تنش خشکی
سجاد ساعدی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی حیدرزاده
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی واکنش گلرنگ به محلولپاشی آهن، اوره و آمینواسیدها در شرایط تنش کمآبی در مرحله زایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سه سطح رژیم آبیاری (بدون قطع آبیاری (آبیاری مطلوب)، قطع آبیاری در مرحله ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی واکنش گلرنگ به محلولپاشی آهن، اوره و آمینواسیدها در شرایط تنش کمآبی در مرحله زایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سه سطح رژیم آبیاری (بدون قطع آبیاری (آبیاری مطلوب)، قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی تا انتهای فصل رشدی و قطع آبیاری در مرحله شروع پر شدن دانه تا انتهای فصل رشد) درکرت اصلی و نه سطح تیمار محلولپاشی (محلولپاشی کلات آهن 6 درصد، محلولپاشی اوره یک درصد، محلولپاشی اسیدآمینه تجاری یک گرم در لیتر، محلولپاشی آهن 6 درصد+ اوره یک درصد، محلولپاشی آهن 6 درصد + آمینواسید تجاری یک گرم در لیتر، محلولپاشی اسیدآمینه تجاری یک گرم در لیتر + اوره یک درصد، محلولپاشی آهن 6 درصد + اوره یک درصد+ اسیدآمینه تجاری یک گرم در لیتر، محلولپاشی آب مقطر و بدون محلولپاشی) در کرت فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بیشترین درصد روغن با 15.92 درصد از محلولپاشی آهن در شرایط قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه بدست آمد. همچنین، برهمکنش محلولپاشی و تنش کم آبی تأثیر معنی داری روی عملکرد دانه گلرنگ داشت و محلولپاشی تلفیقی آهن، اوره و آمینواسیدها باعث افزایش عملکرد گلرنگ شد. بیشترین مقدار عملکرد روغن از کاربرد تلفیقی آهن، اوره و آمینواسیدها در شرایط قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه با 359.08 کیلوگرم در هکتار تولید شد. بیشترین مقدار عملکرد دانه در شرایط عدم قطع آبیاری از کاربرد تلفیقی آمینواسیدها و اوره با 2333.33 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش و تأثیر تیمارهای مورد بررسی، کاربرد تلفیقی آهن، اوره و آمینواسیدها و قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه در کشت گلرنگ توصیه میشود.
تنش خشکی
امیر محمد عابدی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی حیدرزاده
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی کاربردزئولیت طبیعی (کلینوپتیلولیت) و محلولپاشی سرکه چوب در شرایط تنش کمآبی روی بهره‌وری آب، خصوصیات فیزیولوژیک و عملکر روغن کاملیا به صورت کرتهای خرد شده فاکتوریل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس درسال زراعی02-1401 درسه تکرار اجرا شد. عوامل مورد ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی کاربردزئولیت طبیعی (کلینوپتیلولیت) و محلولپاشی سرکه چوب در شرایط تنش کمآبی روی بهره‌وری آب، خصوصیات فیزیولوژیک و عملکر روغن کاملیا به صورت کرتهای خرد شده فاکتوریل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس درسال زراعی02-1401 درسه تکرار اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل رژیم های آبیاری(آبیاری مطلوب، کم آبیاری ملایم، متوسط و شدید به ترتیب بعد از تخلیه 20، 40،60و 80درصد آب قابل استفاده و سپس آبیاری تا حد ظرفیت مزرعه) بهعنوان فاکتور اصلی، زئولیت در دو سطح (0و8تن برهکتار) و سرکه چوب در چهار سطح (صفر، 5000، 10000، 15000 پی پی ام) که به منظور اثر بخشی بهینه‌تر، در چهار مرحله مختلف از رشد گیاه انجام شد به‌صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که رژیمهای آبیاری، کاربرد زئولیت و سرکه چوب تأثیر معنیداری در سطح یک درصد برصفات عملکرد دانه، عملکردروغن، سرعت فتوسنتز و هدایت روزنه ای کاملینا دارند. بیشترین شاخص سطح برگ با 0.40 در تیمار آبیاری مطلوب، کاربرد زئولیت و محلولپاشی سرکه چوب با غلظت 5000 پی‌پی‌ام به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه با 1396 کیلوگرم در هکتار در آبیاری مطلوب+کاربرد زئولیت+عدم کاربرد سرکه چوب تولید شد که با تیمار آبیاری مطلوب+کاربرد زئولیت+محلولپاشی 15000پی‌پی‌ام سرکه چوب در یک گروه آماری قرار داشت. همچنین، در تیمار کاربرد زئولیت و محلولپاشی15000پی‌پی‌ام سرکه چوب در شرایط آبیاری مطلوب با 450.69 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد روغن مشاهده شد. بالاترین بهره‌وری آب بر اساس عملکرد دانه (تولید 0.330 کیلوگرم دانه از هرمترمکعب آب) از تیمار کم‌آبیاری شدید، عدم کاربرد زئولیت و محلولپاشی سرکه چوب با غلظت 10000 پی‌پی‌ام بدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش، استفاده از زئولیت و محلول پاشی 15000 پی پی ام به دلیل افزایش عملکرد بهعنوان بهترین تیمار معرفی میشود. در شرایط کم آبیاری ملایم و متوسط نیز کاربرد زئولیت و محلول پاشی 15000پی پی ام و در کم آبیاری شدید عدم کاربردزئولیت و محلول پاشی10000 پی پی ام توصیه میشود.
