اصلاح گیاهان برای شرایط تنش
هادی طایفه افشاری؛ یهرام میرشکاری؛ عبداله حسن زاده قورت تپه؛ فرهاد فرح وش؛ مهرداد یارنیا
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای بیولوژیکی و سوپر جاذب بر خصوصیات زراعی گیاه کرچک در تیمارهای مختلف کمآبی آزمایش بهصورت اسپلیتپلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل در مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجان غربی اجرا شد. عامل اصلی سطوح آبیاری (70، 100، 130 و 160 میلیمتر از تشتک تبخیر) و عامل فرعی شامل کاربرد ترکیب کودهای زیستی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای بیولوژیکی و سوپر جاذب بر خصوصیات زراعی گیاه کرچک در تیمارهای مختلف کمآبی آزمایش بهصورت اسپلیتپلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل در مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجان غربی اجرا شد. عامل اصلی سطوح آبیاری (70، 100، 130 و 160 میلیمتر از تشتک تبخیر) و عامل فرعی شامل کاربرد ترکیب کودهای زیستی (آزوسپریلیوم، سیتروباکتر، آزوسپریلیوم + سیتروباکتر و شاهد) و سوپر جاذب (مصرف و عدم مصرف سوپر جاذب) بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی با سه تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد بالاترین محتوی کلروفیل a و b و همچنین کارتنوئید و کمترین مقدار قند محلول، کاتالاز، مالون دیآلدئید و درصد پروتئین به تیمار تلقیح با سیتروباکتر و آبیاری بعد از 70 میلیمتر تبخیر اختصاص داشت، همچنین بالاترین محتوی قند محلول، پرولین و درصد پروتئین به تیمار تلقیح با آزوسپریلیوم+ سیتروباکتر و آبیاری بعد از 160 میلیمتر تبخیر اختصاص یافت. در این مطالعه کاربرد سوپرجاذب در دور آبیاری 70 میلیمتر تبخیر بالاترین محتوی کلروفیل a و b و کمترین مقادیر قند محلول، پرولین، کاتالاز و درصد پروتئین را به خود اختصاص داد، درحالیکه بالاترین محتوی قندهای محلول، پرولین، مالون دیآلدئید و درصد پروتئین، در تیمار کاربرد سوپرجاذب همراه با آبیاری بعد از 160 میلیمتر مشاهده شد. در این بررسی کاربرد همزمان سوپر جاذب و تلقیح با آزوسپریلیوم بالاترین محتوی کلروفیل a، کلروفیل b، کارتنوئید، درصد پروتئین و کمترین محتوی آنزیم کاتالاز را به خود اختصاص داد، بیشترین محتوی قند محلول و کمترین مقدار مالون دیآلدئید در تیمار کاربرد سوپرجاذب همراه به سیتروباکتر دیده شد. با توجه به نتایج مطالعه حاضر تیمار با کود زیستی و سوپر جاذب هم بهصورت جداگانه و هم ترکیبی میتواند راهکاری مناسب جهت بهبود خصوصیات فیزیولوژیک کرچک در منطقه موردبررسی باشد که در طول دوره رشد درجات مختلفی از تنش کمآبی را تجربه میکند.
