تنش خشکی
ساناز پورعلی؛ فیاض آقایاری؛ محمدرضا اردکانی؛ فرزاد پاک نژاد؛ فرید گل زردی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی سورگوم با شبدر قرمز در سطوح مختلف آبیاری بر پتانسیل تولید علوفه، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده طی سال‌های زراعی 1396 و 1397 در مزرعه پژوهشی اداره منابع طبیعی دماوند اجرا شد. رژیمهای مختلف آبیاری در سه سطح شامل آبیاری بر اساس 100، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی (آبیاری کامل، تنش خشکی متوسط و ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی سورگوم با شبدر قرمز در سطوح مختلف آبیاری بر پتانسیل تولید علوفه، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده طی سال‌های زراعی 1396 و 1397 در مزرعه پژوهشی اداره منابع طبیعی دماوند اجرا شد. رژیمهای مختلف آبیاری در سه سطح شامل آبیاری بر اساس 100، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی (آبیاری کامل، تنش خشکی متوسط و تنش خشکی شدید) بهعنوان عامل اصلی و الگوهای مختلف کشت مخلوط در هشت سطح (شامل: 75% سورگوم +25% شبدر، 50% سورگوم +50% شبدر و 25% سورگوم +75% شبدر بهعنوان نظام‌های کشت مخلوط جایگزینی؛ 100% سورگوم +50% شبدر، 50% سورگوم +100% شبدر و 100% سورگوم +100% شبدر بهعنوان نظام‌های کشت مخلوط افزایشی و کشت خالص سورگوم و شبدر قرمز بهعنوان شاهد) بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر سال، رژیم آبیاری و کشت مخلوط و اثر متقابل رژیم آبیاری و کشت مخلوط بر عملکرد علوفه تر و خشکِ شبدر، سورگوم و عملکرد کل معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک (به‌ترتیب 65.169 و 14.059 تن در هکتار) در کشت مخلوط افزایشی 100% سورگوم +100% شبدر تحت رژیم آبیاری کامل حاصل شد، درحالی‌که حداقل عملکرد علوفه تر و خشک (به‌ترتیب 4.191 و 0.920 تن در هکتار) در کشت خالص شبدر تحت تنش خشکی شدید ثبت شد. تحت تنش خشکی متوسط و شدید، حداکثر عملکرد علوفه تر و خشک، در کشت خالص سورگوم و پس از آن در کشت مخلوط افزایشی 100% سورگوم+100% شبدر حاصل شد. بیشترین نسبت برابری زمین برای تولید علوفه تر و خشک (به‌ترتیب 1.719 و 1.723) نیز در تیمار کشت مخلوط 100% سورگوم+100% شبدر و آبیاری کامل حاصل شد. بر اساس نتایج این مطالعه، کشت مخلوط افزایشی 100% سورگوم +100% شبدر بهعنوان تیمار برتر در تمام رژیمهای آبیاری و کشت خالص سورگوم فقط در رژیمهای تنش خشکی متوسط و شدید قابل‌توصیه می‌باشند.
تنش خشکی
سید امیررضا طاهائی؛ محمد نصری؛ علی سلیمانی؛ فرشاد قوشچی؛ میثم اویسی
چکیده
ابداع و استفاده از روش‌هایی که موجب افزایش مقاومت محصول در شرایط تنش خشکی می‌گردد، حائز اهمیت فراوان است. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد و اسیدآمینه پرولین بر عملکرد و اجزاء عملکرد و بیان ژن Rab-17 (از گروه2 LEA)، در ذرت سینگلکراس 704، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ...