تنش خشکی
کیمیا مومنی شیجانی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی حیدرزاده؛ امیر محمد عابدی
چکیده
بهمنظور ارزیابی کاربرد برگی ﮐﻮد اوره روی ﻋﻤﻠﮑﺮد و اﺟﺰای ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎﻣﻠﯿﻨﺎ در رژیمهای ﻣﺨﺘﻠﻒ آبیاری، این آزمایش به صورت کرتهای خرد شده، در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عوامل بررسی شده شامل رژیمهای آبیاری (آبیاری مطلوب، تنش آبی ملایم، تنش آبی متوسط و تنش آبی شدید به ترتیب آبیاری بعد از تخلیه ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی کاربرد برگی ﮐﻮد اوره روی ﻋﻤﻠﮑﺮد و اﺟﺰای ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎﻣﻠﯿﻨﺎ در رژیمهای ﻣﺨﺘﻠﻒ آبیاری، این آزمایش به صورت کرتهای خرد شده، در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عوامل بررسی شده شامل رژیمهای آبیاری (آبیاری مطلوب، تنش آبی ملایم، تنش آبی متوسط و تنش آبی شدید به ترتیب آبیاری بعد از تخلیه 20، 40، 60 و 80 درصد آب قابل استفاده) بهعنوان عامل اصلی و عامل فرعی شامل کاربرد کود نیتروژن از منبع اوره به صورت محلولپاشی در شش سطح (1%، 2%، 3%، 4% و محلولپاشی آب مقطر و عدم محلولپاشی) بود. نتایج این پژوهش مشخص کرد که ارتفاع بوته و عملکرد کاه در شرایط آبیاری مطلوب بیشترین مقادیر را نشان دادند، در حالی که در شرایط تنش آبی ملایم، متوسط و شدید، این مقادیر کاهش یافت. در شرایط تنش آبی ملایم، متوسط و شدید، به ترتیب 10.00، 15.00 و 17.50 درصد کاهش وزن هزار دانه نسبت به آبیاری مطلوب مشاهده شد. عملکرد دانه در شرایط تنش آبیاری ملایم، متوسط و شدید نسبت به شاهد (آبیاری مطلوب) به ترتیب 12.83، 29.05 و 47.52 درصد کاهش داشت. همچنین، محلولپاشی 2 درصد اوره بالاترین عملکرد کاه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه را ثبت کرد. از طرفی، محلولپاشی اوره 1، 2، 3 و 4 درصد نسبت به شاهد (عدم محلولپاشی) به ترتیب 18.23، 27.95، 16.30 و 11.74 درصد عملکرد دانه را افزایش داد. در شرایط تنش آبی ملایم، متوسط و شدید، کلروفیل کل نسبت به آبیاری مطلوب به ترتیب 19.10، 40.21 و 52.71 درصد نسبت کاهش یافت. نتایج نشان داد که محلولپاشی اوره میتواند بهبودهای قابل توجهی در خصوصیات فیزیولوژیک، عملکردی کاملینا ایجاد کند.
