فیزیولوژی گیاهان در شرایط تنش
فرزانه امیری کیا؛ مجید نبی پور؛ معصومه فرزانه
چکیده
به‌منظور بررسی سطوح مختلف پرایمینگ و شوری بر جوانه زنی، ماده خشک تولیدی و برخی پاسخهای فیزیولوژیک گیاه خارشتر دو آزمایش مجزا در آزمایشگاه و گلدانی در شرایط مزرعه بهصورت اسپلیتفاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل سطوح مختلف شوری (شاهد از منبع آب شهری با هدایت الکتریکی 0.96 دسی‌زیمنس بر متر، 8 و 16 دسی زیمنس ...
بیشتر
به‌منظور بررسی سطوح مختلف پرایمینگ و شوری بر جوانه زنی، ماده خشک تولیدی و برخی پاسخهای فیزیولوژیک گیاه خارشتر دو آزمایش مجزا در آزمایشگاه و گلدانی در شرایط مزرعه بهصورت اسپلیتفاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل سطوح مختلف شوری (شاهد از منبع آب شهری با هدایت الکتریکی 0.96 دسی‌زیمنس بر متر، 8 و 16 دسی زیمنس بر متر با استفاده از آب خلیجفارس) بهعنوان عامل اصلی و روشهای مختلف پرایمینگ بذر [بدون پرایمینگ، هیدروپرایمینگ، پرایمینگ جیبرلین (هورمون جیبرلین 50 پی پی ام) و هیدروپرایمینگ + پرایمینگ جیبرلین] و گونه های (Alhagi maurorum Esfahan ecotype و A. graecorum Khuzestan ecotype) به عنوان عاملهای فرعی در چهار تکرار در نظر گرفته شد. نتایج نشان دهنده تأثیر معنی دار برهمکنش شوری × پرایمینگ × گونه بر تمام صفات موردمطالعه به جز شدت تعرق و محتوی سدیم و پتاسیم اندام هوایی بود. در مورد شدت تعرق نیز تنها اثرات اصلی شوری و پرایمینگ معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین برهمکنش سه گانه نشان داد بیشترین مقدار صفات درصد جوانه زنی، ماده خشک کل، سرعت فتوسنتز، میزان CO2 زیر اتاقک روزنه، کارایی مصرف آب فتوسنتزی و تعداد برگ در گونه Alhagi graecorum Khuzestan ecotype در شرایط شاهد بدون تنش شوری و هیدروپرایمینگ + پرایمینگ جیبرلین (به ترتیب با 29.1، 52.1، 26.8، 98.7، 15.6 و 38.8 درصد افزایش نسبت به تیمار بدون پرایمینگ و عدم اعمال تنش شوری در همین گونه) حاصل شد. بالاترین میزان هدایت مزوفیلی نیز در گونه Alhagi graecorum Khuzestan ecotype و تیمار بدون پرایمینگ در شرایط dS.m-1 8 اعمال تنش شوری (با میانگین mmol CO2.m-2.s-1 0.492) مشاهده گردید. حال به منظور کشت و اصلاح اراضی شور حاشیه سواحل و نیز احیای مراتع کشور، گونه Alhagi graecorum Khuzestan ecotype تحت تیمار توأم هیدروپرایمینگ (خوابانیدن بذرها به مدت دو روز در آب مقطر) و پرایمینگ جیبرلین نسبت به دیگر سطوح تیماری خوش آتیه تر به نظر میرسد.
تنش خشکی
یونس میر؛ حامد خسروی؛ ماشااله دانشور؛ احمد اسماعیلی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی و اسید سالیسیلیک به‌منظور بهبود برخی صفات کیفی و عملکرد کلزا تحت تنش کم‌آبی، آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی (1397-1396) در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا شد. آبیاری در دو سطح (آبیاری در 80 درصد FC و آبیاری در 30 درصد ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی و اسید سالیسیلیک به‌منظور بهبود برخی صفات کیفی و عملکرد کلزا تحت تنش کم‌آبی، آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی (1397-1396) در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا شد. آبیاری در دو سطح (آبیاری در 80 درصد FC و آبیاری در 30 درصد FC) در کرت‌های اصلی و ترکیب عناصر ریزمغذی آهن، روی و منگنز در دو سطح (عدم مصرف و محلول‌پاشی با نسبت 2 در هزار) و عامل اسید سالیسیلیک در چهار سطح (صفر، 0.5، ۱ و 1.5 میلی‌مولار) در کرت‌های فرعی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد بیشترین کلروفیل کل (2.23 میلی مول بر مترمربع بر ثانیه)، سرعت تعرق (3.12 میلی مول بر مترمربع بر ثانیه)، عملکرد دانه (4955.7 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن45.7) از ترکیب (عدم تنش کم‌آبی، محلول‌پاشی یک میلی‌مولار اسید سالیسیلیک و غلظت دو در هزار کود ریزمغذی حاصل شد. در شرایط تنش کم‌آبی کاربرد هم‌زمان کود ریزمغذی و اسید سالیسیلیک با غلظت یک و نیم میلی‌مولار موجب افزایش معنی‌دار کلروفیل کل (34 درصد)، کارتنوئید (29 درصد) سرعت فتوسنتز (27 درصد) و عملکرد دانه (36 درصد) نسبت به تیمار شاهد (بدون کاربرد کود ریزمغذی و اسید سالیسیلیک) شد. لذا استفاده از کود ریزمغذی (آهن+ روی+ منگنز) با غلظت دو در هزار به همراه غلظت یک و نیم میلی‌مولار اسید سالیسیلیک جهت کاهش اثرات سوء تنش کم‌آبی و حصول عملکرد مناسب توصیه می‌شود.
