نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد، مهاباد

2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد، مهاباد

چکیده

با هدف بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری و کودهای زیستی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه رازیانه آزمایشی در سال 1399 در مزرعه کشاورزی در شهرستان مهاباد اجرا شد، در این آزمایش چهار رژیم آبیارى (آبیاری بعد از 60 ،90 ،120 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاسA) در کرت‌هاى اصلی و تلقیح بذر با کودهای زیستی (شامل شاهد، تلقیح با مایکوریزا، ازتو باکتر و فسفاته بارور2) در کرتهاى فرعی قرار گرفتند. صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر و چترک در بوته، تعداد دانه در چترک، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، درصد اسانس، محتوی فنل و فلانوئید اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد بالاترین ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه به رژیم آبیاری بعد از 90 میلی‌متر تبخیر و تلقیح بذر با مایکوریزا اختصاص یافت، همچنین بالاترین درصد اسانس و محتوی فنل کل در رژیم آبیاری بعد از 120 میلی‌متر تبخیر و تلقیح بذر با مایکوریزا مشاهده شد. نتایج مقایسه میانگین همچنین نشان داد هر چند با افزایش شدت تنش کم آبی از عملکرد دانه کاسته شد اما در کلیه رژیم های آبیاری استفاده از کودهای زیستی به صورت معنی‌داری بر عملکرد دانه در مقایسه با تیمار شاهد افزودند. همچنین استفاده از کودهای زیستی در رژیم‌های آبیاری بعد از 120 و 150 میلی متر تبخیر توانست عملکرد دانه بالاتر از تیمار شاهد در رژیم‌های آبیاری بعد از 60 و 90 میلی‌متر تبخیر نشان دهد. در این مطالعه تنش کم آبی بر درصد اسانس در گیاه رازیانه افزود همچنین استفاده از میکوریزا در رژیم آبیاری بعد از 60 و 90 و همچنین استفاده از میکوریزا و ازتوباکتر در رژیم‌های آبیاری بعد از 120 و 150 میلی متر تبخیر به صورت معنی‌داری بر درصد اسانس در مقایسه با تیمار شاهد کود زیستی افزود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Auge, R.M., Toler, H.D., Saxton, A.M., 2015. Arbuscular mycorrhizal symbiosis alters stomatal conductance of host plants more under drought than under amply watered conditions: a meta-analysis. Mycorrhiza. 25, 13-24.
Bannayan, M., Nadjafi, F., Azizi, M., Tabrizi, L., Rastgoo, M., 2008. Yield and seed quality of Plantago vate and Nigella sativa under different irrigation treatments. Industrial Crops and Products. 27, 11-16.
Blokhina, O., Virolainen, E., Fagerstedt, K., 2013. Antioxidants, oxidative damage and oxygen deprivation stress: a review. Annals of Botany. 91, 179- 194.
Dadni, M. 2016. Relation of water deficit stress and biofertilizer on some of antioxidant enzymes activity and their role on grain yield variation in barley (Hordeum vulgare). Journal of Plant Ecophysiology. 10, 1-10. [In Pesian with English summary].
Darzi, M.T., Ghalavand, A., Rejali, F., Sefidkon, F., 2006. Effects of biofertilizers application on yield and yield components in fennel (Foeniculum vulgare Mill.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 22, 276-292. [In Pesian with English summary]
Deepika, S., Kothamasi, D., 2015. Soil moisture--a regulator of arbuscular mycorrhizal fungal community assembly and symbiotic phosphorus uptake. Mycorrhiza. 25, 67-75.
Fasusi, O.A., Cruz, C., Babalola, O.O., 2021. Agricultural sustainability: Microbial biofertilizers in rhizosphere management. Agriculture. 11, 163.
 Gholami, A., Akbari,I., Abbas Dokht, H., 2015. Study the effects of bio and organic fertilizers on growth characteristics and yield of Fennel (Foeniculum vulgare). Journal of Agroecology. 2, 215-224. [In Pesian with English summary]
Gorgini Shabankare, H., Fakheri, B.A., Mohammadpour Vashvaei, R., 2017. Effect of bio-fertilizers on growth, grain and essential oil yield of Fennel (Foeniculum vulgare Mill.) under drought stress. Journal of Agroecology. 9, 50-62. [In Pesian with English summary]
Haghir Ebrahimabadi, A., Hatami, M., Karimzadeh Asl, K., Ghorbanpour, M. 2018. Effect of mcorrhizal fungi and biophosphor fertilizer on growth features, yield and yield components, and essntial oil constituents in Cuminum cyminum L. Journal of Medicinal Plants. 17,74-90. [In Pesian with English summary].
Heidari, N., Pouryousef, M., Tavakkoli, A. Saba, J., 2012. Effect of drought stress and harvesting date on yield and essential oil production of anise (Pimpinella anisum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 28, 121-130. [In Pesian with English summary]
Hosseinzadeh Namin, P., Amini Dehaghi, M., 2014. Effect of integrated usage of biological and chemical phosphate fertilizers on growth, yield, yield components and essential oil of Fennel (Foeniculum vulgar Mill.). Iranian journal of plant research. 27, 592-604. [In Pesian with English summary]
Inanloofar, M., Omidi, H., Pazoki, A., 2013 Morphological, agronomical changes and oil content in purslane (Portulaca oleracea L.) under drought stress and biological/chemical fertilizer of nitrogen. Journal of Medicinal Plants. 12, 170-184.