تنش خشکی
مهرداد مرادی قهدریجانی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی مختصی بیدگلی؛ علی حیدرزاده
چکیده
بهمنظور ارزیابی تأثیر تنش کم آبی بر صفات فیزیولوژیکی و کیفیت علوفه شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.) آزمایشی طی سال‌های زراعی 1396 و 1397 به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. تیمارهای مورد آزمایش شامل تنش کمآبی در چهار سطح (آبیاری پس از رسیدن به سطوح 80، 60، 40 و 20 درصد رطوبت قابل‌دسترس) ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی تأثیر تنش کم آبی بر صفات فیزیولوژیکی و کیفیت علوفه شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.) آزمایشی طی سال‌های زراعی 1396 و 1397 به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. تیمارهای مورد آزمایش شامل تنش کمآبی در چهار سطح (آبیاری پس از رسیدن به سطوح 80، 60، 40 و 20 درصد رطوبت قابل‌دسترس) بود. آبیاری تمامی تیمارها تا زمان شروع تنش در مراحل پایانی رشد رویشی چین دوم در سطح 70 درصد آب در دسترس انجام شد. نتایج نشان داد تنش کمآبی بر تمامی صفات موردبررسی اثر معنیداری داشت. تیمارهای آبیاری در 80 و 60 درصد آب در دسترس گیاه، با عملکرد ماده خشک 5.10 و 4.98 تن در هکتار بالاترین مقدار را داشتند و تعویق آبیاری تا حدود 40 و 20 درصد آب در دسترس گیاه موجب کاهش معنی دار 19 و 36 درصدی این صفت شد. همچنین آبیاری در سطح 20 درصد موجب کاهش 27 درصدی محتوی پروتئین علوفه، افزایش حدود 12 درصدی الیاف نامحلول در شوینده های اسیدی و خنثی و درنهایت کاهش 16 درصدی ارزش غذایی نسبی شد. در مقایسه روند تغییرات صفات فیزیولوژیک در 10 روز ابتدایی شروع تنش آبی، افزایش پیوسته دمای برگ از 30.5 تا 34 درجه سانتیگراد، افت 49، 50 و 15 درصدی سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه ای و شاخص سبزینگی و کاهش غلظت کلروفیل a و b به میزان 25 و 40 درصد مشاهده شد. هرچند کاهش 80 درصدی رطوبت در دسترس، سبب کاهش هدایت روزنه‌ای و افزایش دمای برگ شده بود، اما با برگشت به شرایط نرمال رطوبتی، دمای برگ و هدایت روزنه‌ای با سرعت و سایر صفات به‌آرامی به وضعیت پیش از تنش بازگشتند. با توجه به همبستگی بالا بین سرعت فتوسنتز و عملکرد علوفه توجه بیشتر به این صفت در پژوهشهای آینده لازم به نظر میرسد. درمجموع نتایج نشان داد آبیاری در سطح 60 درصد ظرفیت زراعی هم میتواند عملکرد کیفی و کمی بالا و قابل قبولی داشته باشد و هم در مصرف آب بهینه عمل کرد.
تنش خشکی
سارا امینی پاک سلطانی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ کمال سادات اسیلان
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بیوچار و سرکه چوب در تغذیه گیاه سویا بهعنوان گیاهی پراهمیت در زمینه تولید روغن و پروتئین مورد نیاز انسان است، که از این طریق تأثیر این دو تیمار بر مقاومت گیاه به تنش خشکی بهعنوان تنش مطرح محیطی در ایران شناخته شود. به این منظور آزمایشی به‌صورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بیوچار و سرکه چوب در تغذیه گیاه سویا بهعنوان گیاهی پراهمیت در زمینه تولید روغن و پروتئین مورد نیاز انسان است، که از این طریق تأثیر این دو تیمار بر مقاومت گیاه به تنش خشکی بهعنوان تنش مطرح محیطی در ایران شناخته شود. به این منظور آزمایشی به‌صورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در طول فصل زراعی 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی تربیت مدرس انجام شد. عامل اصلی این آزمایش شامل چهار رژیم آبیاری (تنش کمبود آب شدید، متوسط و ملایم و آبیاری مطلوب) و عامل فرعی شامل مواد ضد تنش یعنی سه غلظت سرکه چوب (غلظتهای ppm5000، ppm10000 وppm 15000) و یک سطح بیوچار (5 تن در هکتار) و تیمار شاهد (بدون مواد ضد تنش) بودند. تنش کمبود آب در اوایل گلدهی گیاه اعمال شد. نتایج نشان داد تنش کمبود آب باعث کاهش معنیداری بر صفات ارتفاع، سطح برگ، تعداد غلاف در بوته، عملکردهای بیولوژیک، دانه، کاه، روغن و وزن هزار دانه شد. به‌طورکلی تیمار کودی (شامل سطوح سرکه چوب و بیوچار) در جدول آنالیز واریانس برای صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف و عملکرد کاه معنیدار نبود، اما بر سایر صفات اثر معنیداری داشت. ترکیب تیماری روی سطح برگ و عملکردهای بیولوژیک، دانه و روغن در سطح 1% معنیدار بود. به‌طورکلی استفاده از بیوچار در شرایط مطلوب آبیاری و سرکه چوب در شرایط تنش کمبود آب موجب بهبود عملکرد و اجزای عملکرد گیاه به تنش شده است.
