تنش خشکی
سمانه قربی؛ علی عبادی؛ سعید خماری؛ مسعود هاشمی
چکیده
کشت گیاهان پوششی روشی مناسب در تطبیق نظام های کشاورزی با تغییرات اقلیمی به ویژه تنش کم آبی است. بااین‌حال، تحقیقات کمی در بررسی اثرات مستقیم کشت این گیاهان در کاهش اثرات تنش کم آبی در محصولات زراعی وجود دارد. ازاین رو، آزمایشی گلخانه ای به‌منظور بررسی اثر کشت باقلا (Vicia faba L.) به‌عنوان گیاه پوششی در کاهش اثرات سطوح مختلف ...
بیشتر
کشت گیاهان پوششی روشی مناسب در تطبیق نظام های کشاورزی با تغییرات اقلیمی به ویژه تنش کم آبی است. بااین‌حال، تحقیقات کمی در بررسی اثرات مستقیم کشت این گیاهان در کاهش اثرات تنش کم آبی در محصولات زراعی وجود دارد. ازاین رو، آزمایشی گلخانه ای به‌منظور بررسی اثر کشت باقلا (Vicia faba L.) به‌عنوان گیاه پوششی در کاهش اثرات سطوح مختلف تنش کمآبی و نیز کارایی جذب کود نیتروژن در ذرت دانهای (Zea mays L.) در سال 1398 به اجرا درآمد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار بود. عامل های موردمطالعه شامل کشت باقلا به‌عنوان گیاه پوششی با دو سطح (کشت و عدم کشت)، سطوح مختلف تنش کم آبی با چهار سطح (40، 60، 80 و 100 درصد ظرفیت زراعی) و کاربرد نیتروژن معدنی بر پایه اوره با سه سطح (صفر، 50 و 100 درصد مقدار توصیه‌شده) بودند. نتایج نشان داد که تیمار کشت باقلا به‌عنوان گیاه پوششی به همراه کاربرد 100 درصد مقدار توصیه‌شده نیتروژن و عدم اعمال تنش کم آبی با میانگین 23.3 گرم دارای بیشترین میزان عملکرد دانه بود. همچنین نتایج حاصل با توجه به عملکرد دانه نشان داد که کشت باقلا به‌عنوان گیاه پوششی و کاربرد 50 درصد مقدار توصیه‌شده نیتروژن در سطوح مختلف تنش کم آبی باعث بهبود صفاتی نظیر کارایی زراعی، کارایی بازیافت و کارایی بهره وری نیتروژن هم در دانه و هم در بافت هوایی ذرت نسبت به عدم کشت باقلا در شرایط مشابه گردید. بر همین اساس، استفاده از بقایای باقلا در خاک و کاربرد 50 درصد مقدار توصیه‌شده نیتروژن در تمامی سطوح تنش کم آبی در شرایط مشابه آب و هوایی توصیه میشود.
تنش خشکی
اسماعیل افشون؛ حسین مقدم؛ محمد رضا جهانسوز؛ مصطفی اویسی
چکیده
به‌منظور بررسی تاثیر تیمار کود نیتروژن و تنش خشکی بر عملکرد ذرت علوفه‌ای در شیوه‌های مختلف خاک‌ورزی، آزمایشی در مزرعۀ آموزشی و پژوهشی دانشگاه تهران در سال‌های 1397 و 1398 انجام شد. این آزمایش به صورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. خاک‌ورزی به عنوان عامل اصلی در دو سطح (بدون‌خاک‌ورزی و مرسوم)، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تاثیر تیمار کود نیتروژن و تنش خشکی بر عملکرد ذرت علوفه‌ای در شیوه‌های مختلف خاک‌ورزی، آزمایشی در مزرعۀ آموزشی و پژوهشی دانشگاه تهران در سال‌های 1397 و 1398 انجام شد. این آزمایش به صورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. خاک‌ورزی به عنوان عامل اصلی در دو سطح (بدون‌خاک‌ورزی و مرسوم)، تنش آبی به عنوان عامل فرعی (در سه سطح تامین 30، 60 و 90 % نیاز آبی) و کود نیتروژن به عنوان عامل فرعیفرعی (در سه سطح مصرف صفر، 50 و 100 % میزان توصیه‌شده) در نظر گرفته شدند. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد بالاترین قطر ساقه ( 19.8 میلیمتر) از اثر متقابل تنش خشکی خفیف و خاک‌ورزی مرسوم حاصل شد. بالاترین شاخص سطح برگ (6.08)، وزن خشک برگ (441.58 گرم بر متر مربع)، وزن خشک ساقه (1478.2 گرم بر متر مربع)، وزن خشک کل بوته (1919.93 گرم بر متر مربع) و وزن تر کل بوته (6732.6 گرم بر متر مربع) از تنش خشکی خفیف، کاربرد 100% کود نیتروژن توصیه شده در شرایط خاک‌ورزی مرسوم حاصل شد. نتایج نشان داد که شخم حفاظتی نسبت به شخم مرسوم بر تمامی خصوصیات موردمطالعه اثر کاهشی داشت؛ بنابراین در سال‌های اولیۀ انتقال از خاک‌ورزی مرسوم به خاک‌ورزی حفاظتی نمیتوان انتظار عملکرد بالایی داشت.
نسرین حیدری؛ یاسر علیزاده؛ حمزه علی علیزاده
چکیده
به‌منظور بررسی برهمکنش شوری، خشکی و نیتروژن بر روی برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (هیبرید متوسط رس 604) آزمایشی بهصورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در بهار و تابستان 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری (صفر، 2، 4 و ...
بیشتر
به‌منظور بررسی برهمکنش شوری، خشکی و نیتروژن بر روی برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (هیبرید متوسط رس 604) آزمایشی بهصورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در بهار و تابستان 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری (صفر، 2، 4 و 6 دسی زیمنس بر متر) از منبع سنگ نمک سدیم به‌عنوان عامل اصلی، سه سطح آبیاری (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی گیاه) به‌عنوان عامل فرعی و سه سطح کود نیتروژن از منبع اوره (صفر، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل شوری، آبیاری و نیتروژن بر صفات تعداد دانه در بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و شاخص برداشت معنی‌دار شد. این صفات در بالاترین سطوح تنش اعمال‌شده نسبت به شرایط بدون تنش و کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، به ترتیب برابر 59، 40.6، 40، 69، 65 و 46 درصد کاهش نشان دادند.بیشترین میزان نشت یونی (45 درصد) در بالاترین میزان شوری، حداقل آبیاری و بدون مصرف نیتروژن مشاهده شد. محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل a، b، کل و کارتنوئید نیز تحت اثرات دوگانه شوری و خشکی، در بالاترین میزان تنش اعمال‌شده به نسبت شرایط بدون تنش، به ترتیب برابر 18، 46، 32، 40 و 44 درصد کاهش یافتند. نتایج نشان داد کاربرد 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در سطوح مختلف تنش، موجب کاهش اثرات تنش‌ها شد و افزایش عملکرد را در پی داشت. همچنین مشاهده شد، تمامی صفات موردبررسی در بالاترین میزان تنش‌ها، پاسخ تقریباً یکسانی به تیمار کودی 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن داشتند؛ بنابراین به نظر میرسد که به جهت افزایش مقاومت گیاه ذرت و رسیدن به حداکثر عملکرد در شرایط تنش، کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن نسبت به مقادیر بیشتر آن ازلحاظ زیست‌محیطی و اقتصادی مناسبتر باشد.