فیزیولوژی گیاهان در شرایط تنش
الناز ستارزاده؛ مهرداد یارنیا؛ ابراهیم خلیلوندبهروزنیا؛ بهرام میرشکاری؛ ورهرام رشیدی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کودهای زیستی و فسفر بر کاهش اثرات کمآبیاری در گیاه دارویی اسطوخدوس، آزمایشی بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در سال زراعی 98-97 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلیمتر از تشت ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کودهای زیستی و فسفر بر کاهش اثرات کمآبیاری در گیاه دارویی اسطوخدوس، آزمایشی بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در سال زراعی 98-97 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلیمتر از تشت تبخیر کلاس A) به عنوان عامل اصلی و تلقیح با کود زیستی در چهار سطح (تلقیح با تیوباسیلوس، پسودوموناس و تیوباسیلوس+پسودوموناس و عدم تلقیح بهعنوان شاهد) بهعنوان عامل فرعی و سطوح فسفر در دو سطح (0 و 50 کیلوگرم در هکتار) بهعنوان عامل فرعی فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثرات برهمکنش بین سطوح آبیاری، فسفر و کود زیستی بر وزن خشک گل، نشت غشای سلولی، قندهای محلول، محتوای پرولین، آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و مالون دیآلدئید معنی دار اما بر نشت غشای سلولی، وزن خشک برگ و محتوای نسبی آب برگ معنی دار نبود. نتایج نشان داد که در کلیه سطوح آبیاری، مصرف فسفر و تلقیح با کودهای زیستی موجب افزایش وزن خشک گل نسبت به شاهد شد. بیشترین وزن خشک گل (833.3 گرم در هکتار)، محتوای پرولین (4.828 میلیگرم بر گرم وزن تر)، قندهای محلول (1.936 میلیگرم بر گرم وزن تر)، فعالیت آنزیمهای کاتالاز (0.1147 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه)، پراکسیداز (0.1193 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه، سوپراکسیددیسموتاز (0.6173 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه) و مالوندیآلدئید (5.343 میکرومول بر گرم وزن تر) در آبیاری بعد از 60 میلیمتر تبخیر از تشت، 50 کیلوگرم فسفر در هکتار و کاربرد تیوباسیلوس+پسودوموناس حاصل گردید. باکتریهای محرک رشد به همراه کاربرد فسفر میتواند اثر مثبتی بر کاهش اثرات منفی تنش آبی داشته باشد و موجب افزایش عملکرد گل در گیاه اسطوخودوس شود.
تنش خشکی
حسین صفرپور؛ ابراهیم خلیل وند بهروزیار؛ مهرداد یارنیا؛ یهرام میرشکاری؛ حسن منیریفر
چکیده
بهمنظور بررسی اثر محلول پاشی نیتروژن بر برخی خصوصیات و فیزیولوژیک و زراعی ارقام جو آزمایشی در دو سال زراعی 98- 1397 و 99- 1398 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان آذربایجان شرقی بهصورت اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آبیاری در دو سطح کامل و تنش کم آبی به کرت های اصلی و تیمارهای محلول پاشی (محلولپاشی و عدم محلولپاشی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر محلول پاشی نیتروژن بر برخی خصوصیات و فیزیولوژیک و زراعی ارقام جو آزمایشی در دو سال زراعی 98- 1397 و 99- 1398 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان آذربایجان شرقی بهصورت اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آبیاری در دو سطح کامل و تنش کم آبی به کرت های اصلی و تیمارهای محلول پاشی (محلولپاشی و عدم محلولپاشی نیتروژن) و سه رقم جو (مهتاب، جلگه و ماکوئی) بهصورت فاکتوریل به کرت های فرعی اختصاص یافت. نتایج نشان داد بالاترین ارتفاع بوته، طول سنبله، شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ، تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه و کمترین محتوی پرولین برگ به تیمار محلول پاشی کود نیتروژن تحت شرایط آبیاری کامل اختصاص داشت. همچنین محلول پاشی نیتروژن توانست ارتفاع بوته، طول سنبله، شاخص کلروفیل شاخص برگ پرچم، محتوی پرولین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه را تحت شرایط تنش کم آبی در مقایسه با تیمار شاهد بهصورت معنی داری افزایش دهد. نتایج نشان داد رقم مهتاب تحت شرایط آبیاری کامل توانست بالاترین شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه را در هر دو شرایط محیطی و بالاترین محتوی پرولین را تحت شرایط تنش کم آبی تولید نماید و در بین سه رقم موردبررسی بیشترین مقاومت به خشکی را نشان داد. نتایج برهمکنش ها همچنین نشان داد بالاترین محتوی کلروفیل شاخص سطح برگ پرچم، محتوی پرولین، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه به رقم مهتاب و تیمار محلولپاشی نیتروژن اختصاص یافت. میتوان نتیجه گرفت کاربرد نیتروژن بهصورت محلول پاشی میتواند راهکاری برای تعدیل تنش کمآبی و بهبود عملکرد دانه در جو در مناطق دیم باشد، همچنین رقم مهتاب بهواسطه مقاومت پتانسیل استفاده از امکانات محیطی رقمی مناسب برای کشت کار در مناطقی با شرایط محیطی متغیر باشد.