تنش خشکی
مژگان حیدری؛ حمید رضا توحیدی مقدم؛ فرهاد قوشچی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ پورنگ کسرایی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر پرایمینگ و محلولپاشی تنظیم کننده‌های رشد بر تغییرات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد دانه روغن گلرنگ پدیده تحت تنش کم آبی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت کشت پاییزه طی سال زراعی 97-1396 به‌صورت کرتهای یک‌بار خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عوامل ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر پرایمینگ و محلولپاشی تنظیم کننده‌های رشد بر تغییرات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد دانه روغن گلرنگ پدیده تحت تنش کم آبی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت کشت پاییزه طی سال زراعی 97-1396 به‌صورت کرتهای یک‌بار خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری کامل (قطع آبیاری تا تخلیه 25 درصد آب قابل استفاده)، کم آبیاری متوسط (قطع آبیاری تا تخلیه 45 درصد آب قابل استفاده)، کم آبیاری شدید (قطع آبیاری تا تخلیه 65 درصد آب قابل استفاده)) در مرحله گلدهی تا پایان دوره رشد در کرتهای اصلی و پنج سطح پرایمینگ بذر و محلولپاشی بوته‌ها (آب خالص، جیبرلیک اسید، سالیسیلیک اسید، آسکوربیک اسید، هیومیک اسید) به همراه یک تیمار شاهد (بدون پرایمینگ و محلولپاشی) به عنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که با کاهش آبیاری تا سطح کم آبی شدید عملکرد و روغن دانه به ترتیب کاهش 41.31 و 43.46 درصدی و معنیداری (P<0.01) نسبت به آبیاری مطلوب داشت. همچنین با کاهش آب آبیاری تا سطح کم آبی متوسط، مقدار مالون دی آلدهید افزایش 15.92 درصدی و معنیداری نسبت به آبیاری مطلوب داشت. با پرایمینگ و محلولپاشی تنظیم کننده‌های رشد، ارتفاع، کلروفیل کل، عملکرد و روغن دانه افزایش و مالون دی‌آلدهید کاهش معنیداری (P<0.01) داشت. بر اساس نتایج کلی، تنش خشکی بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد و درصد روغن دانه گلرنگ تأثیر منفی داشت. با پرایمینگ توسط آب خالص هر چند صفات فیزیولوژیکی و عملکرد بهبود یافت اما تفاوت معنیداری با تیمار شاهد نداشت. محلولپاشی تنظیم کننده‌های رشد با افزایش مقدار کلروفیل کل و بهبود رشد نقش مهمی در افزایش عملکرد داشت.
حسین ابراهیمی اسبورزی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ ابوالفضل باغبانی آرانی
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات تنش کمآبی و انواع کودهای نیتروژن بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، عملکرد بیولوژیک و درصد اسانس گیاه نعناع فلفلی، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1397 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه رژیم آبیاری (آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات تنش کمآبی و انواع کودهای نیتروژن بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، عملکرد بیولوژیک و درصد اسانس گیاه نعناع فلفلی، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1397 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه رژیم آبیاری (آبیاری در حد ظرفیت مزرعه و به‌ترتیب بعد از تخلیه 25، 40 و 55 درصد آب قابل استفاده در منطقه ریشه) بهعنوان عامل اصلی و شش تیمار کودی بر اساس نیتروژن موردنیاز گیاه (به‌ترتیب 100 درصد کود شیمیایی، بدون کود، 50 درصد شیمیایی + 50 درصد آزوکمپوست، 100 درصد ورمی‌کمپوست، 100 درصد آزوکمپوست و 50 درصد شیمیایی + 50 درصد ورمی‌کمپوست) بهعنوان عامل فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تمامی تیمارهای آزمایشی و برهمکنش بین آن‌ها بر تمامی صفات مورد مطالعه معنیدار گردید. نتایج نشان داد به‌ترتیب تنش ملایم و شدید کمآبی، سبب کاهش (18.2 و 42.92 درصدی) ارتفاع و (15.11 و 51.98 درصدی) عملکرد بیولوژیک گیاه گردید درحالی‌که میزان رنگ‌دانه‌ها، کارتنوئید، آنتوسیانین، پرولین و درصد اسانس افزایش یافت. کاربرد کود نیتروژن، سبب افزایش تمامی صفات اندازه‌گیری شده گردید. در اکثر صفات اندازه‌گیری شده در این آزمایش، تیمار تلفیقی 50 درصد کود شیمیایی و 50 درصد کود ورمی‌کمپوست حتی در شرایط تنش شدید کمآبی مطلوب‌تر از بقیه تیمارها ارزیابی گردیدند. همچنین نتایج نشان داد که اگر هدف از کاشت گیاه دارویی نعناع فلفلی، عملکرد کیفی (درصد اسانس) گیاه باشد با اعمال تنش شدید کمآبی می‌توان ضمن تولید بالاترین درصد اسانس، بیش از 50 درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کرد و همچنین در راستای تولید دارویی سالم و همگام با کشاورزی پایدار می‌توان، کود ورمی‌کمپوست را جایگزین کود شیمیایی نیتروژن کرد.
