سید مسعود ضیائی؛ حمیدرضا خزاعی؛ احمد نظامی
چکیده
کمبود آب خاک ازجمله عواملی است که بر عملکرد و کارکرد فیزیولوژیکی ماش، تأثیر بسزایی دارد. لذا به‌منظور بررسی مقادیر رطوبت خاک بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ماش آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در بهار سال 1394 به اجرا درآمد. تیمارهای ...
بیشتر
کمبود آب خاک ازجمله عواملی است که بر عملکرد و کارکرد فیزیولوژیکی ماش، تأثیر بسزایی دارد. لذا به‌منظور بررسی مقادیر رطوبت خاک بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ماش آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در بهار سال 1394 به اجرا درآمد. تیمارهای رطوبتی خاک شامل: 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی مزرعه در عامل اصلی و ارقام ماش (ازبکستانی، پرتو، هندی و لاین‌های B73-726 و A73-726) به‌عنوان عامل فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف خشکی، رقم و اثرات متقابل آنها بر ویژگیهای فنولوژیک برحسب درجه روزرشد از کاشت تا ظهور جوانه گل، از کاشت تا رسیدن اولین نیام، از کاشت تا رسیدگی کامل و از ظهور جوانه گل تا رسیدگی کامل و عملکرد و اجزای آن مثبت و معنیدار بود.لاین A73-726 دارای کوتاه‌ترین و رقم ازبکستانی بیشترین طول دوره رشد در بین ارقام و لاین‌های موردبررسی بودند. لاین A73-726 بیشترین طول دوره رشد زایشی را در بین ارقام و لاین‌های موردبررسی دارا بود. از طرفی رقم ازبکستانی باوجود طولانی بودن طول دوره رشد، کوتاه‌ترین دوره رشد زایشی را دارا بود. نتایج نشان داد که لاین A73-726 در تمام سطوح رژیم رطوبتی اعمال‌شده دارای بیشترین و رقم ازبکستانی کمترین عملکرد دانه و شاخص برداشت را دارا بودند، بیشترین همبستگی عملکرد دانه به ترتیب با تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، تعداد شاخه اصلی در بوته و طول غلاف مشاهده شد.
حمیدرضا خزاعی؛ احمد نظامی؛ بیژن سعادتیان؛ امید آرمند پیشه؛ ریحانه پردل
چکیده
پرایمینگ بذر یکی از راهکارهای مقابله با تنش‌های محیطی است. تنش شوری یکی از مهمترین تنش‌های محیطی بشمار می‌رود. به‌منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذر بر رشد گیاهچه های جو تحت تنش شوری، دو آزمایش انجام شد. آزمایش اول به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل دو رقم جو (یوسف و ماکویی) و چهار سطح ...
بیشتر
پرایمینگ بذر یکی از راهکارهای مقابله با تنش‌های محیطی است. تنش شوری یکی از مهمترین تنش‌های محیطی بشمار می‌رود. به‌منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذر بر رشد گیاهچه های جو تحت تنش شوری، دو آزمایش انجام شد. آزمایش اول به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل دو رقم جو (یوسف و ماکویی) و چهار سطح پرایمینگ با نیتروژن (2، 4، 6 و 8 گرم نیتروژن خالص بر لیتر از منبع اوره)، هیدروپرایمینگ و شاهد (بدون پرایم) بود. در آزمایش اصلی، پرایمینگ با نیتروژن 2 در هزار به همراه تیمارهای هیدروپرایمینگ (بهترین تیمارها از آزمایش اولیه) و شاهد (بدون پرایم) مورداستفاده قرار گرفتند. سطوح تنش شوری صفر، 100، 200 و 300 میلی مولار حاصل از کلرید سدیم در مراحل تهیه فیتوژل اعمال شد و هر رقم در یک آزمایش فاکتوریل مجزا در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار بررسی گردید. نتایج آزمایش اول نشان داد که پرایمینگ بذر موجب افزایش معنی دار طول ریشه چه، طول ساقه چه و شاخص ویگور گیاهچه شد و در مقابل مدت‌زمان رسیدن به 50 درصد جوانه زنی را کاهش داد. با افزایش غلظت نیتروژن از 2 در هزار، تفاوت آماری در اکثر صفات مشاهده نشد و در برخی موارد اثر منفی بر صفات اندازه گیری شده داشت. نتایج آزمایش دوم نشان داد که اثر مثبت و معنیدار دو تیمار پرایمینگ موردنظر بر صفات طول ساقه چه، وزن تر و خشک ساقه چه، سطح سبز، طول و حجم ریشه چه، وزن تر و خشک ریشه چه در سطوح مختلف تنش شوری در رقم ماکویی بود. در رقم یوسف، به‌جز حجم ریشه چه، پرایمینگ بذر به‌طور معنیداری سایر صفات موردبررسی را بهبود داد. دو رقم جو واکنش یکسانی به پرایمینگ بذر نشان ندادند. هیدروپرایمینگ و پرایمینگ با نیتروژن 2 در هزار در رقم یوسف با افزایش شوری تا 300 میلی مولار باعث افزایش معنیدار صفاتی همچون طول ساقه چه، سطح سبز، وزن تر و خشک ساقه چه و وزن تر ریشه چه نسبت به شاهد شد. درحالی‌که تأثیر مثبت و قابل‌توجه پرایمینگ بذر در رقم ماکویی تا سطح شوری 200 میلی مولار و در صفات طول ساقه چه، وزن تر ساقه چه و وزن تر ریشه چه به ترتیب 11، 8 و 19 درصد بود.
