فیزیولوژی گیاهان در شرایط تنش
سعیده عالی پور؛ الیاس سلطانی؛ ایرج اله دادی؛ مجید قربانی جاوید؛ غلامعباس اکبری
چکیده
تقویت چرخ ههای طبیعی زیست‌بوم و احیاء جنگلها و مراتع دست کاشت بهترین راه‌حل اساسی کنترل فرسایش بادی است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر تنش ریزگرد بر خصوصیات رشدی دو گونه سالسولا (Salsola imbricata) و سالیکورنیا (Salicornia iranica) در تاریخهای مختلف کاشت بود. فاکتورهای مورد آزمایش شامل، سه تاریخ کاشت یک فروردین، 15 فروردین،31 فروردین به‌عنوان ...
بیشتر
تقویت چرخ ههای طبیعی زیست‌بوم و احیاء جنگلها و مراتع دست کاشت بهترین راه‌حل اساسی کنترل فرسایش بادی است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر تنش ریزگرد بر خصوصیات رشدی دو گونه سالسولا (Salsola imbricata) و سالیکورنیا (Salicornia iranica) در تاریخهای مختلف کاشت بود. فاکتورهای مورد آزمایش شامل، سه تاریخ کاشت یک فروردین، 15 فروردین،31 فروردین به‌عنوان کرتهای اصلی، تنش ریزگرد در سه سطح (شاهد (بدون اعمال ریزگرد)، پخش ریزگرد روی گیاه به مدت 5 روز و 10 روز) به‌عنوان کرتهای فرعی و گونه گیاهی به‌عنوان کرت فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. در گیاه سالیکورنیا بیشترین مقدار کلروفیل a و b (به ترتیب 57 و 44 میلی‌گرم در گرم وزن تر)، عملکرد تر و خشک علوفه (به ترتیب 228 و 46 گرم)، درصد پروتئین (15 درصد) مربوط به تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد، بیشترین درصد رطوبت نسبی برگ (80 درصد) و پایداری غشا (62 درصد) در تاریخ کاشت اول در تیمار شاهد، بیشترین میزان کربوهیدرات محلول (17.46 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) مربوط به تاریخ کاشت دوم در تیمار ده روز اعمال تنش ریزگرد مشاهده شد. در گیاه سالسولا نیز بیشترین مقدار کربوهیدرات (17 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) مربوط به تاریخ کاشت سوم در تیمار 5 روز اعمال ریزگرد، بیشترین درصد پروتئین (18 درصد) در تاریخ کاشت سوم در تیمار شاهد و بیشترین کلروفیل a و b (به ترتیب 58 و 42 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ)، درصد رطوبت نسبی برگ (62 درصد) و پایداری غشای سلولی (75 درصد) مربوط به تاریخ کاشت اول در تیمار شاهد و بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک (به ترتیب 1073 و 216 گرم) مربوط به تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد بود؛ بنابراین، باتوجه‌به نتایج به دست آمد گیاه سالسولا و سالیکورنیا میتوانند انتخاب مناسبی برای کشت در کانون ریزگرد و کنترل ریزگردها باشند
تنش خشکی
فرزانه فاضلی؛ غلامعلی اکبری؛ غلامعباس اکبری؛ علی نادری عارفی؛ فاطمه بناکاشانی
چکیده
با توجه به تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آبی و شور شدن خاک‌ها و نیاز به معرفی گیاهان سازگار با شرایط محیطی نامساعد، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در اسفند ماه 1398 در ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی گرمسار انجام شد. در این آزمایش فاکتور اول دور آبیاری در سه سطح (8 روز، 12 روز و 16 روز) و فاکتور دوم ...