تنش خشکی
هادی طایفه افشاری؛ یهرام میرشکاری؛ عبداله حسن زاده قورت تپه؛ فرهاد فرح وش؛ مهرداد یارنیا
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای بیولوژیکی و سوپر جاذب بر خصوصیات زراعی گیاه کرچک در تیمارهای مختلف آبیاری آزمایش مزرعهای دوساله در سالهای 1398-1397 تا 99-1398 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ساعتلو ارومیه اجرا شد. آزمایش بهصورت اسپلیتپلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بود. عامل اصلی شامل تیمارهای آبیاری و تنش خشکی در ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای بیولوژیکی و سوپر جاذب بر خصوصیات زراعی گیاه کرچک در تیمارهای مختلف آبیاری آزمایش مزرعهای دوساله در سالهای 1398-1397 تا 99-1398 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ساعتلو ارومیه اجرا شد. آزمایش بهصورت اسپلیتپلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بود. عامل اصلی شامل تیمارهای آبیاری و تنش خشکی در چهار سطح (70، 100،130 و 160 میلیمتر از تشتک تبخیر)، و عامل فرعی شامل کاربرد ترکیب کودهای زیستی در چهار سطح (آزوسپریلیوم، سیتروباکتر، تلفیق کاربرد آزوسپریلیوم در سیتروباکتر و شاهد بدون کود) و سوپر جاذب در دو سطح (مصرف سوپر جاذب و عدم مصرف سوپر جاذب) بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی بودند که در سه تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد تیمار آبیاری بعد از 160 میلیمتر از تشتک تبخیر در مقایسه با تیمار آبیاری بعد از 70 میلیمتر ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، طول خوشه اصلی، تعداد کپسول در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن را به ترتیب 7.62، 5.26، 12.19، 5.25، 5.86، 3.83، 9.50، 6.10، 2.38 و 11.83 درصد کاهش داد. در بین تیمارهای کود زیستی نیز تلقیح بذر با سیتروباکتر توانست تعداد کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و درصد روغن را در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب 5.05، 17.28، 2.74 و 8.50 درصد افزایش داد. در بین تیمارهای اثر متقابل بالاترین ارتفاع بوته (165.21 سانتیمتر)، طول خوشه اصلی (23.55 سانتیمتر)، عملکرد دانه (1137.61 کیلوگرم در هکتار) شاخص برداشت (20.72 درصد) و عملکرد روغن (597.91 کیلوگرم در هکتار) به تیمار مصرف سوپرجاذب و تلقیح با سیتروباکتر اختصاص یافت. با توجه به اثر مثبت ترکیب تیمارهای کود زیستی سوپرجاذب و تلقیح با سیتروباکتر بر عملکرد روغن کرچک کاربرد دو تیمار مذکور جهت بهبود این صفت قابل توصیه است.
اصلاح گیاهان برای شرایط تنش
رقیه فاطمی؛ مهرداد یارنیا؛ سلیمان محمدی؛ ابراهیم خلیل وند؛ یهرام میرشکاری
چکیده
بهمنظور بررسی اثر محدودیت منابع فتوسنتزی و تنشکم آبی بر عملکرد دانه و سایر خصوصیات زراعی ارقام و لاینهای پیشرفته جو آزمایشی در سالهای زراعی 94-1393 و 95-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب انجام شد. در این تحقیق 12 رقم و لاین جو در پنج تیمار محدودیت منبع (شاهد (بدون محدودیت)، حذف برگهای زیر برگ پرچم، برگ پرچم، نصف ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر محدودیت منابع فتوسنتزی و تنشکم آبی بر عملکرد دانه و سایر خصوصیات زراعی ارقام و لاینهای پیشرفته جو آزمایشی در سالهای زراعی 94-1393 و 95-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب انجام شد. در این تحقیق 12 رقم و لاین جو در پنج تیمار محدودیت منبع (شاهد (بدون محدودیت)، حذف برگهای زیر برگ پرچم، برگ پرچم، نصف سنبله و پوشش سنبله) در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی با سه تکرار ارزیابی شدند. مقایسه میانگین تیمارهای اثر متقابل ژنوتیپ در محدودیت منبع نشان داد اغلب ژنوتیپهای مورد بررسی در شرایط آبیاری نرمال، کمترین عملکرد دانه را در تیمارهای محدودیت حذف برگ پرچم، حدف نصف سنبله و پوشش سنبله نشان دادند، در حالیکه تحت شرایط تنش کمآبی کمترین عمکرد دانه در ژنوتیپهای مورد بررسی تحت تیمارهای محدودیت حذف برگ پرچم و پوشش سنبله ثبت شد. در شرایط آبیاری نرمال تحت تیمار شاهد و حذف زیر برگ پرچم ژنوتیپهای شماره10، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8 و 12 از بالاترین عملکرد دانه برخوردار بودند و بین آنها اختلاف معنیدار وجود نداشت؛ تحت شرایط تنش کمآبی در تیمار شاهد کلیه ژنوتیپ ها به غیر از ژنوتیپ شماره 11 و در تیمار حذف زیر برگ پرچم کلیه ژنوتیپها به غیر از دو ژنوتیپ شماره 2 و 11 از عملکرد بالاتری در مقایسه با ژنوتیپهای دیگر برخوردار بودند. تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش کمآبی در ژنوتیپ شماره 3، اختلاف معنیداری بین تیمار شاهد و تیمارهای محدودیت منابع حذف زیر برگ پرچم، حذف برگ پرچم و حذف نصف سنبله دیده نشد. در این مطالعه لاینهای پیشرفته مورد بررسی برتری معنیداری نسبت به ارقام آزاد شده جو از نظر عملکرد دانه و سایر خصوصیات مورد بررسی نشان ندادند.