محمد علیزاده؛ نظام آرمند؛ مجید رستمی؛ سعید رضا حسین زاده
چکیده
اسیمیلاسیون خالص CO2 از طریق فرایند فتوسنتز، اولین مرحله تولید زیست توده است. به منظور بررسی اثرات تنش کمبود آب بر شاخص های فتوسنتزی 3 رقم زراعی نخود در مراحل گیاهچه ای، گلدهی و غلاف دهی پژوهشی در سال 1394 به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط کنترل شده بود. دو فاکتور مورد آزمایش در این مطالعه ...
بیشتر
اسیمیلاسیون خالص CO2 از طریق فرایند فتوسنتز، اولین مرحله تولید زیست توده است. به منظور بررسی اثرات تنش کمبود آب بر شاخص های فتوسنتزی 3 رقم زراعی نخود در مراحل گیاهچه ای، گلدهی و غلاف دهی پژوهشی در سال 1394 به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط کنترل شده بود. دو فاکتور مورد آزمایش در این مطالعه شامل ارقام نخود زراعی (عادل، آزاد و کرج) و تنش آبی در پنج سطح 20، 40، 60، 80 و 100 درصد رطوبت در حد ظرفیت زراعی بودند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که تحت شرایط تنش کم آبی شدید (20 و 40 درصد ظرفیت زراعی) کلیه صفات مورد بررسی در مقایسه با شرایط بدون تنش کاهش معنی داری داشتند. نتایج در مرحله گیاهچه ای نشان داد که در شرایط بدون تنش، میزان فتوسنتز خالص، CO2 درون سلولی، محتوای کلروفیل برگی، تعرق و کارایی فتوسیستم II در رقم کرج نسبت به رقم عادل به ترتیب 29%، 13%، 23%، 21% و 3% بیشتر بود. در مرحله گلدهی و در شرایط بدون تنش، محتوای کلروفیل برگی و فتوسنتز خالص در مقایسه با رقم عادل 14% و 17% و در مقایسه با رقم آزاد به ترتیب 29% و 43% بیشتر بود. در شرایط تنش 40 درصد ظرفیت زراعی CO2 درون سلولی و فتوسنتز خالص به صورت معنی داری در رقم کرج افزایش داشت. در مرحله غلاف دهی در سطوح 60 و 100 درصد ظرفیت زراعی رقم کرج با محتوای کلروفیل 2.76 و 4.70 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ نسبت به دو رقم دیگر برتری داشت. بر اساس نتایج پژوهش حاضر رقم کرج به دلیل برتری ویژگی های فتوسنتزی نسبت به دو رقم دیگر پس از انجام پژوهش های تکمیلی می تواند قابلیت معرفی به عنوان رقم متحمل به خشکی را داشته باشد.
وحید اطلسی پاک؛ امید بهمنی؛ سمیرا افشین نیک
چکیده
گیاهان اغلب در مناطق خشک و نیمه خشک در معرض شوری و کمبود رطوبت قرار می‌گیرند. شوری و کمبود رطوبت خاک از طریق کاهش پتانسیل آب خاک موجب اختلال در قابلیت تولید گیاهان زراعی می‌شوند. در این پژوهش توزیع یونی و شاخص بهره‌وری آب دو رقم گندم نان (ارگ و تجن) متفاوت از لحاظ تجمع سدیم در رژیم‌های مختلف آبیاری (آبیاری کامل، 85 و 70 درصد نیاز آبی) و ...
بیشتر
گیاهان اغلب در مناطق خشک و نیمه خشک در معرض شوری و کمبود رطوبت قرار می‌گیرند. شوری و کمبود رطوبت خاک از طریق کاهش پتانسیل آب خاک موجب اختلال در قابلیت تولید گیاهان زراعی می‌شوند. در این پژوهش توزیع یونی و شاخص بهره‌وری آب دو رقم گندم نان (ارگ و تجن) متفاوت از لحاظ تجمع سدیم در رژیم‌های مختلف آبیاری (آبیاری کامل، 85 و 70 درصد نیاز آبی) و سطوح متفاوت شوری (صفر و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) در آزمایشی گلخانه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. در تیمار شوری، غلظت سدیم و پتاسیم بافت‌های مختلف رقم ارگ به ترتیب به مقدار 24 و 10 درصد بیشتر از رقم تجن بود. تحت شرایط شوری، کم آبیاری موجب کاهش غلظت سدیم در همه بافت-ها (36 درصد) گردید. جذب سدیم توسط ریشه هر دو رقم تحت شرایط شوری، مشابه اما غلظت آن در بافت‌های هوایی رقم تجن کمتر بود. در تیمار تنش شوری، غلظت پتاسیم در بافتها تحت تاثیر کم آبیاری تغییری از خود نشان نداد. رقم ارگ تحت تیمار شوری دارای غلظت بالاتری از پتاسیم در پهنک برگ پرچم (51 درصد) بوده و نسبت پتاسیم به سدیم آن نسبت به رقم تجن (46 درصد) بیشتر شد. تیمار شوری موجب کاهش عملکرد دانه (34 درصد) و شاخص بهره‌وری آب (32 درصد) گردید و تحت این شرایط، رقم تجن از این لحاظ کاهش بیشتری از خود نشان داد. به نظر میرسد کاهش کمتر شاخص بهره‌وری آب ناشی از تنش شوری در رقم ارگ، بدلیل تحمل بیشتر بافتها نسبت به سدیم باشد. بنابر‌اینتوسعه ارقامی با خصوصیات مذکور در اراضی شور و یا مناطقی با کیفیت پایین آب آبیاری و دارای محدودیت آب، میتواند موجب بهبود شاخص بهره وری آب گردد.
