حمیده غفاری؛ محمودرضا تدین؛ جمشید رزمجو
چکیده
شوری آب یا خاک یکی از مهمترین تنش ها در مناطق خشک و نیمه‌خشک است که به‌شدت رشد گیاهان را از طریق تأثیر بر فرآیندهای فیزیولوژیک محدود میکند. آزمایش حاضر با هدف بررسی بهبود تحمل به شوری سویا با محلول پاشی پرولین و اسیدسالیسیلیک در سال 1395 در فضای باز گلخانه های دانشگاه شهرکرد در جعبه های کاشت با چهار تکرار به‌صورت اسپیلیت ...
بیشتر
شوری آب یا خاک یکی از مهمترین تنش ها در مناطق خشک و نیمه‌خشک است که به‌شدت رشد گیاهان را از طریق تأثیر بر فرآیندهای فیزیولوژیک محدود میکند. آزمایش حاضر با هدف بررسی بهبود تحمل به شوری سویا با محلول پاشی پرولین و اسیدسالیسیلیک در سال 1395 در فضای باز گلخانه های دانشگاه شهرکرد در جعبه های کاشت با چهار تکرار به‌صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. عامل اصلی شامل شوری در سه سطح (0، 50 و 100 میلیمولار) و عامل فرعی محلول پاشی پرولین 10 میلی مولار، اسید سالیسیلیک 3 میلیمولار، ترکیب اسید سالیسیلیک 3 میلی مولار با پرولین 10 میلیمولار، و شاهد (محلول پاشی با آب) بود. صفات پرولین، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی، مالون دآلدئید، پراکسید هیدروژن، ارتفاع و وزن خشک اندام هوایی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد اثرات محلول پاشی پرولین و اسید سالیسیلیک به‌طور چشمگیری محتوای پرولین، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی، ارتفاع و وزن خشک اندام هوایی را در سویا تحت تنش شوری افزایش داد. به علاوه، تحت شوری 100 میلیمولار، محلول پاشی پرولین و اسید سالیسیلیک باعث کاهش مالون دآلدئید و پراکسیدهیدروژن به ترتیب 23 و 25 درصد در مقایسه با تیمار محلول پاشی با آب شدند. همچنین ارتفاع و وزن خشک اندام هوایی در سطح شوری 100 میلی مولار با کاربرد پرولین و اسیدسالیسیلیک به میزان 32 و 38 درصد نسبت به محلول پاشی با آب افزایش یافتند. بنابراین نتایج این مطالعه نشان میدهد کاربرد پرولین و اسیدسالیسیلیک همراه باهم، تحمل به تنش شوری در سویا را از طریق فعال کردن سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی و کاهش پراکسیداسیون لیپیدهای غشا بهبود میدهد.
سعید نواب پور؛ ابراهیم هزارجریبی؛ ابوالفضل مازندرانی
چکیده
به‌منظور ارزیابی مقدار روغن و پروتئین دانه ده ژنوتیپ سویا در شرایط تنش خشکی در استان گلستان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات گرگان اجرا شد. فاکتور اصلی شامل زمان آبیاری با سه سطح مشتمل بر تیمار شاهد بر اساس تبخیر به میزان 50 میلی‌لیتر از تشتک تبخیر کلاس A، ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی مقدار روغن و پروتئین دانه ده ژنوتیپ سویا در شرایط تنش خشکی در استان گلستان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات گرگان اجرا شد. فاکتور اصلی شامل زمان آبیاری با سه سطح مشتمل بر تیمار شاهد بر اساس تبخیر به میزان 50 میلی‌لیتر از تشتک تبخیر کلاس A، آبیاری در شرایط تنش متوسط و شدید به ترتیب بر اساس 100 و 150 میلی‌لیتر تبخیر از تشتک تبخیر بود. اعمال تنش آبی در زمان استقرار کامل گیاه آغاز گردید. فاکتور فرعی ژنوتیپ، شامل ده رقم و لاین سویا (DPX، ساری، Williams، Sahar، WE6،L17، HT2، Ds2، PE10 و DW1) بود. صفات مورد ارزیابی (مقدار روغن، مقدار پروتئین، عملکرد و اجزاء) در پایان دوره رشد اندازه‌گیری شدند. همچنین اجزای عملکرد شامل تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه نیز تعیین گردیدند. میزان وزن خشک بوته و عملکرد بر اساس تک بوته نیز اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که میزان عملکرد دانه با اجزای عملکرد همبستگی مثبت و معنی‌داری داشته و مقدار آن تحت تنش خشکی کاهش یافت. در این میان میزان کاهش صفات درصد وزن خشک بوته، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته بیشتر از سایر صفات بود. وقوع تنش خشکی با تأثیر منفی بر اجزای عملکرد نهایتاً سبب کاهش عملکرد دانه گردید. با توجه به وجود همبستگی مثبت و معنی‌دار بین میزان عملکرد دانه و وزن هزار دانه و کاهش قابل‌توجه میانگین وزن دانه در هر دو سطح تنش (تیمار 100 و 150)، می‌توان گفت که مقدار زیادی از کاهش عملکرد دانه ناشی از کاهش وزن هزار دانه بوده است. درصد پروتئین دانه با عملکرد رابطه منفی داشت و تحت تنش خشکی افزایش یافت. این مقدار افزایش در ژنوتیپ‌های مختلف متفاوت بود. درصد روغن در سطوح کم تنش خشکی افزایش یافت اما مقدار این افزایش معنی‌دار نگردید، ولی تنش شدید باعث کاهش درصد روغن شد. به‌طورکلی رابطه بین درصد روغن و پروتئین دانه منفی بود و ارقامی که درصد روغن بالایی داشتند مقدار درصد پروتئین آن‌ها پایین بود. در این میان تنها لاین HT2 عکس این مسئله را نشان داد و مقدار روغن و پروتئین دانه آن تحت تنش افزایش بیشتری یافت. لاین‌های PE10 و Ds2 بیشترین میانگین عملکرد دانه و رقم ساری کمترین عملکرد دانه را در بین ژنوتیپ‌های موردمطالعه نشان دادند.