مریم فتح اله پور گرنگاه؛ ورهرام رشیدی؛ بهرام میرشکاری؛ ابراهیم خلیلوند بهروزیار؛ فرهاد فرح وش
چکیده
به منظور بررسی تاثیر سطوح آبیاری و محلولپاشی عناصر روی و آهن به فرم نانو بر رشد و عملکرد لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris. L)، آزمایشی بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز طی دو سال زراعی 96-95 و 97-96 اجرا شد. شرایط آبیاری شامل: تنش کمآبی (در دو سطح: قطع آبیاری در 50 درصد ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر سطوح آبیاری و محلولپاشی عناصر روی و آهن به فرم نانو بر رشد و عملکرد لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris. L)، آزمایشی بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز طی دو سال زراعی 96-95 و 97-96 اجرا شد. شرایط آبیاری شامل: تنش کمآبی (در دو سطح: قطع آبیاری در 50 درصد گلدهی و شاهد یا آبیاری متداول) در کرتهای اصلی، محلول پاشی عناصر کم مصرف ( در چهار سطح: شاهد (بدون محلول پاشی)، محلول پاشی نانوذرات کود روی (با غلظت 1.5 در هزار)، نانوذرات کود آهن (با غلظت 2 در هزار) و ترکیب آنها (با غلظت 2 در هزار برای نانوذرات کود آهن و 1.5 برای نانوذرات کود روی) و ارقام لوبیای چیتی مورد آزمایش (چهار رقم: صدری، غفار، Cos 16 و کوشا) به عنوان فاکتورهای آزمایش بودند که در کرتهای فرعی قرار گرفتند. اعمال تنش کمآبی باعث کاهش ارزش صفات عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته شد ولی محلولپاشی عناصر روی و آهن به فرم نانو توانست اثر سوء تنش کمآبی را تعدیل کند. بیشترین میزان وزن صد دانه در رقم صدری مشاهده شد که با رقم غفار تفاوت معنیداری نداشتند و بعد از آنها ارقام کوشا و Cos 16 قرار داشتند. در هر دو شرایط آبیاری عادی و تنش کمآبی بیشترین میزان عملکرد دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف بوته در رقم Cos 16 مشاهده شد.بررسی اثرات متقابل نشان داد که محلولپاشی توام آهن و روی در هر دو سال آزمایش بیشترین تاثیر در بهبود آثار تنش کمآبی بر عملکرد، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته ارقام لوبیا داشت. مصرف توام عناصر آهن و روی برای محلولپاشی ارقام لوبیای تحت وضعیت تنش کمآبی مطلوب به نظر میرسد.
خاطره توکلی اوجانی؛ ورهرام رشیدی؛ مهرداد یارنیا؛ علیرضا تاری نژاد؛ بهرام میرشکاری
چکیده
بمنظور بررسی واکنش ارقام ذرت به کمآبی در شرایط کاربرد و عدم کاربرد قارچ مایکوریزا (Glomus mossea) بر روی برخی صفات ذرت آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال 1394 و 1395 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. عامل اصلی شامل کمآبی بر اساس تبخیر از تشتک کلاس ...