ابراهیم زارعی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی
چکیده
به منظور بررسی اثر پرایمینگ و محلولپاشی برگی مواد ضد تنش بر عملکرد کمی و کیفی رقم نخود عادل تحت رژیمهای مختلف آبیاری، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد برسی شامل رژیمهای آبیاری درسه سطح: 1ـ آبیاری مطلوب 2- کم‌آبیاری ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر پرایمینگ و محلولپاشی برگی مواد ضد تنش بر عملکرد کمی و کیفی رقم نخود عادل تحت رژیمهای مختلف آبیاری، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد برسی شامل رژیمهای آبیاری درسه سطح: 1ـ آبیاری مطلوب 2- کم‌آبیاری متوسط 3ـ کم‌آبیاری شدید به ترتیب به صورت قطع آبیاری تا تخلیه 20، 45 و 70 درصد آب قابل استفاده خاک در منطقه توسعه ریشه و سپس آبیاری تا حد ظرفیت زراعی از زمان گلدهی تا برداشت گیاه به عنوان عامل اصلی و پرایمینگ و محلولپاشی مواد ضد تنش (اسیدهای آمینه پرولین، والین، آلانین، ترکیب تجاری و آب مقطر) همراه با تیمار عدم کاربرد مواد ضد تنش به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج این آزمایش نشان داد تنش‌کم‌آبی و مواد ضد تنش تأثیر معنیداری بر صفات مدت زمان رسیدگی، تعداد شاخه اولیه، وزن تر تک بوته، محتوی کلروفیلa ، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد علوفه و عملکرد بیولوژیک داشت. برهمکنش آبیاری و مواد ضد تنش روی محتوی کلروفیلb معنیدار بود. هرچند که کمآبی باعث کاهش در صفات مورد مطالعه شد اما پرایمینگ و محلولپاشی مواد ضد تنش با ایجاد تحمل در گیاه باعث شد گیاه دیرتر با شرایط تنش رطوبتی مواجه شده و در نتیجه عملکرد بهتری تولید کند.
محمود محمدی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ همت اله پیردشتی؛ بهنام زند؛ زین العابدین طهماسبی سروستانی
چکیده
خشک سالی مشکل شایعی است که بصورت جدی کمیت و کیفیت تولیدات کشاورزی را تحت تأثیر قرار میدهد. استفاده از تکنیک‌های زراعی از جمله تقویت شرایط بیولوژیک خاک میتواند در کاهش اثرات تنش خشکی مؤثر باشند. در رابطه با این موضوع آزمایشی بصورت مزرعه‌ای در دو منطقه تهران (نیمه‌خشک) و ورامین (خشک) در سال 94-1393 انجام شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل ...
