؛ روح اله مرادی؛ مهدی نقی زاده
چکیده
این آزمایش با هدف بررسی مناسبترین تاریخ کاشت و میزان مقاومت گیاه به تنش خشکی به صورت کرتهای دو بار خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی بردسیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تاریخ کاشت (15 فروردین، 15 اردیبهشت و 15 خرداد) به عنوان عامل اصلی، سطوح مختلف ...
بیشتر
این آزمایش با هدف بررسی مناسبترین تاریخ کاشت و میزان مقاومت گیاه به تنش خشکی به صورت کرتهای دو بار خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی بردسیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تاریخ کاشت (15 فروردین، 15 اردیبهشت و 15 خرداد) به عنوان عامل اصلی، سطوح مختلف آبیاری (90، 60 و 30 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان عامل فرعی و محلول‌پاشی (سالیسیلیک اسید با غلظت 1 میلی مولار و آب به عنوان شاهد) به عنوان فاکتور فرعی-فرعی بودند. نتایج نشان داد که تأخیر در کاشت باعث کوتاه شدن طول دوره رشد گیاه شد. تنش خشکی دوره رشد و درجه روز رشد دریافتی گیاه را کاهش داد. طول ریشه در تاریخ کاشت اردیبهشت (31.81 سانتیمتر) حدود 20 و 41 درصد بالاتر از تاریخ کاشت فروردین و خرداد بود. در دو تاریخ کاشت فروردین (28.27 سانتیمتر) و اردیبهشت (35.92 سانتیمتر)، بیشترین طول ریشه در سطح آبیاری 60 درصد ظرفیت زراعی ولی در تاریخ کاشت خرداد (21.27 سانتیمتر) در سطح عدم تنش به دست آمد. بهطور میانگین عملکرد دانه در تاریخ کاشت اردیبهشت (653.91 کیلوگرم در هکتار) حدود 12 درصد بیشتر از فروردین و 30 درصد بیشتر از خرداد بود. کاهش آب مصرفی تا 60 درصد ظرفیت زراعی تأثیر معنیداری بر عملکرد دانه نداشت، ولی میزان این شاخص در 30 درصد ظرفیت زراعی بهترتیب حدود 13 و 10 درصد کمتر از دو سطح اول بود. محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید تنها در شرایط تنش شدید باعث افزایش معنیدار عملکرد دانه نسبت به محلول‌پاشی آب شد. رابطه درصد روغن دانه با عملکرد دانه مثبت (0.82= r) و رابطه درصد پروتئین با عملکرد دانه منفی (0.78-=r) بود. کارایی مصرف آب در تاریخ کاشت اردیبهشت به ترتیب حدود 17 و 15 درصد بیشتر از تاریخ کاشت فروردین و خرداد بود. با کاهش میزان آب مصرفی، کارایی مصرف آب بهطور معنی داری افزایش یافت. بهطورکلی، نتایج نشان داد که کشت در اردیبهشت‌ماه مناسبترین تاریخ کاشت گیاه کینوآ برای منطقه بردسیر است. همچنین، این گیاه مقاومت خوبی به تنش خشکی داشته و استفاده از سالیسیلیک اسید نیز میتواند در کاهش اثرات منفی تنش خشکی بر رشد و نمو این گیاه مؤثر باشد.