بیشتر
بمنظور بررسی واکنش ارقام ذرت به کمآبی در شرایط کاربرد و عدم کاربرد قارچ مایکوریزا (Glomus mossea) بر روی برخی صفات ذرت آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال 1394 و 1395 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. عامل اصلی شامل کمآبی بر اساس تبخیر از تشتک کلاس A در دو سطح 70 میلیمتر (به عنوان شاهد) و 140 میلیمتر (به عنوان تنش) و عامل فرعی شامل 14 ترکیب فاکتوریل کاربرد و عدم کاربرد قارچ مایکوریزا (گونه گلوموس موسه) روی هفت رقم ذرت (260، 301،400، 4015، 703،704و 705) بودند. صفات مورد اندازهگیری مشتمل بر محتوی رطوبت نسبی برگ، میزان شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ، تعداد بلال در بوته، طول بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، وزن 300 صد دانه و عملکرد دانه بود. نتایج حاصل از تجزیه مرکب دادهها نشان داد که اثر متقابل سال در تنش در رقم و همچنین تنش در رقم در مایکوریزا روی عملکرد دانه معنیدار بود. بر اساس مقایسه میانگین دادهها بیشترین عملکرد دانه مربوط به سینگلکراس 301 و در شرایط بدون تنش با میانگین 760 گرم بر متر مربع بود. در حالی که کمترین عملکرد دانه مربوط به سینگلکراس 4015 در شرایط کمآبی با میانگین 392 گرم بر متر مربع بود. بیشترین عملکرد در شرایط بدون تنش و تنش کمآبی به ترتیب در سینگلکراس 703 و 301 و در شرایط کاربرد مایکوریزا به ترتیب با میانگین 765 و 720 گرم بر متر مربع بود. به عبارتی قارچ مایکوریزا در برخی از ارقام در شرایط تنش اثر مثبت روی عملکرد داشت. برآورد همبستگی بین صفات نشان داد که در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش کمآبی، عملکرد دانه بیشترین همبستگی را با وزن 300 صد دانه داشت.
شیلان داودی؛ یهرام میرشکاری؛ تورج میر محمودی؛ فرهاد فرح وش؛ سامان یزدان ستا
چکیده
بهمنظور بررسی اثرپرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید و اسید آسکوربیک بر فعالیت آنتی اکسیدانتها، اجزای عملکرد دانه و روغن در آفتابگردان، آزمایشی در طی سالهای زراعی 95-1394 بهصورت طرح اسپیلت پلات فاکتوریل با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول آبیاری در دو سطح (نرمال و تنش کمآبی) در کرت های اصلی و ترکیب فاکتوریل سطوح اسید آسکوربیک (شاهد، 50 ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرپرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید و اسید آسکوربیک بر فعالیت آنتی اکسیدانتها، اجزای عملکرد دانه و روغن در آفتابگردان، آزمایشی در طی سالهای زراعی 95-1394 بهصورت طرح اسپیلت پلات فاکتوریل با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول آبیاری در دو سطح (نرمال و تنش کمآبی) در کرت های اصلی و ترکیب فاکتوریل سطوح اسید آسکوربیک (شاهد، 50 و 100 ppm) و سطوح اسید سالیسیلیک (شاهد، 100 و 200 ppm) در کرتهای فرعی قرار گرفت. نتایج مقایسات میانگین نشان داد تنش کمآبی مقدار فعالیت پرولین، کاتالاز، سوپراکسید دسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، دی تیروزین و مالون دی آلدهید را به ترتیب 9.75، 19.18، 36.83، 14.36، 23.97، 17.51 و 25.10 درصد افزایش و مقدار عملکرد دانه و درصد روغن را 26.51 و 24.48 درصد کاهش داد. پرایمینگ با اسید سالیسیلیک و اسید آسکوربیک هم به صورت جداگانه و هم به صورت تلفیقی بر مقدار فعالیت آنزیمهای پرولین، کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و دی تیروزین در مقایسه با تیمار شاهد افزودند و از مقدار مالون دی آلدهید کاستند. در این بررسی بالاترین عملکرد دانه (2.72 تن در هکتار) و درصد روغن (52.09 درصد) در ترکیب سطوح 200ppm اسید سالیسیلیک و 100ppm اسید اسکوربیک دیده شد، همچنین سطح 200ppm اسید سالیسیلیک و 100ppm اسید اسکوربیک مقدار فعالیت آنزیمهای پرولین، کاتالاز، سوپراکسید دسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز، دی تیروزین، عملکرد دانه و درصد روغن را به ترتیب 9.21، 50.35، 54.25، 49.18، 48.24، 36.68 و 39.31 درصد در مقایسه با تیمار شاهد افزودند؛ بنابراین پرایمینگ بذر با اسید سالیسیلیک و اسید اسکوربیک میتواند تکنیک مناسبی جهت افزایش خصوصیات کمی و کیفی و بهبود مقاومت به تنش کمآبی در آفتابگردان باشد.
