شهین مددی؛ مهدی رحیمی؛ مسعود احمدی افزادی؛ سعید میرزایی
چکیده
اصلاح ارقام پر محصول و با کیفیت مطلوب هدف اصلی برنامه‌های به‌نژادی است. در این راستا شناسایی ساختار ژنتیکی والدین مورد تلاقی و برآورد ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی، میزان هتروزیس، نحوه عمل ژن‌ها و همچنین برهمکنش آن‌ها با یکدیگر و محیط اهمیت دارد. به این منظور پنج لاین S7 ذرت و نتاج آن‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تکرار ...
بیشتر
اصلاح ارقام پر محصول و با کیفیت مطلوب هدف اصلی برنامه‌های به‌نژادی است. در این راستا شناسایی ساختار ژنتیکی والدین مورد تلاقی و برآورد ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی، میزان هتروزیس، نحوه عمل ژن‌ها و همچنین برهمکنش آن‌ها با یکدیگر و محیط اهمیت دارد. به این منظور پنج لاین S7 ذرت و نتاج آن‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تکرار تحت شرایط نرمال (دوره آبیاری پنج روز) و تنش کم آبیاری (دوره آبیاری هشت روز) در شرایط محیطی کرمان در سال 1396 در قالب یک طرح نیمه دای‌آلل مورد ارزیابی قرار گرفته و ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی برخی صفات کمی با روش دوم گریفینگ برآورد شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب معنی‌داری اثر ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی با محیط را در سطح یک درصد نشان داد که نشان دهنده متفاوت بودن نحوه توارث صفات در دو محیط بود. نتایج حاصل از تجزیه دای‌آلل به روش دوم گریفینگ در شرایط نرمال نشان داد که صفات تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در بلال و طول بلال بیشتر تحت تأثیر اثر غیرافزایشی ژن‌ها قرار داشتند، در حالی که در شرایط کم آبیاری این صفات بیشتر تحت تأثیر اثر افزایشی ژن‌ها قرار داشتند. لاین KSC704-S7-7 برای صفت عملکرد دانه و اکثر صفات وابسته با آن در هر دو شرایط ترکیب‌پذیری عمومی مثبت و معنی‌داری نشان داد. علاوه بر آن، تلاقی‌های P2×P4 و P1×P3 به ترتیب تحت شرایط کم آبیاری و نرمال برای عملکرد دانه و بیشتر صفات مرتبط با آن ترکیب‌پذیری خصوصی مثبت و معنی‌داری نشان دادند. از این‌رو این تلاقی‌ها به عنوان بهترین دورگ‌ها برای بهبود و افزایش عملکرد دانه ذرت برای شرایط تنش کم آبیاری و نرمال تعیین شدند.
معصومه زمانی فارسی؛ مهدی رحیمی؛ مریم عبدلی نسب؛ امین باقی زاده
چکیده
عملکرد و اجزای آن در ذرت نمونه ای از صفات کمی هستند. دانستن نحوه عمل و اثر متقابل ژن‌ها تعیین خواهد کرد که کدام روش به‌نژادی می‌تواند تاثیر عمل ژن را بهینه‌تر کند و نقش روش‌های به‌نژادی در تکامل گیاهان زراعی را روشن خواهد کرد. به منظور برآورد عمل ژن‌ها و وراثت‌پذیری صفات عملکرد دانه و اجزای آن، نتاج حاصل از تلاقی نیمه دی‌آلل پنج ...
بیشتر
عملکرد و اجزای آن در ذرت نمونه ای از صفات کمی هستند. دانستن نحوه عمل و اثر متقابل ژن‌ها تعیین خواهد کرد که کدام روش به‌نژادی می‌تواند تاثیر عمل ژن را بهینه‌تر کند و نقش روش‌های به‌نژادی در تکامل گیاهان زراعی را روشن خواهد کرد. به منظور برآورد عمل ژن‌ها و وراثت‌پذیری صفات عملکرد دانه و اجزای آن، نتاج حاصل از تلاقی نیمه دی‌آلل پنج لاین S7 ذرت در نسل F1 موردارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپ‌های مورد بررسی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تکرار در دو شرایط نرمال (دور آبیاری 5 روز) و کمبود آب (دور آبیاری 10 روز) در منطقه کرمان، ایران در سال زراعی 96-1395 کشت شدند. صفات تعداد بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در بلال، طول بلال، وزن صد دانه و عملکرد دانه در بوته در دو شرایط نرمال و کمبود آب مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثرات افزایشی و غیرافزایشی هر دو در کنترل صفات مورد مطالعه نقش داشتند. با توجه به نتایج گرافیکی تجزیه هیمن و نقش بیشتر اثرات فوق غالبیت در کنترل اکثر صفات در شرایط نرمال و کمبود آب، استفاده از پدیده هتروزیس و تولید ارقام هیبرید برای بهبود و اصلاح ذرت پیشنهاد می‌شود. همچنین برآورد وراثت‌پذیری عمومی بالا و وراثت‌پذیری خصوصی متوسط برای صفات مورد مطالعه نیز نشان دهنده امیدبخش بودن مواد ژنتیکی مورد مطالعه برای اصلاح و بهبود صفات تحت شرایط نرمال و کمبود آب بود.
