تنش فلزات سنگین
فاطمه محمودی؛ پریسا شیخ زاده؛ ناصر زارع؛ بهروز اسماعیل پور
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف کاربرد اسیدسالیسیلیک بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر و خصوصیات بیوشیمیایی گیاهچه‌های کینوا تحت تنش کادمیوم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی کاملاً تصادفی در چهار تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی اجرا گردید. تیمارها شامل کاربرد اسیدسالیسیلیک (پیش‌تیمار بذر و افزودن به بستر کاشت) و تنش ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف کاربرد اسیدسالیسیلیک بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر و خصوصیات بیوشیمیایی گیاهچه‌های کینوا تحت تنش کادمیوم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی کاملاً تصادفی در چهار تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی اجرا گردید. تیمارها شامل کاربرد اسیدسالیسیلیک (پیش‌تیمار بذر و افزودن به بستر کاشت) و تنش کادمیوم در پنج سطح (صفر، 50، 100، 150 و 200 میلیگرم در لیتر) بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که با افزایش شدت تنش کادمیوم، صفات درصد جوانه‌زنی، میانگین سرعت جوانه‌زنی، شاخص همزمانی جوانه‌زنی، متوسط جوانه‌زنی روزانه، طول و وزن خشک گیاهچه و شاخص قدرت بذر کاهش یافتند و میانگین مدت جوانه‌زنی، زمان تا 50 درصد جوانه‌زنی، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز افزایش یافتند. در بین روش‌های کاربرد اسید سالیسیلیک، پیش‌تیمار نمودن بذرها نسبت به روش اضافه کردن به بستر کاشت، صفات درصد جوانه‌زنی، میانگین سرعت جوانه‌زنی، شاخص همزمانی جوانه‌زنی، متوسط جوانه‌زنی روزانه، طول و وزن خشک گیاهچه و شاخص قدرت بذر، طول و وزن خشک گیاهچه، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز را به‌طور معنی‌داری افزایش داد. اما میانگین مدت جوانه‌زنی، زمان تا 50 درصد جوانه‌زنی را کاهش داد. پیش‌تیمار اسیدسالیسیلیک به هر دو روش در شرایط تنش کادمیوم، موجب افزایش معنی‌دار میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی گیاهچه‌ها گردید. در شرایط تنش 200 میلیگرم در لیتر کادمیوم، پیش‌تیمار اسید سالیسیلیک فعالیت آنزیم کاتالاز را 11.27 درصد، فعالیت آنزیم پراکسیداز را 6.51 تا 9.69 درصد و فعالیت آنزیم پل فنل اکسیداز را در حدود 68.39 درصد نسبت به روش اضافه کردن به بستر کشت افزایش داد. در مجموع، پیش‌تیمار بذری اسید سالیسیلیک، در سطوح مختلف تنش کادمیوم از راه افزایش توان بذر و گیاهچه و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی بیشترین اثر مثبت را بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های کینوا داشت.
تنش فلزات سنگین
حدیث کاکایی؛ علی اشرف امیری نژاد؛ مختار قبادی
چکیده
یک روش جدید کاهش اثر فلزات سنگین بر ویژگی‌های رشدی گیاهان، استفاده از مواد تنظیم‌کننده رشد مانند اسید سالیسیلیک است. بهمنظور بررسی اثرات سالیسیلیک اسید بر کاهش تنش کادمیوم در گوجه‌فرنگی (.Lycopersicon esculentum L)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل کادمیوم در سه سطح (صفر، 15 و 30 میلیگرم ...