بیشتر
خشک سالی مشکل شایعی است که بصورت جدی کمیت و کیفیت تولیدات کشاورزی را تحت تأثیر قرار میدهد. استفاده از تکنیک‌های زراعی از جمله تقویت شرایط بیولوژیک خاک میتواند در کاهش اثرات تنش خشکی مؤثر باشند. در رابطه با این موضوع آزمایشی بصورت مزرعه‌ای در دو منطقه تهران (نیمه‌خشک) و ورامین (خشک) در سال 94-1393 انجام شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل سه تیمار بدون تنش آبی، تنش متوسط و تنش شدید (آبیاری در زمان 30، 40 و 50 درصد ظرفیت زراعی) بود و ترکیب فاکتوریل شامل سه رژیم کود شیمیایی (بدون مصرف، مصرف 50 و 100 درصد نیتروژن + فسفر مورد نیاز گیاه)، قارچ میکوریزایی (کاربرد و عدم کاربرد در زمان کاشت) و باکتری آزوسپیریلوم (کاربرد و عدم کاربرد در زمان کاشت بذر، مرحله 7 و 14 برگی) بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن 1000 دانه، تعداد دانه در بوته، تعداد کپسول در بوته و تعداد شاخه جانبی در بوته با کاهش آبیاری به‌طور معنیداری در شرایط آب و هوایی خشک در منطقه ورامین کاهش یافت. تلقیح میکوریزا همراه با کاربرد توأم کودهای شیمیایی و آزوسپیریلوم باعث بهبود میزان عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن 1000 دانه، تعداد دانه در بوته، تعداد کپسول در بوته و تعداد شاخه جانبی در بوته در شرایط تنش خشکی شد. میزان عملکرد بیولوژیک و دانه در شرایط عدم وجود تنش خشکی به همراه کاربرد کودهای شیمیایی و بیولوژیک نسبت به شرایط وجود تنش شدید خشکی به همراه عدم کاربرد کودهای شیمیایی و بیولوژیک به ترتیب به میزان 60 و 65 درصد برای منطقه تهران و 50 و 59 درصد برای منطقه ورامین افزایش یافت. تنش خشکی باعث کاهش میزان عملکرد و استفاده از کودهای بیولوژیک سبب مقاومت گیاه به خشکی گردیده است.
محمد هادی حسین‌زاده؛ امیر قلاوند؛ مسعود مشهدی اکبر بوجار؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی مختصی بیدگلی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تلفیقی منابع کود نیتروژن (آلی و شیمیایی) و مایکوریزا تحت تنش کمآبی، بر صفات مورفولوژیکی، زراعی، محتوای اسانس و روغن برگ خرفه، آزمایشی در دو سال زراعی 95-1394 در استان قم به‌صورت فاکتوریل اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای اصلی شامل دو سطح آبیاری (I1 بدون تنش: مقدار آب قابل‌استفاده ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تلفیقی منابع کود نیتروژن (آلی و شیمیایی) و مایکوریزا تحت تنش کمآبی، بر صفات مورفولوژیکی، زراعی، محتوای اسانس و روغن برگ خرفه، آزمایشی در دو سال زراعی 95-1394 در استان قم به‌صورت فاکتوریل اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای اصلی شامل دو سطح آبیاری (I1 بدون تنش: مقدار آب قابل‌استفاده گیاه در سطح 70% ظرفیت زراعی، I2 تنش پس از استقرار گیاه: مقدار آب قابل‌استفاده گیاه در سطح 50% ظرفیت زراعی)، دو تیمار میکوریزا (M1 با تلقیح و M2 بدون تلقیح با قارچ) بهعنوان عوامل اصلی بودند. شش سطح کودی، تلفیقی از کود آلی (گوسفندی و مرغی) و کود شیمیایی اوره شامل: (F1 بدون استفاده از کود، F2 شامل 100 درصد کود آلی و بدون کود اوره، F3 شامل 75 درصد کود آلی و 25 درصد کود اوره، F4 شامل 50 درصد کود آلی و 50 درصد کود اوره، F5 شامل 25 درصد کود آلی و 75 درصد کود اوره، F6 بدون کود آلی و 100 درصد کود اوره) بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد.نتایج نشان دادبه ترتیب در سال اول و دوم آزمایش،تنش خشکی سبب کاهش ارتفاع (13.8 و 16.4%)، میزان کلونیزاسیون قارچ (30.3 و 15.3%)، میزان فسفر برگ (5.8 و 7.7%)، عملکرد بیولوژیک (21.3 و 17.7%) و دانه (22.5 و 21.1%) و ظرفیت کل آنتی‌اکسیدانی برگ (15.9 و 10.5%) خرفه گردید ولی تولید متابولیت‌های ثانویه اسانس (6.2 و 5.4%) و روغن (48.7 و 57.9%) در برگ خرفه افزایش یافت. کاربرد مایکوریزا به علت جذب بیشتر آب و مواد غذایی (به‌ویژه فسفر) و تعدیل اثرات منفی تنش کمآبی، سبب افزایش صفات موردبررسی گردید. درمجموع می‌توان گفت که بالاترین مقادیر در اکثر صفات موردبررسی در تیمار بدون تنش کمآبی به همراه کاربرد مایکوریزا و کود تلفیقی (دامی و شیمیایی) مشاهده شد.