بیشتر
ابداع و استفاده از روش‌هایی که موجب افزایش مقاومت محصول در شرایط تنش خشکی می‌گردد، حائز اهمیت فراوان است. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد و اسیدآمینه پرولین بر عملکرد و اجزاء عملکرد و بیان ژن Rab-17 (از گروه2 LEA)، در ذرت سینگلکراس 704، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1394 و 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان) اجرا گردید. سه تیمار آبیاری پس از 70 (شاهد)، 90 و 100 میلی‌متر تبخیر از سطح تشت تبخیر استاندارد کلاس A بهعنوان عامل اصلی و محلول‌پاشی 5 تیمار بنزیل آدنین (BA6) جیبرلیک اسید (GA(3+7، پرولین، (BA6+GA(3+7+ پرولین و محلول‌پاشی آب خالص بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. عملکرد علوفه و بلال، میزان پرولین، شاخص سطح برگ، محتوای رطوبت نسبی و میزان بیان ژن Rab-17 بهعنوان یک ژن القا شونده در شرایط تنش خشکی بررسی گردید. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی بر عملکرد علوفه و بلال، میزان پرولین و شاخص سطح برگ معنی‌دار بود. همچنین اثر تنش خشکی بر محتوای رطوبت نسبی و بیان ژن Rab-17 در سطح احتمال 1% معنی‌دار گردید. بر طبق نتایج مقایسه میانگین، تنش خشکی موجب کاهش عملکرد علوفه و بلال، شاخص سطح برگ و محتوای رطوبت نسبی و افزایش پرولین گردید. بیشترین عملکرد علوفه مربوط به شرایط تیمار شاهد بود که با تنش ملایم و شدید تفاوت معنی‌دار داشت. تیمارهای تنظیم‌کننده‌های رشد و پرولین در شرایط تنش خشکی موجب کاهش اثرات نامطلوب تنش بر عملکرد علوفه و بلال، شاخص سطح برگ و محتوای رطوبت نسبی گردیدند طبق نتایج حاصل از این پژوهش محلول‌پاشی اسیدآمینه پرولین و تنظیم‌کننده‌های رشد می‌توانند از طریق بهبود پاسخ‌های فیزیولوژیکی و ژنتیک گیاه موجب بهبود رشد و محصول ذرت در شرایط تنش خشکی شوند.
تنش شوری
حسن منیری‌فر؛ آرزو میرمظفری
چکیده
یونجه یکی از مهمترین گیاهان علوفه‌ای است که بصورت گسترده در جهان و ایران کشت میشود و نبود ارقام متحمل به شوری، روز به روز عملکرد و سطح زیر کشت آن را کاهش می‌دهد. در این پژوهش دو رقم سنتتیک الف و ب به همراه یک اکوتیپ محلی به عنوان رقم شاهد از نظر تحمل به تنش شوری در شرایط آب و خاک شور به مدت سه سال مورد مقایسه قرار گرفتند و صفات ارتفاع ...
بیشتر
یونجه یکی از مهمترین گیاهان علوفه‌ای است که بصورت گسترده در جهان و ایران کشت میشود و نبود ارقام متحمل به شوری، روز به روز عملکرد و سطح زیر کشت آن را کاهش می‌دهد. در این پژوهش دو رقم سنتتیک الف و ب به همراه یک اکوتیپ محلی به عنوان رقم شاهد از نظر تحمل به تنش شوری در شرایط آب و خاک شور به مدت سه سال مورد مقایسه قرار گرفتند و صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، شاخص سطح برگ، عملکرد علوفه خشک، عملکرد علوفه تر، نسبت برگ به ساقه، میزان پروتئین، قابلیت هضم ماده خشک، ADF، NDF، شاخص کلروفیل و محتوای کلروفیل a و b اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که بین ارقام مورد بررسی از نظر کلیه صفات اندازه‌گیری شده اختلاف معنی‌دار وجود دارد. عملکرد سالانه علوفه تر ارقام سنتتیک الف و ب در مجموع چهار چین، به ترتیب 72.24 و 71.24 تن در هکتار بود که به طور معنی‌داری بیشتر از مجموع عملکرد علوفه تر رقم شاهد (60.96 تن در هکتار) بود. برای عملکرد علوفه خشک نیز نتایج کاملاً مشابه بدست آمد و عملکرد علوفه خشک ارقام سنتتیک به طور معنی‌داری بیشتر از رقم شاهد بود. میانگین ارتفاع در هر دو رقم سنتتیک الف و ب بیشتر از مقدار مربوط به رقم شاهد بود. ارقام سنتتیک از نظر مقادیر کلروفیل نسبت به رقم شاهد برتر بودند. میزان پروتئین در ارقام سنتتیک الف و ب به ترتییب 23.44 درصد و 22.63 درصد بود که به طور معنی‌دار بیشتر از میزان آن در رقم شاهد (18.17 درصد) بود. به نظر می‌رسد ارقام یونجه که برای شرایط نرمال اصلاح شده‌اند، در شرایط تنش نیز از عملکرد مطلوبی برخوردار هستند. با توجه به مجموع نتایج بدست آمده، ارقام سنتتیک الف و ب از پتانسیل لازم برای کشت و کار در شرایط شوری مشابه این پژوهش برخوردار هستند.
تنش خشکی
مرتضی اشراقی نژاد؛ سیدمحمد علوی سینی؛ احمد آئین
چکیده
سورگوم (Sorghum bicolor) گیاهی است که در تأمین خوراک انسان، دام و طیور اهمیت دارد. این گیاه مناسب کشت در مناطق خشک است. با توجه به کاهش منابع آبی و مصرف بیشتر آب در ذرت ، ضرورت جایگزینی آن با سورگوم در منطقه جنوب استان کرمان وجود دارد. به‌منظور شناسایی مناسبترین رقم سورگوم متحمل به خشکی، آزمایشی دو ساله به‌صورت استریپپلات در قالب طرح ...