بیشتر
یک روش جدید کاهش اثر فلزات سنگین بر ویژگی‌های رشدی گیاهان، استفاده از مواد تنظیم‌کننده رشد مانند اسید سالیسیلیک است. بهمنظور بررسی اثرات سالیسیلیک اسید بر کاهش تنش کادمیوم در گوجه‌فرنگی (.Lycopersicon esculentum L)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل کادمیوم در سه سطح (صفر، 15 و 30 میلیگرم بر کیلوگرم خاک از نمک نیترات کادمیوم) و سالیسیلیک اسید در سه سطح (0، 250 و 500 میکرومولار) بودند. نتایج نشان داد که اثرات متقابل کادمیوم و سالیسیلیک اسید بر بیشتر ویژگی‌های رشدی از قبیل ارتفاع بوته، وزن خشک شاخساره و ریشه، قطر ساقه، سطح برگ و نیز مقادیر پرولین، قندهای محلول و غلظت کادمیوم اندام هوایی معنی دار بود (0.01≥P). بیشترین مقدار پرولین 26.3 میلی مول بر گرم) و کادمیوم اندام هوایی (0.685 میلی گرم بر کیلوگرم) در تیمار 30 میلی گرم بر کیلوگرم کادمیوم و بدون سالیسیلیک اسید به دست آمد. همچنین، بیشترین مقدار قندهای محلول (0.53 میلی گرم بر کیلوگرم)، ارتفاع گیاه (44.6 سانتیمتر)، طول ریشه (19.6 سانتیمتر)، وزن خشک شاخساره (7.51 گرم) و سطح برگ (268.2 سانتیمتر مربع) در تیمار 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید و بدون کادمیوم حاصل شد. به‌طورکلی، کاربرد سالیسیلیک اسید، به‌عنوان یک هورمون گیاهی، راه‌حلی مؤثر، ساده و کم‌هزینه برای کاهش اثرات منفی تنش کادمیوم در گوجه‌فرنگی است.
تنش فلزات سنگین
اسماء نجارزاده؛ حسن فرح بخش؛ سید مهدی ناصر علوی؛ روح اله مرادی؛ مهدی نقی زاده
چکیده
تنش کادمیم به عنوان یکی از مضرترین تنش‌های غیرزیستی با تأثیر شدید بر خصوصیات رشدی و فیزیولوژیک گیاهان منجر به کاهش عملکرد آنها می‌شود. این مطالعه به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کادمیم (1.25، 2.5، 5، 10، 20، 40، 80، 120، 160، 200 میلیگرم کادمیم بر کیلوگرم خاک) بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و رشدی گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) در قالب طرح کاملا ...
بیشتر
تنش کادمیم به عنوان یکی از مضرترین تنش‌های غیرزیستی با تأثیر شدید بر خصوصیات رشدی و فیزیولوژیک گیاهان منجر به کاهش عملکرد آنها می‌شود. این مطالعه به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کادمیم (1.25، 2.5، 5، 10، 20، 40، 80، 120، 160، 200 میلیگرم کادمیم بر کیلوگرم خاک) بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و رشدی گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال1400 اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی بطور معنی‌داری (p ≤0.01) صفات بیوشیمیایی، فیزیولوژیک و عملکرد گاوزبان اروپایی را تحت تأثیر قرار دادند. افزایش غلظت کادمیم اثر بازدارنده‌ای بر پارامتر‌های رشدی گیاه داشت، این تأثیر در آلودگی بالای 80 میلیگرم بر کیلوگرم کاملاً مشهود بود. تعداد گل، تعداد برگ، وزن گل، وزن ریشه، وزن اندام هوایی، طول ریشه و ارتفاع اندام هوایی به طور معنی‌داری با افزایش غلظت کادمیم کاهش یافتند. در سطح آلودگی 120 میلیگرم بر کیلوگرم، گلدهی و وزن ریشه گیاه به ترتیب 71 و 69.9 درصد کاهش داشت. وزن اندام هوایی در سطح آلودگی 160 میلیگرم بر کیلوگرم به میزان 59.7 درصد کاهش یافت. فعالیت آنزیم آسکوربات‌پراکسیداز تا تیمار20 میلیگرم بر کیلوگرم افزایش یافت و بعد از آن با افزایش غلظت کادمیم فعالیت این آنزیم کاهش یافت. غلظت پرولین با افزایش آلودگی کادمیم افزایش یافت. رنگیزههای فتوسنتزی نیز در غلظتهای بالای کادمیم کاهش یافتند. با توجه به اینکه عملکرد گاوزبان اروپایی تا غلظت 1.25 میلیگرم بر کیلو-گرم تحت تأثیر کادمیم قرار نگرفت، این گیاه امکان رشد به عنوان گیاه زینتی در مناطقی با آلودگی کمتر از1.25 میلیگرم بر کیلوگرم کادمیم را دارد.