محمد قاسم جامی؛ امیر قلاوند؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی مختصی بیدگلی؛ ابوالفضل باغبانی آرانی؛ امین نامداری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تلفیقی منابع مختلف کود نیتروژن (کود آلی و اوره) و زئولیت تحت رژیم های متفاوت آبیاری، بر صفات کیفی دانه آفتابگردان (Helianthus annuus L.)، آزمایشی در سال‌های 1394-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل رژیمهای ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تلفیقی منابع مختلف کود نیتروژن (کود آلی و اوره) و زئولیت تحت رژیم های متفاوت آبیاری، بر صفات کیفی دانه آفتابگردان (Helianthus annuus L.)، آزمایشی در سال‌های 1394-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل رژیمهای آبیاری (آبیاری پس از تخلیه 40، 60 و 80 درصد رطوبت قابل‌استفاده خاک) بود. ترکیب عامل‌های فاکتوریل از سامانه‌های حاصلخیزی خاک و زئولیت شامل تلفیقی از کود آلی (35 درصد مرغی + 65 درصد کود گوسفندی) به‌عنوان تأمین‌کننده 100 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق منبع آلی، تأمین 50 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق منبع آلی + تأمین 50 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق اوره، تأمین 100 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق اوره و عدم کاربرد و کاربرد 5 و 10 تن در هکتار زئولیت بود. به ترتیب در سال اول و دوم، بیشترین قطر (2.2 و 2.26 میلی‌متر) و ارتفاع (186.7 و 186.3 سانتیمتر) ساقه و همچنین عملکرد روغن و پروتئین در سال دوم (943.6 و 556.1 کیلوگرم در هکتار) در شرایط عدم تنش (آبیاری پس از تخلیه 40 درصد رطوبت قابل‌استفاده خاک) با کاربرد زئولیت حاصل شد. درمجموع میتوان نتیجه گرفت که تنش رطوبتی شدید، باعث کاهش درصد اسیدهای چرب غیراشباع (به ترتیب اولئیک اسید و لینولئیک اسید در سال اول 22 و 7 درصد و در سال دوم 27 و 6.8 درصد) و استئاریک اسید (به ترتیب در سال اول و دوم 50 و 52 درصد)، ولی افزایش مقدار پالمتیک اسید (به ترتیب در سال اول و دوم 54.6 و 65.3 درصد) آفتابگردان شد و به ترتیب در سال اول و دوم، کاربرد سیستم حاصلخیزی آلی با افزایش میزان اسید چرب لینولئیک (9.2 و 9.7 درصد) و اولئیک (7.8 و 8.2 درصد) دانه، سبب افزایش کیفیت روغن دانه آفتابگردان گردید که در شرایط آبیاری مطلوب، کودهای آلی و در شرایط تنش کم‌آبی، کودهای آلی دارای زئولیت دارای مزیت بودند.نتایج این آزمایش نشان داد که در اکثر تیمارهای آبیـاری، مصـرف زئولیـت و کودهای آلی با افزایش دسترسی آب و عناصر غذایی، سبب افزایش عملکرد کمی و کیفی آفتابگردان گردید و نیز ایده مفیدی برای کاهش کاربرد کودهای شیمیایی در راستای کشاورزی پایدار است.
روح اله مرادی؛ نسیبه پورقاسمیان؛ مهدی نقی زاده
چکیده
ازآنجایی‌که تولید گیاهان تحت تأثیر عوامل محیطی مانند رطوبت و مواد غذایی قرارگرفته و خشکی یکی از عوامل محدودکننده رشد گیاهان در سراسر جهان و مخصوصاً ایران محسوب میشود؛ بنابراین، به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کم آبیاری و منابع مختلف کودی بر عملکرد کمی و کیفی سیاهدانه آزمایشی به‌صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوکهای ...
بیشتر
ازآنجایی‌که تولید گیاهان تحت تأثیر عوامل محیطی مانند رطوبت و مواد غذایی قرارگرفته و خشکی یکی از عوامل محدودکننده رشد گیاهان در سراسر جهان و مخصوصاً ایران محسوب میشود؛ بنابراین، به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کم آبیاری و منابع مختلف کودی بر عملکرد کمی و کیفی سیاهدانه آزمایشی به‌صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بردسیر در سال زراعی 94-93 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف کم آبیاری شامل 90،50 و 25 درصد ظرفیت زراعی، به‌عنوان عامل اصلی و منبع کودی شامل شاهد (بدون کود)، کود گاوی (20 تن در هکتار)، NPK (به ترتیب 200، 150 و 100 کیلوگرم در هکتار) و کود گاوی+NPK به‌عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد کپسول در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اسانس، درصد روغن و عملکرد روغندر سطح احتمال یک درصد و شاخص برداشت، درصد اسانس، تعداد دانه در کپسول در سطح احتمال پنج درصد تحت تأثیر معنیدار سطوح مختلف کمآبیاری قرار گرفتند. صفات مذکور با افزایش میزان کم آبیاری از 90 به 25 درصد ظرفیت زراعی کاهش معنیداری نشان دادند. نوع کود مصرفی نیز بر تمامی صفات (P<0.01) به‌جز درصد اسانس و درصد روغن اثر معنی داری داشت. بیشترین مقدار عملکرد دانه (648.8 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (32.72 درصد)، عملکرد روغن (177.1 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (8.3 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کود گاوی+NPK به دست آمد. نتایج تجزیه واریانس اثر متقابل بین منبع کودی و سطوح مختلف کمآبیاری بر تعداد شاخه فرعی، عملکرد دانه، عملکرد اسانس و عملکرد روغن معنیدار بود (P<0.01). بیشترین تعداد شاخه فرعی (44)، عملکرد دانه (817.3کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (189.3 کیلوگرم در هکتار) و اسانس (10.3 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد کود گاوی+NPK در تیمار آبیاری با 90 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد که با کاهش میزان آب آبیاری به 25 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب به میزان25، 42، 25 و 40 درصد کاهش یافت. در تیمارهای آبیاری در سطوح 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی، عملکرد دانه، عملکرد اسانس و تعداد شاخه جانبی در شرایط مصرف کود گاوی به‌تنهایی با کود گاوی+NPK تفاوت معنیداری را نشان نداد؛ بنابراین، به نظر میرسد، مصرف کود گاوی +NPK در درجه اول و بعدازآن کود گاوی هم در تمامی سطوح کم آبیاری جزء بهترین تیمارهای تغذیه ای سیاهدانه باشند.
