تنش سرما
فاطمه محمدی آذر؛ امید سفالیان؛ علی اصغری؛ اصغر عبادی؛ رحمت الله کریمی زاده
چکیده
با توجه به وجود تنش سرما در مناطق سردسیر کشور لزوم گزینش ژنوتیپ‌هایی با پتانسیل عملکرد بالا و سایر ویژگی‌های مناسب زراعی بیش از پیش آشکار می‌باشد. هدف این مطالعه بررسی تنوع لاین‌های گندم دوروم در شرایط تنش یخ‌زدگی و شناسایی لاین‌های مقاوم به سرما در گندم دوروم بر اساس برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و تعیین رابطه بین صفات گندم دوروم ...
بیشتر
با توجه به وجود تنش سرما در مناطق سردسیر کشور لزوم گزینش ژنوتیپ‌هایی با پتانسیل عملکرد بالا و سایر ویژگی‌های مناسب زراعی بیش از پیش آشکار می‌باشد. هدف این مطالعه بررسی تنوع لاین‌های گندم دوروم در شرایط تنش یخ‌زدگی و شناسایی لاین‌های مقاوم به سرما در گندم دوروم بر اساس برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و تعیین رابطه بین صفات گندم دوروم و تحمل به سرما بود. آزمایشات یخ‌زدگی و آزمایشگاهی در گلخانه و آزمایشگاه اصلاح نباتات دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98 بر روی 45 لاین امیدبخش گندم دوروم به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تمامی لاین‌های مورد بررسی قادر به تحمل تنش بودند. در مجموع لاین‌های 34، 36 و 37 بیشترین درصد زنده‌مانی و لاین‌های 1، 23 و 25 کمترین میزان زنده‌مانی را نشان دادند. صفات LT50، درصد زنده‌مانی، ارتفاع، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، وزن اشباع اندام هوایی، تعداد برگ، محتوای آب نسبی و نشت الکترولیت مورد بررسی قرار گرفتند. لاین‌هایی که در گروه لاین‌های پابلند خوشه‌بندی شدند از نظر صفت LT50 نیز در گروه لاین‌های مقاوم قرار گرفتند. در تجزیه خوشه‌ای لاین‌ها در شرایط شاهد، تنش 8- و 12- درجه سانتی‌گراد لاین‌ها در چهار گروه و در شرایط تنش 10- درجه سانتی‌گراد لاین‌ها در 5 گروه قرار گرفتند. صفات وزن تر اندام هوایی، تعداد برگ، محتوای نسبی آب برگ و هدایت الکتریکی نقش مهمی در میانگین گروه‌ها داشتند.در تجزیه به عامل‌ها در سطوح شاهد و تنش 8- درجه سانتی‌گراد چهار عامل و برای سطوح تنش 10- و 12- درجه سانتی‌گراد سه عامل برای تفسیر داده‌ها انتخاب شد. با توجه به نتایج نهایی مطالعه، لاین‌های 17، 24، 27، 35، 38 و 40 لاین‌های مقاوم شناخته شدند. لاین‌های 3، 12، 18، 20 و 44 حساس شناخته شدند.
تنش شوری
شکیبا شاهمرادی؛ آزیتا نخعی؛ سید علی طباطبایی
چکیده
به منظور ارزیابی و شناسایی ژنوتیپهای متحمل به شوری، تعداد 50 ژنوتیپ منتخب از آزمایشات شوری انجام شده در سال‌های گذشته، به منظور ارزیابی تکمیلی در شرایط تنش شوری، انتخاب شدند. ژنوتیپها در طی دو سال زراعی در قالب طرح لاتیس مستطیل با سه تکرار در ایستگاه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، شهرستان بیرجند، مورد ...