محمد قاسم جامی؛ امیر قلاوند؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی مختصی بیدگلی؛ ابوالفضل باغبانی آرانی؛ امین نامداری
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تلفیقی منابع مختلف کود نیتروژن (کود آلی و اوره) و زئولیت تحت رژیم های متفاوت آبیاری، بر صفات کیفی دانه آفتابگردان (Helianthus annuus L.)، آزمایشی در سال‌های 1394-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل رژیمهای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تلفیقی منابع مختلف کود نیتروژن (کود آلی و اوره) و زئولیت تحت رژیم های متفاوت آبیاری، بر صفات کیفی دانه آفتابگردان (Helianthus annuus L.)، آزمایشی در سال‌های 1394-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل رژیمهای آبیاری (آبیاری پس از تخلیه 40، 60 و 80 درصد رطوبت قابل‌استفاده خاک) بود. ترکیب عامل‌های فاکتوریل از سامانه‌های حاصلخیزی خاک و زئولیت شامل تلفیقی از کود آلی (35 درصد مرغی + 65 درصد کود گوسفندی) بهعنوان تأمین‌کننده 100 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق منبع آلی، تأمین 50 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق منبع آلی + تأمین 50 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق اوره، تأمین 100 درصد نیتروژن موردنیاز از طریق اوره و عدم کاربرد و کاربرد 5 و 10 تن در هکتار زئولیت بود. به ترتیب در سال اول و دوم، بیشترین قطر (2.2 و 2.26 میلی‌متر) و ارتفاع (186.7 و 186.3 سانتی‌متر) ساقه و همچنین عملکرد روغن و پروتئین در سال دوم (943.6 و 556.1 کیلوگرم در هکتار) در شرایط عدم تنش (آبیاری پس از تخلیه 40 درصد رطوبت قابل‌استفاده خاک) با کاربرد زئولیت حاصل شد. درمجموع می‌توان نتیجه گرفت که تنش رطوبتی شدید، باعث کاهش درصد اسیدهای چرب غیراشباع (به ترتیب اولئیک اسید و لینولئیک اسید در سال اول 22 و 7 درصد و در سال دوم 27 و 6.8 درصد) و استئاریک اسید (به ترتیب در سال اول و دوم 50 و 52 درصد)، ولی افزایش مقدار پالمتیک اسید (به ترتیب در سال اول و دوم 54.6 و 65.3 درصد) آفتابگردان شد و به ترتیب در سال اول و دوم، کاربرد سیستم حاصلخیزی آلی با افزایش میزان اسید چرب لینولئیک (9.2 و 9.7 درصد) و اولئیک (7.8 و 8.2 درصد) دانه، سبب افزایش کیفیت روغن دانه آفتابگردان گردید که در شرایط آبیاری مطلوب، کودهای آلی و در شرایط تنش کمآبی، کودهای آلی دارای زئولیت دارای مزیت بودند.نتایج این آزمایش نشان داد که در اکثر تیمارهای آبیـاری، مصـرف زئولیـت و کودهای آلی با افزایش دسترسی آب و عناصر غذایی، سبب افزایش عملکرد کمی و کیفی آفتابگردان گردید و نیز ایده مفیدی برای کاهش کاربرد کودهای شیمیایی در راستای کشاورزی پایدار است.
وحید اسماعیل زاده؛ حسین زاهدی؛ یونس شرقی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ سید علی علوی اصل
چکیده
کلزا (Brassica napus L.) یکی از مهم‌ترین گیاهان جهت تولید روغن خوراکی در جهان بوده و شوری نسبی آب برخی از مناطق ایران از عوامل افت عملکرد این گیاهان است. زئولیتها گروهی از کانیهای متخلخل طبیعی هستند که با ساختمان کریستالی خود قادرند تا 70 درصد حجم خود آب جذب کنند که ناشی از ساختمان بلوری و تخلخل بالای آن‌ها میباشد. اخیراً تحقیقات گسترده ...