کامی کابوسی؛ محمد شامیاتی
چکیده
مقدمه در مناطق خشک و نیمهخشک دنیا فشار فزایندهای برای استفاده از آب های شور با کیفیت پایین جهت آبیاری وجود دارد. در نتیجه شناسایی ارقام و گیاهان مقاوم به شوری ضروری میباشد. مواد و روش ها به منظور بررسی اثر چهار سطح شوری آب آبیاری (1.15، 4، 7 و 10 دسیزیمنس بر متر) بر صفات فنولوژیکی، مورفولوژیکی، اجزاء عملکرد، عملکرد، روغن ...
بیشتر
مقدمه در مناطق خشک و نیمهخشک دنیا فشار فزایندهای برای استفاده از آب های شور با کیفیت پایین جهت آبیاری وجود دارد. در نتیجه شناسایی ارقام و گیاهان مقاوم به شوری ضروری میباشد. مواد و روش ها به منظور بررسی اثر چهار سطح شوری آب آبیاری (1.15، 4، 7 و 10 دسیزیمنس بر متر) بر صفات فنولوژیکی، مورفولوژیکی، اجزاء عملکرد، عملکرد، روغن و کارایی مصرف آب چهار رقم کلزا (سه رقم هایولا 4815، 308 و 401 و رقم RGS 003)، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در محیط نیمهکنترل شده انجام گرفت. به منظور جلوگیری از اثرات سمی برخی یونها، جهت تهیه سطوح مختلف شوری از ترکیب نمکهای مختلف با نسبت وزنی برابر استفاده گردید. یافته ها نتایج تجزیه واریانس نشان داد عامل رقم صفات روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، ارتفاع اولین شاخه فرعی، ارتفاع اولین خورجین، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، طول خورجین، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و شاخص برداشت را تحت تأثیر قرار داد. بر اساس آزمون مقایسه میانگین ها، بیشترین تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع بوته، ارتفاع اولین شاخه فرعی، ارتفاع اولین خورجین و قطر ساقه در رقم RGS مشاهده گردید. با توجه به همبستگی مثبت معنیدار روز تا رسیدگی با صفت تعداد روز تا گلدهی (**0.58r=)، اختلاف ارقام مختلف از نظر این دو صفت از الگوی مشابهی تبعیت نمود. تعداد شاخه فرعی ارقام RGS و هایولا 401 به طور متوسط 25/2 عدد در هر بوته کمتر از دو رقم دیگر بود و این اختلاف از نظر آماری معنیدار بود. وجود همبستگی منفی معنیدار بین تعداد شاخه فرعی با تعداد روز تا گلدهی (**0.51-r=) نشان داد که کوتاه شدن دوره رشد رویشی منجر به کاهش تعداد شاخه فرعی میگردد. ارقام RGS و هایولا 4815 با 0.629 و 0.381 سانتیمتر به ترتیب بیشترین و کمترین قطر ساقه را دارا بودند. مقایسه میانگینها نشان داد که تغییرات ارقام مختلف از نظر طول خورجین و تعداد دانه در خورجین به علت همبستگی مثبت معنیدار این صفات با یکدیگر (**0.60r=) از الگوی مشابهی برخوردار بود. بیشترین طول خورجین، تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه در رقم هایولا 401 و بیشترین تعداد خورجین در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب دانه در رقم هایولا 308 مشاهده شد. با توجه به همبستگی مثبت معنی دار عملکرد دانه با تعداد خورجین در بوته و تعداد شاخه فرعی از یک سو و برتری قابل توجه رقم هایولا 308 نسبت به سایر ارقام از نظر این صفات از سوی دیگر، اختلاف معنیدار عملکرد و کارایی مصرف آب دانه رقم هایولا 308 را میتوان به توانایی این رقم در ایجاد تعداد خورجین در بوته و تعداد شاخه فرعی بیشتر نسبت به سایر ارقام مربوط دانست. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اثر شوری بر روز تا گلدهی، ارتفاع بوته، ارتفاع اولین شاخه فرعی، ارتفاع اولین خورجین و تعداد بوته در خورجین معنی دار بود. افزایش شوری از 1.15 به 10 دسیزیمنس بر متر در همه ارقام به افزایش معنی دار تعداد روز تا گلدهی (6 روز) و کاهش معنی دار تعداد روز تا رسیدگی (بجز در رقم RGS) منجر شد. