خوشناز پاینده؛ مانی مجدم
چکیده
در راستای کاهش آب آبیاری و صرفهجویی در منابع آب و از طرف دیگر نقش مثبت عناصر کم‌مصرف در کاهش اثرات منفی تنش خشکی این پژوهش انجام شد. این آزمایش در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با کرتهای خردشده با سه تکرار در مزرعهای واقع در منطقه حمیدیه در استان خوزستان در سال 98-1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل رژیمهای آبیاری در سه ...
بیشتر
در راستای کاهش آب آبیاری و صرفهجویی در منابع آب و از طرف دیگر نقش مثبت عناصر کم‌مصرف در کاهش اثرات منفی تنش خشکی این پژوهش انجام شد. این آزمایش در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با کرتهای خردشده با سه تکرار در مزرعهای واقع در منطقه حمیدیه در استان خوزستان در سال 98-1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح (60، 95 و 130 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در کرتهای اصلی و محلولپاشی کلات آهن و روی در سه سطح (عدم محلولپاشی، محلولپاشی دو در هزار و محلولپاشی پنج در هزار) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تیمارهای آزمایش تأثیر معنیداری بر اجزای عملکرد، درصد روی، آهن و پروتئین، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه داشت. محلولپاشی آهن و روی به میزان پنج در هزار به‌طور معنیداری موجب افزایش عملکرد، اجزای عملکرد دانه، غلظت آهن و روی دانه ذرت شد که با تیمار دو در هزار تفاوت معنیداری نداشت. بیشترین عملکرد دانه (6400.49 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (1435 گرم در مترمربع) از آبیاری 95 میلیمتر تبخیر از تشت و محلولپاشی آهن و روی به میزان پنج در هزار حاصل شد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، محلولپاشی آهن و روی به میزان پنج در هزار در شرایط رطوبتی 95 میلیمتر تبخیر از تشت سبب افزایش 39 درصدی عملکرد دانه و درصد عناصر غذایی ذرت در منطقه حمیدیه شد که قابل توصیه است.
خوشناز پاینده؛ مانی مجدم؛ نازلی دروگر
چکیده
به منظور مطالعه خواص کیفی و عملکرد دانه کلزا رقم هایولا 401 در واکنش به محلولپاشی کود ریزمغذی مرکب آهن، روی و منگنز تحت تنش قطع آبیاری، این تحقیق در سال زراعی 97-1396 در منطقه آب و هوایی حمیدیه به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش قطع آبیاری در دو سطح آبیاری مطلوب، قطع ...
بیشتر
به منظور مطالعه خواص کیفی و عملکرد دانه کلزا رقم هایولا 401 در واکنش به محلولپاشی کود ریزمغذی مرکب آهن، روی و منگنز تحت تنش قطع آبیاری، این تحقیق در سال زراعی 97-1396 در منطقه آب و هوایی حمیدیه به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش قطع آبیاری در دو سطح آبیاری مطلوب، قطع آبیاری در مرحله خورجین‌دهی در کرتهای اصلی و محلولپاشی کود مرکب ریزمغذی آهن ، روی و منگنز در چهار سطح شامل عدم محلولپاشی (شاهد)، و محلولپاشی با غلظت‌های دو در هزار، چهار در هزار و شش در هزار در کرتهای فرعی بودند. نتایج نشان تنش قطع آبیاری بر شاخص سطح برگ، عملکرد دانه، میزان پروتئین دانه، عملکرد پروتئین، درصد آهن و روی دانه تأثیر معنیداری داشت. همچنین با افزایش غلظت کود ریزمغذی، عملکرد دانه، میزان پروتئین دانه، عملکرد پروتئین، درصد آهن و روی دانه افزایش یافت. در شرایط آبیاری مطلوب و محلولپاشی با غلظت شش در هزار بالاترین مقادیر بدست آمد که این نتایج با تیمار محلول پاشی با غلظت چهار در هزار تفاوت معنیداری نداشت. بیشترین عملکرد دانه با میانگین 3290.4 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری مطلوب و محلولپاشی چهار در هزار بدست آمد. در این آزمایش محلول-پاشی عناصر ریزمغذی موجب کاهش خسارت ناشی از تنش قطع آبیاری بر عملکرد دانه و نیز افزایش درصد آهن و روی دانه گردید. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت اگرچه تنش قطع آبیاری باعث کاهش رشد و عملکرد کلزا شد ولی استفاده از عناصر ریزمغذی به میزان چهار در هزار توانسته تا 35% کاهش عملکرد را جبران کند.