تنش فلزات سنگین
فائزه زعفریان؛ مریم صادق؛ رقیه حسن پور
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثر کادمیم بر برخی از صفات ذرت (Zea mays L.) و سویا (Glycine max L.) در کشت خالص و مخلوط، آزمایشی در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتور اول غلظتهای کادمیم شامل 0، 50، 100، 150 و 200 میلیگرم کادمیم در کیلوگرم خاک بود. فاکتور دوم نسبت‌های کشت ذرت و ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثر کادمیم بر برخی از صفات ذرت (Zea mays L.) و سویا (Glycine max L.) در کشت خالص و مخلوط، آزمایشی در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتور اول غلظتهای کادمیم شامل 0، 50، 100، 150 و 200 میلیگرم کادمیم در کیلوگرم خاک بود. فاکتور دوم نسبت‌های کشت ذرت و سویا (ذرت در کشت خالص، سویا در کشت خالص، ذرت در کشت مخلوط و سویا در کشت مخلوط) بود. بذرها در گلدان‌های پنج کیلوگرمی کشت شدند و تراکم چهار بوته در گلدان در نظر گرفته شد و دو ماه پس از کشت بذر، بوته‌ها برداشت شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که غلظت کادمیم شاخساره ذرت در هر دو سیستم کشت مخلوط و منفرد بیشتر از سویا بود و کشت مخلوط به‌ویژه در سطوح بالا باعث افزایش غلظت کادمیم در شاخساره ذرت و سویا شد. همچنین با افزایش غلظت کادمیم در خاک، غلظت این عنصر در ریشه به‌طور خطی در تمامی سیستم‌های کشت افزایش یافت. ذرت نسبت به سویا در جذب و انباشت کادمیم در ریشه توانایی بیشتری داشت. همچنین کشت مخلوط ذرت و سویا باعث افزایش غلظت کادمیم در ریشه این گیاهان شد. بهطوریکه بیشترین غلظت کادمیم ریشه در کشت مخلوط برای گیاهان ذرت و سویا به‌ترتیب 105.97 و 60.46 میلیگرم در کیلوگرم ماده خشک ثبت شد. وزن خشک ذرت و سویا در کشت مخلوط نسبت به کشت خالص کمتر بود که به‌نظر میرسد جذب بیشتر کادمیم در اندام‌های این گیاهان عامل اصلی این موضوع باشد.
تنش فلزات سنگین
پریسا شیخ زاده؛ ناصر زارع؛ شهربانو ابوطالبی
چکیده
کادمیوم یکی از آلاینده‌های مهم محیط‌زیست است که به‌عنوان یک نگرانی عمده زیست‌محیطی در سراسر جهان اثرات بازدارنده‌ای بر رشد گیاهان دارد. در این پژوهش تأثیر کادمیوم بر رنگیزههای فتوسنتزی، صفات فیزیولوژیکی و متابولیکی برگ گاوزبان اروپایی در شرایط هیدروپونیک موردبررسی قرار گرفت. گیاهچه‌های گاوزبان اروپایی در مرحله 7-6 برگی به ...