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که افزایش شوری آب آبیاری از 7 به 10 دسیزیمنس بر متر منجر به کاهش صفات ارتفاعی بوته گردید. شوری موجب کاهش معنیدار تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب دانه گردید ولی تاثیر معنی داری بر قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه نداشت. افزایش شوری از 1.15 (تیمار شاهد) به 10 دسی زیمنس بر متر موجب کاهش معنیدار کارایی مصرف آب دانه و روغن به ترتیب به میزان 50 و 25 گرم بر مترمکعب گردید. برهمکنش شوری و رقم بر تعداد روز تا رسیدگی، طول خورجین و عملکرد و کارایی مصرف آب روغن معنیدار بود که نشان میدهد واکنش ارقام مختلف کلزا به سطوح شوری از نظر این صفات متفاوت است. بر این اساس، در حالی که افزایش شوری منجر به کاهش تعداد روز تا رسیدگی ارقام مختلف هایولا گردید، در رقم RGS افزایش این صفت را به دنبال داشت. در سطوح شوری کم (1.15 و 4 دسی زیمنس بر متر) رقم هایولا 4815 و در سطوح شوری زیاد (7 و 10 دسی زیمنس بر متر) رقم هایولا 401 کمترین عملکرد و کارایی مصرف آب روغن را داشتند در حالی که بیشترین میزان این صفات در رقم هایولا 308 در سطح شوری 4 دسی زیمنس بر متر به دست آمد. نتیجه گیری با توجه به عدم برهمکنش شوری و رقم بر عمده صفات مورد بررسی، توانایی ارقام مختلف از نظر تحمل به شوری یکسان ارزیابی میشود. همچنین از میان چهار رقم مورد بررسی، رقم هایولا 308 به عنوان رقم برتر پیشنهاد میگردد.
مجتبی میرآخوری؛ فرزاد پاکنژاد؛ محمد رضا اردکانی؛ علیرضا پازکی؛ پریسا ناظری؛ محمد اسماعیل پور جهرمی
چکیده
به منظور بررسی اثر خشکی و متانول بر عملکرد دانه و مقدار پروتین و روغن دانه، سرعت، مدت و روند پر شدن دانه در سویا، آزمایشی بصورت فاکتوریل و درقالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی کرج اجرا شد. فاکتور اول6سطح که یک تیمار شاهدM0 (بدون مصرف متانول) وتیمارهای M1، M2، M3، M4، M5 به ترتیب محلولهای ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر خشکی و متانول بر عملکرد دانه و مقدار پروتین و روغن دانه، سرعت، مدت و روند پر شدن دانه در سویا، آزمایشی بصورت فاکتوریل و درقالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی کرج اجرا شد. فاکتور اول6سطح که یک تیمار شاهدM0 (بدون مصرف متانول) وتیمارهای M1، M2، M3، M4، M5 به ترتیب محلولهای 35،28،21،14،7 درصد حجمی و با 3 بار در فصل رشد با فواصل 12 روز یکبار بر روی قسمتهایی هوایی بوته های سویا محلول پاشی شدند. تنش کم آبی در 2 سطح 70% و40% تخلیه رطوبت قابل دسترس اعمال گردید. صفاتی نظیر عملکرد دانه ،وزن هزار دانه، درصد روغن و پروتئین دانه و روند پر شدن مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین اثر رژیمهای مختلف آبیاری بر وزن هزار دانه، و عملکرد پروتئین در سطح احتمال 5% و بر عملکرد دانه، عملکرد روغن و درصد روغن و پروتئین تفاوت معنی داری در سطح احتمال 1% وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که بین اثر محلول های مختلف بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، درصد و عملکرد پروتئین دانه و مدت پر شدن دانه تفاوت معنی داری در سطح 5% وجود دارد. مقایسه میانگین خصوصیات مورد بررسی نشان داد که سطوح M2 ,M3 بیشترین مقادیراین صفات را به دست دادند. نتایج همبستگی نشان داد که عملکرد دانه با در صد روغن و عملکرد پروتئین و روغن و وزن هزار دانه همبستگی مثبت و با سرعت پر شدن دانه همبستگی منفی دارد . اثر متقابل متانول و رژیم آبیاری معنی دار نشد.
