مهدیه سلیمانی ساردو؛ محمد گلوی؛ حمید رضا فنایی؛ محمود رمرودی
چکیده
به منظور بررسی تنش خشکی بر عملکرد، بهرهوری آب و برخی ویژگیهای زراعی گلرنگ تحت روشهای مختلف کاشت و محلولپاشی نانوکلات روی، آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96- 1395 در ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زهک اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل روش کاشت در دو ...
بیشتر
به منظور بررسی تنش خشکی بر عملکرد، بهرهوری آب و برخی ویژگیهای زراعی گلرنگ تحت روشهای مختلف کاشت و محلولپاشی نانوکلات روی، آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96- 1395 در ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زهک اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل روش کاشت در دو سطح (مسطح و جوی و پشته) به عنوان عامل اصلی، رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 45 (شاهد)، 65 و 85 درصد تخلیه مجاز رطوبتی) بهعنوان عامل فرعی، محلولپاشی نانوکلات روی در سه سطح ( شاهد محلولپاشی با آب، محلولپاشی 0.5 و 1 گرم در لیتر نانوکلات روی) بهعنوان عامل فرعی فرعی بودند. نتایج نشان دادکه تیمارهای تنش خشکی و محلولپاشی نانوکلات روی بهصورت معنیداری بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهرهوری آب و درصد روغن اثرگذار بودند. تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و بهرهوری آب تحت تاثیر روش کاشت قرار گرفتند. تنش خشکی باعث کاهش و محلولپاشی نانوکلات روی سبب افزایش صفات مورد مطالعه گردید. عملکرد دانه در روش کاشت مسطح نسبت به روش کاشت جوی و پشته 29 درصد افزایش نشان داد. آبیاری پس از 45 درصد تخلیه رطوبتی (شاهد) نسبت به آبیاری پس از 85 درصد تخلیه رطوبتی 61 درصد سبب افزایش عملکرد دانه شد، اما بهرهوری آب 11.5 درصد کاهش داشت. محلولپاشی نانوکلات روی با غلظت 1 گرم در لیتر نسبت به محلولپاشی با آب عملکرد دانه را 36 درصد، بهرهوری آب را 37 درصد و درصد روغن را 12 درصد افزایش داد. براساس نتایج روش کاشت مسطح توام با محلولپاشی نانوکلات روی با غلظت 1 گرم در لیتر در شرایط بروز تنش خشکی میتواند قادر به جبران و رفع آسیبهای ناشی از تنش برای تولید اقتصادی گلرنگ در شرایط آب و هوایی سیستان باشد.
احمد قاسمی؛ مسعود خزاعی؛ حمید رضا فنایی
چکیده
با عنایت به محدودیت در فراهمی آب، تأمین حد مطلوب و بهینه مصرف آب جهت دستیابی به عملکرد بالا و اقتصادی در زراعت ارزن حائز اهمیت است. این پژوهش برای ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ارزن دمروباهی در تاریخهای مختلف کاشت انجام شد. آزمایش مزرعهای بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ...
بیشتر
با عنایت به محدودیت در فراهمی آب، تأمین حد مطلوب و بهینه مصرف آب جهت دستیابی به عملکرد بالا و اقتصادی در زراعت ارزن حائز اهمیت است. این پژوهش برای ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ارزن دمروباهی در تاریخهای مختلف کاشت انجام شد. آزمایش مزرعهای بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای ۱۳۹۱ و ۱۳۹۵ اجرا شد. تاریخهای کاشت (1، ۱۵ و ۳۰ اسفند و ۱۵ فروردین) در کرتهای اصلی و تنش خشکی (۵۰، ۶۵ و ۸۰ درصد ظرفیت زراعی) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. در طول فصل زراعی صفات ارتفاع بوته، تعداد پنجه، طول پانیکول، عملکرد دانه، عملکرد علوفهتر و خشک، تعداد روز تا گلدهی، وزن هزار دانه، غلظت پرولین و محتوای کلروفیل تعیین شد. نتایج نشان داد که صفات اندازهگیری شده تحت تأثیر تاریخ کاشت قرار گرفت. کاشت گیاه در 15 اسفند بیشترین عملکرد دانه و صفات دیگر را تولید کرد. بیشترین کاهش عملکرد دانه مربوط به تاریخ کاشت 15 فروردین بود. عملکرد دانه و صفات فیزیولوژیک ارزن در اثر کمبود آب کاهش نشان داد. بیشترین عملکرد دانه در 50 درصد ظرفیت زراعی تولید شد. کمترین عملکرد دانه در 80 درصد زراعی به دست آمد، ولی غلظت پرولین در این تیمار بیشترین مقدار بود. عملکرد دانه در تیمار 50 درصد ظرفیت زراعی نسبت به تیمار 80 درصد، 74 درصد افزایش داشت. درمجموع عملکرد دانه و خصوصیات فیزیولوژیک ارزن بهطور قابلتوجهی از شرایط تنش خشکی تأثیر پذیرفت؛ بنابراین جهت دستیابی به بیشینه عملکرد دانه و علوفه، کاشت رقم باستان باید در تاریخ 15 اسفند و مدیریت آبیاری آن بر مبنای 50 درصد ظرفیت زراعی صورت گیرد.
حمید رضا فنایی؛ غلامعلی کیخا؛ منصور سارانی؛ علیرضا اکبری مقدم؛ فرناز شریعتی؛ محمد خواجه داد کشته گر
چکیده
بهمنظور بررسی عملکرد دانه، روغن و برخی صفات زراعی ارقام کلزا تحت زمان آخرین آبیاری آزمایشی بهصورت کرتهای یکبار خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سه سال زراعی 1387، 1388 و 1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک اجرا شد.آبیاری در شش سطح شامل (I1) آخرین آبیاری 5 روز پس از پایان گلدهی؛ (I2) آخرین آبیاری در 20 درصد باقیمانده ...