بیشتر
به منظور ارزیابی و شناسایی ژنوتیپهای متحمل به شوری، تعداد 50 ژنوتیپ منتخب از آزمایشات شوری انجام شده در سال‌های گذشته، به منظور ارزیابی تکمیلی در شرایط تنش شوری، انتخاب شدند. ژنوتیپها در طی دو سال زراعی در قالب طرح لاتیس مستطیل با سه تکرار در ایستگاه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، شهرستان بیرجند، مورد ارزیابی قرار گرفتند .آزمایش در شرایط نرمال و تنش شوری به طور جداگانه اجرا شد. به منظور مقایسه پتانسیل عملکرد این ژنوتیپها با ارقام اصلاح شده، شش رقم جو زراعی از جمله دو شاهد متحمل به شوری شامل ارقام جو مهر و خاتم نیز در آزمایشات گنجانده شد، لذا آزمایش در قالب طرح لاتیس مستطیل 8×7 اجرا شد (50 ژنوتیپ و شش رقم شاهد). صفات فنولوژیکی، میزان عملکرد دانه و وزن هزار دانه در ژنوتیپها اندازه گیری شد .به منظور گزینش ژنوتیپهای متحمل به شوری و با عملکرد بالا در هر دو محیط تنش و محیط بدون تنش، نمودار بای پلات براساس عملکرد در شرایط نرمال و شرایط تنش و رسم گردید و همچنین تجزیه و تحلیل روابط میان صفات و تحمل به تنش شوری در ژنوتیپهای برتر با استفاده از نرم افزارهای Stat Graphics و SPSS انجام شد. تجزیه مرکب صفات نشان داد، اثر متقابل سال و تنش شوری و ژنوتیپ بر صفات معنی-دار بود. در مجموع این نتایج نشان داد که تغییرات اقلیمی در سال‌های مختلف تاثیر زیادی بر واکنش ژنوتیپها نسبت به تنش شوری دارد. ژنوتیپ 32 (TN4104)، در هر دو سال در بین ژنوتیپهای برتر بود.
بهنام فیروزی؛ امید سفالیان؛ مجید شکرپور؛ علی رسول زاده؛ فاطمه احمدپور
چکیده
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین تنشهای غیر زنده محیطی است که باعث کاهش عملکرد گیاهان زراعی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا میشود. یکی از راهبردهای مفید در زمینه اصلاح گیاهان برای مقاومت به خشکی، حفظ و بهره گیری از تنوع موجود در بین ارقام است. به منظور شناسائی منابع مقاومت به خشکی و ارزیابی شاخصهای تحمل، تعداد 39 ژنوتیپ گندم ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین تنشهای غیر زنده محیطی است که باعث کاهش عملکرد گیاهان زراعی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا میشود. یکی از راهبردهای مفید در زمینه اصلاح گیاهان برای مقاومت به خشکی، حفظ و بهره گیری از تنوع موجود در بین ارقام است. به منظور شناسائی منابع مقاومت به خشکی و ارزیابی شاخصهای تحمل، تعداد 39 ژنوتیپ گندم بهاره در قالب طرح کرت‌های خرد شده با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی کشت شدند. سطوح تنش شامل شاهد (آبیاری کامل)، سطح تنش دو سوم نیاز آبیاری و سطح تنش یک سوم نیاز آبیاری بود. سطوح تنش به عنوان کرت‌های اصلی در نظر گرفته شده و ژنوتیپها نیز به عنوان کرت‌های فرعی داخل کرت‌های اصلی به صورت تصادفی کشت شدند.در تنش دو سوم آبیاری از نظر شاخصهای STI، GMP و HARM، ژنوتیپهای سپاهان کرج3، بهار و یاواروس بهترین ژنوتیپها شناخته شدند. در شرایط تنش یک سوم آبیاری از نظر شاخصهای فوق ژنوتیپهای هیرمند، بهار، یاواروس و مرودشت بهترین بودند. بالاترین ضریب همبستگی عملکرد دانه در شرایط بدون تنش به ترتیب با شاخصهای GMP، STI و HARM و در شرایط تنش دو سوم آبیاری به ترتیب با HARM، GMP و STI حاصل گردید. همچنین طبق نمودار بایپلات حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی در سطح تنش دو سوم آبیاری ژنوتیپهای مغان1، گلستان، کویر، مارون، کرخه، چناب، بهار، سپاهان، قرمزک و تجن و در سطح تنش یک سوم آبیاری شامل ژنوتیپهای گلستان، نیکنژاد، مارون، داراب، فلات، آرتا، مرودشت، بهار، هیرمند و قرمزک جزو ژنوتیپهای متحمل به خشکی بودند.