بیشتر
کادمیوم یکی از آلاینده‌های مهم محیط‌زیست است که به‌عنوان یک نگرانی عمده زیست‌محیطی در سراسر جهان اثرات بازدارنده‌ای بر رشد گیاهان دارد. در این پژوهش تأثیر کادمیوم بر رنگیزههای فتوسنتزی، صفات فیزیولوژیکی و متابولیکی برگ گاوزبان اروپایی در شرایط هیدروپونیک موردبررسی قرار گرفت. گیاهچه‌های گاوزبان اروپایی در مرحله 7-6 برگی به محیط کشت هیدروپونیک حاوی غلظتهای مختلف کادمیوم (صفر، 81، 162، 243 و 324 میکرومولار) منتقل شدند و بعد از 12، 24، 48، 72 و 108 ساعت اعمال تنش، نمونه‌برداری و اندازه‌گیری صفات انجام گرفت. نتایج نشان داد میزان رنگیزههای فتوسنتزی، شاخص سبزینگی، فلورسانس کلروفیل و فعالیتهای متابولیکی برگ گیاه دارویی گاوزبان اروپایی به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر تنش کادمیوم قرار گرفت. با افزایش غلظت کادمیوم و مدت‌زمان تیماردهی، میزان تجمع این عنصر در برگ‌های گاوزبان اروپایی افزایش یافت. تیمار کادمیوم باعث کاهش میزان کلروفیل a و b، کلروفیل کل، کارتنوئیدها در همه زمانهای نمونه‌برداری نسبت به تیمار شاهد گردید. حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II و شاخص سبزینگی نیز با افزایش غلظت کادمیوم و مدت‌زمان اعمال تنش کادمیوم، کاهش یافت بهطوریکه کمترین مقدار این صفات مربوط به 108 ساعت پس از اعمال تنش با 324 میکرومولار کادمیوم بود. با افزایش شدت تنش کادمیوم، میزان متابولیت‌های ثانویه شامل آنتوسیانین، فنل، فلاونوئید کل و میزان قندهای محلول در برگ‌ها افزایش یافت. بیشترین مقدار این متابولیت‌های ثانویه مربوط به 108 ساعت پس از تیمار با غلظت 324 میکرومولار کادمیوم بود. به‌طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که افزایش غلظت و مدت‌زمان اعمال تنش کادمیوم از طریق کاهش میزان رنگیزه‌ها فتوسنتزی و افزایش میزان فلورسانس کمینه کلروفیل بر فتوسنتز گیاه تأثیر منفی می‌گذارد و از طرف دیگر تجمع کادمیوم در برگ‌های گاوزبان اروپایی موجب افزایش میزان متابولیت‌های ثانویه در این گیاه می‌گردد.
تنش فلزات سنگین
شهرزاد حسینی؛ ناصر زارع؛ پریسا شیخ زاده؛ شهربانو ابوطالبی
چکیده
فلزات سنگین به عنوان یکی از مشکلات زیست محیطی مهم بوده که به دلیل سمیت حاصل از تجمع در خاک، تولید گیاهان زراعی و باغی از جمله گیاهان دارویی را تحت تاثیر قرار داده و منجر به کاهش رشد، عملکرد و کیفیت این گیاهان می‌شود. جذب فلز سنگین کادمیوم توسط گیاهان نیز منجر به ایجاد اختلال در انواع واکنش‌های متابولیکی و نیز غیرفعال‌سازی بسیاری از ...