رقیه فاطمی؛ مهرداد یارنیا؛ سلیمان محمدی؛ ابراهیم خلیل وند؛ یهرام میرشکاری
چکیده
بهمنظور ارزیابی سازگاری و پتانسیل عملکرد دانه، فصل با 12 رقم و لاین جو بهاره، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای 93 و 94 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی در شرایط آبیاری نرمال و تنش کمآبی انتهای فصل مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تنش کمآبی ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی سازگاری و پتانسیل عملکرد دانه، فصل با 12 رقم و لاین جو بهاره، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای 93 و 94 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی در شرایط آبیاری نرمال و تنش کمآبی انتهای فصل مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تنش کمآبی ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت را به ترتیب 8.39، 2.10، 7.03، 46.63، 37.18، 42.79 و 5.71 درصد در مقایسه با شرایط آبیاری نرمال کاهش داد. در بین لاینهای موردمطالعه رقم جنوب، لاین M-88-2 و MD-88-15 در شرایط آبیاری نرمال به ترتیب با متوسط 4.42، 4.33 و 4.93 و در شرایط تنش کمآبی با 3.44، 3.75 و 3.66 تن در هکتار، بالاترین عملکرد دانه را تولید کردند.در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش کمآبی، همبستگی عملکرد دانه با وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت مثبت و معنیدار بود. بر اساس تجزیه رگرسیون گامبهگام در شرایط نرمال تعداد دانه در سنبله، وزن سنبله و تعداد سنبله در مترمربع (0.76=R2) و در شرایط تنش کم آبی صفات تعداد دانه، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه (0.60=R2) در توجیه تغییرات عملکرد دانه سهم داشتند. تجزیه خوشهای ارقام و لاینهای جو را در شرایط آبیاری نرمال به دو و در شرایط تنش کمآبی به سه گروه دستهبندی کرد. در این تحقیق تعداد دانه در سنبله بهعنوان مؤثرترین صفت بر عملکرد دانه در هر دو شرایط و رقم جنوب، لاین M-88-2 و MD-88-15 بهعنوان رقم و لاینهای مناسب و قابل توصیه برای کشت در شرایط استان آذربایجان غربی شناسایی شدند.
حسین خیری استیار؛ یهرام میرشکاری؛ فرهاد فرح وش؛ ابراهیم خلیلوند بهروزیار؛ علیرضا تاری نژاد
چکیده
بهمنظور بررسی اثر گوگرد و تیوباسیلوس بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام لوبیا در شرایط تنش کمآبی آزمایشی در بهار سال 1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. در این پژوهش سه رقم لوبیا (درسا، اختر و صدری)، چهار سطح کودی (شاهد، کود گوگردی به مقدار 300 کیلوگرم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر گوگرد و تیوباسیلوس بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام لوبیا در شرایط تنش کمآبی آزمایشی در بهار سال 1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. در این پژوهش سه رقم لوبیا (درسا، اختر و صدری)، چهار سطح کودی (شاهد، کود گوگردی به مقدار 300 کیلوگرم در هکتار، باکتری تیوباسیلوس و کود گوگردی + تیوباسیلوس) و تنش کمآبی (شاهد، قطع آبیاری از زمان گلدهی و پر شدن نیام) موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تفاوت معنیداری میان ارقام لوبیا، سطوح کودی و مراحل قطع آبیاری وجود داشت. مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد تنش کمآبی بهویژه قطع آبیاری از مرحله گلدهی موجب کاهش صفات شاخص برداشت، عملکرد دانه، بیوماس کل، وزن صد دانه، تعداد کل نیام و تعداد نیام پر و در مواردی موجب افزایش مقاومت روزنهای و کلروفیل گردید،درحالیکه قطع آبیاری از مرحله پر شدن نیام تأثیر منفی کمتری بر صفات فوق داشت. با کاربرد باکتری تیوباسیلوس بهویژه همراه با گوگرد از اثرات منفی تنش آبی کاسته شد. درحالیکه با افزایش طول دوره تنش میزان تأثیر مثبت باکتری به همراه گوگرد نیز کمتر شد. اعمال باکتری تیوباسیلوس به همراه کود گوگردی در خاکهای با اسیدیته قلیایی میتواند جهت افزایش تحمل ارقام لوبیا به تنش کمآبی مفید باشد.
