تنش خشکی
مشیرالحق عابدی؛ محمد جواد ثقه الاسلامی؛ سید غلامرضا موسوی؛ رضا برادران
چکیده
این آزمایش با هدف بررسی مقایسه پاسخ سه گونه کنجد، خرفه و شاهدانه در مراحل مختلف رشد به کم‌آبی، در دو قسمت جوانه‌زنی و مزرعه‌ای انجام شد. آزمایش مزرعه ای بهصورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1396-1395 و 1397-1396 در شهرستان سربیشه انجام شد. سطوح آبیاری بر اساس پتانسیل تبخیر و تعرق در سه سطح ...
بیشتر
این آزمایش با هدف بررسی مقایسه پاسخ سه گونه کنجد، خرفه و شاهدانه در مراحل مختلف رشد به کم‌آبی، در دو قسمت جوانه‌زنی و مزرعه‌ای انجام شد. آزمایش مزرعه ای بهصورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1396-1395 و 1397-1396 در شهرستان سربیشه انجام شد. سطوح آبیاری بر اساس پتانسیل تبخیر و تعرق در سه سطح 40، 70 و 100 درصد به عنوان کرتهای اصلی و سه گونه گیاهی کنجد، خرفه و شاهدانه در کرتهای فرعی مورد آزمایش قرار گرفتند. آزمایش جوانه زنی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی (در چهار سطح صفر، 3-، 6- و 9- بار) و سیلیکات سدیم (در سه سطح صفر، 1.5 و 3 میلی مولار) بر شاخصهای جوانه زنی این سه گیاه انجام شد. صفات مهم اندازه‌گیری شده در آزمایش جوانه‌زنی درصد و سرعت جوانه‌زنی و میزان کلروفیل و پرولین گیاهچه و در آزمایش مزرعه‌ای عملکرد دانه و بیولوژیک، ارتفاع بوته، شاخص برداشت و همچنین میزان کلروفیل و پرولین برگ بود. بیشترین درصد جوانه زنی در پرایمینگ بذر با غلظت 1.5 میلی مولار سیلیکات سدیم در گیاه خرفه بود. پرایمینگ بذور با سیلیکات سدیم در سطح 1.5 میلی مولار در سطوح خشکی باعث افزایش میانگین شاخص وزنی بنیه گیاهچه گردید. میزان کاهش عملکرد دانه بر اثر کم‌آبیاری (تیمار 40 درصد) در سال اول در گیاهان کنجد، شاهدانه و خرفه به ترتیب 18.2، 29.2 و 23.3 درصد بود و این مقادیر برای سال دوم 16.3، 27.3 و 25.0 درصد محاسبه شد. در بین گیاهان مورد آزمایش، خرفه دارای بیشترین محتوی کلروفیل کل در مقایسه با کنجد و شاهدانه بود. به‌طورکلی اگرچه خرفه بیشترین عملکرد دانه را داشت، اما میزان کاهش عملکرد دانه تحت شرایط کم‌آبیاری در کنجد کمترین و در شاهدانه بیشترین مقدار بود. درمجموع، نتایج آزمایش جوانه زنی و مزرعه ای نشان داد خرفه با توجه به ویژگیهای مورفو-فیزیولوژیکی، به کم‌آبی متحملتر بود.
تنش خشکی
محسن شخم گر؛ محمد جواد ثقه الاسلامی؛ سید غلامرضا موسوی؛ رضا برادران
چکیده
به منظور ارزیابی تأثیر تنظیمکنندههای رشد بر عملکرد و ویژگیهای مورفوفنولوژیکی ارزن دم روباهی در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی با 3 تکرار در دو سال زراعی 1396 و 1397 در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند انجام شد. تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح ...
بیشتر
به منظور ارزیابی تأثیر تنظیمکنندههای رشد بر عملکرد و ویژگیهای مورفوفنولوژیکی ارزن دم روباهی در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی با 3 تکرار در دو سال زراعی 1396 و 1397 در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند انجام شد. تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل (آبیاری در حد 100، 70 و 30 درصد نیاز آبی گیاه به ترتیب شاهد، تنش متوسط و شدید) و محلول‌پاشی تنظیمکنندههای رشد به‌عنوان عامل فرعی در پنج سطح شامل (عدم محلول‌پاشی، محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک 1 میلی مولار، پوتریسین 1 میلی مولار، اسید هیومیک 1.5 کیلوگرم در هکتار و متانول 25 درصد حجمی) بودند. نتایج حاصله نشان داد با افزایش شدت تنش خشکی از تعداد روز تا ظهور پانیکول، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و طول دوره پر شدن دانه در هر دو سال کاسته شد. با کاهش نیاز آبی به 30 درصد، هر یک از صفات تعداد پانیکول بارور در مترمربع، تعداد دانه در پانیکول و وزن هزار دانه به ترتیب معادل 43.6، 34.2 و 10.4 درصد کاهش نشان دادند. بررسی اثر متقابل آبیاری در محلول‌پاشی نشان داد بهترین تیمار در شرایط آبیاری مطلوب، محلول‌پاشی اسید هیومیک بود که منجر به افزایش 28 درصدی عملکرد دانه نسبت به شاهد شد اما در شرایط تنش متوسط و شدید خشکی محلول‌پاشی متانول با بهبود 33 و 19.6 درصدی عملکرد دانه نسبت به شاهد در مقایسه با سایر تنظیمکنندههای رشد برتری داشت.
سید غلامرضا موسوی؛ محمد جواد ثقه‌الاسلامی؛ سید مهدی موسوی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف دوره رشد زایشی و مقادیر نیتروژن بر عملکرد و راندمان مصرف آب رازیانه، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند اجرا گردید. سه سطح آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و مرحله ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف دوره رشد زایشی و مقادیر نیتروژن بر عملکرد و راندمان مصرف آب رازیانه، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند اجرا گردید. سه سطح آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و مرحله پر شدن دانه) به عنوان فاکتور اصلی و مقادیر نیتروژن در چهار سطح ( 0، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به عنوان فاکتور فرعی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد با اعمال تنش خشکی در مرحله گلدهی و پر شدن دانه نسبت به تیمار آبیاری مطلوب، تعداد چتر در بوته به ترتیب 48/2 و 28/8 درصد، تعداد دانه در چتر به ترتیب 39/4 و 22/4 درصد، عملکرد دانه به ترتیب 69/7 و 52/6 درصد، شاخص برداشت به ترتیب 5/4 و 21/5 درصد و راندمان مصرف آب برای تولید دانه به ترتیب 65/6 و 65/9 درصد کاهش یافت. همچنین با افزایش مصرف نیتروژن از صفر به 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، تعداد چتر در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و راندمان مصرف آب برای تولید دانه و بیومس به ترتیب 22/1، 24/3، 21/8، 34/5 و 20/4 درصد افزایش یافت. اثر متقابل آبیاری و نیتروژن نیز تنها بر تعداد چتر در بوته و عملکرد دانه رازیانه معنی‌دار بود. بر اساس نتایج این تحقیق می‌توان تیمار آبیاری مطلوب و کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار را به علت رعایت مسائل زیست محیطی و داشتن عملکرد و راندمان مصرف آب مطلوب برای زراعت رازیانه در منطقه توصیه نمود.
