وحید اطلسی پاک؛ امید بهمنی؛ حسین یادگاری
چکیده
درک مکانیسم‌های تحمل به شوری در گسترش ارقام متحمل ضروری به نظر می‌رسد. دو رقم گندم نان (ارگ و تجن) متفاوت از لحاظ تجمع سدیم اندام هوایی و یک رقم گندم دوروم (بهرنگ) از نظر دمای برگ و الگوی تجمع سدیم در آزمایشی گلخانه‌ای تحت سطوح متفاوت شوری (شاهد: بدون تنش، 100 و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در واکنش به افزایش شوری ...
بیشتر
درک مکانیسم‌های تحمل به شوری در گسترش ارقام متحمل ضروری به نظر می‌رسد. دو رقم گندم نان (ارگ و تجن) متفاوت از لحاظ تجمع سدیم اندام هوایی و یک رقم گندم دوروم (بهرنگ) از نظر دمای برگ و الگوی تجمع سدیم در آزمایشی گلخانه‌ای تحت سطوح متفاوت شوری (شاهد: بدون تنش، 100 و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در واکنش به افزایش شوری غلظت سدیم ریشه و اندام هوایی افزایش پیدا کرد اما این افزایش در ریشه‌ها بیشتر بود. تنش شوری وزن خشک اندام هوایی را در ارقام گندم نان 32 درصد و در رقم بهرنگ 63 درصد کاهش داد. در شوری 200 میلی‌مولار، 45 روز پس از اعمال تنش شوری نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی در همه ارقام حدود 60 درصد کاهش یافت و بالاترین مقدار کاهش کلروفیل در این سطح از شوری مربوط به رقم بهرنگ و به مقدار 75 درصد بود. اختلاف بین غلظت سدیم برگ‌ها در ارقام گندم نان 45 روز پس از اعمال تنش شوری قابل ملاحظه بود اما در مراحل دیگر رشد تفاوت چندانی مشاهده نشد. رقم ارگ در شوری 200 میلی‌مولار افزایش ناچیز و غیر‌معنی‌داری در دمای برگ (0.87 درجه سانتی‌گراد) داشت اما در رقم تجن (1.47 درجه سانتی‌گراد) و در رقم بهرنگ (4.30 درجه سانتی‌گراد) این افزایش معنی‌دار بود. در طی زمان ممکن است الگوهای متفاوتی از تجمع سدیم در ارقام گندم وجود داشته باشد، به نظر می‌رسد در مراحل اولیه رشد گیاه، عوامل روزنه‌ای فتوسنتز نسبت به میزان کلروفیل از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و از آنجا که دمای برگ تابعی از هدایت روزنه‌ای می‌باشد احتمالا می‌توان از آن در ارزیابی تحمل به تنش اسمزی استفاده نمود.
سید علی طباطبایی؛ امید انصاری
چکیده
پتانسیل آب یکی از عوامل کنترل‌کنندهاولیه جوانهزنی است. با استفاده از مدل زمان-رطوبتی می‌توان پاسخ جوانهزنی بذر به پتانسیل آب را کمی‌سازی کرد. در این پژوهش با استفاده از مدل زمان-رطوبتی بر پایه توزیع نرمال، گامبل و ویبول پاسخ جوانهزنی بذر گلرنگ به سطوح مختلف پتانسیل آب و تیمار پرایمینگ موردبررسی قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل ...