بیشتر
کلزا (Brassica napus L.) یکی از مهم‌ترین گیاهان جهت تولید روغن خوراکی در جهان بوده و شوری نسبی آب برخی از مناطق ایران از عوامل افت عملکرد این گیاهان است. زئولیتها گروهی از کانیهای متخلخل طبیعی هستند که با ساختمان کریستالی خود قادرند تا 70 درصد حجم خود آب جذب کنند که ناشی از ساختمان بلوری و تخلخل بالای آن‌ها میباشد. اخیراً تحقیقات گسترده ای درباره تأثیر زئولیت در گیاهان زراعی انجام شده است و در این میان بررسی اثر متقابل این ماده بر عملکرد کلزا ضروری به نظر میرسد. بدین منظورآزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1392 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش شوری در سه سطح شاهد، شوری 5 و 10 دسی زیمنس بر متر، کاربرد زئولیت در دو سطح شاهد و 8 تن در هکتار و ارقام کلزا در چهار سطح زرفام، ساریگل، هایولا و RGS بودند. در انتها صفاتی از قبیل عملکرد دانه، اجزای عملکرد، عملکرد و درصد روغن و شاخص سبزینگی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد اثر رقم بر تمامی صفات موردبررسی به‌جز شاخص برداشت معنی دار بوده و هیچ‌یک از تیمارهای آزمایشی اثر معنیداری بر درصد روغن نداشتند. صفات تعداد دانه در غلاف و شاخص برداشت تحت تأثیر تنش شوری قرار نگرفتند و زئولیت بر عملکرد دانه، تعداد غلاف، تعداد دانه در غلاف، شاخص برداشت و شاخص سبزینگی معنیداری شد. نتایج نشان داد کاربرد زئولیت در سطوح شوری صفر و تنش متوسط میتواند عملکرد دانه رقم RGSرا 26 و 9 درصد افزایش دهد. رقم ساریگل در شرایط بدون تنش و رقم زرفام در شرایط تنش شدید با اختلاف 22 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین وزن هزار دانه را داشتند. رقم ساریگل در شرایط شاهد تنش و زئولیت با اختلاف 66 درصد نسبت به رقم زرفام در شرایط تنش شدید و شاهد زئولیت بیشترین عملکرد روغن را دارا بود. همچنین رقم زرفام در شرایط تنش متوسط و عدم کاربرد زئولیت مقادیر شاخص سبزینگی بیشتری نسبت به همان رقم در شرایط تنش شدید و عدم کاربرد زئولیت دارد.
سید علی علوی اصل؛ سیروس منصوری فر؛ سید علی‌محمد مدرس ثانوی؛ کمال سادات اسیلان؛ سید علی طباطبایی؛ مهرداد مرادی قهدریجان
چکیده
به منظور ارزیابی اثر زئولیت و محلولپاشی کیتوزان در گیاه کنجد تحت شرایط مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح (آبیاری در 50، 65 و 80 درصد تخلیهی ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثر زئولیت و محلولپاشی کیتوزان در گیاه کنجد تحت شرایط مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح (آبیاری در 50، 65 و 80 درصد تخلیهی آب قابل‌دسترس گیاه از خاک، به ترتیب بهعنوان شاهد، تنش متوسط و تنش شدید)، محلول پاشی در چهار سطح (کیتوزان با غلظتهای0/4 و 0/05 درصد، آب مقطر (شاهد) و اسید استیک یک درصد) و کاربرد زئولیت در دو سطح (عدم کاربرد و کاربرد 4/5 تن در هکتار) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد اثرات متقابل هر سه تیمار بر عملکرد روغن و دانه، تعداد بذر در کپسول و ارتفاع اولین کپسول از زمین معنیدار است. عدم کاربرد زئولیت در سطح تنش متوسط عملکرد روغن و دانه را به ترتیب 4 برابر و 67 درصد نسبت به کاربرد زئولیت در شرایط شاهد آبیاری به طور میانگین در تمامی سطوح محلولپاشی کاهش داد. همچنین مشخص شد عدم کاربرد زئولیت در شرایط تنش شدید وزن خشک کل، درصد روغن و تعداد کپسول در بوته را به ترتیب 70، 10 درصد و 4 برابر نسبت به کاربرد این مادهی معدنی در شرایط بدون تنش کاهش میدهد. با توجه به این نتایج، زئولیت و کیتوزان میتوانند آسیبهای ناشی از تنش کمآبی را در برخی صفات تعدیل کرده و به بالا بردن توانایی این گیاه در راستای افزایش عملکرد و اجزای آن کمک کنند.