بیشتر
سورگوم (Sorghum bicolor) گیاهی است که در تأمین خوراک انسان، دام و طیور اهمیت دارد. این گیاه مناسب کشت در مناطق خشک است. با توجه به کاهش منابع آبی و مصرف بیشتر آب در ذرت ، ضرورت جایگزینی آن با سورگوم در منطقه جنوب استان کرمان وجود دارد. به‌منظور شناسایی مناسبترین رقم سورگوم متحمل به خشکی، آزمایشی دو ساله به‌صورت استریپپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های زراعی 1397 و 1398 انجام شد. عامل عمودی شامل رژیم آبیاری بر اساس میزان تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس Aدر چهار سطح (90، 130، 180 و220 میلی‌متر) و فاکتور افقی شامل ژنوتیپ‌های سورگوم در چهار سطح (ارقام اسپیدفید، پگاه، لاینهای KFS18 وKFS2 ) بود. نتایج نشان داد که رقم اسپیدفید در تیمار آبیاری پس از 90 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر با عملکرد علوفه‌تر 298.42 تن در هکتار دارای بیشترین عملکرد علوفه‌تر بود. لاین KFS18 در شرایط آبیاری پس از 220 میلی‌متر، کمترین عملکرد علوفه‌تر را تولید نمود (142.49 تن در هکتار). رقم اسپیدفید با میانگین 41.69 تن در هکتار بیشترین عملکرد علوفه خشک را داشت و لاین KFS18 با میانگین 31.17 تن در هکتار کمترین عملکرد علوفه خشک را تولید نمود. بیشترین و کمترین عملکرد علوفه خشک نیز به ترتیب در شرایط آبیاری پس از 90 و 130 میلی‌متر بهدست آمد (به‌ترتیب 46.22 و 39.70 تن در هکتار). از نظر کارایی مصرف آب بین سطوح اول (4.76 کیلوگرم بر متر مکعب) و دوم (4.49 کیلوگرم بر متر مکعب) آبیاری اختلاف آماری معنی داری نداشت. با توجه به نتایج آزمایش میتوان رقم اسپیدفید با آبیاری پس از 130 میلی‌متر تبخیر را برای تولید علوفه در منطقه پیشنهاد نمود.
تنش خشکی
علیرضا احرار؛ فرزاد پاکنژاد؛ سید علی طباطبایی؛ فیاض آقایاری؛ الیاس سلطانی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کم آبیاری بر کیفیت و کمیت عملکرد گیاه تاج‌خروس علوفه‌ای، آزمایشی در سال‌های 1397 و 1398 از طریق تجزیه‌وتحلیل کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در یک مزرعه تحقیقاتی در یزد انجام شد. عامل اصلی این مطالعه سطوح مختلف آبیاری، پس از چهار سطح تخلیه مجاز رطوبتی آب قابل‌استفاده ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کم آبیاری بر کیفیت و کمیت عملکرد گیاه تاج‌خروس علوفه‌ای، آزمایشی در سال‌های 1397 و 1398 از طریق تجزیه‌وتحلیل کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در یک مزرعه تحقیقاتی در یزد انجام شد. عامل اصلی این مطالعه سطوح مختلف آبیاری، پس از چهار سطح تخلیه مجاز رطوبتی آب قابل‌استفاده با مقادیر 50، 60، 70 و 80 درصد و عامل فرعی سه رقم مختلف گیاه تاج‌خروس علوفه‌ای شامل سیم، خارکووسکی و لوورا در نظر گرفته شد. پارامترهایی همچون عملکرد، بهره‌وری آب کشاورزی، نسبت وزن برگ به ساقه، قطر ساقه، ارتفاع بوته و درصد پروتئین خام ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که افزایش فواصل آبیاری در مقایسه با تیمار آبیاری هنگام 50 درصد تخلیه آب زمین که به میزان 53.65 تن بر هکتار عملکرد علوفه‌تر داشت، سبب کاهش به ترتیب 22، 45 و 62 درصدی در عملکرد علوفه‌تر و همین‌طور سبب کاهش بهره‌وری آب، قطر ساقه و ارتفاع گیاه می‌گردد، درحالی‌که باعث افزایش درصد پروتئین خام و تا حدودی نسبت برگ به ساقه می‌گردد. علاوه بر این، برای تعیین مهمترین شاخص‌های تنش از تجزیه‌وتحلیل مؤلفه‌های اصلی در سطوح مختلف کم آبیاری، میانگین هارمونیک و میانگین بهره‌وری بهعنوان بهترین شاخص‌ها همراه با عملکرد علوفه خشک در شرایط تنش و بدون تنش، برای بررسی تحمل ارقام تاج‌خروس به شرایط کم‌آبی انتخاب شد. با توجه به یافته‌های میانگین‌های هارمونیک و بهره‌وری، نتیجه گرفته شد درحالی‌که رقم لوورا در شرایط بدون تنش و حتی با بروز تنش ملایم عملکرد بهتری داشت، ولی رقم سیم در شرایط تنش کم‌آبی متوسط و شدید، پایداری عملکرد بهتری از خود نشان داد.