بیشتر
فلزات سنگین به عنوان یکی از مشکلات زیست محیطی مهم بوده که به دلیل سمیت حاصل از تجمع در خاک، تولید گیاهان زراعی و باغی از جمله گیاهان دارویی را تحت تاثیر قرار داده و منجر به کاهش رشد، عملکرد و کیفیت این گیاهان می‌شود. جذب فلز سنگین کادمیوم توسط گیاهان نیز منجر به ایجاد اختلال در انواع واکنش‌های متابولیکی و نیز غیرفعال‌سازی بسیاری از فرایندهای حیاتی سلول می‌شود. در سالهای اخیر بکارگیری از انواع نانومواد با هدف نقش حمایتی و بهبود عملکرد در زمینه کشاورزی و تولید مواد غذایی مورد بررسی گسترده قرار گرفته است. با توجه به اینکه سیلیکون دومین عنصر فراوان خاک است و سبب کاهش تاثیر تنش‌های زیستی و غیرزیستی می‌شود، در این پژوهش تاثیر کادمیوم (صفر، 81 و 243 میکرومولار) و نانوسیلیکون ( صفر و 1.5 میلی‌مولار) در سه بازه زمانی 24 ساعت، یک هفته و دو هفته پس از اعمال تیمار بر گیاه گاوزبان اروپایی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش غلظت کادمیوم از 81 به 243 میکرومولار میزان پروتئین کل کاهش و میزان پراکسید هیدروژن و مالون‌دی‌آلدئید افزایش یافت. حضور 1.5 میلی مولار نانوسیلیکون باعث کاهش اثرات تخریبی کادمیوم شده به گونه‌ای که میزان تجمع کادمیوم در تیمار کادمیوم 243 میکرومولار+ نانوسیلیکون 1.5 میلی مولار و میزان پراکسید هیدروژن و مالون دی آلدئید در هر دو غلظت، 81 و 243 میکرومولار بطور معنی‌داری در مقایسه با تیمار بدون نانوسیلیکون کاهش یافته است. بنابراین، نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد نانوسیلیکون در خاک‌های آلوده به کادمیوم می‌تواند به عنوان ایدهای در جهت افزایش کیفیت و تولید گیاه گاوزبان اروپایی باشد و اثرات نامطلوب تنش کادمیوم را بهبود بخشد.
تنش فلزات سنگین
آیدا انصاری؛ بابک عندلیبی؛ مهدی زارعی؛ فرید شکاری
چکیده
به منظور بررسی اثر پوترسین بر رشد و تحمل به سرب گیاه بالنگوی شهری (Lallemantia iberica)، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تکرار (سه تکرار برای عملکرد دانه و سه تکرار برای صفات محتوی پرولین، شاخص سبزینگی، سطح برگ، وزن خشک ریشه، برگ، ساقه، کپسول و اندام هوایی، طول ریشه و شاخص تحمل) در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر پوترسین بر رشد و تحمل به سرب گیاه بالنگوی شهری (Lallemantia iberica)، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تکرار (سه تکرار برای عملکرد دانه و سه تکرار برای صفات محتوی پرولین، شاخص سبزینگی، سطح برگ، وزن خشک ریشه، برگ، ساقه، کپسول و اندام هوایی، طول ریشه و شاخص تحمل) در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال 1396 انجام شد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: سرب در چهار سطح (0، 300، 600 و 900 میلیگرم بر کیلوگرم خاک از منبع نیترات سرب) و پوترسین در دو سطح (0 و 0.5 میلی‌مولار). نتایج نشان داد که سرب به ویژه غلظت 900 میلیگرم بر کیلوگرم، سطح برگ، شاخص سبزینگی، وزن خشک ریشه، برگ، ساقه، کپسول و کل اندام هوایی، طول ریشه، شاخص تحمل و عملکرد دانه را کاهش و محتوی پرولین را افزایش داد. محلول-پاشی پوترسین باعث بهبود صفات فوق به ویژه تحت تنش سرب شد، به طوری که کاربرد آن عملکرد دانه و شاخص تحمل را در سطح 900 میلیگرم سرب بر کیلوگرم خاک به ترتیب 65.95 و 74.2 درصد نسبت به عدم کاربرد آن افزایش داد. پوترسین طول ریشه، شاخص سبزینگی و وزن خشک برگ را در سطوح مختلف سرب افزایش داد و با توجه به همبستگی مثبت و بالا بین این صفات و شاخص تحمل، باعث افزایش شاخص تحمل در سطوح سرب نیز شد. بنابراین محلول‌پاشی پوترسین می‌تواند به عنوان راه‌کاری مناسب برای بهبود تحمل به سرب، رشد و عملکرد دانه بالنگوی شهری تحت تنش سرب استفاده شود.