Jahan, M., Mahallati, N., 2012. Soil fertility and biofertilizers (ecological rehabilitation). Ferdowsi University of Mashhad Publications. 250 p. [In Pesian with English summary]
Kapoor, R., Giri, B., Mukerji, K.G., 2004. Improved growth and essential oil yield and quality in Foeniculum vulgar Mill on mycorrhizal inoculation supplemented with P fertilizer. Bioresource Technology. 93, 307-311.
Koide, R.T., Mosse, B., 2004. A history of research on arbuscular mycorrhiza. Mycorrhiza. 14, 145-163.
Kumar, R., Kumawat, N., Sahu, Y. K., 2017. Role of biofertilizers in agriculture. Popular Kheti, 5, 63-66.
Masomi Zavarian, A., Yousefirad, M., Asghari, M., 2015. Effects of mycorrhizal fungi on quantitative and qualitative characteristics of Anise plant (Pimpinella anisum) under salt stress. Journal of Medicinal Plants. 14, 139-148. [In Pesian with English summary].
Mohamadi, A., Asghari, H.R., Gholami, A., 2013. Use of biological fertilizer (mycorrhizal fungi) on phosphorus availability in cicer (Cicer arietinum L.). Iranian Agronomic Research. 11(4), 658-665. [In Pesian with English summary].
Mohammadi, Kh., Khalesro, Sh., Sohrabi, Y., Heidari, Gh., 2011. A Review: Beneficial effects of the mycorrhizal fungi for plant growth. Applied Environmental and Biological Sciences. 1, 310-319.
Mrozikiewicz, P.M., Bogacz, A., Karasiewicz, M., Mikolajcza, P.L., Ozarowski, K.M., SeremakMrozikiewicz, A., Czerny, B., BobkiewiczKozlowska, T., Grzeskowiak, E., 2010. The effect of standardized Echinacea purpurea extract on rat cytochrome P450 expression level. Phytomedicine. 17, 830-833.
Naguib, A.M., El-Baz, F.K., Salama, Z.A., Hanaa, A.B., Hanaa, F.A., Gaafar, A.A., 2012. Enhancement of phenolics, flavonoids and glucosinolates of Broccoli (Brassica olaracea var. Italica) as antioxidants in response to organic and bio-organic fertilizers. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences. 11, 135-142.
Pouryousef, M., 2015. Effects of terminal drought stress and harvesting time on seed yield and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill.), Journal of Medicinal and Aromatic Plant. 20, 890-897. [In Pesian with English summary]
Pouryousef, M., Tavakoli, A., Maleki, M., Barkhordari, K., 2012. Effects of drought stress and harvesting time on grain yield and its components of fennel (Foeniculum vulgare Mill.). National Congress on Medicinal Plants, Kish Island, 16-17 May: 315. [In Pesian with English summary]
Rezaei Chianeh, I., Jalilia, J., Ebrahimian, E., Mohammad Sidi, S., 2015. The effect of biofertilizers on quantitative and qualitative yield of Bacillus lentus at different levels of irrigation. Journal of Crops Improvement. 17, 775-788. [In Pesian with English summary]
Soleymani, F., Pirzad, A.R., 2016. The effect of mycorrhizal fungi on the oxidant enzymes activity in the medicinal herb, hyssop, under water deficit conditions. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 31, 1013-1023. [In Pesian with English summary].
Sousa, C., Pereira, D.M., Pereira, J.A., Bento, A., Rodrigues, M.A., Dopico Garcıa, S., Valenta, O.P., Lopes, G., Seabra, R.M., Andrade, P.B., 2008. Multivariate analysis of tronchuda cabbage (Brassica oleracea L. var. costata DC) phenolics: influence of fertilizers. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 56, 2231-2239.
Tian, M., Chen, Y.L., Li, M., Liu, R.J., 2013. Structure and function of arbuscular mycorrhiza: a review. Ying Yong Sheng Tai Xue Bao. 24, 2369-2376.
Tripathi, S., Mishra, S. K., Varma, A., 2017. Mycorrhizal fungi as control agents against plant pathogens. In: Varma, A., Prasad, R., Tuteja, N. (eds.), Mycorrhiza - Nutrient Uptake, Biocontrol, Ecorestoration. Springer, Cham. pp. 161-178. https://doi.org/10.1007/978-3-319-68867-1_8
Yadegari, H., Khammari, I., Salari, M., Fakheri, B. A., Rahimi, M., Bidarnamani, F., 2017. Effects of different fertilizers and their combination on some quantitative and qualitative characteristics of milk thistle (Silybum marianum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 32, 1010-1025. [In Pesian with English summary]
Yonesian, A., Rezvani Mogadam, P., Gholami, A., 2013. The effect of organic, biological and chemical fertilizers application on the quantity and quality of essential oil of Foeniculum vulgare (Fennel). Plant production technology. 2, 63-72. [In Pesian with English summary]
Zamani, F., Amirnia, R., Rezaei-Chiyaneh, E., Rahimi, A., 2019. The Effect of bacterial bio-fertilizers and mycorrhizal fungi on seed yield and chemical composition of essential oil from three fennel landrace. Crops Improvement. 20, 831-848. [In Pesian with English summary]