ارازقلی خوجم‌لی؛ علی نخ‌زری مقدم؛ مهدی ملاشاهی؛ لیلا آهنگر
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم آزاد، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 95-1394 اجرا گردید. عامل نیتروژن در سه سطح شامل عدم مصرف نیتروژن، مصرف 25 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و عامل آبیاری در سه سطح شامل بدون آبیاری، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم آزاد، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 95-1394 اجرا گردید. عامل نیتروژن در سه سطح شامل عدم مصرف نیتروژن، مصرف 25 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و عامل آبیاری در سه سطح شامل بدون آبیاری، آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی و آبیاری تکمیلی در دو مرحله گلدهی و پر شدن دانه بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و پروتئین از تیمار مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن به ترتیب با 3346 و 793.8 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. حداقل عملکرد دانه و پروتئین نیز مربوط به تیمار عدم مصرف نیتروژن به ترتیب با 1880 و 412.9 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد دانه و پروتئین از تیمار آبیاری در مرحله گلدهی + پر شدن دانه به ترتیب با 2923 و 649.7 کیلوگرم در هکتار و حداقل عملکرد دانه و پروتئین از تیمار عدم آبیاری به ترتیب با 2199 و 515.9 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. آبیاری در مرحله گلدهی + پر شدن دانه بیشترین مقدار اجزای عملکرد را تولید کرد. مصرف نیتروژن تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن 100 دانه، عملکرد دانه، وزن خشک بوته، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین را افزایش داد. بیشترین درصد پروتئین با 23.72 درصد به تیمار مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تعلق داشت. کم‌ترین درصد پروتئین با 22.03 درصد از تیمار عدم مصرف نیتروژن به دست آمد که با تیمار مصرف 25 کیلوگرم نیتروژن در هکتار اختلاف معنیداری نداشت.
مهدی دهمرده؛ محمود میربها الدین؛ عیسی خمری
چکیده
یکی از ارکان اساسی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی و دامی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف حذف یا کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی است. کودهای زیستی گاه به‌عنوان جایگزین و در بیشتر موارد به‌عنوان مکمل کودهای شیمیایی می‌توانند پایداری تولید نظام‌های کشاورزی را تضمین کنند. این تحقیق به‌منظور ارزیابی استفاده از مایه تلقیح باکتری‌های ...
بیشتر
یکی از ارکان اساسی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی و دامی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف حذف یا کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی است. کودهای زیستی گاه به‌عنوان جایگزین و در بیشتر موارد به‌عنوان مکمل کودهای شیمیایی می‌توانند پایداری تولید نظام‌های کشاورزی را تضمین کنند. این تحقیق به‌منظور ارزیابی استفاده از مایه تلقیح باکتری‌های زیستی و تنش خشکی بر ویژگی‌های کمی و کیفی لوبیای چشم‌بلبلی در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی هنرستان کشاورزی زابل در سال زراعی 94-93 به‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عامل اول شامل: عدم استفاده از کود زیستی، کود زیستی ازتوباکتر، فسفات بارور 2 ، و عامل دوم تنش خشکی شامل: 90 درصد تخلیه مجاز رطوبتی، 70 درصد تخلیه مجاز رطوبتی و 50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی بود. جهت جلوگیری از انتقال باکتری‌های به تیمارهای مختلف عامل اصلی باکتری‌های زیستی در نظر گرفته شد و تنش به‌عنوان عامل فرعی بیان گردید. قبلازاجرای آزمایشوبرایاطلاعازوضعیتفیزیکی و شیمیاییخاک،اقدامبه نمونه‌برداریازخاکمزرعه ازعمقصفرتا سیسانتی‌متریشد. هر کرت شامل 4 خط کاشت به طول 3 متر و فاصله بین خطوط 50 سانتیمتر بود. بذرهای لوبیا، بر اساس تیمارهای آزمایش به کودهای زیستی بر مبنای 100 گرم در هکتار آغشته و سپس کشت شدند. نتایج نشان داد برهمکنش کود زیستی با سطوح مختلف تنش خشکی تنها بر عملکرد دانه معنیدار گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادهها نشان داد که ارتفاع بوته تحت تأثیر تلقیح با کود زیستی و نیز سطوح مختلف تنش خشکی در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد، مصرف کود زیستی موجب افزایش ارتفاع بوته‌ها گردید، بدین ترتیب که، بیشترین ارتفاع بوته از تیمار مصرف فسفات بارور-2 با میانگین 75 سانتیمتر حاصل شد که نسبت به تیمار شاهد و ازتوباکتر به ترتیب 40.34 و 16.79 درصد افزایش نشان داد. بیشترین عملکرد دانه از تیمار کود فسفات بارور 2 و سطح آبیاری 50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی با 2344 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. به‌طورکلی نتایج آزمایش نشان‌دهنده این مطلب است که تلقیح بذر با کود زیستی فسفات بارور 2 می‌تواند موجب افزایش عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و اجزاء عملکرد لوبیا بلبلی و در کل بهبود تولید لوبیا شود.
علی نخ‌زری مقدم؛ نادیا پارسا؛ حسین صبوری؛ سعید بختیاری
چکیده
مقدمه حبوبات از منابع مهم غذایی سرشار از پروتئین برای تغذیه انسان و دام هستند. دانه حبوبات با دارا بودن 32-18 درصد پروتئین در رژیم غذایی مردم به‌ویژه در تغذیه افراد کم‌درآمد، اهمیت بسیار دارند (Majnoun Hosseini, 2008). نایار و همکاران (Nayyar et al., 2006) معتقدند که زمان گلدهی و تشکیل غلاف حساس‌ترین مراحل دوران رشد گیاه نخود نسبت به خشکی می‌باشند و ...