امید صادقی پور
چکیده
بهمنظور بررسی مقایسه‌ای اثر پیش‌تیمار بذر لوبیا چیتی با پرولین و گلایسین بتائین در تحمل به تنش سرب آزمایشی گلدانی در بهار و تابستان سال 1394 انجام شد. این تحقیق به صورت طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار اجرا گردید. تیمارها عبارت بودند از: شاهد، تنش سرب (500 میلیگرم بر کیلوگرم خاک نیترات سرب)، تنش سرب + پیش‌تیمار بذر با محلول ...
بیشتر
بهمنظور بررسی مقایسه‌ای اثر پیش‌تیمار بذر لوبیا چیتی با پرولین و گلایسین بتائین در تحمل به تنش سرب آزمایشی گلدانی در بهار و تابستان سال 1394 انجام شد. این تحقیق به صورت طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار اجرا گردید. تیمارها عبارت بودند از: شاهد، تنش سرب (500 میلیگرم بر کیلوگرم خاک نیترات سرب)، تنش سرب + پیش‌تیمار بذر با محلول 25 میلی-مولار پرولین، تنش سرب + پیش‌تیمار بذر با محلول 50 میلی‌مولار پرولین، تنش سرب + پیش‌تیمار بذر با محلول 25 میلی‌مولار گلایسین بتائین و تنش سرب + پیش‌تیمار بذر با محلول 50 میلی‌مولار گلایسین بتائین. نتایج نشان داد که تنش سرب موجب افزایش غلظت سرب ریشه و خسارت اکسیداتیو به بوته‌های لوبیا گردید. سمیت سرب همچنین موجب کاهش شاخص سبزینگی، محتوی نسبی آب، ارتفاع بوته، سطح برگ و زیست توده ریشه و اندام هوایی شد. با این وجود، در شرایط تنش سرب، پیش‌تیمار بذر با پرولین یا گلایسین بتائین موجب کاهش جذب سرب، افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت و کاهش خسارت اکسیداتیو گردید که باعث بهبود شاخص سبزینگی، محتوی نسبی آب، ارتفاع بوته، سطح برگ و زیست توده ریشه و اندام هوایی شد. بین تیمارهای مختلف کاربرد پرولین و گلایسین بتائین اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. براساس یافته‌های این پژوهش، پیش‌تیمار بذر با پرولین یا گلایسین بتائین می‌تواند از طریق کاهش جذب سرب، افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت و بهبود شاخص سبزینگی و وضعیت آبی گیاه، به عنوان روشی مفید در بهبود تحمل به تنش سرب در لوبیا مورد استفاده قرار گیرد.
الهام نورعلی؛ حبیب اله نادیان؛ سیروس جعفری؛ مختار حیدری
چکیده
رشد و عملکرد گیاهان در بسیاری از مناطق دنیا تحت تأثیر تنش‌های محیطی متعدد، محدود می‌شود. حضور فلزات سنگین یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که می‌تواند منجر به کاهش رشد و تولید محصول شود. تنش شوری نیز از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد گیاه، بخصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک، محسوب می‌گردد. بهمنظور بررسی واکنش گیاه گشنیز به تنش شوری ...