بیشتر
با توجه به تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آبی و شور شدن خاک‌ها و نیاز به معرفی گیاهان سازگار با شرایط محیطی نامساعد، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در اسفند ماه 1398 در ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی گرمسار انجام شد. در این آزمایش فاکتور اول دور آبیاری در سه سطح (8 روز، 12 روز و 16 روز) و فاکتور دوم ژنوتیپ (Titicaca، Q26 و Q29) بود. نتایج نشان داد اثر اصلی هر دو فاکتور بر تمامی صفات مورد مطالعه در سطح احتمال 1% معنیدار میباشد. مقایسه میانگین اثرات متقابل دو فاکتور تنها برای صفات طول خوشه اصلی، وزن خوشه و عملکرد دانه در هکتار معنیدار شد. بیشترین میزان عملکرد در هکتار مربوط به تیمار Titicaca با دور آبیاری 8 روز (2247.7 کیلوگرم در هکتار) و پس از آن به ترتیب تیمارهای Titicaca با دور آبیاری 12 روز و Q26 با دور آبیاری 8 روز بودند. به ترتیب عملکرد ژنوتیپ Titicaca ، Q26 و Q29 در دور آبیاری 16 روز نسبت به دور آبیاری 8 روز حدود 35.7% ، 35.2% و 41% کاهش داشته است. نتایج حاکی از آن است که تا معرفی ارقام برتر، ژنوتیپ Titicacaدارای پتانسیل عملکرد مناسب جهت کشت در این شهرستان و مناطق مشابه میباشد.
مریم رحیمی جهانگیرلو؛ غلامعباس اکبری؛ ایرج اله دادی؛ سعید صوفی زاده
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر برخی عوامل زراعی بر پروتئین، مجموع آمینواسیدهای ضروری (EAA) و غیرضروری (NAA) و ارتباط آن با عملکرد دانه ذرت، آزمایشی به‌صورت اسپلیت-اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. فواصل آبیاری و تاریخ کاشت به ترتیب به‌عنوان فاکتور اصلی و فرعی و ارقام ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر برخی عوامل زراعی بر پروتئین، مجموع آمینواسیدهای ضروری (EAA) و غیرضروری (NAA) و ارتباط آن با عملکرد دانه ذرت، آزمایشی به‌صورت اسپلیت-اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. فواصل آبیاری و تاریخ کاشت به ترتیب به‌عنوان فاکتور اصلی و فرعی و ارقام ذرت و میزان کود نیتروژن به‌عنوان تیمارهای فاکتوریل در نظر گرفته شدند. درصد پروتئین و آمینواسیدها به روش مادون‌قرمز (NIR) تعیین شد. نتایج نشان داد اثر متقابل آبیاری و نیتروژن بر میزان پروتئین معنی دار بود (P ≤ 0.05) به‌طوری‌که در شرایط آبیاری بیشتر، کاربرد نیتروژن نسبت به تیمار بدون کود موجب افزایش پروتئین به میزان 0.78 درصد شد. اثر آبیاری بر کلیه آمینواسیدها جز والین، لایزین و تریپتوفان معنیدار بود و افزایش آبیاری موجب کاهش آن‌ها گردید. اثر نیتروژن بر کلیه آمینواسیدها جز Lys معنیدار بود به‌طوری‌که کاربرد کود موجب افزایش آن‌ها شد. اثر تاریخ کاشت و رقم بر برخی از آمینواسیدها معنیدار بود و میزان آن‌ها در تاریخ کاشت دیرهنگام و رقم 260 بالاتر بود. آبیاری بیشتر و کاربرد نیتروژن موجب کاهش نسبت EAA به NAA به ترتیب به میزان 0.20 و 0.90 درصد شد (P ≤ 0.05). عملکرد دانه همبستگی مثبت معنیداری با پروتئین، مجموع آمینواسیدها و NAA داشت (به ترتیب 0.37، 0.35 و 0.40). رابطه مستقیم و معنیداری میان پروتئین با EAA و NAA مشاهده شد و بالاترین رابطه پروتئین با NAA مشاهده شد (a=0.15, R² = 0.32%, P ≤ 0.001). یافته ها پیشنهاد نمود آبیاری بیشتر و کاربرد کود نیتروژن موجب افزایش بیشتر آمینواسیدهای غیرضروری و کاهش نسبت آمینواسیدهای ضروری به غیرضروری شد.
