تنش خشکی
سمیه میری؛ یاسر علیزاده؛ حمزه علی علیزاده؛ اخلاص امینی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر الگوهای کاشت بر خصوصیات فیزیولوژیکی ماش و ذرت در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام طی سال زراعی 1401-1400 انجام گردید. کرتهای اصلی شامل آبیاری در چهار سطح (40، 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و کرتهای فرعی شامل الگوی کاشت ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر الگوهای کاشت بر خصوصیات فیزیولوژیکی ماش و ذرت در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام طی سال زراعی 1401-1400 انجام گردید. کرتهای اصلی شامل آبیاری در چهار سطح (40، 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و کرتهای فرعی شامل الگوی کاشت در چهار سطح (کشت مخلوط افزایشی 100 درصد ذرت+ 50 درصد ماش، کشت مخلوط جایگزینی 50 درصد ذرت+ 50 درصد ماش و کشت خالص ماش و ذرت) بودند. نتایج نشان داد تنش کم‌آبی (40 درصد نیاز آبی) باعث کاهش کلروفیل، سرعت فتوسنتز، مقدار رطوبت نسبی و سرعت تعرق در هر دو گیاه ماش و ذرت گردید. سرعت فتوسنتز ذرت در الگوی کاشت جایگزینی در مقایسه با کشت خالص ذرت 18.3 درصد بیشتر بود. غلظت کلروفیل ذرت در الگوهای کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی به‌میزان 7.7 درصد بیشتر از کشت خالص ذرت بود. بیشترین غلظت دی اکسید کربن زیر روزنه، دمای برگ و مقدار پرولین برگ ذرت و ماش در شرایط 40 درصد نیاز آبی حاصل گردید. عملکرد دانه ذرت تحت شرایط 40 درصد نیاز آبی در مقایسه با 100درصد نیاز آبی به‌میزان 52.76 درصد کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه ذرت در کشت خالص ذرت و مخلوط افزایشی به‌دست آمد و کشت مخلوط جایگزینی کمترین عملکرد دانه ذرت را به خود اختصاص داد. در سطوح مختلف آبیاری بیشترین عملکرد دانه ماش از کشت خالص به‌دست آمد و عملکرد ماش در کشت مخلوط افزایشی و جایگزینی کاهش یافت. نسبت برابری زمین در همه الگوهای کاشت ذرت و ماش تحت شرایط آبیاری مختلف بیشتر از یک بود و نشان‌دهنده برتری کشت مخلوط ذرت و ماش بر کشت خالص بود. به‌طور‌کلی نتیجه‌گیری می‌شود که کشت مخلوط ماش و ذرت رهیافت مهمی برای افزایش تولید محصول در شرایط تنش کم‌آبی است.
نسرین حیدری؛ یاسر علیزاده؛ حمزه علی علیزاده
چکیده
به‌منظور بررسی برهمکنش شوری، خشکی و نیتروژن بر روی برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (هیبرید متوسط رس 604) آزمایشی به‌صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در بهار و تابستان 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری (صفر، 2، 4 و ...
بیشتر
به‌منظور بررسی برهمکنش شوری، خشکی و نیتروژن بر روی برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (هیبرید متوسط رس 604) آزمایشی به‌صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در بهار و تابستان 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری (صفر، 2، 4 و 6 دسی زیمنس بر متر) از منبع سنگ نمک سدیم به‌عنوان عامل اصلی، سه سطح آبیاری (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی گیاه) به‌عنوان عامل فرعی و سه سطح کود نیتروژن از منبع اوره (صفر، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل شوری، آبیاری و نیتروژن بر صفات تعداد دانه در بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و شاخص برداشت معنی‌دار شد. این صفات در بالاترین سطوح تنش اعمال‌شده نسبت به شرایط بدون تنش و کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، به ترتیب برابر 59، 40.6، 40، 69، 65 و 46 درصد کاهش نشان دادند.بیشترین میزان نشت یونی (45 درصد) در بالاترین میزان شوری، حداقل آبیاری و بدون مصرف نیتروژن مشاهده شد. محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل a، b، کل و کارتنوئید نیز تحت اثرات دوگانه شوری و خشکی، در بالاترین میزان تنش اعمال‌شده به نسبت شرایط بدون تنش، به ترتیب برابر 18، 46، 32، 40 و 44 درصد کاهش یافتند. نتایج نشان داد کاربرد 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در سطوح مختلف تنش، موجب کاهش اثرات تنش‌ها شد و افزایش عملکرد را در پی داشت. همچنین مشاهده شد، تمامی صفات موردبررسی در بالاترین میزان تنش‌ها، پاسخ تقریباً یکسانی به تیمار کودی 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن داشتند؛ بنابراین به نظر میرسد که به جهت افزایش مقاومت گیاه ذرت و رسیدن به حداکثر عملکرد در شرایط تنش، کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن نسبت به مقادیر بیشتر آن ازلحاظ زیست‌محیطی و اقتصادی مناسبتر باشد.