بیشتر
رشد و عملکرد گیاهان در بسیاری از مناطق دنیا تحت تأثیر تنش‌های محیطی متعدد، محدود می‌شود. حضور فلزات سنگین یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که می‌تواند منجر به کاهش رشد و تولید محصول شود. تنش شوری نیز از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد گیاه، بخصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک، محسوب می‌گردد. بهمنظور بررسی واکنش گیاه گشنیز به تنش شوری و حضور کادمیوم در خاک ازنظر برخی مؤلفه‌های رشد و غلظت عناصر روی (Zn)، مس (Cu)، آهن (Fe) و کادمیوم (Cd)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه‌ای دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل شوری از نوع کلرید سدیم در سه سطح 2 (شاهد)، 5 و 8 دسیزیمنس بر متر و کادمیوم از منبع کلرید کادمیوم در 3 سطح 0 (شاهد)، 50 و 100 میلیگرم بر کیلوگرم میباشند. نتایج نشان داد که تیمارهای آزمایشی، بر صفات موردمطالعه اثر معنی‌داری داشتند. نتایج حاصل حاکی از کاهش ارتفاع، وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه با افزایش غلظت کادمیوم و شوری بود. همچنین تحت شرایط تنش شوری و حضور کادمیوم در خاک غلظت عناصر روی، مس و آهن اندام هوایی کاهش و غلظت کادمیوم آن افزایش یافت. بیشترین میزان کاهش مؤلفه‌های رشد و غلظت عناصر روی، مس و آهن در بالاترین سطح شوری خاک (8) و بالاترین سطح کادمیوم (mg/kg100) مشاهده گردید. بر اساس نتایج پژوهش حاضر وجود هم‌زمان دو تنش شوری و فلز سنگین کادمیوم در خاک، باعث کاهش رشد گیاه و بیش‌اندوزی فلز کادمیوم در این شرایط شده است.
عبدالحسین رضائی؛ حمیدرضا بلوچی؛ محسن موحدی دهنوی؛ ابراهیم ادهمی
چکیده
امروزه آلودگی خاک به فلزات سنگین درنتیجه فعالیتهای انسانی یکی از تنش‌های محیطی مهم در گیاهان بوده، که می‌تواند به تولید گونه‌های اکسیژن فعال منجر شود. پرایمینگ با اسید جیبرلیک، اسید سالیسیلیک و نیترات پتاسیم به‌عنوان یک گزینه مناسب برای کاهش اثرات سمی کادمیوم در نظر گرفته شده است. این مطالعه با هدف بررسی اثر پرایمینگ بر برخی ...
بیشتر
امروزه آلودگی خاک به فلزات سنگین درنتیجه فعالیتهای انسانی یکی از تنش‌های محیطی مهم در گیاهان بوده، که می‌تواند به تولید گونه‌های اکسیژن فعال منجر شود. پرایمینگ با اسید جیبرلیک، اسید سالیسیلیک و نیترات پتاسیم به‌عنوان یک گزینه مناسب برای کاهش اثرات سمی کادمیوم در نظر گرفته شده است. این مطالعه با هدف بررسی اثر پرایمینگ بر برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه و شاخص‌های کیفی بذر سورگم تحت تنش کلرید و نیترات کادمیوم در سال 1394 در دانشگاه یاسوج انجام شده است. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل اسید جیبرلیک 800 میلیگرم در لیتر، اسید سالیسیلیک 0.3 میلی‌مولار، نیترات پتاسیم 1% و شاهد (بدون پرایم) و فاکتور دوم شامل سطوح کلرید و نیترات کادمیوم هرکدام در چهار سطح (0، 7.5، 15 و 30 میلیگرم در کیلوگرم خاک) بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل کادمیوم و پرایمینگ برای پروتئین محلول در آب، آنزیم کاتالاز، آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز و ارتفاع بوته معنی‌دار بود. اثر کادمیوم نشان داد که 30 میلیگرم کلرید کادمیوم به ازای هر کیلوگرم خاک وزن دانه را نسبت به شاهد 24 درصد کاهش داد. به‌طورکلی تمام سطوح کادمیوم نسبت به شاهد (بدون کادمیوم) اثر کاهنده بر روی وزن دانه داشتند. پرایمینگ بذر با 0.3 میلی‌مولار اسید سالیسیلیک منجر به افزایش سرعت جوانه‌زنی و شاخص طولی بنیه بذر سورگم تحت تنش کادمیوم گردید. همچنین بیشترین شاخص وزنی بنیه در 15 میلیگرم کلرید و نیترات کادمیوم به ازای هر کیلوگرم خاک مشاهده شد و کمترین شاخص وزنی بنیه به 7.5 و 30 میلیگرم کلرید کادمیوم به ازای هر کیلوگرم خاک تعلق داشت. در کل، پرایمینگ بذر با 800 میلیگرم در لیتر اسید جیبرلیک، و 0.3 میلی‌مولار اسید سالیسیلیک با بهبود شاخص‌های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک گیاه مادر ازجمله افزایش محتوای پروتئین محلول و کلروفیل برگ می‌تواند باعث مقاومت نهال سورگم به سمیت کادمیوم و بهبود رشد آن و افزایش وزن دانه گردد. درنتیجه بذور تولیدی در این شرایط دارای سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر بیشتری نسبت به شاهد (عدم استفاده از پرایمینگ) هستند.