سیاوش حشمتی؛ غلامعباس اکبری؛ الیاس سلطانی؛ مجید امینی دهقی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذور زوال یافته طبیعی با ماده ملاتونین بر سبز شدن و خصوصیات رشدی گیاهچه گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر، گلخانه و مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. هر سه آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی (آزمایشگاه) و طرح بلوکهای کامل تصادفی (مزرعه و ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذور زوال یافته طبیعی با ماده ملاتونین بر سبز شدن و خصوصیات رشدی گیاهچه گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر، گلخانه و مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. هر سه آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی (آزمایشگاه) و طرح بلوکهای کامل تصادفی (مزرعه و گلخانه ) در 4 تکرار، انجام گرفتند. تیمارهای اصلی که در هر سه آزمایش مشترک هستند عبارت بودند از کیفیت بذر (1-بذور زوال یافته طبیعی و 2-بذور جدید) و پرایمینگ بذر (1- عدم کاربرد پرایمینگ بذر 2-هیدروپرایمینگ 3- پرایمینگ با ملاتونین 0.1 میلی مولار 4- پرایمینگ با ملاتونین 0.5 میلی مولار). نتایج این آزمایش نشان داد که تحت شرایط مزرعه، در بذور زوالیافته طبیعی، بیشترین درصد سبز شدن با استفاده از هیدروپرایمینگ و ملاتونین در غلظت 0.1 میلی مولار به ترتیب با 54.50 و 57.50 درصد حاصل شد که در مقایسه با شاهد، به ترتیب 39.74 و 47 درصد افزایش نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد در شرایط گلخانه تحت تنش خشکی، بیشترین درصد سبز شدن متعلق به پرایمینگ با ملاتونین در غلظت 0.1 میلی مولار بود که در مقایسه با شاهد، درصد ظهور گیاهچه را تا 154 درصد افزایش داد. نتایج این آزمایش نشان داد که در شرایط شوری و ترکیب تنش شوری و خشکی نیز بیشترین سرعت و مقدار سبزشدن با پرایمینگ با ملاتونین در غلظت 0.1 میلی مولار حاصل شد اما غلظت بیشتر ملاتونین باعث کاهش سرعت سبز شدن شد. به طورکلی، استفاده از روش مقرون به صرفه پرایمینگ بذر و همچنین هیدروپرایمینگ و پرایمینگ با ماده ملاتونین، میتواند کیفیت بذور را جهت رشد در شرایط خشکی و شوری، افزایش دهد.
ماریه سادات میرفاضلی؛ غلامعباس اکبری؛ حسینعلی رامشینی
چکیده
تحمل به تنش‌ها در مراحل اولیه‌ی نمو گیاهان بسیار حائز اهمیت بوده و بذوری که توانایی جوانه‌زنی در شرایط تنش را داشته باشند، استقرار موفق، تراکم مناسب و عملکرد بالایی خواهند داشت. این پژوهش با هدف شناسایی تودههای متحمل ریحان (Osimum basilicum L.) به تنش شوری و خشکی در مرحله سبزشدن صورت گرفت. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای ...
بیشتر
تحمل به تنش‌ها در مراحل اولیه‌ی نمو گیاهان بسیار حائز اهمیت بوده و بذوری که توانایی جوانه‌زنی در شرایط تنش را داشته باشند، استقرار موفق، تراکم مناسب و عملکرد بالایی خواهند داشت. این پژوهش با هدف شناسایی تودههای متحمل ریحان (Osimum basilicum L.) به تنش شوری و خشکی در مرحله سبزشدن صورت گرفت. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. تیمارها عبارت بودند از ترکیب دو عامل توده (20 توده) و محیط (سه سطح) که شامل محیط شاهد، شوری و خشکی بودند. سبزشدن بذرها به‌صورت روزانه ثبت گردید. نتایج نشان داد که در مجموع صفات اندازهگیری شده، تودههای Esfahan2 و Shiraz در شرایط محیطی شاهد (87 و 89 درصد)، تودههای Esfahan2، Esfahan3 و Birjand در شرایط خشکی (55، 50 و 43 درصد) و تودههای Pishva و Zahedan در شرایط شوری (57 و 53 درصد) سبز شدن و استقرار بهتری نسبت به سایر تودهها داشتند. در این تحقیق واریانس ژنوتیپی و فنوتیپی، ضریب تنوع ژنوتیپی و فنوتیپی و توارثپذیری عمومی برای صفات مورد ارزیابی محاسبه شد. نتایج نشان داد تنوع زیادی در تحمل توده های مختلف به شوری و خشکی وجود دارد که از این تنوع میتوان برای اصلاح ارقام جدید ریحان متحمل به شوری و خشکی استفاده کرد.