بیشتر
مقدمه حبوبات از منابع مهم غذایی سرشار از پروتئین برای تغذیه انسان و دام هستند. دانه حبوبات با دارا بودن 32-18 درصد پروتئین در رژیم غذایی مردم به‌ویژه در تغذیه افراد کم‌درآمد، اهمیت بسیار دارند (Majnoun Hosseini, 2008). نایار و همکاران (Nayyar et al., 2006) معتقدند که زمان گلدهی و تشکیل غلاف حساس‌ترین مراحل دوران رشد گیاه نخود نسبت به خشکی می‌باشند و تنش خشکی در مرحله گلدهی با کاهش باروری گل‌ها باعث کاهش تعداد دانه در بوته می‌شود. گد و همکاران (Gad et al., 2012) گزارش دادند که با محلولپاشی اسید هیومیک عملکرد دانه، وزن 1000 دانه و درصد پروتئین دانه افزایش یافت. هدف از این بررسی تعیین اثر تراکم، آبیاری تکمیلی و اسید هیومیک بر صفات کمی و کیفی نخود محلی نیشابور بود. مواد و روش‌ها به‌منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک، تراکم و آبیاری تکمیلی بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین نخود محلی نیشابور، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی نیشابور در سال زراعی 92- 1391 اجرا شد. عامل‌های موردبررسی مشتمل بر اسید هیومیک در دو سطح شامل عدم مصرف و مصرف اسید هیومیک، تراکم در سه سطح شامل 20، 30 و 40 بوته در مترمربع و آبیاری تکمیلی در سه سطح شامل عدم آبیاری، آبیاری در مرحله گلدهی و آبیاری در مرحله تشکیل غلاف بود. در این بررسی بذرها با دست کشت شدند. هر کرت شامل پنج خط با چهار متر طول، فاصله ردیف 25 سانتیمتر، فاصله بوته روی ردیف 20، 13.3 و 10 سانتیمتر بر توجه به تراکم 20، 30 و 40 بوته در متر مربع بود. برای تعیین تعداد غلاف در بوته، دانه در بوته، وزن دانه، عملکرد بوته و درصد پروتئین 10 بوته به‌طور تصادفی انتخاب شد. برای تعیین عملکرد دانه، دو ردیف حاشیه و 0.5 متر از دو طرف ردیف‌های وسط حذف و بقیه برداشت و در دمای 70 درجه سانتی‌گراد بهمدت 48 ساعت در اون گذاشته شد و سپس توزین شد. برای تجزیه واریانس دادهها از نرم‌افزار SAS Ver. 9.1.3 و برای مقایسه میانگین‌ها از آزمون حداقل تفاوت معنیدار در سطح احتمال پنج درصد استفاده شد. یافته‌ها اثر اسید هیومیک و تراکم بر همه صفات به‌جز وزن 100 دانه و درصد پروتئین و اثر آبیاری تکمیلی بر همه صفات معنیدار شد. اثر متقابل اسید هیومیک × آبیاری تکمیلی بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد بوته، عملکرد دانه و پروتئین در هکتار و اثر متقابل تراکم× آبیاری تکمیلی بر تعداد دانه در بوته و عملکرد بوته معنیدار به دست آمد. مصرف اسید هیومیکهمه صفات را افزایش داد. عملکرد دانه در تیمار مصرف و عدم مصرف اسید هیومیک به ترتیب 2234 و 1752 کیلوگرم در هکتار بود. افزایش تراکم اجزای عملکرد را کاهش اما عملکرد دانه و پروتئین را افزایش داد. عملکرد دانه و پروتئین در تراکم 40 بوته در مترمربع به ترتیب 2264 و 521.4 کیلوگرم در هکتار بود. آبیاری همه صفات به‌جز درصد پروتئین را افزایش داد. عملکرد دانه در تیمارهای آبیاری در مراحل گلدهی و تشکیل غلاف به ترتیب 2417 و 2330 و عملکرد پروتئین 561 و 531.9 کیلوگرم در هکتار بود. در این بررسی بیشترین عملکرد دانه و پروتئین با مصرف اسید هیومیک و آبیاری در مرحله گلدهی با 2697 و 638.2 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که تفاوت معنیداری با تیمار مصرف اسید هیومیک و آبیاری در مرحله غلاف‌دهی با 2648 و 615.3 کیلوگرم در هکتار نداشت. در تراکم 40 بوته در مربع بیشترین عملکرد دانه و پروتئین به ترتیب با 2264 و 521.4 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. نتیجه‌گیری اسید هیومیک و مخصوصا تراکم و آبیاری تکمیلی عملکرد دانه و پروتئین نخود را تحت تأثیر قرار دادند. اگرچه با افزایش تراکم اجزای عملکرد کاهش یافتند اما عملکرد دانه افزایش یافت. آبیاری در مرحله گلدهی بیشترین تأثیر را بر صفات داشت. عدم آبیاری درصد پروتئین را افزایش داد اما عملکرد پروتئین در این تیمار بهعلت پایین بودن عملکرد دانه کمتر از تیمارهای دیگر بود.