بابک متشرع زاده؛ لیلا آقایی؛ غلامرضا ثواقبی
چکیده
در سال های اخیر بخش عمده ای از اراضی کشاورزی در نتیجه فعالیت های صنعتی، معدن کاوی، ذوب فلزات، آبیاری با فاضلاب و کوددهی، به فلزات سنگین آلوده شده است و کیفیت خاک و سلامت تولیدات گیاهی راکاهش داده است. این پژوهش به منظور بررسی پاسخ های گیاهی دو رقم لوبیا چیتی محلی خمین و G01437به آلودگی کادمیوم و سرب در شرایط گلخانه و در یک خاک آهکی به ...
بیشتر
در سال های اخیر بخش عمده ای از اراضی کشاورزی در نتیجه فعالیت های صنعتی، معدن کاوی، ذوب فلزات، آبیاری با فاضلاب و کوددهی، به فلزات سنگین آلوده شده است و کیفیت خاک و سلامت تولیدات گیاهی راکاهش داده است. این پژوهش به منظور بررسی پاسخ های گیاهی دو رقم لوبیا چیتی محلی خمین و G01437به آلودگی کادمیوم و سرب در شرایط گلخانه و در یک خاک آهکی به اجرا در آمد. در یک آزمایش فاکتوریل و طرح کاملا تصادفی، کادمیوم در چهار سطح (صفر، 20، 40 و 80 میلی گرم در کیلوگرم خاک به صورت نیترات کادمیوم) و سرب در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 200 میلی گرم در کیلوگرم به صورت نیترات سرب) به گلدان ها اعمال و بذر دو رقم لوبیا کشت گردید. پس از برداشت، وزن خشک، غلظت و جذب کادمیوم و سرب در شاخساره و ریشه تعیین گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات ساده کادمیوم و سرب و برهمکنش آنها، بر وزن خشک ریشه و شاخساره معنی دار بود. با اینحال تاثیر تیمارها بر پاسخ های جذب متفاوت بود. جذب کادمیوم شاخساره در رقم خمین بیشتر از G01437 ولی جذب کادمیوم ریشه در رقم G01437 بیشتر از رقم خمین بود. همچنین جذب سرب شاخساره و ریشه در رقم G01437بیشتر از رقم خمین بود. بیشترین جذب کادمیوم در شاخساره در تیمار سرب صفر به همراه کادمیوم 80 در رقم خمین (9/40 میکرو گرم در گلدان) و کمترین در تیمارسرب 50 + کادمیوم صفر در رقم G01437 (1/27 میکرو گرم در گلدان) بود. فاکتور انتقال (TF) کادمیوم و سرب با افزایش غلظت آن ها در خاک و نیز شاخص پاسخ زیست توده ی گیاهی به تنش فلز سنگین (BRS) در هر دو رقم کاهش یافت.