بیشتر
پتانسیل آب یکی از عوامل کنترل‌کنندهاولیه جوانهزنی است. با استفاده از مدل زمان-رطوبتی می‌توان پاسخ جوانهزنی بذر به پتانسیل آب را کمی‌سازی کرد. در این پژوهش با استفاده از مدل زمان-رطوبتی بر پایه توزیع نرمال، گامبل و ویبول پاسخ جوانهزنی بذر گلرنگ به سطوح مختلف پتانسیل آب و تیمار پرایمینگ موردبررسی قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف پتانسیل اسمزی ایجادشده با پلی‌اتیلن گلایکول (0، 0.2-، 0.4-، 0.6- و 0.8- مگاپاسکال) و پرایمینگ (با استفاده از جیبرلیک اسید 50 پی‌پی‌ام به مدت 15 ساعت در دمای 20 درجه سانتی‌گراد و بدون پرایمینگ) بود. پاسخ جوانهزنی تجمعی بذرها به سطوح مختلف پتانسیل آب با استفاده از مدل سیگموئیدی 3 پارامتره کمی‌سازی شد، سپس جهت محاسبه ضرایب زمان-رطوبتی برای هر تیمار بذری از مدل زمان-رطوبتی با توزیع نرمال، گامبل و ویبول استفاده شد. نتایج نشان داد با افزایش پتانسیل آب، درصد و سرعت جوانهزنی کاهش یافت اما پرایمینگ درصد و سرعت جوانهزنی را افزایش داد. ضرایب زمان-رطوبتی برآورد شده توسط مدل با توزیع نرمال (AICc برای بذر بدون پرایم و پرایم به ترتیب 240.76- و 241.50-) و ویبول (AICc برای بذر بدون پرایم و پرایم به ترتیب 232.34- و 240.53-) در مقایسه با توزیع گامبل (AICc برای بذر بدون پرایم و پرایم به ترتیب 254.10- و 247.40-) از دقت بالاتری برخوردار بود. ضریب زمان-رطوبتی برآورد شده توسط مدل با توزیع نرمال، گامبل و ویبول برای بذر بدون پرایم به ترتیب 1.11، 1.10 و 1.11 مگاپاسکال در روز و برای بذر پرایم شده به ترتیب 0.92، 0.91 و 0.94 مگاپاسکال در روز بود. پتانسیل پایه برآورد شده توسط مدل با توزیع نرمال، گامبل و ویبول برای بذر بدون پرایم به ترتیب 0.79-، 0.93- و 0.86- مگاپاسکال و برای بذر پرایم شده 0.87-، 0.99- و 0.93- مگاپاسکال بود، پارامتر λ برآورد شده توسط مدل ویبول برای بذر بدون پرایم و پرایم شده به ترتیب برابر 1.65 و 1.45 بود که نشان‌دهنده این است که توزیع پتانسیل پایه آب برای جمعیت چوله به راست بود. استفاده از مدل زمان-رطوبتی جهت کمی‌سازی پاسخ جوانهزنی بذر گلرنگ به سطوح مختلف پتانسیل آب و پرایمینگ با استفاده از مدل با توزیع نرمال و ویبول دارای نتایج قابل قبولی بود؛ اما با توجه به انعطاف‌پذیری توزیع ویبول، این مدل پیش‌بینی مناسب‌تری از جوانهزنی دارد.
محمد بهزاد امیری؛ پرویز رضوانی مقدم؛ حمیدرضا احیایی؛ جبار فلاحی؛ مهسا اقحوانی شجری
چکیده
به منظوربررسی تاثیر تنشهای اسمزی و شوری بر ویژگی‌های جوانه زنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی آرتیشو و سرخارگل، چهار آزمایش جداگانه در سال 1388 در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در آزمایشهای اول و دوم اثرات هشت سطح تنش اسمزی (0، 2-، 4-، 6-، 8-، ...
بیشتر
به منظوربررسی تاثیر تنشهای اسمزی و شوری بر ویژگی‌های جوانه زنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی آرتیشو و سرخارگل، چهار آزمایش جداگانه در سال 1388 در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در آزمایشهای اول و دوم اثرات هشت سطح تنش اسمزی (0، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12- و 14- بار) و در آزمایشهای سوم و چهارم نیز اثرات شش سطح تنش شوری (0، 1-، 3-، 5-، 7- و 9- بار کلرید سدیم) بر شاخصهای رشدی گیاهان ذکر شده، در مرحله ابتدایی رشد به صورت مستقل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که گیاه آرتیشو در مقایسه با سرخارگل مقاومت بیشتری به تنشهای اسمزی و شوری دارد، به نحوی که میزان جوانهزنی آرتیشو و سرخارگل در تنش اسمزی 10- بار به ترتیب 72 و 5 درصد بود، این مقادیر در شوری 5- بار به ترتیب 75 و 8 درصد مشاهده شد. با افزایش سطح تنش اسمزی میانگین زمان جوانهزنی بذور آرتیشو افزایش یافت، ولی در گیاه سرخارگل از این حیث تفاوت معنیداری مشاهده نشد. با افزایش شدت تنشهای اسمزی و شوری نسبت طول ریشهچه به ساقهچه در آرتیشو روندی افزایشی داشت، در حالی که در مورد گیاه سرخارگل این مقدار در تنش اسمزی بدون تغییر و در تنش شوری کاهش یافت. همچنین با افزایش سطح تنش اسمزی و شوری وزن خشک گیاهچه هر دو گیاه روندی کاهشی در پیش گرفت. به طور کلی شاخصهای جوانهزنی و رشد گیاهچهای گیاه دارویی آرتیشو در شرایط تنش به مراتب بهتر از سرخارگل بود.