کوروش شجاعی نوفرست؛ حمید رضا خزاعی؛ محمد کافی؛ محسن خدادادی
چکیده
خشکی یکی از مهمترین تنش های محیطی است که تولید محصولات زراعی در ایران را تحت تاثیر قرار می دهد. سیب زمینی اغلب به عنوان محصولی حساس به خشکی در نظر گرفته شده که مواجهه با تنش آب حتی در دوره های کوتاه مدت از جوانه زنی تا رشد غده، می تواند باعث کاهش معنیدار عملکرد آن گردد. به منظور بررسی اثر تنش آب در مرحله رشد رویشی بر خصوصیات ریشه ...
بیشتر
خشکی یکی از مهمترین تنش های محیطی است که تولید محصولات زراعی در ایران را تحت تاثیر قرار می دهد. سیب زمینی اغلب به عنوان محصولی حساس به خشکی در نظر گرفته شده که مواجهه با تنش آب حتی در دوره های کوتاه مدت از جوانه زنی تا رشد غده، می تواند باعث کاهش معنیدار عملکرد آن گردد. به منظور بررسی اثر تنش آب در مرحله رشد رویشی بر خصوصیات ریشه و روابط آلومتریک میان آنها و اندامهای هوایی در ارقام دیررس و زودرس سیب زمینی، این مطالعه با استفاده از طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سال 1390 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری با دو سطح تنش خشکی و عدم تنش به عنوان عامل اصلی و 20 رقم سیب زمینی در دو گروه دیررس و زودرس به عنوان عامل فرعی بودند. در تیمار تنش، آبیاری بر اساس 60 درصد آب مورد نیاز جهت رسیدن به ظرفیت زراعی انجام شد. درتیمار عدم تنش آبیاری کامل گلدانها به اندازه نیاز آبی بر مبنای میزان تخلیه از ظرفیت زراعی انجام شد. صفات مورد بررسی شامل عمق ریشه، وزن خشک ریشه، مجموع طول ریشهها، سطح ریشه، قطر ریشه، نسبت وزن ریشه به اندامهای هوایی، نسبت وزن ریشه به وزن برگ و نسبت سطح ریشه به سطح برگ بودند. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی تحت تاثیر تیمار تنش آب قرار گرفتند. همچنین پاسخ ارقام مختلف در گروههای رسیدگی دیررس و زودرس به صفات فوق متفاوت بود. تنش آب سبب افزایش انتقال مواد فتوسنتزی به ریشه ها شد که خود باعث افزایش صفات ریشه نظیر وزن خشک ریشه، عمق ریشه، سطح و مجموع طول ریشه گردید.
مژگان ثابت تیموری؛ حمید رضا خزاعی؛ مهدی نصیری محلاتی؛ احمد نظامی
چکیده
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد، خصوصیات مورفولوژیک و تغییرات عدد کلروفیل متر برگ گیاه کنجد، تحقیقی در گلخانة تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به‌صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیبی از پنج سطح مختلف شوری (2/4، 4/4، 6/4، 8/4 و 10/4 دسی‌زیمنس‌برمتر) ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد، خصوصیات مورفولوژیک و تغییرات عدد کلروفیل متر برگ گیاه کنجد، تحقیقی در گلخانة تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به‌صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیبی از پنج سطح مختلف شوری (2/4، 4/4، 6/4، 8/4 و 10/4 دسی‌زیمنس‌برمتر) و چهار ژنوتیپ کنجد (جیرفت، دزفول، مغان و برازجان) بود. نتایج نشان داد که شوری اثر معنی داری بر خصوصیات مرفولوژیک و محتوی کلروفیل برگ داشت. خصوصیات مرفولوژیک همچنین تفاوت معنی داری را در بین ژنوتیپ های کنجد نشان دادند. تنش شوری باعث کاهش معنی داری در میزان دانه و اجزای عملکرد تک بوته، وزن کل، ارتفاع، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوائی گیاه گردید. کمترین مقدار دانه در بوته در سطح شوری 4/10 دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. عدد کلروفیل متر نیز متأثر ازتنش شوری بوده و با افزایش شوری تا سطح 6/4 دسی‌زیمنس‌برمتر، افزایش عدد کلروفیل مترمشاهده گردید، البته با افزایش سن، از مقدارکلروفیل برگ و درنتیجه عدد کلروفیل‌متر قرائت شده کاسته شد. نتایج نشان داد که در غلظت‌های بالای نمک، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوائی در ژنوتیپ مغان از سایر ژنوتیپ‌ها بالاتر بود. با افزایش شوری، میزان افزایش عددکلروفیل‌متر ژنوتیپ مغان بسیار بیشتر از سایر ژنوتیپ‌ها بوده و افزایش مقدار شوری در این ژنوتیپ کمترین تغییرات در وزن دانه تک بوته و اجزای عملکرد را نشان داد. بنابراین به نظرمی‌رسد که در میان ژنوتیپ‌های مورد بررسی، ژنوتیپ مغان می‌تواند به عنوان ژنوتیپ مقاوم به شوری مورد بررسی میدانی قرار گیرد.