بیشتر
بهمنظور بررسی عملکرد دانه، روغن و برخی صفات زراعی ارقام کلزا تحت زمان آخرین آبیاری آزمایشی بهصورت کرتهای یکبار خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سه سال زراعی 1387، 1388 و 1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک اجرا شد.آبیاری در شش سطح شامل (I1) آخرین آبیاری 5 روز پس از پایان گلدهی؛ (I2) آخرین آبیاری در 20 درصد باقیمانده گل روی بوته؛ (I3) آخرین آبیاری در شروع تغییر رنگ بذر در خورجینهای ساقه اصلی؛ (I4) آخرین آبیاری در 50 درصد خورجیندهی؛ (I5) آخرین آبیاری در 10 درصد تغییر رنگ بذر در خورجینهای ساقه اصلی؛ و (I6) آخرین آبیاری در گلدهی، بهعنوان عامل اصلی و ارقام کلزا در سه سطح شامل (هیبرید هایولا 401، آرجیاس 003 و ساری گل) بهعنوان عامل فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال، بر همه صفات بهجز ارتفاع بوته و عملکرد روغن معنیدار بود. زمان آخرین آبیاری و رقم بر عملکرد دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و عملکرد روغن اختلاف معنیداری نشان دادند. اجزای عملکرد، عملکرد دانه و روغن باافزایششدتتنشدر تیمار I6 نسبتبهشاهدکاهشیافتند. بالاترین عملکرد دانه و روغن به ترتیب (3340 و 1516 کیلوگرم در هکتار) در تیمار I1 به دست آمد که نسبت به تیمار I3 به ترتیب6 و 3 درصد افزایش داشت. در بین ارقام موردبررسی عملکرد دانه در هایولا 401 نسبت به ارجی اس و ساری گل 6/4 و 7/2 درصد افزایش داشت. کمترین عملکرد و درصد روغن به رقم ساری گل تعلق داشت. اثر متقابل آبیاری × رقم بر هیچیک از صفات اندازهگیری شده اختلاف معنیداری نداشت. بر اساس نتایج میتوان نتیجهگیری کرد که جهت حداکثر عملکرد دانه و روغن آخرین آبیاری در زراعت کلزا میتواند در 5 روز پس از پایان گلدهی و یا در شروع تغییر رنگ بذر در خورجینهای ساقه اصلی در ارقام زودرس مانند هایولا 401 و آرجی اس 003 در منطقه سیستان و مناطق مشابه انجام گیرد.
حمید رضا فنایی؛ عیسی پیری؛ محمد رضا ناروئی راد
چکیده
به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف کود فسفر بر عملکرد دانه، روغن و برخی صفات زراعی خردل هندی در شرایط تنش خشکی ابتدای فصل، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان در سال زراعی 90-89 اجرا شد. فاکتور اصلی آزمایش، تنش خشکی در دو سطح شامل (1) شاهد (بدون تنش)، ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف کود فسفر بر عملکرد دانه، روغن و برخی صفات زراعی خردل هندی در شرایط تنش خشکی ابتدای فصل، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان در سال زراعی 90-89 اجرا شد. فاکتور اصلی آزمایش، تنش خشکی در دو سطح شامل (1) شاهد (بدون تنش)، که از زمان کاشت تا رسیدگی فیزیولوژیک آبیاری کرتها بر اساس 50 درصد تخلیه رطوبتی خاک صورت گرفت؛ و (2) تنش خشکی در فاز رویشی که آبیاری کرتها از زمان کاشت تا شروع گلدهی بر اساس 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک صورت گرفت. فاکتور فرعی مصرف کود فسفره در چهار سطح شامل: عدم مصرف فسفر، مصرف 100، 150 و 200 کیلوگرم فسفر در هکتار (از منبع سوپر فسفات تریپل) بودند. نتایج بهدست آمده نشان داد که تنش خشکی در ابتدای فصل (قطع آبیاری در مراحل روزت، غنچهدهی تا شروع گلدهی) عملکرد دانه، اجزای عملکرد نظیر تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه، و صفات ارتفاع بوته و عملکرد روغن را بطور معنیداری کاهش داد. بالاترین عملکرد دانه (3567 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (1377 کیلوگرم در هکتار) در شرایط عدم تنش آبیاری به دست آمد. افزایش مصرف فسفر تا سطح 150 کیلوگرم در هکتار افزایش عملکرد دانه و اکثر صفات مرتبط را به دنبال داشت، اما در سطح 200 کیلوگرم کاهش در عملکرد مشاهده شد. برهمکنش مقادیر مصرف فسفر و تیمار آبیاری بر هیچ یک از صفات معنیدار نبود. از بین ویژگیهای زراعی بالاترینضریب همبستگی را عملکرد دانه با تعداد خورجین در شاخه اصلی (0/84** = r)، ارتفاع بوته (0/76** = r)، تعداد خورجین در بوته (0/74** = r) و وزن هزار (0/62** = r) نشان داد. براساس نتایج بدست آمده جهت دستیابی به حداکثر عملکرد دانه، روغن و اجزای عملکرد فراهمی آب در مرحله رشد رویشی به خصوص (غنچه دهی) و در مرحله زایشی (گلدهی و پر شدن دانه) به همراه مصرف 150 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل در خردل ضرورت دارد.