رضا صیامی؛ یهرام میرشکاری؛ فرهاد فرح وش؛ ورهرام رشیدی؛ علیرضا تارینژاد
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر پرایمینگ فیزیکی بذر و تنش کمآبی بر فعالیت آنزیمی و عملکرد دانه ذرت، آزمایشی طی سال 1393 بهصورت اسپلیت پلات اجرا شد. عامل اصلی شامل دو سطح آبیاری نرمال (بدون تنش) و اعمال کمآبی به ترتیب بر اساس ۷۰ و 110 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A در بعد از مرحله ۹-۸ برگی ذرت و عامل فرعی در یازده سطح شامل تیمار بذر ذرت با ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر پرایمینگ فیزیکی بذر و تنش کمآبی بر فعالیت آنزیمی و عملکرد دانه ذرت، آزمایشی طی سال 1393 بهصورت اسپلیت پلات اجرا شد. عامل اصلی شامل دو سطح آبیاری نرمال (بدون تنش) و اعمال کمآبی به ترتیب بر اساس ۷۰ و 110 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A در بعد از مرحله ۹-۸ برگی ذرت و عامل فرعی در یازده سطح شامل تیمار بذر ذرت با اشعههای گاما (کبالت 60) و بتا (استرانسیم 90) هر دو با شدت ثابت دو میکروکوری، لیزر موج پیوسته هلیم- نئون با طولموج 6328 آنگستروم، میدان مغناطیسی با شدت ۴۰ میلیتسلا و امواج اولتراسونیک یا فراصوت با حداکثر سه وات بر سانتیمتر مربع همگی در دو مدتزمان 5 و 10 دقیقه به همراه شاهد بدون تیمار بودند. اعمال تنش خشکی از مرحله ۹-۸ برگی به بعد غلظت پرولین برگ را 1.64 میکرومول بر گرم وزن تر افزایش داد و بیشترین غلظت این اسیدآمینه به ترتیب در تیمارهای گاما 5 دقیقهای، میدانهای مغناطیسی ۵ و 10 دقیقهای و اولتراسونیک 5 دقیقهای مشاهده گردید. در اثر اعمال تنش کمآبی حدود ۴۰ درصد بر فعالیت آنزیم پراکسیداز در مقایسه با آبیاری نرمال افزوده شد و همچنین بیشترین فعالیت آن از تیمار بذر با اشعه گاما 5، میدان مغناطیسی ۱۰، لیزر ۵، بتا ۵ و میدان مغناطیسی ۵ دقیقهای حاصل شد. وقوع تنش خشکی فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز را ۲۳ درصد افزایش داد و بیشترین فعالیت این آنزیم (95.79 میکرومول بر دقیقه بر گرم) در پیشتیمار با اشعه لیزر ۵ دقیقهای مشاهده شد. بروز تنش از مرحله ۹-۸ برگی به بعد، عملکرد دانه را 18.5 درصد کاهش داد. تیمارهای میدان مغناطیسی 5 و 10 دقیقهای، گاما و لیزر 5 دقیقهای با میانگین 685 گرم در مترمربع دارای بیشترین عملکرد دانه بودند و افزایش زمان تیمار بذر ذرت با اشعههای گاما و لیزر از ۵ به ۱۰ دقیقه به ترتیب ۲۰ و ۱۷ درصد از عملکرد دانه کاسته شد. به نظر میرسد پیشتیمارهای فیزیکی بذر ذرت با میدانهای مغناطیسی و اشعههای گاما و لیزر فقط در مدتزمان کوتاه میتواند اثرات نامطلوب تنش خشکی را کاهش دهد.