نسرین سالاری؛ مهدی دهمرده؛ عیسی خمری؛ محمد علی کریمیان
چکیده
به منظور بررسی اثر تنش شوری و سطوح مختلف کود پتاسیم بر عملکرد کمی و کیفی کوشیا، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در مزرعه پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل به صورت کرت-های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. تنش شوری در سه سطح شامل: 1، 7 و 14 دسی زیمنس بر متر به عنوان عامل اصلی و کود سولفات پتاسیم در سه سطح شامل: 100، 200 و 300 کیلوگرم ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تنش شوری و سطوح مختلف کود پتاسیم بر عملکرد کمی و کیفی کوشیا، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در مزرعه پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل به صورت کرت-های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. تنش شوری در سه سطح شامل: 1، 7 و 14 دسی زیمنس بر متر به عنوان عامل اصلی و کود سولفات پتاسیم در سه سطح شامل: 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد تنش شوری باعث کاهش ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، وزن تر و خشک گیاه، وزن خشک برگ و ساقه گردید. همچنین نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن بود که سطوح مختلف کود پتاسیم باعث افزایش ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، وزن تر و خشک گیاه و وزن خشک برگ و ساقه گردید. همچنین نتایج نشان داد در شوری های بالاتر، تاثیر کود پتاسیم در تعدیل اثرات شوری و افزایش ماده خشک بیشتر بود به طوری که کاربرد 300 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم در شرایط شوری 1، 7 و 14 دسی زیمنس بر متر باعث افزایش معنی دار وزن خشک به ترتیب به میزان 15.0، 20.4 و 61.2 درصد نسبت به مصرف 100 کیلوگرم سولفات پتاسیم گردید. اثر متقابل شوری و کود پتاسیم نشان داد که آبیاری 1 دسیزیمنس و استفاده از 300 کیلوگرم کود پتاسیم باعث افزایش صفات کمی وکیفی گردید.
محمد ضابط؛ صادق بهامین؛ صادق قریشی؛ حسین صادقی؛ سید غلامرضا موسوی
چکیده
کمبود آب مهمترین عامل محدود کننده برای دستیابی به عملکرد پتانسیل گیاهان زراعی بهخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب میشود. نیتروژن نیز از مهمترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی است. به منظور بررسی تاثیر کم آبیاری و کود نیترژون بر عملکرد علوفه و وزن تر و خشک اندامهای هوایی ارزن علوفه ای نوتریفید، آزمایشی ...
بیشتر
کمبود آب مهمترین عامل محدود کننده برای دستیابی به عملکرد پتانسیل گیاهان زراعی بهخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب میشود. نیتروژن نیز از مهمترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی است. به منظور بررسی تاثیر کم آبیاری و کود نیترژون بر عملکرد علوفه و وزن تر و خشک اندامهای هوایی ارزن علوفه ای نوتریفید، آزمایشی در سال 1385به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند انجام شد. سطوح آبیاری (تامین 50 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و مقادیر کود نیترژون (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به ترتیب به عنوان فاکتورهای اصلی و فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که هر دو عامل آبیاری و نیتروژن اثر معنی داری بر وزن تر و خشک برگ، ساقه و علوفه ی ارزن، در مجموع دو مرحله برداشت داشتند، اما اثر متقابل تیمارهای آزمایش بر هیچ یک از این صفات معنی دار نبود. مجموع عملکرد تر ارزن علوفه ای، با کاهش آبیاری از 40/72 به 24/92 تن در هکتار و عملکرد علوفه خشک نیز از 8/94 به 5/34 تن درهکتار تقلیل پیدا کرد. با افزایش مصرف نیتروژن تا میزان 225 کیلوگرم در هکتار، عملکرد تر و خشک کل به ترتیب 79/8 و 81/2 درصد نسبت به تیمار عدم مصرف نیتروژن افزایش یافت. بطور کلی میتوان نتیجه گرفت که آبیاری و نیتروژن دو عامل مؤثر در تعیین عملکرد علوفه ی ارزن علوفه ای هستند.
